برگرفته از کتاب «فقه برای غرب نشینان»
مساله 394- هر مسلمانی می تواند با زن یهودی یا مسیحی به طور موقت ازدواج کند و احتیاط واجب آن است که با غیر مسلمان، ازدواج دایم نکند، چنانکه ازدواج با زن کافر غیر کتابی به طور مطلق جایز نمی باشد و بنابر احتیاط واجب، با زن مجوسیه هم ازدواج نکند هر چند موقت باشد. اما زن مسلمان به طور قطع و یقین با هیچ مرد کافر – کتابی و غیره- نمی تواند ازدواج کند.
مساله 395- در ازدواج دوشیزه مسلمان یا اهل کتاب، موافقت پدر یا جد پدری در صورتی که در امور زندگی مستقل و مالک امور خویش نباشد، شرط است و بنابر احتیاط واجب اگر مستقل هم باشد، رضایت و موافقت یکی از آن دو (پدر یا جد پدری) را جلب کند اما اجازه و رضایت مادر، برادر خواهر و دیگر خویشاوندان نزدیک شرط نمی باشد.
…..
مساله 398- در کشورهایی که کافر کتابی و غیر کتابی و ملحد وجود دارد مسلمانی که می خواهد با دختری ازدواج کند باید از دین و مذهب او سوال کند تا اطمینان پیدا کند که او با دختری بی دین ازدواج نمی کند و نکاح او باطل نمی باشد و در این خصوص، سخن آن دختر پذیرفته است.
مسأله ۳۹۹ مسلمانی که با یک زن مسلمان ازدواج نموده است نمیتواند بدون اجازه او با یک زن دیگر کتابی مانند یهودی و یا مسیحی ازدواج مجدد کند و بنابر احتیاط واجب ازدواج موقت هم بپرهیزد هر چند که همسر او اجازه داده باشد و در این مسأله میان دور بودن و یا همراه بودن همسرش فرقی نیست.
مسأله ٤٠٠ هیچ مرد مسلمانی با یک زن کتابی مثل یهودی و یا مسیحی نمی تواند بدون ازدواج قانونی عمل جنسی انجام دهد هر چند که دولت متبوع آن زن کتابی در حال جنگ با مسلمانان باشد.
مسأله ٤٠١ بنابر احتیاط واجب انسان با کسی که به زنا مشهور است ازدواج نکند مگر پس از توبه او هم چنانکه بنابر احتیاط واجب مرد زنا کار با زنی که با او زنا کرده ازدواج ننماید مگر بعد از تو به آن زن.
مسأله ٤٠٢ ازدواج غیر مسلمان که مطابق قوانین دین و آیین خود آنان صورت گرفته است ازدواجی صحیح میباشد اعم از آنکه زن و شوهر هر دو کتابی باشند مثل یهودی و مسیحی و یا غیر کتابی باشند مانند گروه های کفار و یا یکی کتابی و دیگری غیر کتابی باشد حتی اگر آنان در یک زمان هر دو مسلمان گشتند، نیازی به عقد مجدد نیست و ازدواج سابقشان به قوت خود باقی می ماند …..
مسأله ٤٠٣ وقتی پدری ولایت خود را از دخترش برداشت و او را در سن هیجده سالگی در شئون زندگی خود مختار و در تصرف امور مستقل کرد چنانکه در برخی کشورهای اروپایی و یا آمریکایی و یا غیر آنها چنین وضعیتی حاکم است و در این صورت دوشیزه می تواند بدون اجازه پدر و جلب رضایت او ازدواج کند.
…
مساله 408- هیچ زن مسلمانی نمی تواند با یک مرد کافر بطور دایم یا موقت ازدواج کند.
استفتاءات
مسأله ٤١٥ – آیا سهم امام (علیه السلام) را می توان به عنوان مساعدت در امر ازدواج یک جوان در کشور غربی به مصرف رسانید؟ با علم به این که با ارز پرداختی در این کشورن امر ازدواج بیش از یک یا دو مؤمن را که در کشورهای اسلامی زندگی میکنند و نیازمندهم هستند، می توان سامان داد و آیا شایسته نیست از آن سهم امام (علیه السلام) چندین شخص مستحق بهرمند گردند؟
جواب: تزویج مردان مؤمن و محتاج هر چند که از جمله مصارف سهم امام (علیه السلام) است اما صرف آن جز با اجازه مرجع و یا نماینده او جایز نیست و هزینه کردن آن درباره چندین نفر واجب نمی باشد بلکه اهم و مهم و یا الاهم فالاهم را باید مراعات کرد و این با اختلاف موارد فرق می کند.
