س 1088. آیا خرید خوک های وحشی که توسط اداره صید و کشاورزان منطقه به دلیل حفاظت از مراتع و مزارع شکار می شوند، به منظور کنسروسازی و صادر کردن آن به کشورهای غیر اسلامی جایز است؟
ج. در فرض سوال، احتیاط در ترک کسب درآمد از آن است. ولی اگر دارای منفعت عقلایی حلال و قابل توجهی مانند استفاده از آن برای تغذیه حیوانات و یا به کارگیری چربی آن در صنعت صابون سازی و مانند آن باشد، در این صورت کسب درآمد از آن اشکال ندارد.
س 1089. آیا کار کردن در کارخانه کنسرو گوشت خوک یا کاباره های شبانه و یا مراکز فساد جایز است؟ و درآمد حاصل از آن چه حکمی دارد؟
ج. اشتغال به کارهای حرام مثل فروش شراب، ایجاد و اداره کاباره های شبانه، مراکز فساد و فحشا و قمار و شراب خواری و مانند آن، جایز نیست و کسب درآمد از طریق آن ها حرام است و انسان، مالک اجرتی که در برابر آن می گیرد نمی شود و نسبت به گوشت خوک احتیاط در ترک کسب درآمد از آن است.
س 1090. آیا فروش و هدیه کردن شراب یا گوشت خوک و یا هر چیزی که خوردن آن حرام است به کسی که آن را حلال می داند، صحیح است؟
ج. فروش و در اختیار قراردادن مسکرات به دیگران مطلقا جایز نیست و در غیر مسکرات فروش و در اختیار قرار دادن خوراکی های حرام به کسی که طبق مذهبش آن را حرام نمی داند، اشکال ندارد، البته در مورد گوشت خوک، احتیاط در ترک کسب درآمد از آن است.
س 1091. ما یک شرکت تعاونی برای فروش مواد غذایی و مصرفی داریم و از آن جا که بعضی از مواد غذایی موجود در آن فروشگاه از مردار یا چیزهایی که خوردن آن ها حرام است می باشند بنا بر این درآمدهای سالانه حاصل از آن ها که بین سهام داران توزیع می شوند چه حکمی دارند؟
ج. فروش و در اختیار قراردادن مسکرات به دیگران مطلقا جایز نیست و کسب درآمد از طریق آن ها حرام است و در غیر مسکرات فروش و در اختیار قرار دادن خوراکی های حرام به کسی که طبق مذهبش آن را حرام نمی داند، اشکال ندارد، البته در مورد گوشت خوک، احتیاط در ترک کسب درآمد از آن است و توزیع درآمد حاصل شده از راه حرام در بین سهام داران جایز نیست و در صورتی که اموال شرکت تعاونی با آن مخلوط شده باشد، حکم مالِ مخلوط به حرام را دارد که اقسام آن در رساله های عملیه ذکر شده است.
س 1092. اگر شخص مسلمانی هتلی را در یک کشور غیراسلامی تأسیس کند و ناچار باشد بعضی از انواع شراب و غذاهای حرام را نیز بفروشد، زیرا اکثریت مردم آن کشور مسیحی هستند که با غذا شراب می نوشند و به هتلی که همراه غذا شراب ندهد نمی روند، با توجّه به این که شخص مزبور قصد دارد تمام درآمد حاصل از امور حرام را به حاکم شرع بپردازد آیا این کار برای او جایز است؟
ج. تأسیس هتل یا غذاخوری در کشورهای غیراسلامی اشکال ندارد، ولی فروش و در اختیار قراردادن مسکرات به دیگران مطلقا جایز نیست و کسب درآمد از طریق آن ها حرام است و در غیر مسکرات فروش و در اختیار قرار دادن خوراکی های حرام به کسی که طبق مذهبش آن را حرام نمی داند، اشکال ندارد، البته در مورد گوشت خوک، احتیاط در ترک کسب درآمد از آن است هر چند آن شخص قصد داشته باشد آن پول را به حاکم شرع بپردازد.
س 1093. الف) ماهی فلس‌دار که داخل تور بمیرد چه حکمی دارد؟ ب) خرید و فروش حیوانات آبزیِ حرام گوشت، چه صورت دارد؟ آیا فروش آنها به کسی که آنها را حلال می‌داند جایز است؟ آیا خرید و فروش آنها برای تغذیه غیر انسان مثل تغذیه پرندگان و حیوانات و همچنین برای استفاده های صنعتی جایز است؟
ج. الف) ماهی فلس‌دار که داخل تور صیاد بمیرد حلال است.
ب) فروش و در اختیار قرار دادن خوراکی های حرام به کسی که طبق مذهبش آن را حرام نمی داند، اشکال ندارد، و در غیر این صورت جایز نیست، ولی اگر غیر از خوردن، منافع عقلایی حلال مثل استفاده‌های پزشکی یا صنعتی و یا تغذیه پرندگان و چارپایان و مانند آن داشته باشد، خرید و فروش آن به قصد مزبور اشکال ندارد.
