5- زمين
كافر ذمّى اگر زمينى را از مسلمانى بخرد، بنابر اقوى بايد خمس آن را بدهد، چه زمين زراعتى باشد، چه غير آن از باغات، امّا اگر خانه، حمام يا دكان باشد، بنابر احتياط واجب بايد خمس آن را بدهد. اين مختص به خريد نمىباشد بلكه در ساير معاوضات يا انتقال رايگان نيز حكم چنين است.
(مسأله 1227) اگر ذمّى بعد از خريد زمين مسلمان شود يا آن را به مسلمانى بفروشد، خمس ساقط نمىشود و چنانچه دوباره از مسلمان بخرد، بار ديگر خمس بر آن واجب مىگردد. پس در اين صورت اگر خمس اول را از عين زمين داده، خمس دوم بر باقيمانده خواهد بود، اما اگر خمس اول را ازغير زمين پرداخت كرده، خمس دوم بر تمام زمين تعلّق مىگيرد. اگر مشترى از شيعه باشد، تصرف او در آن عين، جايز است حتى اگر خمس را ندهد، چون خمس آن بر ذمه فروشنده منتقل شده است.
(مسأله 1228) خمس به زمينى كه خريده شده تعلق مىگيرد، ولى ذمّى مخير است كه خمس عين ياقيمت آن را پرداخت كند و اگر يكى از آن دو را بدهد بايد قبول شود. اگر در زمين درخت ياساختمان باشد چه آنها در مقابل اجرت يا بصورت رايگان، درزمين باقى بماند، وچه كنده شود، خمس آن را قيمت نموده بپردازد.
(مسأله 1229) اگر ذمى بر مسلمانى كه فروشنده زمين است شرط كند كه خمس به گردن او باشد، يا اينكه خمس نداشته باشد، اين شرط باطل است. ولى اگر شرط كند كه خمس را فروشنده از جانب اوبدهد، صحيح است ولى خمس بدون دادن ساقط نمىشود.