شرايط شير دادن موجب محرمیت – چهارده مرجع

مسأله ۲۴۷۴- شيردادني كه علت محرم شدن است هشت شرط دارد۱:

اوّل: بچه شير زن زنده را بخورد۲، پس اگر۳ از پستان زني كه مرده است شير بخورد فايده ندارد.

دوم: شير آن زن از حرام نباشد، پس اگر۴ شير بچه اي را كه از زنا به دنيا آمده به بچه ديگر بدهند، بواسطه آن شير، بچه به كسي محرم نمي شود،

سوم: بچه شير را از پستان بمكد، پس اگر شير را در گلوي او بريزند نتيجه ندارد۵.

چهارم: شير، خالص و با چيز ديگر مخلوط نباشد۶.

پنجم: شير از يك شوهر باشد۷. پس اگر زن شيردهي را طلاق دهند، بعد شوهر ديگري كند و از او آبستن شود و تا موقع زاييدن، شيري كه از شوهر اول داشته باقي باشد و مثلاً هشت دفعه پيش از زاييدن از شير شوهر اوّل و هفت دفعه بعد از زاييدن از شير شوهر دوم به بچه اي بدهد، آن بچه به كسي محرم نمي شود۸.

ششم: بچه بواسطه مرض، شير را قي نكند و اگر قي كند۹، بنابراحتياط واجب كساني كه بواسطه شيرخوردن به آن بچه محرم مي شوند، بايد با او ازدواج نكنند و نگاه محرمانه هم به او ننمايند۱۰.

هفتم: پانزده مرتبه، يا يك شبانه روز به طوري كه در مسأله بعد گفته مي شود شير سير بخورد۱۱ يا مقداري شير به او بدهند كه بگويند از آن شير استخوانش محكم شده و گوشت در بدنش روييده است، بلكه اگر ده مرتبه هم به او شير دهند، احتياط مستحبّ آن است۱۲ كساني كه بواسطه شير خوردن او به او محرم مي شوند، با او ازدواج نكنند۱۳ و نگاه محرمانه هم به او ننمايند۱۴.

 هشتم: دو سال بچه تمام نشده باشد و اگر بعد از تمام شده دو سال، او را شير دهند به كسي محرم نمي شود۱۵، بلكه اگر مثلاً پيش از تمام شدن دو سال، چهارده مرتبه و بعد از آن، يك مرتبه۱۶ شير بخورد، به كسي محرم نمي شود، ولي چنانچه ازموقع زاييدن زن شيرده بيشتر از دو سال گذشته باشد و شير او باقي باشد و بچه اي را شير دهد۱۷، آن بچه به كساني كه گفته شد، محرم مي شود۱۸.

۱- مكارم: هر گاه زنی کودکی را شیر دهد، با نُه شرط سبب محرم شده خواهد بود: اوّل: شير، از ولادت باشد، بنابراين اگر پستان بدون تولد فرزندي شير پيدا كند و كودكي از آن شير بخورد سبب محرميت نمي شود…

۲- اراكي: اوّل: بچه از زني كه زايمان كرده و شير در پستانش بخاطر زايمان جمع شده و زنده است شير بخورد…

۳- سيستاني: بعضي از مقدار معتبر در رضاع را…

۴- سيستاني: دوم: شير آن زن از زاييدن شرعي بوجود آمده باشد هر چند وطي شبهه باشد، پس اگر فرضاً شير بدون زاييدن بوجود بيايد يا…

۵- مكارم: ۴- شير را از پستان بمكد، ولي احتياط واجب آن است كه اگر شير را در گلوي بچه بريزند با آن زن و محارم او ازدواج نكند…

نوري: اگر شير را در گلوي او بريزند، لازم است كساني كه بواسطه شير خوردن به آن بچه محرم مي شوند، با او ازدواج نكنند و نگاه محرمانه هم به او ننمايند…

۶- اراكي، سبحانی: مگر آنچه با شير مخلوط شده به قدري كم باشد كه چيزي به حساب نيايد (مستهلك شود)…

