حکم شرعی تنظیم اخبار بدون اطلاع کافی
آیا میتوان در تنظیم اخبار، اطلاعاتی که نسبت به صحت آنها اطلاع کامل نداریم و بر اساس احساس فردی به مواردی باور داریم را به کار ببریم؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: صرف احساس و باور فردی نمی تواند مبنا و منبع خبر قرار گیرد و در صورت عدم اطلاع کافی یا عدم اطمینان به منبع خبر، نشر خبر جایز نیست.
حکم شرعی نشر خبر غلط با هدف خدمت به نظام
آیا می توان اطلاعاتی که نسبت به عدم صحت آن یقین داریم اما فرض صحت آن را برای نظام مفید می دانیم منتشر کنیم؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: صرف مفید بودن خبر برای نظام اسلامی، مجوز نشر ان نیست؛ به ویژه آن که در صورت آشکار شدن کذب خبر، ضرر حاصل از آن چه بسا جبران ناپذیر باشد.
حکم شرعی نشر خبر موثق از اعمال غیراخلاقی
آیا می توان اخبار موثق در خصوص اعمال غیر اخلاقی در روابط جنسی را منشر کرد؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای:نشر اخبار اعمال غیر اخلاقی در روابط جنسی چون مصداق اشاعه فحشا است؛ جایز نیست.
حکم شرعی فریب افراد و افکار عمومی
در فعالیت رسانه ای فریب افراد یا افکار عمومی چه حکمی دارد؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: در فعالیت های رسانه ای هر گونه فریب نسبت به افکار عمومی و جامعه ممنوع است؛ در صورتی که فریب رسانه ای سبب ضرر رساندن به دیگران شود موجب ضمان است وباید خسارت وارد شده جبران گردد.
حکم شرعی ترجمه غیرصحیح صحبتهای دشمن
آیا مجاز هستیم سخنان دشمن را بهنوعی ترجمه کنیم که منظور او نبوده اما نشاندهندهٔ عناد او باشد؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: ترجمه غیر واقعی از سخنان دشمن در صورتی که تحریف سخن وی باشد، جایز نیست.
حکم شرعی تهمت و دشنام به دشمن
آیا مجازیم از الفاظی که بهنوعی تهمت محسوب میشوند برای دشمنان استفاده کنیم؟ (مثلاً لفظ حرامزاده، ددمنش، وحشی و…)؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: سب و دشنام در اسلام ممنوع است ولی نشان دادن ماهیت حقیقی دشمن به وسیله الفاظی چون ددمنش، وحشی و مانند آن جایز است و در برخی مواقع برای بصیرت بخشی و تنویر افکار عمومی واجب است.
حکم شرعی انتشار شنیدهها بدون اطمینان از صحت آنها
آیا میتوان بر اساس سوابق مواضع یک فرد، شنیدهها دربارهٔ او را که راهی برای اثبات یا رد آن نداریم، منتشر کنیم؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: صرف شنیده ها مادامی که از طریق منبع موثقی تایید نشده باشد، مجوز انتشار خبر درباره یک فرد نمی باشد.
حکم شرعی انتشار تصویر خانمهای کمحجاب
آیا برای نشاندادن پایبندی افراد کمحجاب به اصل نظام، میتوان تصاویر آنها را منتشر کرد؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: نشان دادن زنان کم حجاب یا در مراسم انقلابی و دینی اگر به منظور نشان دادن حمایت اقشار مختلف مردم از نظام اسلامی باشد و مفسده ای بر آن مترتب نباشد، اشکال ندارد؛ ولی نشان دادن زنان بی حجاب در مراسم انقلابی و دینی، چون سبب قبح شکنی از حرام مسلم شرعی است، جایز نیست.
مسئولیت شرعی افشای هویت منبع خبر
افشای هویت منبع خبر به عموم و دادگاه چه حکمی دارد؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: در صورتی که دادگاه بر لزوم افشای هویت منبع خبر، حکم صادر کند، افشای هویت منبع خبر جایز است ولی اگر تنها در این باره سوال کند، افشای منبع خبر، ضرورتی ندارد و اگر تعهدی مبنی بر عدم افشای هویت خبر شده باشد، نقض عهد جایز نیست.
