(مسأله 1246): در نُه صورت اگر در شماره رکعتهاى نماز چهار رکعتى شک کند، بنا بر احتیاط مستحب باید فوراً فکر نماید پس اگر یقین یا گمان به یک طرف شک پیدا کرد، همان طرف را بگیرد و نماز را تمام کند، وگرنه به دستورهاى که گفته مى شود عمل نماید، و آن نه صورت، از این قرار است:
“اول” آنکه بعد از تمامى ذکر سجده دوم شک کند که دو رکعت خوانده است یا سه رکعت، باید بنا بگذارد که سه رکعت، خوانده است و یک رکعت دیگر بخواند و نماز را تمام کند و بعد از نماز بنا بر احتیاط واجب یک رکعت نماز احتیاط ایستاده بجا آورد.
“دوم” شک بین دو و چهار بعد از تمامى ذکر از سجده دوم، که باید بنا بگذارد چهار رکعت خوانده و نماز را تمام کند و بعد از نماز دو رکعت نماز احتیاط ایستاده بخواند.
“سوم” شک بین دو و سه و چهار بعد از تمامى ذکر از سجده دوم، که باید بنا را بر چهار بگذارد و بعد از نماز دو رکعت نماز احتیاط ایستاده و دو رکعت نشسته بجا آورد.
“چهارم” شک بین چهار و پنج بعد از تمام کردن ذکر از سجده دوم، که باید بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام کند، و بعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد ولى اگر بعد از سجده اول، یا پیش از تمامى ذکر از سجده دوم، یکى از این چهار شک براى او پیش آید، نمازش باطل است.
“پنجم” شک بین سه و چهار، که در هر جاى نماز باشد، باید بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام کند، و بعد از نماز یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نشسته بجا آورد.
“ششم” شک بین چهار و پنج در حال ایستاده، که باید بنشیند و تشهد بخواند و سلام نماز را بدهد و یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نشسته بجا آورد.
“هفتم” شک بین سه و پنج در حال ایستاده، که باید بنشیند و تشهد بخواند و سلام نماز را بدهد و دو رکعت نماز احتیاط ایستاده بجا آورد.
“هشتم” شک بین سه و چهار و پنج در حال ایستاده، که باید بنشیند و تشهد بخواند و بعد از سلام نماز دو رکعت نماز احتیاط ایستاده و بعد دو رکعت نشسته بجا آورد.
“نهم” شک بین پنج و شش در حال ایستاده، که باید بنشیند و تشهد بخواند و سلام نماز را بدهد و دو سجده سهو بجا آورد، و نیز بنا بر احتیاط واجب دو سجده سهو براى ایستادن بیجا در این چهار صورت بجا آورد.
(مسأله 1247): اگر یکى از شکهاى صحیح براى انسان پیش آید، بنا بر احتیاط واجب نباید نماز را بشکند و باید به دستورى که گفته شد عمل نماید.
(مسأله 1248): اگر یکى از شکهاى که نماز احتیاط براى آنها واجب است در نماز پیش آید، چنانچه انسان نماز را تمام کند احتیاط واجب آن است که نماز احتیاط را بخواند، و بدون خواندن نماز احتیاط، نماز را از سر نگیرد، و اگر پیش از انجام کارى که نماز را باطل مى کند نماز را از سر بگیرد، نماز دومش هم باطل است، ولى اگر بعد از انجام کارى که نماز را باطل مى کند، مشغول نماز شود، نماز دومش صحیح است.
(مسأله 1249): وقتى یکى از شکهاى باطل براى انسان پیش آید، و بداند که اگر به حالت بعدى منتقل شود براى او یقین یا گمان پیدا مى شود جائز نیست با حالت شک نماز را ادامه دهد، مثلاً اگر در حال ایستادن شک کند که یک رکعت خوانده یا بیشتر و بداند که اگر به رکوع رود به یک طرف یقین یا گمان پیدا مى کند، جائز نیست با این حال رکوع کند.
(مسأله 1250): اگر اول گمانش به یک طرف بیشتر باشد، بعد دو طرف در نظر او مساوى شود، باید به دستور شک عمل نماید، و اگر اول دو طرف در نظر او مساوى باشد، و به طرفى کى وظیفه او است بنا بگذارد، بعد گمانش به طرف دیگر برود، باید همان طرف را بگیرد و نماز را تمام کند.
(مسأله 1251): کسى که نمى داند گمانش به یک طرف بیشتر است یا هر دو طرف در نظر او مساوى است، باید به دستور شک عمل کند.
(مسأله 1252): اگر بعد از نماز بداند که در بین نماز حال تردیدى داشته، که مثلاً دو رکعت خوانده یا سه رکعت، و بنا را بر سه گذاشته، ولى نداند که گمانش به خواندن سه رکعت بوده، یا هر دو طرف در نظر او مساوى بوده، باید نماز احتیاط را بخواند.
(مسأله 1253): اگر موقعى که تشهد مى خواند، یا بعد از ایستادن شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه، و در همان موقع یکى از شکهائى که اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتفاق بیفتد صحیح مى باشد، براى او پیش آید، مثلاً شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت، چنانچه به دستور آن شک عمل کند نمازش صحیح است.
(مسأله 1254): اگر پیش از آنکه مشغول تشهد شود، یا پیش از ایستادن شک کند که یک یا دو سجده را بجا آورده یا نه، و در همان موقع یکى از شکهاى که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است، برایش پیش آید
نمازش باطل است.
(مسأله 1255): اگر موقعى که ایستاده بین سه و چهار یا بین سه و چهار و پنج شک کند، و یادش بیاید که یک یا دو سجده از رکعت پیش را بجا نیاورده نمازش باطل است.
(مسأله 1256): اگر شک او از بین برود، و شک دیگرى برایش پیش آید، مثلاً اول شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت، بعد شک کند که سه رکعت خوانده یا چهار رکعت، باید بدستور شک دوم عمل نماید.
(مسأله 1257): اگر بعد از نماز شک کند که در حال نماز مثلاً بین دو و چهار شک کرده، یا بین سه و چهار، جایز است که نماز را به هم زده و دوباره بخواند.
(مسأله 1258): اگر بعد از نماز بفهمد که در حال نماز شکى براى او پیش آمده، ولى نداند از شکهاى باطل یا صحیح بوده، و اگر از شکهاى صحیح بوده نداند کدام قسم آن بوده است، باید بعد از اعراض از آن، نماز را دوباره بخواند.
(مسأله 1259): کسى که نشسته نماز مى خواند، اگر شکى کند که باید براى آن یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نشسته بخواند، باید یک رکعت نشسته بجا آورد، و اگر شکى کند که باید براى آن دو رکعت نماز احتیاط ایستاده بخواند، باید دو رکعت نشسته بجا آورد.
(مسأله 1260): کسى که ایستاده نماز مى خواند، اگر موقع خواندن نماز احتیاط از ایستادن عاجز شود، باید مثل کسى که نماز را نشسته مى خواند که حکم آن در مسأله پیش گفته شد، نماز احتیاط را بجا آورد.
(مسأله 1261): کسى که نشسته نماز مى خواند، اگر موقع خواندن نماز احتیاط بتواند بایستد، باید به وظیفه کسى که نماز را ایستاده مى خواند عمل کند.
منو