مكارم: ۵- شير را با چيز ديگر مخلوط نكنند…

فاضل: [چهارم:] شير، از ولادت باشد، بنابراين اگر پستان بدون تولد فرزندي شير پيدا كند و بچه از آن شير بخورد، سبب محرميّت نمي شود…

۷- بهجت: [پايان شرط پنجم]

سيستاني: پنجم: مقدار شيري كه موجب حرمت است، همه مربوط به يك شوهر باشد…

۸- مكارم: همچنين اگر زني از شير مربوط به شوهراوّل، كودكي را بطور كامل شير دهد و بعد از شير مربوط به شوهر دوم، كودك ديگري را شير دهد آن دو به يكديگر محرم نمي شوند…

۹- بهجت: ولي اگر قي كند باز هم…

۱۰- سيستاني: ششم: بچه شير را قي نكند و اگر قي كند اثري ندارد…

وحید: ششم: بچّه شیر را قى نكند ، و اگر قى كند ـ بنابر احتیاط ـ باید كسانى كه به واسطه شیر خوردن به آن بچّه محرم مى شوند با او ازدواج نكنند ، و نگاه محرمانه هم به او ننمایند…

۱۱- بهجت: به طوري كه در مسأله [۲۴۷۵] گفته مي شود، شير كامل بخورد…

۱۲- خوئي، تبريزي: اگر ده مرتبه هم به او شير دهند، در صورتي كه بين آن ده مرتبه هيچ فاصله حتي به طعام دادن نباشد احتياط واجب آن است…

فاضل: اگر ده مرتبه هم به او شير دهند، در صورتي كه بين آن ده مرتبه هيچ فاصله اي نباشد يعني كودك شير فرد ديگر يا طعام نخورده باشد احتياط واجب آن است…

بهجت: اگر ده مرتبه هم به او شير دهند، بنابرأظهر كافي است، ولي أحوط اين است كه اگر بخواهند محرميّت بوجود آيد پانزده مرتبه شير بدهند [پايان شرط هفتم]

۱۳- صافي: [پايان شرط هفتم]

۱۴- سيستاني: هفتم: شير دادن بچه به مقداري باشد كه استخوانش از آن شير محكم و گوشت بدنش برويد، و اگر معلوم نباشد كه آيا به اين حد رسيده يا نه، چنانچه يك شبانه روز يا پانزده مرتبه بطوري كه در مسأله آينده ذکر خواهد شد شير را سير بخورد باز هم كافي است، ولي اگر معلوم باشد كه آن شير در محكم شدن استخوان بچه و روييدن گوشت بدنش مؤثر نبوده، در حالي كه بچه يك شبانه روز يا پانزده مرتبه شير خورده بايد مراعات احتياط واجب در چنين مورد ترك نشود؛ پس در موارد ذكر شده ازدواج نكند و نگاه محرمانه نيز نكند…

۱۵- سبحانی: ولى چنانچه از موقع زائيدن زن شيرده بيشتر از دو سال گذشته باشد و شير او باقى باشد و بچه اى را شير دهد آن بچه به كسانى كه گفته شد، محرم مى شود.

۱۶-  خوئي، سيستاني، تبريزي، فاضل، وحید: پيش از تمام شدن دو سال، هشت مرتبه و بعد از آن، هفت مرتبه…

بهجت: پيش ازتمام شدن دو سال، نُه مرتبه و بعد از آن، شش مرتبه…

۱۷- مكارم: احتياط واجب آن است كه با زناني كه بواسطه شير خوردن با او محرم مي شوند ازدواج نكند و نگاه محرمانه هم ننمايد.

فاضل: احتياط واجب در ترك ازدواج و ترك معامله محرميّت است.

۱۸- گلپايگاني، صافي: بنابراحتياط لازم محرم مي شود، ولي احتياط، به ترك نظر كساني كه به اين رضاع به او محرم شده اند، ترك نشود.

بهجت: بنابرأظهر.

*****

زنجانی: مسأله ۲۴۸۳- شیر دادنی که علت محرم شدن است ده شرط دارد:

۱-  شیر، شیر کودک دایه باشد؛ پس اگر بدون باردای شیر در سینه زنی جمع شود و یا بر اثر بارداری شیر پیدا شده ولی کودک هنوز متولد نشده موجب محرمیت نمی شود.

