احکام لباس نمازگزار – چهارده مرجع

زنجانی: احکام لباس نمازگزار

مسأله 839- پوشيدن لباس غصبي و ابريشمي خالص و طلاباف 1 و لباسي كه از مردار تهيه شده در حال ناچاري مانعي ندارد2. و نيز كسي كه ناچار است لباس بپوشد و لباس ديگري3 غير از اينها ندارد(و تا آخر وقت هم ناچاري او از بين نمي رود4) مي تواند با اين لباسها نماز بخواند.

1- زنجاني: در حال ناچاري جايز است؛ و نيز كسي كه لباس ديگري غير از اينها ندارد و ناچار است با لباس نماز بخواند، نماز وي اشكالي ندارد.

2- خوئی، تبریزی، وحید: پوشيدن لباس غصبی و ابريشمي خالص و طلاباف در حال ناچاری مانعی ندارد…

سيستاني: پوشيدن لباس ابريشمي خالص و طلاباف در حال ناچاری مانعی ندارد…

3- وحید: تا آخر وقت…

4- فاضل: و اگر نمي تواند لخت شود…

[قسمت داخل پرانتز در رساله آيات عظام: خوئي، گلپايگاني، صافي، سيستاني ، تبريزي و وحید نيست].

مظاهری: رجوع كنيد به ذيل مسأله 831.

*****

مکارم: مسأله 767- در حال اضطرار و ناچاری پوشیدن لباس ابریشمی خالص و طلاباف یا غصبی و یا لباسی که از مردار تهیه شده مانعی ندارد و می تواند با آن نماز بخواند.

جوادی آملی: مسأله 888- پوشیدن لباس غصبی برای زن و مرد و ابریشمی خالص و طلابافت برای خصوص مرد، در حال ناچاری، منعی ندارد و شخص ناچار، اگر تا پایان وقت، لباس دیگر فراهم نمیكند، میتواند در لباس‌های یادشده نماز را اقامه كند.

(مسأله 840) اگر غير از لباس غصبي و لباسي كه از مردار1 تهيه شده2 لباس ديگري ندارد و ناچار نيست لباس بپوشد، بايد به دستوري كه3 براي برهنگان گفته شد نماز بخواند.

این مسأله در رساله آیات عظام: مظاهری و سبحانی نیست.

1- اراكي: مردار خون جهنده دار…

2- سيستاني: اگر غير از لباس غصبي يا ابريشمي خالص يا طلاباف…

3- زنجاني: در مسأله [797]…

*****

وحید: مسأله 846 – اگر غیر از لباس غصبی و لباسی که از اجزای مردار تهیه شده  لباس دیگری تا آخر وقت ندارد و ناچار نیست لباس بپوشد،  باید به دستوری که برای برهنگان در مسأله 797 ذکر شد نماز بخواند.

مكارم: مسأله 768 – اگر غير از لباس نجس و ابريشمي و طلاباف يا لباسي كه از مردار يا حيوان حرام گوشت تهيه شده لباس ديگري ندارد بايد با همان، نماز بخواند،  ولي اگر لباس او منحصر به غصبي است و مي تواند برهنه نماز بخواند بايد به دستوري كه براي برهنگان گفته شد عمل كند.

جوادی آملی: مسأله 889- اگر زن و مرد نمازگزار، غیر از لباس غصبی، لباس تهیه شده از مردار و حیوان حرام‌گوشت و لباس نجس، لباس دیگری نداشته باشند، باید به دستور برهنگان، نماز را اقامه کنند و مرد نمازگزار، اگر غیر از لباس طلابافت و ابریشم خالص، لباس دیگری نداشته باشد و به پوشیدن آن‌ها ناچار نباشد، باید آن‌ها را از بدن بیرون آورد و به دستور برهنگان، نماز را اقامه نماید.

(مسأله 841) اگر غير از لباسي كه1 از حيوان حرام گوشت2 تهيه شده لباس ديگري ندارد، چنانچه در پوشيدن لباس ناچار باشد، مي تواند با همان لباس نماز بخواند3. و اگر ناچار نباشد، باید به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز را بجا آورد4و بنابراحتياط واجب يك نماز ديگر هم با همان لباس بخواند.

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.

