دائرةالمعارف فقه مقارن دانشنامهای فقهی به زبان فارسی که بههمت جمعی از نویسندگان و پژوهشگران زیرنظر آیتالله مکارم شیرازی تهیه و تدوین شده است. در این مجموعه دو جلدی، موضوعات و مباحث فقهی، بر اساس ترتیب کتابهای فقهی و بهصورت الفبایی تنظیم شده و علاوه بر تبیین و برجستهشدن فقه اهل بیت، آرای فقهی سایر مذاهب و مصوبات حقوق بینالملل نیز در آن بیان شده است.
دائرةالمعارف فقه مقارن با عنوان «موسوعة الفقه الاسلامی المقارن» به زبان عربی ترجمه شده است.
فقه مقارن یا فقه ترتیبی به شاخهای از علم فقه گفته میشود که در آن، آرای تمامی عالمان مذاهب ملاحظه شده و سپس برترین آنها با برهان و دلیل و بدون تعصبات فرقهای پذیرفته میشود.
دائرةالمعارف فقه مقارن با همکاری جمعی از پژوهشگران، زیر نظر آیتالله مکارم شیرازی تدوین شده و مشتمل بر دائرةالمعارف بزرگ فقهی است که علاوه بر تبیین و برجستهشدن فقه اهل بیت، آرای فقهی سایر مذاهب، کنوانسیونها و مصوبات حقوق بینالمللی نیز در آن مطرح شده است.
در مقدمه کتاب، اهداف از نگارش دائرة المعارف فقه مقارن، اینگونه بیان شده است:
گسترش خیرهکننده علوم دینی و انسانی
نقش سازنده مسائل مستحدثه در گسترش فقه اسلامی
تخصصیشدن ابواب فقه
نقش موسوعهها و دائرةالمعارفها در انتقال اطلاعات اجمالی و فشرده
ضرورت فقه مقارن
کمتوجهی به فقه اهل بیت.
ویژگیها
ویژگیهای دائرةالمعارف فقه مقارن به این شرح است:
تهیهشده بر اساس فقه ترتیبی
تنظیم بر اساس فهرست الفبایی
روش فقه مقارن و مذهب مشهور پیروان شیعه و اهل سنت
توجه خاص به مسائل مستحدثه
طرح قواعد اصولی و فقهی و رجالی
ذکر فروع مبتلابه و حذف فروع نادره
پاسخ به شبهات
ذکر فلسفه احکام
اهتمام به آیات الاحکام
اشاره به قوانین دنیای لاییک در مسائل مختلف و بیان ضعفهای آنان
استفاده از روش ایجاز و خلاصه و حذف اضافات.
«موسوعةُ الفِقهِ الاسلامیّ الْمُقارن» عنوان ترجمهشده دائرةالمعارف فقه مقارن به زبان عربی است.
چاپ نخست نسخه فارسی، در سال ۱۴۲۷ق در انتشارات مدرسة الامام علی بن ابیطالب(ع) وابسته به آیتالله مکارم شیرازی در قم صورت پذیرفت.