…
مسأله ٤٢٠ در برخی کشورهای غربی، دختران پس از شانزده سالگی، استقلال مالی و سکنی دارند و عملاً از خانه پدر جدا می شوند و شخصاً به اداره شئون زندگی می پردازند و اگر احیاناً با پدر و یا مادر در برخی مسائل مشورت کنند فقط به عنوان ادب است آیا این چنین دوشیزه ای می تواند بدون اذن پدر به طور دائم و یا موقت ازدواج کند؟ جواب این وضع زندگی اگر به این معناست که پدر به او اجازه ازدواج با هر مردی را داده است و یا نوعی کناره گیری از دخالت در شئون زندگی دختر تلقی می شود پس او میتواند ازدواج کند و گرنه، جایز نیست.
….
مساله 425- برای یک مرد مسلمانی چنان پیش آمده که مدت زمان طولانی جدا از همسرش زندگی می کند آیا او می تواند با یک زن کتابی ازدواج دایم کند بدون آنکه همسر مسلمانش را آگاه سازد و اگر همسرش را مطلع کرد و از او اجازه گرفت چنین ازدواجی صحیح می باشد؟
جواب- یک مرد مسلمان نمی تواند با یک زن کتابی به طور دایم ازدواج کند اما ازدواج موقت در صورت نداشتن همس، مجاز است و با وجود همسر مسلمان بدون اجازه او ازدواج موقت نیز جایز نیست و بنابر احتیاط واجب در صورت اجازه همسر هم از آن کار خودداری کند.
مسأله ٤٢٦ مسلمانی که دارای همسر مسلمان میباشد سالهاست از کشور خود مهاجرت کرده و نیاز به ازدواج دارد آیا پس از طلاق همسرش در زمان عده طلاق میتواند با یک زن کتابی ازدواج متعه نماید؟
جواب چنان متعه ای باطل است زیرا زن در زمان عده طلاق رجعی در حکم همسر است و در مسائل پیش گفتیم که متعه زن کتابی با وجود همسر مسلمان جایز نمی باشد.
مسأله ٤٢٧ آیا واجب است کسی را که می خواهد با یک زن کتابی و یا حتی مسلمان ازدواج کند او را مطلع می سازیم که آن زن در عده همسر سابقش میباشد و یا اصلاً عده نگاه نداشته است؟
جواب اطلاع دادن واجب نیست.
مسأله ٤٢٨- آیا یک مرد مسلمان میتواند با زن کافری که همسر یک مرد کافری است ازدواج کند؟ و آیا اگر آن زن از شوهر کافر عده دارد؟ و زمان عده چقدر است؟ و آیا جایز است در زمان عده با او همبستر شد و اگر آن زن مسلمان شد برای ازدواج با یک مرد مسلمان، چقدر باید عده نگاه دارد؟
جواب- مرد مسلمان نمی تواند با زن کافری که دارای شوهر قانونی و برابر شریعت خود می باشد، ازدواج کند زیرا او شوهر دار است اما پس از طلاق و انقضای عده – و نه قبل از آن – ازدواج موقت جایز است و زمان عده زن غیر مسلمان همانند عده زن مسلمان می باشد و هرگاه آن زن، مسلمان شود پس از آنکه با شوهر با غیر مسلمان همبستر شده بوده و شوهرش مسلمان نگردیده احتیاط آن است که قبل از انقضای عده با آن زن ازدواج نشود اما اگر آن زن قبل از همبستر شدن با آن شوهر غیر مسلمان به اسلام بگرود، عقد ازدواج خود به خود فسخ می شود و عده ندارد.
….
مسأله ٤٣٤- مردی با یک زن بدون عقد شرعی، به قصد ازدواج بعدی، همبستر میشود و دارای فرزند میگردد و سپس او را به عقد شرعی در می آورد آیا روابط گذشته آنان مشمول عقد شرعی می شود و آیا عقد بعدی عطف به ما سبق میشود؟ به هر حال وضع بچه ای که در حال ارتباط بدون عقد شرعی به وجود آمده است چیست؟
جواب- در تحقق ازدواج علاقه زن و شوهری با ایجاب و قبول لفظی انشاء می شود و هیچ چیز دیگر هر چند که به ایجاب و قبول دلالت نماید. جای عقد لفظی را نمی گیرد. نتیجه آنکه چنین ازدواجی صحیح نمی باشد مگر پس از اجرای عقد لفظی و اثر آن به زمان پیش برنمی گردد. و فرزند حاصل از چنین ازدواجی در صورت جهالت و نادانی پدر و مادر حلال زاده است زیرا همبستری از روی اشتباه رخ داده است و اما اگر هر دو می دانسته اند، عملشان زنا و فرزند نیز ولد زنا شناخته میشود اگر یکی از آنان بداند و دیگری نداند فقط نسبت به آن کس که نمی دانسته، فرزند حلال زاده محسوب میشود.
مسأله ٤٣٧- در برخی کشورهای غربی چنان رایج شده که تخمک زن را از نطفه مرد می گیرند و آن را در یک رحم مصنوعی می کارند و سپس جنین بارور شده را به رحم مادر صاحب تخمک منتقل می سازند و آن گاه جنین در رحم مادر بزرگ پرورش یافته و وضع حمل پیش می آید.