1- اراكي: اگر غير از لباسي كه از مردار حيواني كه خون جهنده ندارد، يا…

2- سيستاني: از حيوان درنده…

زنجانی: اگر غیر از لباس ابریشمی خالص یا لباسی که از حیوان حرام‌گوشت…

3- سيستاني: اگر تا آخر وقت اضطرار باقي مانده باشد…

4- گلپايگاني، خوئي، تبريزي، بهجت، صافي، زنجاني: [پایان مسأله].

سيستاني: و اگر غير از لباسي كه از حيوان حرام گوشت – غير درنده- تهيه شده لباس ديگري ندارد، چنانچه ناچار به پوشيدن آن لباس نباشد احتياط لازم آن است كه دوباره نماز بخواند: يكبار با آن لباس و بار ديگر هم به دستوري كه براي برهنگان گفته شد.

جوادی آملی، مكارم: رجوع كنيد به ذيل مسأله 840.

مظاهری: رجوع كنيد به ذيل مسأله 824.

*****

وحید: مسأله 848- اگر غیر از لباسی که از اجزای حیوان حرام گوشت تهیه شده لباس دیگری تا آخر وقت ندارد، چنانچه در پوشیدن لباس ناچار باشد، می تواند با همان لباس نماز بخواند. و اگر ناچار نباشد باید به دستوری که برای برهنگان ذکر شد نماز را بجا آورد.

جوادی آملی: مسأله 890- فراهم كردن ساتر عورت، برای نماز واجب است، هرچند به صورت خریدن یا اجاره‌کردن یا عاریه خواستن یا قبول كردن بخشش باشد. البته بهای خریداری یا اجاره‌کردن‌، نباید برای نمازگزار عرفاً توانفرسا و غیر قابل تحمل باشد و در حالت عاریه خواستن یا بخشش را قبول كردن، ذلت و خواری احساس نشود؛ وگرنه در همه حالت‌های یادشده، به دستور برهنگان، نماز را به‌پا میدارد.

(مسأله 842) اگر مرد غير از لباس ابريشمي خالص يا طلاباف، لباس ديگري1 نداشته باشد، چنانچه در پوشيدن لباس ناچار نباشد، بايد به دستوري كه برای  برهنگان گفته شد نماز بخواند.

این مسأله در رساله آیت الله  سبحانی نیست.

1- وحید: تا آخر وقت…

زنجانی: اگر مرد غير از لباس طلاباف، لباس ديگري…

سيستاني، مكارم، جوادی آملی: رجوع كنيد به ذيل مسأله 840.

مظاهری: رجوع كنيد به ذيل مسأله 831.

(مسأله 843) اگر چيزي ندارد كه در نماز عورت خود را با آن بپوشاند، واجب است اگر چه به كرايه يا خريداري باشد، تهيه نمايد1. ولي اگر تهيه آن به قدري پول لازم دارد كه نسبت به دارايي او زياد است ، يا طوري است كه اگر پول را به مصرف لباس برساند، به حال او ضرر دارد2، بايد به دستوري كه براي برهنگان گفته شد نماز بخواند3.

این مسأله در رساله آیات عظام  بهجت و سبحانی نیست.

1- زنجاني: ولي اگر تهيه آن مشقّتي دارد كه نوعاً غير قابل تحمل است، يا هتك حيثيّت وي را به همراه دارد، لازم نيست، بلكه مي تواند به دستوري كه براي برهنگان گفته شد نماز بخواند.

سیستانی: واجب است ـ اگرچه به کرایه یا خریداری باشد ـ آن را تهیه نماید، ولی اگر تهیه آن موجب سختی فوق العاده می‌‌گردد ـ هرچند از جهت فقر و تنگدستی یا گران بودن آن و اجحاف در حق وی ـ تهیه آن لازم نیست و می‌‌تواند به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز بخواند.

2- وحید: تهیّه آن لازم نیست و می تواند به دستوری که برای برهنگان ذکر شد  نماز بخواند، یا تحمّل ضرر کند و با ساتر نماز بخواند.

3- گلپايگاني، صافي: مختار است به دستوري كه براي برهنگان گفته شد نماز بخواند يا تحمل ضرر كند و با لباس نماز بخواند.

جوادی آملی: رجوع كنيد به ذيل مسأله 841.

*****

مكارم: مسأله 769- هرگاه لباسي كه نماز در آن جايز است در اختيار ندارد، اگر مي تواند، بايد بخرد يا كرايه كند؛ و اگر ديگری به او ببخشد يا عاريه دهد، چنانچه منّت و ناراحتّي زيادي نداشته باشد بايد قبول كند.