۲- بچه شیر زن زنده را بخورد پس اگر مقداری از رضاع  معتبر را از پستان  زنی که مرده است شیر بخورد  فایده ندارد .

۳-  شیر آن زن از زنا نباشد  پس اگرشیر بچه ای را که از زنا به دنیا امده به بچه دیگری بدهند به واسطه آن شیر بچه به کسی محرم نمی شود. ولی شیر مباشرت به شبهه و مباشرتی که از جهت دیگر حرام است مانند مباشرت در حال احرام یا ضرر شدید یا حیض، سبب محرم شدن می شود؛

۴- بچه شیر را مستقیم از سینه زن بنوشد پس اگر شیر را بدوشند و به کودک بنوشانند کافی نیست.

۵- باید شیر در دهان کودک از شیر بودن خارج نشود. پس اگر با مایعی مخلوط شود به طوری که دیگر به ان شیر نگویند  سبب محرمیت نمی شود.

۶-  مقدار شیری  که سبب محرمیت است  از یک شوهر باشد پس اگر زنی بچه ای را از شیر مردی هفت مرتبه شیر بدهد و از شوهرش طلاق گرفته با مرد دیگری ازدواج کند  و از شیر شوهر دوم  هشت مرتبه به همان کودک  شیر بدهد  آن بچه به کسی محرم نمی شود اگر چه در این بین کودک از شیر زن دیگری تغذیه نکرده باشد.

۷- شیر دهنده یک زن باشد پس اگر مردی دو زن داشته باشد و یکی از انها کودکی را مثلا هفت مرتبه و دیگری هشت مرتبه شیر بدهد آن بچه به کسی محرم نمی شود اگر چه تمام شیرها مال یک شوهر باشد .

۸- بچه مقداری از شیر معتبر را قی نکند ولی اگر کودک بعد از سیر شدن اضافه بخورد  و آن اضافه را قی کند مانعی ندارد .

۹- شیری که کودک می خورد در رشد او تغییر محسوسی بگذارد . به طوری که متعارف مردم  بگویند از آن شیر استخوان او محکم شده و گوشت در بدنش روییده است. یا پانزده مرتبه کامل یا یک شبانه روز به طوری که در مسأله بعد گفته می شود شیر بخورد بلی اگر ده مرتبه به او شیر دهند و در بین آن زن دیگری او را شیر ندهد احتیاط مستحب آن است که کسانی که به واسطه شیر خوردن به او محرم می شوند با او ازدواج نکنند و در نگاه کردن و دست دادن و مانند آن او را محرم ندانند.

۱۰- از ابتدای شیر خوردن بچه  دو سال نگذشته باشد  بنابراین کودکی که در ابتدای ماه دوم تولد  شروع به شیر خوردن کرده چنانچه مقداری از شیر خوردن او  بعد از ورود در ماه بیست و ششم از بدو تولد واقع شود به کسی محرم نمی شود و اگر تمام مقدار معتبر را در ماه بیست و پنجم یا جلوتر بخورد محرم می شود . این امر در فرزند  زن شیر ده یا پیدایش شیر زن معتبر نیست پس چنانچه از شروع شیر زن یا از شروع شیر خوردن کودک او بیش از دو سال گذشته باشد  و با آن شیر کودک دیگری را با شرایط معتبر شیر بدهد باعث محرمیت می گردد.

مظاهری: مسأله ۲۰۵۱- شير دادنى كه علّت محرم شدن است، شش  شرط دارد:

 اوّل: شير از ولادت باشد، بنابراين اگر پستان بدون ولادت بچه، شير پيدا كند و كودكى از او بخورد سبب محرميّت نمى‏شود.

 دوّم: شير آن زن از حرام نباشد، پس اگر شير بچه‏اى را كه از زنا به دنيا آمده به بچّه ديگر بدهند، به واسطه آن شير بچّه به كسى محرم نمى‏شود.

 سوّم: بچّه شير را از پستان بمكد، پس اگر شير را در شيشه بريزند و به بچّه بدهند نتيجه ندارد.

