4- مردار
مردار و اجزاى حيوانى كه خون جهنده دارد اگرچه حلال گوشت است در صورتى كه تذكيه (ذبح شرعى) نشده باشد نجس است.
(مسأله 384) اگر چيزى از بدن زنده جدا شود حكم مردار را دارد مگر جوش، پوست صورت وپوست‌هاى لب وزخم در حال بهبود وآنچه كه به مو چسبيده يا هنگام خاراندن بدن جدا مى‌شود كه همه اينها پاك است.
(مسأله 385) چيزهايى كه روح ندارند و از مردار نجس العين (مثل خوك) نباشند، پاك هستند مثل پشم، مو، كرك، استخوان، شاخ، نوك، ناخن، چنگال، پر، سُم، دندان و تخم اگرچه پوست روى آن سفت نشده باشد، چه از حيوان حلال گوشت يا حرام گوشت وچه با كندن يا غير آن بگيرند، البته مقدارى كه رطوبت مردار به آن رسيده است بايد شسته شود. پنير مايه‌اى كه از شكم بزغاله شيرخوارگرفته مى‌شود وشيرى كه در پستان حيوان حلال گوشت است پاك مى‌باشد، و اما تمام اجزاى مردارنجس العين نجس مى‌باشد.
(مسأله 386) نافه‌اى كه از آهوى زنده جدا مى‌شود پاك است وبعيد نيست كه اگر از آهوى مرده جدا شود پاك باشد اگرچه احتياط ترك نشود و در صورت شك نيز پاك مى‌باشد، ولى مشك را اگرچه از مردار گرفته باشد يا بداند رطوبت مردار به آن سرايت كرده پاك است.
(مسأله 387) مردارى كه خون جهنده ندارد مثل مارمولك، عقرب، ماهى و خفاش (شب پره) ياشك دارد كه خون جهنده دارد يا نه، پاك است.
(مسأله 388) مراد از مردار چيزى است كه مرگ او به سبب تذكيه غيرشرعى باشد.
(مسأله 389) آنچه از دست مسلمان يا از بازار مسلمانان از گوشت، چربى (پى) و چرم گرفته شود، چنان‌چه در تذكيه آن شك كند، ظاهراً محكوم به طهارت و حلال مى‌باشد، بلكه بعيد نيست پاك وطاهرباشد حتى اگر بداند سابقاً در دست كافر بوده در صورتى كه احتمال دهد مسلمان احراز تذكيه شرعى آن را نموده است. آنچه در سرزمين‌هاى اسلامى ساخته شده يا چيزى كه در آن يافت مى‌شود، چنان‌چه آثاراستفاده آنان كه دلالت بر تذكيه دارد پيدا شود پاك است، مانند ظرف روغن و ظرف شير كه دلالت داردمال آنهاست.
(مسأله 390) آنچه كه در مسأله فوق بيان شد اگر از دست كافر بگيرد در صورتى كه احتمال دهد ازحيوان تذكيه شده گرفته است پاك مى‌باشد، ولى خوردن ونماز خواندن در آن تا زمانى كه احراز نكرده كه آن حيوان تذكيه شده است جايز نيست ولو آن كه احرازشان از اين طريق باشد كه بداند سابقاً در دست مسلمان بوده است.
(مسأله 391) بچه حيوانى كه قبل از دميدن روح سقط شده باشد يا جوجه‌اى كه قبل از دميدن روح هنوز در تخم مرغ باقى مانده، بنابراحتياط مردار به حساب مى‌آيد.