مظاهری: مسأله 685- کسی که لباس ندارد یا لباس دارد و جایز نیست در ان نماز بخواند ، اگر ممکن باشد باید تهیه نماید گرچه به خریدن یا عاریه نمودن باشد ولی اگر تهیه نمودن برای او مشقت داشته باشد باید به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز بخواند.

(مسأله 844) كسي كه لباس ندارد اگر ديگري لباس به او ببخشد يا عاريه دهد، چنانچه قبول كردن آن براي او مشقت نداشته باشد1، بايد قبول كند بلكه اگر عاريه كردن يا طلب بخشش براي او سخت نيست2 بايد از كسي كه لباس دارد، طلب بخشش يا عاريه نمايد.

این مسأله در رساله آیات عظام بهجت و سبحانی نیست.

1- زنجاني: مشقّت غير قابل تحمّل نداشته باشد و مستلزم هتك حيثيّت او نباشد…

فاضل: مشقّتي كه معمولاً تحمّل نمي شود نداشته باشد…

وحید: برای او حرجی نباشد…

2- زنجاني: سختي غير قابل تحمّل نداشته باشد ومستلزم هتك حيثيّت او نباشد…

فاضل: سختي كه معمولاً تحمّل نمي شود ندارد…

وحید: برای او حرجی نیست…

مكارم، مظاهری، جوادی آملی: رجوع كنيد به ذيل مسأله 843.

(مسألْه 845) بنابراحتياط واجب بايد انسان از پوشيدن لباس شهرت كه پارچه يا رنگ يا دوخت آن براي كسي كه مي خواهد آن را بپوشد معمول نيست1، خوداري كند ولي اگر با ان لباس نماز بخواند اشكال ندارد2.

1- نوري: و موجب هتك و موهون بودن است…

سبحانی:  ونوعی ریاکاری حساب می شود…

2- فاضل: مقصود از لباس شهرت لباسي است كه عرفاً زننده باشد واز اين جهت انگشت نما باشد و مناسب زي و شأن شخص از حيث جنس يا رنگ يا نوع دوخت نباشد.

بهجت: رجوع كنيد به ذيل مسأله 846.

*****

اراكي: مسأله 839- پوشيدن لباس شهرت كه پارچه يا رنگ يا دوخت آن براي كسي كه مي خواهد آن را بپوشد، معمول نيست، حرام است ولي اگر با آن لباس نماز بخواند، اشكال ندارد.

خوئی، گلپايگاني، صافي، تبریزی، زنجانی: مسأله853، سیستانی: 831- پوشيدن لباسي كه پارچه يا رنگ يا دوخت آن براي كسي كه مي خواهد آن را بپوشد معمول نيست.و موجب توهين يا شهرت او مي شود، حرام است ولي اگر با آن لباس نماز بخواند اشكال ندارد.

.خوئي، تبريزي: مثل آن كه اهل علم لباس نظامي بپوشد در صورتي كه موجب هتك حرمت باشد حرام است و اگر با ان لباس نماز بخواند و ساترش فقط آن باشد بعيد نيست نمازش باطل شود.

.سيستاني: در صورتي كه موجب هتك حُرمت و خواري او باشد حرام است، ولی اگر با آن لباس نماز بخواند، هرچند ساترش فقط آن باشد نمازش صحيح است.

.زنجاني: مثل آن كه اهل علم در شرايط عادي لباس نظامي بپوشند، در صورتي كه موجب هتك حرمت باشد حرام است ودر غیر این صورت  كراهت شديد دارد و احتياط  استحبابي در ترك آن است ولی در هر صورت نماز با آن صحیح است.

مكارم: مسأله 770 – بنابراحتياط واجب بايد انسان از پوشيدن لباس شهرت خودداري كند . منظور از لباس شهرت لباسي است كه جنبه رياكاري دارد و مي خواهد به وسيله آن مثلاً به زهد و ترك دنيا مشهور شود خواه از جهت پارچه يا رنگ آن باشد يا دوخت آن؛امّا اگر واقعاً قصدش ساده پوشيدن است و جنبه رياكاري ندارد نه تنها جايز است بلكه عملي است شايسته و اگر كسي با لباس شهرت نماز بخواند نماز او باطل نيست.