اولاً: آیا کشت جنین در رحم مادر بزرگ جایز است؟
و ثانياً مادر شرعی این طفل کیست؟
جواب- جواز این کار مشکل است قطع نظر از این که چنان عملی احیاناً به دست زدن و نگاه نا محرم موقوف میشود و اگر تلقیح مصنوعی عملی شد در این که مادر نسبی آن طفل کیست؟ دو احتمال وجود دارد و
نسبت به هر دو زن صاحب تخمک و مادر او احتیاط ترک نشود.
مسئله ٤٣٨- گاهی منی یک مرد را در بانک ویژه، نگاهداری می کنند آیا یک زن مسلمان طلاق گرفتن میتواند منی مرد بیگانه ای را با اجازه او و بدون عقد، برای خود تلقیح کند؟
و اگر آن منی، از شوهر قبلی خود او باشد و این کار در ایام عده صورت بگیرد جایز است و پس از پایان عده چطور؟
جواب- تلقیح منی یک مرد بیگانه، برای زن جایز نمی باشد اما منی شوهر در ایام عده رجعی، جایز است و پس از انقضاء عده جایز نمی باشد.
مسأله ٤٤٢- آیا جایز است مسافر مسلمان به هنگام سفر، در تودیع و استقبال همسرش را در انظار مردم ببوسد و یا بغل کند؟
جواب- اگر تحریک کننده نباشد و حجاب و پوشش رعایت شود چنان کاری حرام نیست ما بهتر آن است که به طور کلی اجتناب شود.
مسأله ٤٤٣- یک زن و شوهر در کشور غیر اسلامی برابر مقرارت آن کشور طلاق قانونی گرفته اند اما مرد حق قانونی و شرعی همسرش را نمی دهد و حرف واسطه ها را نمی پذیرد تکلیف چنین زنی چیست با علم به این که صبر و شکیبایی بر این وضع برای او فوق العاده طاقت فرسا می باشد؟
جواب- آن زن به حاکم شرع و یا نماینده او مراجعه می کند و آنان شوهر را به رعایت یکی از دو کار الزام میکنند یا هزینه بپردازد و یا طلاق شرعی دهد هر چند با وکالت دادن به یک شخص ثالث و هر گاه شوهر از هر دو کار خود درای کرد و پرداخت نفقه از دارایی شوهر امکان نداشت حاکم شرع و یا نماینده او وی را طلاق می دهند.
مسأله ٤٤٤- آیا همبستر شدن با یک زن کافر اعم از کتابی و غیر کتابی – بدون عقد شرعی و قانونی جایز است؟ با علم به این کشور متبوع آن زن مستقیم و یا غیر مستقیم در حال جنگ با مسلمان است؟
جواب- جایز نیست.
مسأله ٤٤٥ همسری از شوهر خود اطاعت نمی کند و به مسئولیت ها و وظایف شرعی خود در برابر شوهر عمل نمی نماید و همچنین بدون اجازه شوهر از خانه خارج شده و تا هفت ماه در خانه پدری به سرمی برد و از همانجا به جای پناه آوردن به احکام اسلامی به یک دادگاه غیر اسلامی مراجعه می کند تا هزینه زندگی خود و فرزندان را بگیرد ضمن آن که از شوهرش طلاق هم می خواهد آیا اینگونه همسری، دارای حق هست؟ و آیا با این وضع از شوهرش حقی طلب دارد؟ به ویژه آن که به یک دادگاه غیر اسلامی رجوع کرده و تقاضای طلاق و حق و حقوق خود و فرزندانش را کرده است چنین بانویی استحقاق همه حقوق شرعی یک همسر را دارد؟
جواب: چنان همسری که در سؤال اشاره شده مستحق هزینه و نفقه شرعی نیست و اما مهریه و حق حضانت و سرپرستی فرزندان را در دو سال کامل دارد و آنها با نشوز و نا فرمانی ساقط نمی شوند.
…
مساله 493- آیا مسلمانی که در اروپا زندگی می کند می تواند با یک زن غیر مسلمان ازدواج کند آنجا که زن مسلمان پیدا نمی شود و اختلاف زبان، دین و تعلیم و تربیت و ارزش ها و عادت و آداب اجتماعی فراوان فرق می کند.
جواب- بنابر احتیاط، ازدواج دائم با زن کتابی جایز نیست و اما ازدواج موقت هرچند که جایز است اما توصیه می کنیم که آن نیز ترک شود زیرا به تولید مثل منتهی می شود و این در صورتی است که او دارای همسر مسلمان نباشد اعم از حضور و یا غیاب. وگرنه بدن اجازه او ازدواج موقت هم جایز نیست بلکه بنابر احتیاط واجب اگر همسرش اجازه هم بدهد باز جایز نمی باشد.