وظیفه‌ی هر فرد مسلمانی که به سن تکلیف می‌رسد، رعایت دستورات و تکالیفی است که بر عهده‌اش نهاده شده که البته باید در مسیر به‌دست آوردن تکلیف خود، یا خود به درجه‌ای رسیده باشد که به آن اجتهاد می‌گویند و در پی تحصیلات علوم دینی در درجه‌ی عالی و تهذیب نفس حاصل می‌شود و یا باید به مراجع تقلید دیگر طبق شرایطی که وجود دارد؛ مراجعه نموده و از آن طریق کسب تکلیف نماید و در غیر این صورت‌ها باید طبق احتیاط عمل کرده تا یقین و اطمینان حاصل کند که تکلیف را انجام داده است و این احتیاط به این معناست که اگر مرجع تقلیدی، کاری را حرام دانسته اما مرجع دیگر، حرام ندانسته، فرد باید از آن اجتناب کند. مراجع تقلید که با سعی مجدانه و شرایط بسیار خاصی به درجه‌ی مرجعیت می‌رسند؛ باید به نوعی فتاوایشان را در اختیار مقلدان قرار داده تا آن‌ها بتوانند با در دسترس بودن این فتاوا به آن‌ها عمل نمایند. البته گفتنی است که این تقلید در اصول دین که شامل : توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد است به هیچ عنوان جایز نیست چرا که اعتقاد به این اصول، فرد را مسلمان می‌کند و در فروعات دین همچون نماز، روزه، حج، خمس و زکات و… است که مراجع می‌توانند فتوا صادر نمایند و مقلدان از آنان بهره بگیرند. در دوره‌ی کنونی، مراجع تقلید با نشر و چاپ فتاوایشان در قالب کتابی با عنوان «توضیح المسائل» این فتاوا را در دسترس سایرین قرار می‌دهند که اکثر این رسالات دارای خصوصیات کلی یکسانی هستند مثلاً طبقه‌بندی و تدوین موضوعی مشابهی دارند و در آن‌ها استدلالات فقیه جهت چگونه فتوا صادر شدنش بیان نشده و فقط فتوا و یا احتیاط‌هایی که وی لازم می‌داند در آن گنجانده شده است.

کتاب توضیح المسائل آیت الله وحید خراسانی، که توسط انتشارات مدرسه الامام باقرالعلوم (ع) به چاپ رسیده است؛ علاوه بر توضیح المسائل که بخش اصلی کتاب را شامل می‌گردد، مقدمه‌ای بسیار مفصل در باب آشنایی با اصول دین دارد و در آن بعد از بیان مطالبی در مورد راه‌های رسیدن به ایمان به خدا، آیاتی از قرآن کریم و روایت معتبر از ائمه (ع) بیان نموده و به شرح و توضیح اصول دین با همان شیوه‌ی قبل، یعنی بهره‌گیری از آیات و روایات پرداخته و وجوهی از استدلالات را بیان نموده که برای همگان قابل فهم و ساده باشد و دلیل ذکر این مقدمه‌ی مفصل در ابتدای اثر را چنین می‌نگارد که:

«چنان که نور مراتبی دارد و نور آفتاب و شمع هر دو از مراتب حقیقت نور است، معرفت به اصول دین مبین اسلام هم مراتبی دارد و این مختصر، شمعی است برای پویندگان این راه در حد آشنایی با اصول دین نه در حد تحقیق عمیق.» و سپس به قسمتی از فروعات دین که مربوط به نماز و زکات است و نیز به بحث لزوم تقلید از علمای دین می‌پردازد؛ بعد از آن وارد بخش دوم کتاب شده که شامل فتاوای ایشان در مسائل دین است و مانند اکثر رساله‌های دیگر از احکام تقلید و طهار آغاز شده و مطهرات و نجاسات و وضو و غسل و مسائل مربوط به آن‌ها واحکام میت و تیمم را شرح داده و به ترتیبی که اکثر فقها اعمال می‌کنند، مسائل نماز و هر آنچه به آن مربوط است و نیز احکام خمس و زکات، حج، خرید و فروش، شرکت، صلح، اجاره، جعاله، مزارعه، مساقات، وکالت، قرض، حواله، رهن، ضامن شدن، کفالت، ودیعه، امانت، عاریه، نکاح و ازدواج، طلاق، غصب، مالی که انسان پیدا می‌کند، احکام سر بریدن و شکار حیوانات، احکام خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها، نذر و عهد، قسم خوردن، وقف، وصیت، ارث و دیگر ملحقات به احکام شرعی که مطابق فتاوای این مرجع عظیم الشأن است را بیان می‌کند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *