(مسأله 2039): کسى که موقع غروب شب عید فطر بالغ و عاقل است و بیهوش و فقیر و بنده کس دیگر نیست، باید براى خودش و کسانى که نانخور او هستند هر نفرى یک صاع که تقریباً سه کیلو است گندم یا جو یا خرما یا کشمش یا برنج یا ذرت و مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یکى از اینها را هم بدهد کافى است.
(مسأله 2040): کسى که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسى هم ندارد که بتواند مخارج سال خود و عیالاتش را بگذراند فقیر است و دادن زکاة فطره بر او واجب نیست.
(مسأله 2041): انسان فطره کسانى را که در غروب شب عید فطر نانخور او حساب مى شوند باید بدهد، کوچک باشند یا بزرگ، مسلمان باشند یا کافر، دادن خرج آنها بر او واجب باشد یا نه، در شهر خود او باشند یا در شهر دیگر.
(مسأله 2042): اگر کسى را که نانخور او است و در شهر دیگر است وکیل کند که از مال او فطره خود رابدهد، چنانچه اطمینان داشته باشد که فطره را مى دهد، لازم نیست خودش فطره او را بدهد.
(مسأله 2043): فطره مهمانى که پیش از غروب شب عید فطر با رضایت صاحبخانه وارد شده و نانخور او حساب مى شود، بر او واجب است.
(مسأله 2044): واجب بودن فطره مهمانى که پیش از غروب شب عید بدون رضایت صاحبخانه وارد مى شود و مدتى نزد او مى ماند محل اشکال است احتیاط وجوبى در دادن است، و همچنین است فطره کسى که انسان را مجبور کرده اند که خرجى او را بدهد.
(مسأله 2045): فطره مهمانى که بعد از غروب شب عید فطر وارد مى شود در صورتى که نانخور او حساب مى شود بنا بر احتیاط، واجب است و الاّ واجب نیست اگر چه پیش از غروب او را دعوت کرده باشد و در خانه او افطار کند.
(مسأله 2046): اگر کسى موقع غروب شب عید فطر دیوانه باشد در صورتى که دیوانگى او تا ظهر روز عید فطر باقى باشد زکاة فطره بر او واجب نیست و الاّ بنا بر احتیاط واجب لازم است فطره را بدهد.
(مسأله 2047): اگر پیش از غروب یا مقارن غروب بچه بالغ شود یا دیوانه عاقل گردد، یا فقیر غنى شود در صورتى که شرایط واجب شدن فطره را دارا باشد زکاة فطره را باید بدهد.
(مسأله 2048): کسى که موقع غروب شب عید فطر، زکاة فطره بر او واجب نیست، اگر تا پیش از ظهر روز عید شرطهاى واجب شدن فطره در او پیدا شود احتیاط واجب آن است که، زکاة فطره را بدهد.
(مسأله 2049): کافرى که بعد از غروب شب عید فطر مسلمان شده فطره بر او واجب نیست ولى مسلمانى که شیعه نبوده، اگر بعد از دیدن ماه شیعه شود باید زکاة فطره را بدهد.
(مسأله 2050): کسى که فقط به اندازه یک صاع که تقریباً سه کیلو است گندم و مانند آن را دارد، مستحب است زکاة فطره را بدهد، و چنانچه عیالاتى داشته باشد و بخواهد فطره آنها را هم بدهد، مى تواند به قصد فطره آن یک صاع را به یکى از عیالاتش بدهد، و او هم به همین قصد به دیگرى بدهد و همچنین تا به نفر آخر برسد، و بهتر است نفر آخر چیزى را که مى گیرد به کسى بدهد که از خودشان نباشد و اگر یکى از آنها صغیر باشد، ولىّ او به جاى او مى گیرد و احتیاط آن است که چیزى را که براى صغیر گرفته به کسى ندهد.
(مسأله 2051): اگر بعد از غروب شب عید بچه دار شود واجب نیست فطره او را بدهد. ولى احتیاط واجب آن است که فطره کسانى را که بعد از غروب تا پیش از ظهر عید نانخور او حساب مى شوند بدهد.
(مسأله 2052): اگر کسى نانخور کسى باشد و پیش از غروب یا مقارن غروب نانخور کس دیگر شود فطره او بر کسى که نانخور او شده واجب است. مثلاً اگر دختر پیش از غروب به خانه شوهر برود، باید شوهرش فطره او را بدهد.
(مسأله 2053): کسى که دیگرى باید فطره او را بدهد، واجب نیست فطره خود را بدهد.
(مسأله 2054): اگر فطره انسان بر کسى واجب باشد و او فطره را ندهد بر خود انسان واجب نمى شود.
(مسأله 2055): اگر کسى که فطره او بر دیگرى واجب است خودش فطره بدهد، از کسى که فطره بر او واجب شده ساقط نمى شود.
(مسأله 2056): زنى که شوهرش مخارج او را نمى دهد، چنانچه نانخور کسى دیگر باشد، فطره اش بر آن کس واجب است و اگر نانخور کس دیگر نیست در صورتى که فقیر نباشد، باید فطره خود را بدهد.
(مسأله 2057): کسى که سید نیست، نمى تواند به سید فطره بدهد حتى اگر سیدى نانخور او باشد، نمى تواند فطره او را به سید دیگرى بدهد.
(مسأله 2058): فطره طفلى که از مادر یا دایه شیر مى خورد، بر کسى است که مخارج مادر یا دایه را مى دهد، ولى اگر مادر یا دایه مخارج خود را از مال طفل برمى دارد، فطره طفل بر کسى واجب نیست.
(مسأله 2059): انسان اگر چه مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد باید فطره آنان را از مال حلال بدهد.
(مسأله 2060): اگر انسان کسى را اجیر نماید و شرط کند که مخارج او را بدهد باید فطره او را بدهد، ولى چنانچه شرط کند که مقدار مخارج او را بدهد، مثلاً پولى براى مخارجش بدهد، واجب نیست فطره او را بدهد.
(مسأله 2061): اگر کسى بعد از غروب شب عید فطر بمیرد، باید فطره او و عیالاتش را از مال او بدهند ولى اگر پیش از غروب بمیرد، واجب نیست فطره او و عیالاتش را از مال او بدهند.