س 1094. آیا اشتغال درامر حمل و نقل آن دسته از مواد غذایی که گوشت تذکیه نشده هم در بین آن ها وجود دارد، جایز است؟ آیا بینِ بردن آن ها برای کسی که خوردن آن ها را حلال می داند و کسی که حلال نمی داند، تفاوتی وجود دارد؟
ج. حمل گوشت تذکیه نشده برای کسی که طبق مذهبش آن را حرام نمی داند، اشکال ندارد و در غیر این صورت جایز نیست.
س 1095. آیا فروش خون به کسی که از آن استفاده می کند، جایز است؟
ج. فروش خون اگر به قصد عقلایی مشروع باشد، اشکال ندارد.
س 1096. آیا برای یک فرد مسلمان جایز است که غذای حرام (مانند غذایی که محتوی گوشت خوک یا مردار است) و مشروبات الکلی را در سرزمین کفر به غیر مسلمان عرضه کند؟ حکم آن در صورت های زیر چیست؟
الف) اگر غذاها و مشروبات الکلی متعلّق به او نباشند و در برابر فروش آن ها هم سودی نبرد بلکه کار او فقط عرضه آن ها و غذاهای حلال به مشتری باشد.
ب) اگر با فرد غیرمسلمان در محل شریک باشد، به این صورت که فرد مسلمان مالک اجناس حلال و شریک غیر مسلمان مالک مشروبات الکلی و غذاهای حرام باشد و هر کدام به طور جداگانه از کالاهای خود سود ببرند.
ج) اگر فرد مسلمان در محلی که مواد غذایی حرام و مشروبات الکلی فروخته می شود، فقط کار کند و مزد ثابتی بگیرد، چه صاحب آن محل مسلمان باشد و چه غیر مسلمان.
د) اگر فرد مسلمان در محل فروش مواد غذایی حرام و مشروبات الکلی به عنوان کارگر یا شریک کار کند ولی دخالتی در خرید و فروش آن ها نداشته و آن مواد متعلّق به او هم نباشند، بلکه او فقط در تهیه و فروش مواد غذایی نقش داشته باشد، با توجه به این که مشتری ها مشروبات الکلی را در همان محل نمی خورند، کار او چه حکمی دارد؟
ج. عرضه و فروش مشروبات الکلی مست کننده و کار در محل فروش آن ها و مشارکت در ساخت و خرید و فروش آن ها و کسب درآمد از طریق آن ها و اطاعت از دیگران در این موارد، شرعاً حرام است، و در غیر مسکرات فروش و در اختیار قرار دادن خوراکی های حرام به کسی که طبق مذهبش آن را حرام نمی داند، اشکال ندارد، البته در مورد گوشت خوک، احتیاط در ترک کسب درآمد از آن است اعم از این که انسان شریک در سرمایه بوده و یا کارگر روزانه باشد و نیز اعم از آن که فقط مواد غذایی حرام و مشروبات الکلی عرضه و فروخته شوند یا این که فروش همراه با مواد غذایی حلال باشد و همچنین اعم از این که کار انسان همراه با گرفتن سود و مزد باشد و یا مجانی و دراین مورد فرقی نمی کند که صاحب کار یا شریک او مسلمان باشد یا غیر مسلمان.
س 1097. آیا کسب درآمد از طریق تعمیر کامیون های حمل مشروبات الکلی جایز است؟
ج. اگر به قصد کمک به حرام باشد، و یا موجب فساد گسترده در جامعه گردد، جایز نیست.
س 1098. یک شرکت تجاری با شعبه های فرعی برای فروش مواد غذایی به مردم وجود دارد که بعضی از مواد غذایی آن شرعاً حرام می باشد (مانند آن دسته از گوشت های وارداتی که مردار هستند) در نتیجه بخشی از اموال شرکت، از نظر شرعی حرام محسوب می شود، آیا خرید مایحتاج از شعبه های این شرکت که هم کالای حرام دارد و هم کالای حلال، جایز است؟ و بر فرض جواز، آیا گرفتن باقی مانده پولی که به فروشنده داده می شود، به دلیل این که مجهول المالک است، احتیاج به اجازه حاکم شرع دارد؟ و بر فرض که احتیاج به اجازه داشته باشد، آیا به کسی که کالاهای مورد نیاز خود را از آن شعبه ها خریداری می کند، این اجازه را می دهید؟
ج. علم اجمالی به وجود مال حرام در اموال شرکت تا زمانی که همه آن ها مورد ابتلای مکلف نباشند مانع از صحّت خرید کالاهای مورد نیاز از آن شرکت نیست، بنا بر این خریداری کالاهای مورد نیاز از آن برای همه مردم بدون اشکال است و همچنین دریافت باقی مانده پول، تا زمانی که همه اموال شرکت مورد ابتلای شخص مشتری نباشند اشکال ندارد و همچنین تا زمانی که انسان علم به وجود مال حرام در عین کالایی که از شرکت خریده است نداشته باشد، اشکال ندارد و احتیاجی به اجازه حاکم شرع برای تصرّف در کالا و پولی که از شرکت دریافت می کند، نیست.
