3 ـ آب جاری
آب جاری به آبی گفته میشود که:
1 ـ منبع طبیعی داشته باشد مثل آب چشمه، رودخانه، قنات یا آبی که از برفهای متراکم در کوهها سرچشمه میگیرد.
2 ـ جاری باشد هرچند به وسیلهای آن را جاری سازند.
3 ـ فی الجمله استمرار داشته باشد، و لازم نیست به منبع طبیعی متصل باشد، پس اگر به طور طبیعی از آن جدا شود مانند ریزش آب از بالا به صورت قطره قطره با فرض جریان در زمین جاری به حساب میآید، ولی اگر چیزی مانع اتصال آن به منبع شود مثلاً از ریزش یا جوشش آب جلوگیری کند، یا ارتباط آن را با منبع قطع کند، آب باقی مانده حکم جاری را ندارد هرچند جریان داشته باشد.
مسأله 27 ـ آب جاری اگرچه کمتر از کر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی که بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکرده پاک است.
مسأله 28 ـ اگر نجاستی به آب جاری برسد، مقداری از آن که بو یا رنگ یا مزهاش به واسطه نجاست تغییر کرده نجس است. و طرفی که متصل به چشمه است اگرچه کمتر از کر باشد پاک است. و آبهای طرف دیگرِ نهر اگر بهاندازه کُر باشد یا به واسطه آبی که تغییر نکرده به آب طرف چشمه متصل باشد، پاک وگرنه نجس است.
مسأله 29 ـ آب چشمهای که جاری نیست ولی طوری است که اگر از آن بردارند باز میجوشد، حکم آب جاری را ندارد، یعنی اگر نجاست به آن برسد و کمتر از کر باشد نجس میشود.
مسأله 30 ـ آبی که کنار نهر ایستاده و متصل به آب جاری است، حکم آب جاری را ندارد.
مسأله 31 ـ چشمهای که مثلاً در زمستان میجوشد و در تابستان از جوشش میافتد، فقط وقتی که میجوشد حکم آب جاری را دارد.
مسأله 32 ـ آب حوضچه حمام اگر کمتر از کر باشد، چنانچه به خزینهای که آبش به ضمیمه آب حوض بهاندازه کُر است متصل باشد و به ملاقات نجس، بو یا رنگ یا مزه آن تغییر نکند، نجس نمیشود.
مسأله 33 ـ آب لولههای حمام و ساختمانها که از شیرها و دوشها میریزد اگر به ضمیمه منبعی که متصل به آن است به قدر کر باشد حکم کر را دارد.
مسأله 34 ـ آبی که روی زمین جریان دارد ولی از زمین نمیجوشد، چنانچه کمتر از کر باشد و نجاست به آن برسد نجس میشود، اما اگر از بالا جاری باشد و نجاست به پایین آن برسد، طرف بالای آن نجس نمیشود.