آیا کپی نرمافزار خارجی بدون اجازه تولیدکننده مسئولیت شرعی دارد؟
حکم معامله نرمافزارهای قفل شکسته، کپی رایت نرمافزار بدون اجازه تولیدکننده و حکم شرعی تکثیر نرمافزارهای خارجی مورد سؤال بسیاری از افراد است که مراجع عظام تقلید به آن پاسخهای قابل توجهی دادهاند.
با مرور نظرات تعدادی از مراجع عظام تقلید به بررسی رویکرد عالمان دینی نسبت به حدود و حکم شرعی استفاده غیرمجاز از دستاورد دیگران و عدم رعایت حق کپی رایت پرداخته شده است.
کپی نرمافزار بدون اجازه تولیدکننده
سؤال: کپی و تکثیر نرمافزار بدون اجازه تولیدکننده چه حکمی دارد؟
مقام معظم رهبری:
بنابر احتیاط واجب بدون اجازه و رضایت تولیدکننده اصلی جایز نیست.
آیتالله صافی گلپایگانی:
چنانچه در ضمن معامله، فروشنده (تولیدکننده) یا خریدار شرط عدم تکثیر و کپی را داشته باشد یا عقد مبتنی بر آن انجام گیرد، خریدار باید به این شرط عمل کند و در غیر این صورت، اشکال ندارد ولی سزاوار است مومن، زحمت و تلاش مومن دیگر را از بین نبرد.
آیتالله وحید خراسانی:
بنابر احتیاط واجب بدون اجازه و رضایت تولیدکننده اصلی جایز نیست.
آیتالله مکارم شیرازی:
این کار بدون اجازه و رضایت تولیدکننده اصلی جایز نیست.
حکم تکثیر نرمافزارهای قفل شکسته
سؤال: نرمافزارهایی که قبلا قفل آنها توسط فرد یا افراد دیگری شکسته شده و در بازار بهصورت معمول رایت و توزیع میشوند، در این صورت حکم تکثیرشان چیست؟
مقام معظم رهبری:
تفاوتی بین شکستن قفل نرمافزار و تکثیر نرمافزار که قفل آن توسط دیگران شکسته شده نیست و در هر دو صورت بنابر احتیاط واجب تصرف و تکثیر آن جایز نیست.
آیتالله صافی گلپایگانی:
تفاوتی بین آن دو در حکم نیست و در هر صورت اشکالی ندارد.
آیتالله مکارم شیرازی:
تفاوتی بین شکستن قفل نرمافزار و تکثیر نرمافزاری که قفل آن توسط دیگران شکسته شده نیست و در هر صورت، تصرف و تکثیر آن جایز نیست.
استفاده از نرمافزار بهصورت امانت
سؤال: نرمافزاری که قفلش توسط دیگران شکسته شده یا آن را تکثیر کردهاند، استفاده از تکثیر شده آن بهصورت امانت و عاریه بدون آنکه کپی شود جایز است؟
مقام معظم رهبری:
بنابر احتیاط واجب استفاده از آن نیز جایز نیست.
آیتالله صافی گلپایگانی:
استفاده از آن به صورت امانت و خرید اشکال ندارد.
آیتالله مکارم شیرازی:
استفاده از آن نیز جایز نیست.
تکثیر نرمافزار داخلی و خارجی
سؤال: آیا در حکم تکثیر نرمافزار تفاوتی بین تولید داخل و خارج وجود دارد؟
مقام معظم رهبری:
اگر تولید داخل باشد، بنابر احتیاط واجب اجازه تولیدکننده شرط است و اگر تولید خارج باشد، تابع قرارداد است.
آیتالله صافی گلپایگانی:
تفاوتی در حکم تولید داخل و خارج نیست.
آیتالله مکارم شیرازی:
بین تولید داخل و خارج تفاوت نیست؛ مگر آنکه تولید آمریکا یا اسرائیل باشد.
آیتالله وحید خراسانی:
تفاوتی در حکم تولید داخل و خارج نیست.
کپی نرمافزار بدون رضایت تولیدکننده
سؤال: اگر ندانیم که تولیدکننده نرمافزار به کپی، تکثیر و استفاده آن رضایت ندارد، تکلیف چیست؟
مقام معظم رهبری:
بنابر احتیاط واجب باید رضایت و اجازه تولیدکننده احراز و کسب شود.
آیتالله صافی گلپایگانی:
تکثیر و استفاده از آن اشکال ندارد.
آیتالله مکارم شیرازی:
حق نشر و کپیرایت برای مولف و تولیدکننده است و باید رضایت و اجازه تولیدکننده کسب شود.
معامله CD قفل شکسته
سؤال: آیا خرید و فروش «CD» قفل شکسته جایز است؟
مقام معظم رهبری:
خرید و فروش CDهای تکثیر شده از قبل اشکال ندارد اما اگر خرید CD موجب تکثیر مجدد شود، بنابر احتیاط واجب اشکال دارد.
آیتالله صافی گلپایگانی:
جایز است.
آیتالله مکارم شیرازی:
جایز نیست.
آیتالله وحید خراسانی:
بنابر احتیاط واجب جایز نیست.