وحید: مسأله 851 – پوشیدن لباسی که پارچه یا رنگ یا دوخت آن برای کسی که می خواهد آن را بپوشد معمول نیست در صورتی که موجب هتک حرمت او، یا موجب شهرت و انگشت نماشدنش بشود حرام است، و اگر با آن در نماز ستر عورت کند بعید نیست که حکمش حکم لباس غصبی باشد که در مسأله [815] گذشت.

جوادی آملی: مسأله 891- بنا بر احتیاط واجب، باید از پوشیدن لباسی كه مایهٔ شهرت و خودنماییِ وهن‌آور است، خودداری نمود. در این جهت، فرقی بین پارچه، رنگ، دوخت و… نیست. البته نماز خواندن با آن اشكال ندارد. اگر لباس معیّنی از شهرت خارج شد، به گونه‌ای كه موجب هتک نیست، پوشیدن آن مانعی ندارد..

مظاهری مسأله 687-  پوشیدن لباسی که پارچه یا رنگ یا دوخت آن برای کسی که می خواهد آن را بپوشد معمول نیست در صورتی که زی خود قرار دهد حرام است بنابراین پوشیدن به طور موقت نظیر فیلم ها مانعی ندارد و در هر صورت اگر با آن لباس نماز بخواند نمازش صحیح است.

(مسأله 846) احتياط واجب 1 آن است كه مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه نپوشد2 ولي اگر با آن لباس نماز بخواند اشكال ندارد.

1- مكارم: احتياط…

2- نوري: جز در مواردي كه داعي عقلايي و مصلحت مهم تري در بين باشد نپوشد…

فاضل: يعني مردان به نحوي لباس نپوشندكه بگويند لبا س زنانه پوشيده اند و برعكس؛ بنابراين پوشيدن دمپایي زنانه به تنهايي براي مردان اشكال ندارد و بر عكس…

*****

خوئي، تبریزی: مسأله 85- اگر مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه بپوشد‍‍‌‌.در صورتي كه زيّ خود قرار دهد بنابر احتياط حرام است و نماز خواندن با آن حكم مسأله سابقه را دارد.

‍‍‌‌. تبريزي: و نماز بخواند نماز صحيح است.

بهجت: مسأله 711- پوشيدن لباس مخصوص زنان براي مرد و همچنين پوشيدن لباس مخصوص مردان براي زن، حرام است، اگرچه حرام بودن تا موقعي كه داخل در لباس شهرت نباشد، مورد تأمل است؛ و نيز تزئين هريك از مرد و زن به زینت ديگري، حرام است. و لباس شهرت عبارت از لباسي است كه جنس يا رنگ يا  نحوه برش و دوخت و مانند آن خلاف شأن و زيّ پوشنده لباس باشد

جوادی آملی: مسأله 892- بنابر احتیاط واجب، مرد لباس زنانه را جامه رسمی خود قرار ندهد و زن نیز لباس مردانه را جامه رسمی خود قرار ندهد، هرچند میتوان نماز را در آن اقامه كرد. هرگاه لباس معیّنی از اختصاص به یک صنف خارج شده و به صورت مشترک در آمد، پوشیدن آن برای هر دو صنف، جایز است..

زنجاني: مسأله 854- اگر مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه را لباس عادي خود قرار دهد، جایز نیست، ولي نماز خواندن در آن صحيح است و احتياط مستحب آن است كه اصلاً مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه نپوشد، خصوصاً در هنگام نماز خواندن.

سيستاني : مسأله 832- پوشيدن لباس زنانه بر مردان و پوشيدن لباس مردانه بر زنان حرام نيست و نماز خواندن با آن باطل  نيست، ولي بنابراحتياط واجب جايز نسيت مرد خود را به هيئت و زيّ زن در آورد و همچنين به عكس.

وحید: مسأله 852 – اگر مرد لباس زنانه و زن لبا س مردانه بپوشد، در صورتی که زیّ (پوشش) خود قرار دهد بنابراحتیاط حرام است و ستر عورت با آن در نماز بنابراحتیاط موجب بطلان است.

مظاهری: مسأله 686- اگر مرد لباس زنانه و زن لبا س مردانه بپوشد، حرام است، ولی پوشیدن آن به طور موقّت نظیر پوشیدن زن لباس مرد را برای دفع سرما، مانعی ندارد؛ و در هر صورت اگر با آن لباس نماز بخواند، نماز صحیح است.