 چهارم: بچّه به واسطه مرض شير را قى نكند.

 پنجم: پانزده مرتبه، يا يك شبانه روز شير سير بخورد يا مقدارى شير به او بدهند كه بگويند از آن شير استخوانش محكم شده و گوشت در بدنش روييده است.

 ششم: دو سال بچّه تمام نشده باشد و اگر بعد از تمام شدن دو سال او را شير دهند به كسى محرم نمى‏شود.

مسأله ۲۴۷۵- بايد بچه در بين يك شبانه روز غذا يا شير كس ديگر را نخورد ولي اگر كمي غذا بخورد كه نگويند در بين۱، غذا خورده اشكال ندارد۲و نيز بايد پانزده مرتبه۳ را از شير يك زن بخورد و در بين پانزده مرتبه۴ شير كس ديگر را نخورد۵ و در هر دفعه بدون فاصله۶ شير بخورد۷، ولي اگر در بين شير خوردن نفس تازه كند، يا كمي صبر كند، كه از اولي كه پستان در دهان مي گيرد تا وقتي سير مي شود، يك دفعه حساب شود۸ اشكال ندارد.

۱- فاضل، بهجت: در بين شير دادن…

۲- وحید: اگر کمی غذا بخورد به قدری که عرفا صدق نکند در بین غذا خورده اشکال ندارد…

۳ و ۴- تبريزي: ده مرتبه…

۵- اراكي: ولي خوردن غذا مانع ندارد…

فاضل: حتي اگر به طور ناقص باشد بنابراحتياط واجب …

مظاهری: و نيز در هر دفعه به اندازه‏اى شير بخورد كه سير شود.

۶- اراكي: و به طور كامل…

۷-وحید: در هر دفعه شیر کامل –بدن فاصله –بخورد…

۸-وحید: از نظر عرف حقیقتا یک دفعه حساب شود…

*****

مكارم: مسأله ۲۱۱۷ – همان طور كه در مسأله سابق گفته شد اگر كودكي يك شبانه روز شير زني را بخورد باعث محرميّت مي شود، ولي بايد در بين يك شبانه روز غذا يا شير زن ديگري را نخورد، مگر اين كه غذا به قدري كم باشد كه به حساب نيايد، همچنين در بين پانزده مرتبه شير خوردن بايد شير زن ديگري را نخورد، و در هر مرتبه بايد به قدري بخورد كه سير شود و بنابراحتياط دو دفعه به طور ناقص، نه دو دفعه حساب مي شود و نه يك دفعه.

سيستاني: مسأله ۲۴۹۳- از مسأله قبل روشن شد، مقدار شيري كه موجب محرم شدن است سه معيار دارد:

۱- اينكه به حدي باشد كه عرفاً موجب روييدن گوشت و محكم شدن استخوان باشد، و شرط آن اين است كه مستند به شير باشد و غذايي با آن نباشد ولي غذاي كم كه مؤثر نيست ضرر ندارد؛ و اگر از دو زن شير بخورد، اگر طوري باشد كه مقداري از روييدن گوشت و محكم شدن استخوان مستند به اين و مقداري مستند به آن باشد، هر دو مادر رضاعي خواهند بود، و اگر به هر دو با هم مستند باشد موجب حرمت نخواهد شد.

۲- محاسبه زماني، و شرط آن اين است كه بچه در بين يك شبانه روز غذا يا شير كس ديگر را نخورد، ولي اگر آب يا دارو يا غذا بخورد كه نگويند در بين، غذا خورده اشكال ندارد و بايد در طول شبانه روز مرتب در موقع احتياج يا تمايل شير خورده باشد و از او دريغ نشده باشد، بلكه بنابر احتياط واجب بايد اول  شبانه روز را وقتي حساب كنند كه بچه گرسنه باشد و آخر آن وقتي كه سير باشد.

