یادگیری یا معاینه پزشکی که همراه با لمس یا نظر حرام است (مثل نگاه به عورت، نگاه به بدن نامحرم یا لمس آن) در صورتی جایز است که:
۱. راهی جز آن وجود نداشته باشد.
۲. دانشجو در مقام یادگیری و تعلّم پزشکی مطمئن باشد که:
اولاً: با مراجعه بیماران با این نوع بیماری و بیماریهای مشابهی که در درمان آن نیازمند چنین یادگیری است، مواجه میشود.
ثانیاً: توانایی درمان مریض منوط به این اطلاعات و یادگیریهاست. (۱۳۱۲)
۳. در حد امکان احکام نگاه کردن در بخشهای قبلی رعایت شود.
احکام مسائل آموزش پزشکی
۱. نگاه در هنگام وضع حمل
در هنگام وضع حمل، باید پزشکان در نگاه و لمس به قدر ضرورت(۱) اکتفا کنند و زن هم اگر به هوش است و میتواند خود را بپوشاند تا حدّ ممکن واجب است خود را بپوشاند یا از کس دیگر بخواهد این کار را انجام دهد. (۱۳۱۵)
۲. درمان نبودن عمل جراحی
عمل جراحی زیبایی، درمان محسوب نمیشود و نگاه کردن و لمس توسط نامحرم برای این منظور حرام است؛ مگر در مواردیکه برای درمان سوختگی و مانند آن باشد و پزشک مجبور به لمس و نگاه کردن باشد. (۱۳۰۱)
۳. نگاه زن به عورت زن دیگر
نگاه زن به عورت زن دیگر، حرام است؛ همانطور که نگاه مرد به عورت مرد حرام است؛ مگر اینکه ضرورت وجود داشته باشد. (۱۳۰۲-۱۲۹۷-۱۲۹۸-۱۳۱۸)
۴. استمناء در مقام معالجه
در مقام معالجه در صورتی استمناء جایز است که اولاً درمان منوط به آن باشد، ثانیاً نتوان بهوسیله همسر این کار را انجام داد. (۱۳۰۴)
۱. مراد از لفظ “ضرورت لمس و نظر”، یعنی در تشخیص بیماری و درمان آن مجبور به لمس یا نظر باشد و مسلّم است که به مقدار ضرورت باید اکتفا کرد؛ مثلاً اگر از طریق آیینه یا دستگاه یا با دستکش میتوان به هدف رسید، باید به همان اکتفا کرد. (۱۲۹۶-۱۲۹۹-۱۳۰۰-۱۳۰۳)