(مسأله 847) كسي كه بايد خوابيده نماز بخواند، اگر برهنه باشد1 و لحاف يا تشك او2 نجس يا ابريشم خالص يا از اجزائ حيوان حرام گوشت باشد، احتياط واجب آن است كه در نماز خود را با آنها نپوشاند.

این مسأله در رساله آیت الله بهجت نیست.

1- مكارم: بنابراحتياط واجب بايد لحاف يا تشك او نجس يا ابريشم خالص و مانند آن كه در بالا گفته شد، نباشد مگر در حالت اضطرار.

2- صافي: لحاف او…

*****

سيستاني: مسأله 832- كسي كه بايد خوابيده نماز بخواند، لازم نیست ملافه یا لحافی که بر خود می کشد دارای شرایط لباس نمازگزار باشد مگر طوری باشد که بر آن پوشیدن صدق کند مثل آنکه آنرا بر خود بپیچد.

خوئی، تبریزی: مسأله 855- كسي كه بايد خوابيده نماز بخواند، اگر لحافش از اجزائ حيوان حرام گوشت باشد، نماز در آن جايز نيست، هرچند برهنه نباشد؛ و اگر نجس يا ابريشم باشد، در صورتي كه پوشيدن بر آن صدق كند نماز در آن جايز نيست، ولي مجرّد روي خود كشيدن آن عيبي ندارد و ضرر به نماز نمي رساند. و امّا تشك به هر حال عيب ندارد، مگر اين كه مقداري از آن را به خود بپيچد كه در عرف پوشيدن گفته شود، كه در اين صورت حكم آن حكم لحاف است.

وحید: مسأله 853 – کسی که باید خوابیده نماز بخواند، اگر لحافش از اجزای حیوان حرام گوشت باشد نماز در آن جایز نیست؛ و همچنین اگر تشکش از اجزای حرام گوشت باشد و به خود بپیچد و اگر نجس باشد یا ابریشم یا طلا باف و نماز گزار مرد باشد بنابراحتیاط واجب در آن نماز نخواند.

زنجانی: مسأله 855- کسی که باید خوابیده نماز بخواند اگر لحافش از اجزاء حیوان‌ حرام‌گوشت باشد، نماز در آن صحیح نیست؛ هر چند برهنه نباشد، و اگر نجس یا ابریشم خالص باشد، در صورتی که پوشیدن بر آن صدق کند، نماز در آن باطل است؛ ولی مجرد روی خود کشیدن آن عیبی ندارد و ضرری به نماز نمی‌رساند و اگر تشکش نجس یا ابریشم خالص باشد اشکالی ندارد؛ مگر این که مقداری از آن را به خود بپیچد که در عرف پوشیدن گفته شود که در این صورت حکم لحاف را دارد و اگر تشکش از اجزاء حیوان حرام‌گوشت باشد نماز خواندن در آن در صورتی که گفته شود «در تشک» نماز می‌خواند، جایز نیست.

جوادی آملی: مسأله 890- كسی كه باید در بستر بر پشت یا پهلو قرار بگیرد و در همان حال نماز را به‌پا بدارد، اگر جامه او دارای شروط صحت نماز باشد، لازم نیست لحاف، پتو و مانند آن، شرایط لباس نمازگزار را داشته باشند و اگر برهنه است، به احتیاط واجب برای مرد ابریشم خالص و برای زن و مرد چیز نجس، مردار، اجزای حیوان حرام‌گوشت را پوشش قرار ندهد.

مظاهری: مسأله 684- نماز خواندن در زیر لحاف یا روی تشک نجس یا ابریشم خالص و مانند این ها اشکالی ندارد، مگر آنکه صدق لباس کند ؛ و مجرد روی خود کشیدن یا روی آن خوابیدن و نماز خواندن مانعی ندارد.

مسائل اختصاصي

مكارم: مسأله771- پوشيدن لباسي كه مايه هتك و بي آبرويي انسان يا منشاء فساد مي شود اشكال دارد.

فاضل: مسأله 858- كسي كه ساتر ندارد و احتمال مي دهد تا آخر وقت پيدا شود بنابراحتياط  واجب بايد نماز را از اوّل وقت تأخير بيندازد و با ساتر نماز بخواند.