 ۳- محاسبه عددي، و شرط آن اين است كه پانزده مرتبه را از شيريك زن بخورد و در بين پانزده مرتبه، شير كس ديگر را نخورد، ولي خوردن غذا در ميان آنها ضرر ندارد و فاصله زماني ميان پانزده بار نيز ضرري ندارد و بايد در هر دفعه شير كامل بخورد به اين معني كه گرسنه باشد و تا سير شدن كامل بدون فاصله شير بخورد، ولي اگر در بين شير خوردن نفس تازه كند يا كمي صبر كند كه از ابتداي پستان در دهان گرفتن تا زمان سير شدن، يك دفعه حساب شود، اشكال ندارد.

زنجانی: مسأله ۲۴۸۴- گفته شد که اگر کودکی یک شبانه روز شیر زنی را بخورد باعث  محرمیت می شود این شیر خوردن باید به طور کامل باشد (یعنی در این مدت کودک گرسنه نماند و هر گاه نیاز به شیر خوردن داشت  شیر بنوشد) و در این امر فرقی نمی کند که در هر بار به مقدار کامل بخورد یا شیر مورد نیاز را در چندین دفعه  بخورد (یعنی مقداری شیر خورده و بعد از بازی یا استراحت یا خواب مختصر شیر خوردن خود را کامل کند) ولی باید در بین یک شبانه روز غذا یا شیر کس دیگری را نخورد البته چیزهایی که خوردن آن در مدت شیر خوردن متعارف است مثلا مقدار مختصری عرق نعناء که برای جلوگیری از نفخ معده به کودک می دهند اشکال ندارد. معیار دیگری که برای مقدار شیر خوردن گفته شد  پانزده مرتبه کامل بود. کودک نباید در بین پانزده مرتبه شیر زن دیگری را –هرچند به طور ناقص- بخورد ولی تغذیه های دیگر مانعی ندارد و در مورد معیار دیگر (یعنی شیر خوردن به مقداری که به طور محسوس موجب رشد گوشت کودک و محکم شدن استخوان او شود) خوردن غذاها یا شیر زن دیگر در اثناء مانعی ندارد.

مسأله اختصاصي

بهجت: مسأله ۱۹۶۸- اگر زني بچه اي را شير داد كه شير از شوهر اوّلش بود ولي هنوز ده مرتبه نشده، مثلاً بعد از طلاق از شوهر اوّل و تمام شدن عدّه با كسي ازدواج نمود و از او آبستن و داراي شير شد، اگر بقيّه شير را از اين شير دوم به بچه بدهد، موجب محرم شدن نمي شود.

مسأله ۲۴۷۶- اگر زن از شير شوهر خود بچه اي را شير دهد، بعد شوهر ديگر كند و از شير آن شوهر هم بچه ديگر را شير دهد  آن دو بچه به يكديگر محرم نمي شوند۱، اگر چه بهتر است با هم ازدواج نكنند۲ و نگاه محرمانه به يكديگر ننمايند.

این مسأله در رساله آیت الله  مکارم نیست.

۱- بهجت، سيستاني: [پایان مسأله]

۲- خوئي، تبريزي، صافي: [پایان مسأله]

مظاهری:رجوع کنید به ذیل مسأله [۲۴۷۷].

*****

زنجانی: مسأله ۲۴۸۵- اگر کودک با شرایطی که در مسائل قبل گفته شد از زنی شیر بخورد آن  زن مادر رضاعی او و مردی که شیر از اوست  پدر رضاعی کودک  و آن کودک فرزند رضاعی آنها شده با اولاد نسبی آن زن و مرد برادر و خواهر می شوند. ولی چنانچه آن مرد یا زن فرزند رضاعی دیگری داشته باشند  این کودک در صورتی با  آنها برادر و خواهر می شود که تمام شیرها از یک مرد باشد پس اگر زن از شیر شوهر خود پسری را پانزده مرتبه شیر بدهد و بعد شوهر دیگر کند و از شیر آن شوهر دختری را پانزده مرتبه شیر دهد آن دو بچه با یکدیگر برادر و خواهر نمی شوند هر چند فرزندان رضاعی زن شیر دهنده و مرد صاحب شیر هستند.

مسأله ۲۴۷۷- اگر زن از شير يك شوهر چندين بچه را شير دهد، همه آنان به يكديگر و به شوهر و به زني كه آنان را شير داده محرم مي شوند۱.

