(مسأله 1777): اول ماه به پنج چیز ثابت مى شود:
“اول” آنکه خود انسان ماه را ببیند.
“دوم” عده اى که از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا مى شود. بگویند ماه را دیده ایم و همچنین است هر چیزى که بواسطه آن یقین یا اطمینان پیدا شود.
“سوم” دو مرد عادل بگویند که در شب ماه را دیده ایم، ولى اگر صفت ماه را بر خلاف یکدیگر بگویند، اول ماه ثابت نمى شود.
“چهارم” سى روز از اول ماه شعبان بگذرد که بواسطه آن اول ماه رمضان ثابت مى شود، و سى روز از اول رمضان بگذرد که بواسطه آن، اول ماه شوال ثابت مى شود.
“پنجم” حکم حاکم شرع که خطاء او یا خطاء مدرک او معلوم نباشد و حکم وى نافذ است حتى نسبت به غیر مقلدینشان.
(مسأله 1778): اول ماه به حکم حاکم شرع ثابت مى شود و رعایت احتیاط اولى است.
(مسأله 1779): اول ماه با پیشگوئى منجّمین ثابت نمى شود. ولى اگر انسان از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا کند. باید به آن عمل نماید.
(مسأله 1780): بلند بودن ماه یا دیر غروب کردن آن، دلیل نمى شود که شب پیش، شب اول ماه بوده است، ولى اگر پیش از ظهر ماه دیده شود آن روز اول ماه محسوب مى شود و همچنین اگر ماه طوق داشته باشد معلوم مى شود مال شب سابق بوده و اگر علم حاصل نشود که شب دوم است باید اول حساب کند.
(مسأله 1781): اگر اول ماه رمضان براى کسى ثابت نشود و روزه نگیرد، چنانچه بعد ثابت شود که شب پیش اول ماه بوده، باید روزه آن روز را قضا نماید.
(مسأله 1782): اگر در شهرى اول ماه ثابت شود، در شهرهاى دیگر چه دور باشند چه نزدیک چه در افق متحد باشند یا نه، نیز ثابت مى شود در صورتى که در شب مشترک باشند ولو اینکه اول شب یکى آخر شب دیگرى باشد.
(مسأله 1783): اول ماه به تلگراف ثابت نمى شود مگر اینکه انسان بداند تلگراف از روى شهادت دو مرد عادل یا از راه دیگرى بوده که شرعاً معتبر است.
(مسأله 1784): روزى را که انسان نمى داند آخر رمضان است یا اول شوال، باید روزه بگیرد، ولى اگر در اثناء روز بفهمد اول شوال است باید افطار نماید.
(مسأله 1785): اگر زندانى نتواند به ماه رمضان یقین کند باید به گمان عمل نماید. و اگر آن هم ممکن نباشد، هر ماهى را که احتمال مى دهد ماه رمضان است روزه بگیرد صحیح است، ولى باید بعد از گذشتن یازده ماه از ماهى که روزه گرفته دوباره یک ماه روزه بگیرد.
(مسأله 1786): اگر زندانى به احتمال عمل کند و یک ماه را بقصد رمضان روزه بگیرد، و بعد کشف شود پس از ماه رمضان بوده، کفایت مى کند و قضا ماه رمضان حساب مى شود و اگر کشف شود قبل از رمضان بوده، کفایت نمى کند بجهت اینکه نه ماه رمضان را روزه گرفته نه قضاء آن را.
منو