4- استحاله
اگر حقيقت شى ء نجس يا متنجس به طور كلى تغيير كند، پاك مى‌شود و چنين تغييرى رااستحاله مى‌گويند، مثل آن‌كه چوب نجس بسوزد و خاكستر گردد يا آب متنجس، بدل به بخار يا بول حيوان حلال گوشت شود يا سگ تبديل به خاك شود و نطفه، حيوان گردد. امّا اگر گِل به وسيله آتش، سفال، آجر، گچ يا آهك شود بلكه چوب، زغال شود بر نجاست خود باقى مى‌ماند.
(مسأله 483) اگر نجس يا متنجس بخار شود وبعد به عرق بدل گردد، پاك مى‌گردد.
(مسأله 484) كرمى كه از غائط و حيوان ذبح نشده، پديد مى‌آيد پاك است. همچنين هر حيوانى كه از شى ء نجس يا متنجس پديد آيد، پاك است.
(مسأله 485) آب نجسى را كه حيوان حلال گوشت بياشامد و به بول يا عرق يا آب دهانش تبديل شود، پاك است.
(مسأله 486) اگر غذاى نجس يا متنجس به مدفوع يا شير حيوان حلال گوشت يا جزءسبزيجات يا گياهان يا درختان و يا ميوه‌ها بدل شود، پاك است. همچنين اگر سگ، نمك شود، نيز هرچيزى كه حقيقتى غير از حقيقت اولى خود پيدا كند و به نظر عرف موجود جديدى باشد، پاك است.