۱- مظاهری: ولى اگر از دو شوهر دو بچّه را شير دهد آن دو بچّه به يكديگر محرم نمى‏شوند امّا اگر چند زن از يك شوهر بچه‏هايى را شير دهند، همه آنان به يكديگر محرم مى‏شوند.

مسأله ۲۴۷۸- اگر كسي چند زن داشته باشد و هر كدام آنان با شرايطي كه گفتيم، بچه ای را شير دهد، همه آن بچه ها به يكديگر و به آن مرد و به همه آن زنها محرم مي شوند.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله ۲۴۷۷.

*****

زنجانی: مسأله ۲۴۸۷- اگر کسی دو زن داشته باشد و یکی از انها با شرایط معتبر پسر بچه ای را شیر کامل بدهد و دیگری دختر بچه ای را، آن بچه ها به یکدیگر و به آن مرد و به آن زن ها محرم می شوند و همچنین است در بیشتر  از دو زن .

مسأله ۲۴۷۹- اگر كسي دو زن شيرده داشته باشد و يكي از آنان بچه را مثلاً هشت مرتبه و ديگري هفت مرتبه شير بدهد آن بچه به كسي محرم نمي شود.

این مسأله در رساله آیات عظام:  مکارم و زنجانی نیست.

مسأله ۲۴۸۰- اگر زني از شير يك شوهر پسر و دختري را شير كامل بدهد۱، خواهر و برادر آن دختر به خواهر و برادر آن پسر محرم نمي شوند۲.

۱- فاضل: آنها با هم محرم مي شوند ولي…

مكارم: آنها به هم محرم مي شوند، ولي خواهر و برادر آنها به يكديگر محرم نمي شوند.

۲- گلپايگاني، صافي، سبحانی: ولي احتياط مستحبّ آن است كه با يكديگر ازدواج نكنند.

زنجانی: لیکن  زن شیر دهنده و مردی که شیر از اوست باید احتیاط  کند و با اولاد –نسبی و رضاعی- پدر آن پسر و دختر و با اولاد نسبی مادر  آنها ازدواج نکنند همچنانکه نباید در نگاه کردن و مانند ان آنها را محرم بدانند.

مسأله ۲۴۸۱- انسان نمي تواند بدون اذن زن خود، با زنهايي كه بواسطه شير خوردن، خواهر زاده يا برادر زاده  زن او شده اند ازدواج كند۱. و نيز اگر با پسري۲ لواط كند، نمي تواند با دختر و خواهر و مادر (و مادر بزرگ۳) آن پسر كه رضاعي هستند يعني بواسطه شير خوردن، دختر و خواهر و مادر او شده اند ازدواج نمايد۴.

این مسأله در رساله آیات عظام: بهجت  و مظاهری نیست.

۱- مكارم: و نيز احتياط واجب آن است كه اگر با پسري (العياذ بالله) لواط كرده، با دختر و خواهر و مادر رضاعي آن پسر ازدواج نكند.

وحید: و نیز اگر مردى با پسرى لواط كند ، نمى تواند دختر و خواهر و مادر ـ و بنابر احتیاط واجب مادربزرگ و دختر دختر ـ رضاعى آن پسر را براى خود عقد نماید ، و همچنین است ـ بنابر احتیاط واجب ـ در صورتى كه لواط كننده بالغ نباشد یا لواط دهنده بالغ باشد ، و در موارد احتیاط اگر عقدى بعد از لواط واقع شده است ، احتیاط واجب آن است كه طلاق داده شود.

۲- سيستاني: پسر نابالغي…

۳- [قسمت داخل پرانتز در رساله آيت الله اراكي نيست]

۴- اراكي: و احتياط واجب آن است كه با نوه هاي دختري و پسري و مادر بزرك آن پسر كه رضاعي هستند ازدواج نكند.

سيستاني: و اين حكم بنابراحتياط واجب در موردي كه لواط كننده بالغ نباشد و يا لواط دهنده بالغ باشد نيز جاري است.