حکم شرعی برجستهسازی نقص رقیب در قالب طنز
در صورتی که رقیب سیاسی نقصی در رفتار، تصمیمگیری یا عملکرد داشته باشد، آیا رسانه مجاز است در قالب طنز یا تصاویر کاریکاتوری آن را برجسته کند؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: جایز نیست مگر آن که رقیب سیاسی جزو دشمنان اسلام یا نظام اسلامی باشد و این عمل سبب تقویت جبهه حق علیه باطل شود و منع قانونی نداشته باشد ، جایز است.
حکم شرعی انتشار اخبار شنیدهشده و بدون سند
آیا صرف شنیدهها از منابع موثق و بدون آنکه سند قطعی دربارهٔ خبری داشته باشیم، مجاز به انتشار خبر هستیم؟ درصورتیکه به منبع خبر اشاره کنیم چطور؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: نشر خبر بر اساس منابع موثق با نقل قول از منبع موثق در صورتی که احتمال کذب آن نرود، جایز است.
مسؤول شرعی نشر مطلب کذب، خبرنگار است یا مسؤول رسانه
مسئولیت مطالب رسانه که توسط خبرنگاران تهیه میشود در صورتی که مصداق نشر مطالب خلاف واقع باشد آیا با مسئول رسانه است؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: در صورتی مسئول رسانه قبل از انتشار مطالب خلاف واقع از آنها آگاهی یابد، مسئولیت مطالب علاوه بر خبرنگار بر عهده مسئول رسانه نیز می باشد.
حکم شرعی بازنویسی خبر سایر رسانهها
آیا خبرنگار مجاز است متن خبر را از سایر رسانه ها دریافت کند و با تنظیم مجدد به نام خود انتشار دهد؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: بدون مراعات حقوق معنوی آنان بنابر احتیاط جایز نیست، مگر آن که مطلب خبرنگار دارای نکات ویژه ای و نوآوری نسبت به سایر رسانه ها باشد یا با قالب جدید و ظرافت بیشتری همراه باشد به گونه ای که بتوان آن را محصول کار خبرنگار قلمداد کرد؛ همچنین اگر میان دو خبرنگار توافقی در این باره باشد و یا با رضایت نویسنده اصلی خبر کپی صورت گیرد، اشکال ندارد.
حکم شرعی انتشار تصویر دریافتکنندگان کمک
اگر پذیرندهٔ احسان نابالغ باشد یا از آثار انتشار عمومی تصاویرش اطلاع نداشته باشد، آیا توجیه وی یا اجازه از ولی قانونی وی لازم است؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: برای حفظ آبروی پذیرنده احسان، انتشار تصویر وی جایز نیست و در این زمینه اجازه ولی قانونی و شرعی وی نقشی ندارد.
حکم شرعی انتشار نقد غیرکارشناسی یا ناقص
آیا برای نقد لفظ، تصمیم، عملکرد یا باورهای یک مسئول یا مجموعهٔ حکومتی الزامی به استفاده از نظرات کارشناسان هست یا رسانه میتواند بهمنظور سرعتبخشی به انتشار، نقد خود را هرچند به کامل نبودن آن آگاه باشد، منتشر نماید؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: نقد باید منصفانه و کارشناسی و دقیق باشد، از این رو بیان نقد ناقص که از انصاف و دقت به دور است، جایز نیست.
حکم شرعی افشای تخلفات
افشای تخلفات توسط خبرنگاران چه حکمی دارد؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: افشای تخلفات غیر دادگاهی با نیت اصلاح جامعه و با رعایت حدود شرعی اشکال ندارد ولی با نیت تخریب آبروی افراد جایز نیست ولی افشای تخلفات دادگاهی نیازمند حکم قطعی دادگاه است.
حکم شرعی لو دادن داستان فیلم در حال اکران
بیان داستان فیلم (اسپویل کردن) با هدف نقد آن چه حکمی دارد؟
پاسخ حضرت آیت الله خامنه ای: بیان داستان فیلم (اسپویل کردن) با هدف نقد آن، در صورتی که سبب ضرر در فروش فیلم و عوامل سازنده آن باشد، جایز نیست.