مناسک حج یا اعمال حج، مجموعه‌ای از اعمال، اذکار و حضور در برخی مکان‌های شهر مکه و اطراف آن است، که انجام آن‌ها در فریضه حج واجب است. برخی از این مناسک جزو ارکان حج هستند و اخلال در آن‌ها ممکن است به بطلان حج منتهی شود. این مناسک عبارت‌اند از: اِحرام، طواف، نماز طواف، سعی صفا و مروه، حلق یا تقصیر، وقوف در عرفات، و مشعر الحرام، رمی جمرات، قربانی در منا، نماز طواف زیارت، طواف نساء، نماز طواف نساء و بیتوته در منا. اهل‌سنت، طواف نساء و نماز آن را جزو مناسک حج نمی‌دانند.
بنابر روایات، مشرکان مکه نیز پیش از اسلام مناسکی شبیه آنچه در اسلام است داشته‌اند، که بازمانده و تغییریافته آیین حضرت ابراهیم(ع) بوده است. از مهم‌ترین اموری که درباره فلسفهٔ مناسک حج بر آن تأکید شده، رسیدن به حقیقت توحید است. امام رضا(ع) ترسیدن از خدا، از یاد نبردن او، و به غیر او امید نداشتن را نیز جزو فلسفه حج شمرده است.
عناوین اصلی کتاب حاضر عبارتست از:
اشاره؛ وجوب حج؛ شرايط وجوب حج؛ وصيت به حج؛ احكام نيابت؛ حج مستحبي؛ اقسام عمره؛ اقسام حج؛ واجبات عمره تمتع؛ واجبات حج؛ مستحبات حج؛ فهرست موضوعي كتاب مناسك حج