س 1099. آیا اشتغال به سوزاندن اموات غیرمسلمان و اجرت گرفتن در برابر آن، جایز است؟
ج. سوزاندن اجساد اموات غیرمسلمان، حرام نیست بنا بر این اشتغال به آن و گرفتن اجرت در برابر آن، اشکال ندارد.
س 1100. آیا جایز است کسی که می تواند کار کند، از مردم درخواست کمک کرده و با کمکهای آنان زندگی نماید؟
ج. سزاوار نیست این کار را بکند.
س 1101. آیا برای زنان جایز است که با فروش جواهرات در بازار زرگرها و غیر آن کسب درآمد کنند؟
ج. با رعایت حدود شرعی اشکال ندارد.
س 1102. تزئین منازل (دکور) در صورتی که برای کارهای حرام به کار گرفته شوند، به خصوص اگر بعضی از اتاق ها برای پرستش بت مورد استفاده قرار بگیرند، چه حکمی دارد؟ و آیا ساخت سالن در صورتی که احتمال داده شود که برای رقص و مانند آن استفاده شود، جایز است یا خیر؟
ج. تزئین خانه به خودی خود در صورتی که به منظور استفاده در کارهای حرام نباشد، اشکال ندارد، ولی تزئین اتاق مخصوص پرستش بت، مثلاً چیدن لوازم آن اتاق و تعیین محلی برای قراردادن بت و مانند آن، شرعاً جایز نیست و ساخت سالن برای استفاده حرام، جایز نیست ولی مجرّد احتمال مانعی ندارد.
س 1103. آیا ساخت بنایی که شامل زندان و مرکز پلیس است و تحویل آن به دولت ظالم، جایز است؟ و آیا اشتغال در کارهای ساختمانی آن نیز جایز است؟
ج. ساخت بنا با اوصاف مذکور اشکال ندارد به شرطی که به قصد برگزاری جلسات دادگاه ظلم در آن و ایجاد محلی برای زندانی کردن بی گناهان نباشد و همچنین به نظر کسی که آن را می سازد، به طور معمول در معرض استفاده های مزبور قرار نداشته باشد که در این صورت گرفتن اجرت نیز در برابر ساختن آن اشکال ندارد.
س 1104. شغل من گاوبازی در برابر تماشاگران است و آنان مبلغی را به عنوان هدیه در برابر تماشای آن به من می پردازند، آیا نفس این کار جایز است؟
ج. عمل مذکور شرعاً مذموم است ولی گرفتن هدایا از تماشاگران چنانچه پرداخت آن با اختیار و رضایت تماشاگران صورت گیرد، اشکال ندارد.
س 1105. بعضی از افراد لباس های نظامی مخصوص ارتش را می فروشند، آیا خرید این لباس ها و استفاده از آن ها جایز است؟
ج. اگر احتمال بدهید که این لباس ها را از طریق قانونی به دست آورده اند و یا مجاز به فروش آن ها هستند، در این صورت خرید و استفاده از آن ها در مواردی که خلاف مقرّرات نباشد، اشکال ندارد.
س 1106. استفاده از ترقّه و مواد قابل انفجار و ساخت و خرید و فروش آن ها اعم از این که موجب اذیّت و آزار بشوند یا خیر، چه حکمی دارد؟
ج. در صورتی که موجب اذیّت و آزار دیگران باشد و یا تبذیر مال محسوب شود ویا خلاف قانون و مقرّرات نظام جمهوری اسلامی باشد، جایز نیست.
س 1107. کار پلیس و مأموران راهنمایی و رانندگی و گمرک و اداره مالیات بر درآمد در جمهوری اسلامی چه حکمی دارد؟ آیا آن چه در بعضی از روایات آمده است که دعای مأموری که کار افراد را به حکومت گزارش می دهد و دعای مأمور مالیات و گمرک مستجاب نمی شود، شامل آنان هم می گردد؟
ج. کار آنان فی نفسه در صورتی که بر اساس مقرّرات قانونی باشد، اشکال ندارد و ظاهراً مراد از «عریف» و «عشّار» در روایات افرادی هستند که انجام این کارها را در حکومت های طاغوتی و ظالم برعهده دارند.
س 1108. بعضی از زنان برای تأمین هزینه های زندگی خانوادگی خود در آرایشگاه ها کار می کنند، آیا این کار ترویج بی عفّتی و یا تهدیدی برای عفّت جامعه اسلامی محسوب نمی شود؟
ج. آرایش کردن زنان فی نفسه و اجرت گرفتن دربرابر آن اشکال ندارد به شرطی که به منظور نشان دادن به نامحرم نباشد.
س 1109. آیا جایز است شرکت ها در برابر واسطه گری و مقاطعه کاری که بین صاحب کار از طرفی و کارگران و بنّاها از طرف دیگر، انجام می دهند، اجرت دریافت کنند؟
ج. گرفتن اجرت در برابر عمل مباح اشکال ندارد.
س 1110. آیا اجرتی که دلّال می گیرد، حلال است؟