گلپايگاني، تبريزي، صافي: اگر با پسري لواط كند، احتياط واجب آن است كه دختر و خواهر و مادر  ومادر بزرگ آن پسر را كه رضاعي هستند، يعني بواسطه شير خوردن، دختر و خواهر و مادر او شده اند، براي خود عقد نكند.

فاضل: به همان نحو كه سابقاً در دختر و خواهر و مادر نسبي گفته شد.

*****

زنجانی: مسأله ۲۴۸۹- انسان نمی تواند بدون اذن زن خود با زن هایی  که به واسطه شیر خوردن  خواهر زاده یا برادر زاده زن او شده اند ازدواج کند ولی اگر قبلا با یکی از انها ازدواج کرده ازدواج عمه و خاله صحیح است و اگر از عقد قبلی اطلاع پیدا کنند حق بهم زدن عقد آنها را ندارند.

اگر مردی با کودک یا  نوجوانی که در اوائل سنین بلوغ است –العیاذبالله- لواط کند نمی تواند بعد از ان با خواهر یا دختر یا نوه یا مادر یا مادربزرگ  آن شخص اگرچه رضاعی باشند (همانند اقوام نسبی) ازدواج نماید. بلکه اگر با کسی که از اوائل سنین بلوغ گذشته است لواط  کند بنابراحتیاط این حکم جاری است و اگر در زمان کودکی شخصی لواط کرده باشد بنابراحتیاط مستحب موکد  از ازدواج با کسانی  که ذکر شد اجتناب نماید و در هر حال  هیچکدام از بستگان لواط کننده بر لواط دهنده حرام نمی شوند و اگر این کار –العیاذبالله- پس از ازدواج صورت گرفته باشد چنانچه با برادر رضاعی زن باشد  -همانند برادر نسبی- عقد آنان باطل می گردد و بر یکدیگر حرام ابدی می شوند و اگر  با غیر او باشد باعث بطلان عقد و حرمت  ابدی نمی شود.

مسأله ۲۴۸۲- زني كه برادر انسان را شير داده به انسان محرم نمي شود۱، اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه با او ازدواج نكند.

این مسأله در رساله آیت الله مظاهری نیست

۱- بهجت، سيستاني: [پایان مسأله]

*****

زنجانی: مسأله ۲۴۹۱- انسان باید احیتاط کند و با زنی که برادر انسان را شیر کامل داده ازدواج نکند. همچنانکه نباید مانند یکی از محارم با او رفتار نماید مثلا به موی او نگاه کند یا به او دست بزند.

مسأله ۲۴۸۳- انسان نمي تواند با دو خواهر، اگر چه رضاعي باشند يعني بواسطه شير خوردن، خواهر يكديگر شده باشند ازدواج كند و چنانچه دو زن را عقد كند و بعد بفهمد خواهر بوده اند۱، در صورتي كه عقد آنان در يك وقت بوده هر دو باطل است۲ و اگر در يك وقت نبوده، عقد اولي صحيح و عقد دوّمي باطل مي باشد.

این مسأله در رساله آیت الله مظاهری نیست.

۱- مکارم: عقد اوّلى صحيح و دومى باطل است و اگر عقد در يک وقت بوده هر دو باطل است.

۲- اراكي، خوئي، تبريزي، وحید: در صورتي كه عقد آنان در يك وقت بوده شوهر مخيّر است هر كدام را بخواهد اختيار كند.

*****

زنجانی: مسأله ۲۴۹۲- انسان نمی‌تواند در یک‌زمان با دو خواهر اگر چه رضاعی باشند -یعنی به‌واسطۀ شیر خوردن خواهر یکدیگر شده باشند- ازدواج کند وچنانچه دو زن را در یک زمان عقد کند و بعد بفهمد خواهر بوده‌اند، هر دو عقد باطل است چه زوجیت هر دو با یک صیغه خوانده شده باشد و چه زوجیت با دو صیغه خوانده شده باشد.

