(مسأله 2995): اگر مسلمانى که به حد تکلیف رسیده یکى از محرماتى را مرتکب شود که درباره آن حدّى از طرف شارع مقدس تعیین نشده است و یا یکى از واجبات را ترک کند حاکم شرع بمقدارى که صلاح مى داند دستور مى دهد تا او را تأدیب کنند و مقدار تأدیب باید بمقدار حد نرسد و البته کمتر از چهل تازیانه باشد.
(مسأله 2996): اگر بچه یکى از گناهان کبیره را انجام دهد ولىّ شرعى او که پدر و جد است مى تواند او را تأدیب کند ولى باید متوجه باشد که موجب دیه نشود، و اگر ولىّ طفل او را به مدرسه بفرستد و براى معلّمش اجازه تأدیب بدهد معلم هم مى تواند تأدیب کند ولى باید موجب دیه نشود.
(مسأله 2997): حاکم شرع بنا بر اظهر مى تواند در مقام حکم به علم خود عمل کند ولى در حدود، که به اندک شبهه اقامه نمى شود حتى الامکان باید احتیاط مراعات شود، و در حد قذف و سرقت اقامه حد بعد از تقاضاى مقذوف و صاحب مال مى شود، و بدون تقاضاى آنها نمى شود اقامه حد نمود.