ارث دسته سوم – آیت الله محقق کابلی

(مسأله 2919): دسته سوم عمو و عمه و دائى و خاله و اولاد آنان است به تفصیلى که گفته شد که اگر از طبقه اول و دوم کسى نباشد اینها ارث مى برند.
(مسأله 2920): اگر وارث میت فقط یک عمو یا یک عمه است، چه پدر و مادرى باشد یعنى با پدر میت از یک پدر و مادر باشد، یا پدرى باشد یا مادرى، همه مال به او مى رسد و اگر چند عمو یا چند عمه باشند و همه پدرى و مادرى، یا همه پدرى باشند، مال به طور مساوى بین آنان قسمت مى شود و اگر عمو و عمه هر دو باشند، و همه پدر و مادرى یا همه پدرى باشند، مشهور اینست که عمو دو برابر عمه مى برد مثلاً اگر وارث میت دو عمو و یک عمه باشد مال را پنج قسمت مى کنند، یک قسمت را به عمه مى دهند و چهار قسمت را عموها به طور مساوى بین خودشان قسمت مى کنند، و قول خلاف مشهور آنست که قسمت بین عمو و عمه نیز به طور مساوى باشد ولى احتیاط واجب آن است که در قسمت صلح نمایند.
(مسأله 2921): اگر وارث میت فقط چند عموى مادرى یا چند عمه مادرى یا عمو و عمه مادرى باشند، ظاهر آنست که مال به طور مساوى بین آنان قسمت مى شود.
(مسأله 2922): اگر وارث میت عمو و عمه باشند و بعضى پدرى و بعضى مادرى و بعضى پدر و مادرى باشند، عمو و عمه پدرى ارث نمى برند و مشهور اینست که اگر میت یک عمو یا یک عمه مادرى دارد، مال را شش قسمت مى کنند یک قسمت را به عمو یا عمه مادرى و بقیه را به عمو و عمه پدر و مادرى و در فرض نبودن آنها به عمو و عمه پدرى مى دهند و اگر هم عمو و عمه مادرى دارد، مال را سه قسمت مى کنند دو قسمت را به عمو و عمه پدر و مادرى و در فرض نبودن آنها به عمو و عمه پدرى و یک قسمت را به عمو و عمه مادرى مى دهند و قول خلاف مشهور آنست که در هر دو صورت عمو و عمه مادرى مثل عمو و عمه هاى دیگر باشند و مال بین همه آنها به طور مساوى تقسیم شود. ولى احتیاط واجب در هر دو صورت آنست که در قسمت مصالحه کنند.
(مسأله 2923): اگر وارث میت فقط یک دائى، یا یک خاله باشد همه مال به او مى رسد و اگر هم دائى و هم خاله باشد و همه پدر و مادرى، یا پدرى یا مادرى باشند، مال به طور مساوى بین آنان قسمت مى شود.
(مسأله 2924): اگر وارث میت فقط یک یا چند دائى، و خاله مادرى، و دائى و خاله پدر و مادرى و دائى و خاله پدرى باشد دائى و خاله پدرى ارث نمى برد و بعید نیست بقیه در تقسیم با همدیگر مساوى باشند ولى احتیاط در صلح ترک نشود.
(مسأله 2925): اگر وارث میت یک یا چند دائى یا یک یا چند خاله یا دائى و خاله و یک یا چند عمو، یا یک یا چند عمّه و یا عمو و عمه باشد، مال را سه قسمت مى کنند یک قسمت را دائى یا خاله یا هر دو، بقیه را عمو یا عمه یا هر دو مى برد.
(مسأله 2926): اگر وارث میت یک دائى یا یک خاله و عمو و عمه باشد چنانچه عمو و عمه، پدر و مادرى یا پدرى باشند، مال را سه قسمت مى کنند یک قسمت را دائى یا خاله مى برد و از بقیه بنا بر مشهور دو قسمت به عمو و یک قسمت به عمه مى دهند بنا بر این مال را نه قسمت مى کنند سه قسمت را به دائى یا خاله و چهار قسمت را به عمو و دو قسمت را به عمه مى دهند و قول مخالف مشهور این است که بقیه بین عمو و عمه به طور مساوى تقسیم شود ولى احوط این است که تقسیم بین عمو و عمه با تصالح باشد.
(مسأله 2927): اگر وارث میت یک دائى یا یک خاله و یک عمو یا یک عمه مادرى و عمو و عمه پدر و مادرى یا پدرى باشند، مال را سه قسمت مى کنند یک قسمت آن را به دائى یا خاله مى دهند و دو قسمت دیگر را شش قسمت مى کنند، یک قسمت را به عمو یا عمه، مادرى مى دهند و پنج قسمت دیگر را بین عمو و عمه تقسیم مى کنند و عمو دو برابر عمه مى برد.
(مسأله 2928): اگر وارث میت چند دائى و چند خاله باشند که همه پدر و مادرى یا پدرى یا مادرى باشند و عمو و عمه هم داشته باشد، مال سه سهم مى شود دو سهم آن را به دستورى که گفته شد بین عمو و عمه قسمت مى کنند و یک سهم آن را دائى ها و خاله ها به طور مساوى بین خودشان قسمت مى نمایند.
(مسأله 2929): اگر وارث میت دائى یا خاله مادرى و چند دائى و خاله پدرى و مادرى یا پدرى تنها در صورتى که پدرى و مادرى نباشد و عمو و عمه باشد، مال سه سهم مى شود، دو سهم آن را به دستورى که سابقاً گفته شد عمو و عمه بین خودشان قسمت مى کنند، پس اگر میت یک دائى یا یک خاله مادرى دارد یک سهم دیگرى آن را شش قسمت مى کنند، یک قسمت را به دائى یا خاله مادرى مى دهند و بقیه را به دائى و خاله پدر مادرى یا پدرى مى دهند که بنا بر احتیاط باید در تقسیم آن با هم صلح کنند. و اگر چند
دائى مادرى یا چند خاله مادرى یا هم دائى مادرى و هم خاله مادرى دارد آن یک سهم را سه قسمت مى کنند یک قسمت را دائى ها و خاله هاى مادرى به طور مساوى بین خودشان قسمت مى کنند، و بقیه را به دائى و خاله پدر مادرى یا پدرى مى دهند که بنا بر احتیاط در تقسیم آن با هم صلح مى کنند.
(مسأله 2930): اگر میت عمو و عمه و دائى و خاله نداشته باشد مقدارى که به عمو و عمه مى رسد، به اولاد آنان و مقدارى که به دائى و خاله مى رسد به اولاد آنان داده مى شود.
(مسأله 2931): اگر وارث میت عمو و عمه و دائى و خاله پدر و عمو و عمه و دائى و خاله مادر او باشند، مال سه سهم مى شود، یک سهم آن را عمو و عمه و دائى و خاله مادر میت بطور مساوى بین خودشان قسمت مى کنند و دو سهم دیگر آن را سه قسمت، یک قسمت را دائى و خاله پدر میت بطور مساوى بین خودشان قسمت مى نمایند و دو قسمت دیگر آن را عمو و عمه پدر میت با هم در تقسیم صلح نمایند.