مسأله ۲۴۸۴- اگر زن از شير شوهر خود كساني را كه بعداً گفته مي شود شيردهد، شوهرش بر او حرام نمي شود، اگر چه بهتر آن است كه احتياط كنند۱: اوّل: برادر و خواهر خود را. دوم: عمو و عمه و دايي و خاله خود را. سوم: اولاد عمو  و اولاد دايي خود را. چهارم: برادر زاده خود را. پنجم: برادر شوهر، يا خواهر شوهر خود را. ششم: خواهر زاده خود، يا خواهر زاده شوهرش را. هفتم: عمو و عمه و دايي و خاله شوهرش را. هشتم: نوه زن ديگر شوهر خود را.

این مسأله در رساله آیات عظام:بهجت  و مظاهری نیست.

۱- فاضل، مكارم: اگر چه بهتر آن است كه اين كار را نكند…

*****

زنجانی: مسأله ۲۴۹۳- اگر زن از شیر شوهر خود این افراد را شیر دهد شوهرش بر او حرام نمی شود اگر چه بهتر است این کار را نکند: 1- برادر یا خواهر خود؛ 2- نوه  -با واسطه و بی واسطه- خود؛ 3- عمو یا عمه یا دایی یا خاله –با واسطه و بی واسطه- خود؛ 4- اولاد بی واسطه عمو یا دایی خود؛ 5- اولاد بی واسطه برادر خود یا نوه پسری- با واسطه و بی واسطه – او.

سیستانی: مسأله ۲۵۰۲- اگر زن از شیر شوهر خود کسانی را که بعداً گفته می‌شود شیر دهد، شوهرش بر او حرام نمی‏شود. اوّل: برادر و خواهر خود. دوّم: عمو و عمه، و دایی و خاله خود، و اولاد آنها. سوّم: نوه‌های خود، اگرچه در مورد نوه دختری موجب حرام شدن دخترش، بر شوهر خود می‌شود. چهارم: برادرزاده یا خواهرزاده خود. پنجم: برادر یا خواهر شوهر. ششم: خواهرزاده یا برادرزاده شوهر. هفتم: عمو و عمه و دایی و خاله شوهر. هشتم: نوه شوهر از زن دیگر.

مسأله اختصاصی

زنجانی: مسأله ۲۴۹۴- اگر زنی یکی از خویشان مردی را به تفصیلی که گفته می شود شیر دهد – هر چند از شیر ان مرد نباشد- احتیاط مستحب آن است که از ازدواج با آن مرد خودداری کند و اگر قبل از شیر دادن همسر آن مرد بوده  این شیر دادن زن را بر او حرام نمی کند. ولی بهتر است این  کار را نکند:

۱- برادر یا خواهر مرد؛

۲- نوه –باواسطه یا بی واسطه- شوهر خود را هر چند از زن دیگر باشد

۳-  عمو یا عمه یا دایی یا خاله –با واسطه و بی واسطه-مرد

۴- اولاد بی واسطه عمه یا خاله مرد

۵- اولاد بی واسطه خواهر مرد یا نوه دختری – باواسطه و بی واسطه – او.

مسأله ۲۴۸۵- اگر كسي دختر عمه يا دختر خاله انسان را شير دهد به انسان محرم نمي شود۱ ولي احتياط مستحب آن است كه از ازدواج با او خودداري نمايد.

این مسأله در رساله آیات عظام: زنجانی و مظاهری نیست.

۱- بهجت، سيستاني: [پایان مسأله]

مسأله ۲۴۸۶- مردي كه دو زن دارد، اگر يكي از آن دو زن، فرزند عموي زن ديگر را شير دهد، زني كه فرزند عموي او شير خورده، به شوهر خود حرام نمي شود.

این مسأله در رساله آیات عظام: نوری, بهجت، سبحانی و مظاهری نیست.

*****

زنجانی: مسأله ۲۴۹۵- مردی که دو زن دارد اگر یکی از آن دو زن از شیر شوهرش یکی از خویشان زن دیگر را  -به تفصیلی که در مسأله [۲۴۸۴] گفته شد – شیر دهد زن دوم به شوهرش حرام نمی شود ولی بهتر است این کار را نکند پس بهتر است برادر یا خواهر زن دیگر یا عمو یا عمه یا دایی یا خاله او را شیر ندهد