سؤال 56:
برخى از نويسندگان متخصص در نقد فرهنگى به طور عام و نقد ادبى به طور خاص، در متد نقدى خود، متكى بر نظريات غربى هستند كه هيچ رابطه اى با انديشه اسلامى و همچنين ميراث فرهنگى عربى و زبان و ادبيات آن ندارد و اين باعث ميشود كه براى بسيارى از خوانندگان اين نوع نقدهاى ادبى، نوعى از تزلزل و هرج و مرج فكرى ايجاد شود؛ زيرا آنان متون ادبى عربى را كه توسط يك اديب مسلمان و پايبند به اسلام در همه امور زندگى خود، پديد آمده است، با روش كاملًا دور و بيگانه با اسلام مورد نقد قرار مى دهند. اين روش خود به خود باعث ميشود كه بسيارى از تناقضات فكرى در اصول ثابت مطرح گردد. اين دسته از منتقدان، متن عربى را مطابق به معيارهاى ثابت غربى و غير اسلامى مورد نقد و تحليل و تفسير قرار مى دهند، با اين هدف كه اين متون را از اعتبار ساقط كنند و آنها را از معانى روشن و واضح خود تهى سازند و به معانى بى ربط و بى نظم و نسق و غيرقابل قبول براى خود تبديل نمايند. ما از اين نوع متدهاى غربى براى نسل هاى خود نگران هستيم. نظر جنابعالى در اين مورد چيست؟
جواب:
وظيفه ما در دنياى باز و آزاد كنونى، مقابله با اين گروه از منتقدان با شيوه متقابل است. بدين معنى كه بايد افكار و نظريات و فرهنگ غربى به گونه عينى و واقعى و بدون شتم و طعن نقد گردد و مغالطه ها، نظريات باطل و تحريفات آنان در مورد وارونه نشان دادن حقايق و ارايه ناقص و نادرست آن بيان شود و اين كه فرهنگ اسلامى در تربيت انسان و رابطه او با جامعه و تهذيب سلوك و رفتار او در همه عرصه هاى فردى، اجتماعى، خانوادگى، اقتصادى و غيره، نقش مهمى دارد. اسلام با تربيت انسان، او را در مسير مستقيم و به سمت اعتدال و ميانه‌روى و عدم انحراف به چپ و راست، جهت مى دهد و وى را به انرژى نيرومند روانى و ملكات فاضله اخلاقى و نيروى دين و ايمان مجهز ميگرداند. در حالى كه فرهنگ رايج بين مردم در غرب، انسان را به سوى غرايز حيوانى و شهوات نفسانى سوق مى دهد. از همين رو نظام خانواده، اخلاق و معنويت در غرب از هم گسيخته و فروپاشيده است. اين وضعيت در غرب در اذهان جوانان آنها مى تواند تأثيرگذار باشد؛ زيرا مى بينند كه در نظام اجتماعى و خانوادگى در اسلام يك نوع معنويتى وجود دارد كه در نظام خود آن را نمييابند. بلكه در نظام خود با يك نوع از هم گسيختگى و فروپاشى مواجه هستند. از همين رو به اسلام و گرويدن به آن ترغيب مى شوند.
از سوى ديگر بر جوانان ما است كه به جاى فرهنگ مبتذل رايج در غرب، از سنتهاى اسلامى و فرهنگ انسانى خود پاسدارى نمايند و خود را در عرصه هاى گوناگون طب، مهندسى، علوم فضايى، اقتصاد و غيره، به فنون عالى و تكنالوژى پيشرفته معاصر مجهز گردانند و همه تلاش خود را به كار بندند و از هر وسيله ممكن استفاده كنند تا به تخنيكهاى عالى دست پيدا نمايند.