(مسأله 3005) اين طبقه در صورتى ارث مى‌برند كه حتى يك نفر از طبقه اوّل (پدر، مادر و فرزندان) موجود نباشد.
(مسأله 3006) اگر وارث ميّت فقط يك برادر، يا يك خواهر پدر و مادرى باشد تمام مال به او مى‌رسد. اگرچند برادر پدر و مادرى، يا چند خواهر پدر و مادرى باشند، مال به طور مساى بين آنان قسمت مى‌شود و اگر برادر و خواهر پدر و مادرى باهم باشند، هر برادرى دو برابر خواهر مى‌برد، مثلًا اگر دوبرادر و يك خواهر دارد، مال را پنج قسمت مى‌كنند و هريك از برادرها دو قسمت و خواهر يك قسمت مى‌برند.
(مسأله 3007) اگر وارث ميّت فقط يك برادر، يا يك خواهر مادرى باشد كه از پدر با ميّت جدا است. تمام مال به او مى‌رسد. اگرچند برادر مادرى، يا چند خواهر مادرى، يا چند برادر و خواهر مادرى باهم باشند، مال به طورى مساوى بين آنان قسمت مى‌شود.
(مسأله 3008) اگر ميت، برادر يا خواهر پدرى و برادر و خواهر پدرى و مادرى دارد، برادر يا خواهرپدرى ارث نمى‌برد. اگر فقط يك برادر پدرى دارد تمام مال را ارث مى‌برد. اگرچند برادر پدرى دارد مال را به طور مساوى قسمت كنند. همچنين اگر يك خواهر پدرى دارد تمام مال را مى‌برد. اگرچند خواهرپدرى دارد مال را به طورى مساوى ارث مى‌برند، امّا اگر خواهران و برادران پدرى دارد، مال را سه قسمت كنند، دو قسمت را برادران و يك قسمت را خواهران ارث مى‌برند.
(مسأله 3009) اگر ميّت خواهر و برادر پدرى و مادرى و يك برادر، يا يك خواهر مادرى داشته باشد، مال را شش قسمت مى‌كنند كه يك قسمت آن را به برادر يا خواهر مادرى و بقيه را به برادر و خواهر پدرو مادرى مى‌دهند و هر برادرى دو برابر خواهر مى‌برد. اگر ميّت چند برادر يا خواهر، يا چند برادر وخواهر باهم، پدرى و مادرى و چند برادر و خواهر مادرى داشته باشد، مال را سه قسمت كنند، يك قسمت آن را برادر و خواهر مادرى به طور مساوى ارث مى‌برند و بقيه را به برادران و خواهران پدر ومادرى بدهند. اگر اين‌ها فقط برادرها، يا فقط خواهرها هستند به طور مساوى تقسيم كنند و اگر برادر و خواهر با هم هستند، هر برادر دو برابر خواهر مى‌برد.
(مسأله 3010) اگر ميّت يك يا بيش از يك خواهر پدر و مادرى يا پدرى و يك برادر مادرى داشته باشد، مال شش قسمت مى‌شود، يك قسمت آن به برادر مادرى و بقيه را به خواهر يا خواهران پدر و مادرى، يا پدرى بدهند. همچنين است در صورتى كه ميّت يك يا بيش از يك
برادر يا خواهر پدرى دارد و يك يا بيش از يك خواهر و برادر مادرى، به شيوه بالا ارث بين آن‌ها تقسيم مى‌شود.
(مسأله 3011) اگر وارث ميّت فقط برادر و خواهر پدرى و يك برادر مادرى يا يك خواهر مادرى باشد، مال را شش قسمت مى‌كنند يك قسمت آن را برادر يا خواهر مادرى مى‌برد و بقيه را به برادر و خواهر پدرى مى‌دهند و هر برادرى دو برابر خواهر مى‌برد. اگر وارث ميّت برادر و خواهر پدرى و چندبرادر و خواهر مادرى باشد، مال را سه قسمت مى‌كنند يك قسمت آن را برادر و خواهر مادرى به طورمساوى بين خودشان قسمت مى‌كنند و بقيه را به برادر و خواهر پدرى مى‌دهند و هر برادر دو برابرخواهر مى‌برد.
(مسأله 3012) اگر وارث ميت فقط برادر و خواهر و زن او باشد، زن چهار يك، برادر و خواهر پدر ومادرى و برادر و خواهر پدرى و برادر و خواهر مادرى همان گونه كه در مسائل گذشته، بيان شد ارث مى‌برند. اگر زنى بميرد و وارث او فقط خواهر و برادر و شوهر او باشد، شوهر نصف مال را مى‌برد و خواهر و برادر به طورى كه در مسايل گذشته گفته شد ارث مى‌برند. امّا براى آن‌كه زن يا شوهر ارث مى‌برد از سهم خواهر و برادر مادرى چيزى كم نمى‌شود و از سهم برادر و خواهر پدر و مادرى يا پدرى كم مى‌شود، مثلًا اگر وارث ميت شوهر و برادر و خواهر مادرى و برادر و خواهر پدر و مادرى او باشند، نصف مال به شوهر مى‌رسد و يك قسمت از سه قسمت اصل مال را به برادر و خواهر مادرى مى‌دهند وآنچه مى‌ماند مال برادر و خواهر پدر و مادرى است، پس اگر همه مال او شش تومان باشد سه تومان به شوهر، دو تومان به برادر و خواهر مادرى و يك تومان به برادر و خواهر پدر و مادرى مى‌دهند. گاهى سهم برادر و خواهر پدر و مادرى بيش از سهم معمول آن مى‌شود.
(مسأله 3013) اگر وارث ميّت فقط يك جدّ يا جدّه است، چه پدرى باشد، چه مادرى تمام مال به او مى‌رسد و با بودن جدّ ميّت، پدر جدّ او ارث نمى‌برد. اگر جدّ و جدّه پدرى است، مال سه قسمت مى‌شود، دو قسمت را جدّ و يك قسمت را جدّه مى‌برد و اگر جدّ و جدّه مادرى باشد، مال را به طورمساوى بين خودشان تقسيم كنند. اگر وارث ميّت فقط يك جدّ يا جدّه پدرى و يك جدّ يا جدّه مادرى باشد، مال سه قسمت مى‌شود، دو قسمت را جدّ يا جدّه پدرى و يك قسمت را جدّ يا جدّه مادرى مى‌برد.
(مسأله 3014) اگر ميّت فقط چند برادر و پدر جدّ مادرى و يك جدّ پدرى داشته باشد، دو قسمت راجدّ پدرى و يك قسمت بين برادران و پدر جدّ مادرى به طور مساوى تقسيم شود. همچنين اگر ميّت چند برادر و يك پدر جدّ پدرى داشته باشد و يك جدّ مادرى، دو قسمت مال بين برادرها و پدر جدّپدرى به طور مساوى تقسيم شود و يك قسمت را جدّ مادرى مى‌برد (جدّ پدرى يا مادرى مانع پدر جدّمادرى يا پدر جدّ پدرى نمى‌شود) مثلًا چنان‌چه ميّت نُه تومان داشته باشد، پنج تومان به برادرها و يك تومان به پدر جدّ پدرى و سه تومان به جدّ مادرى بدهند.
(مسأله 3015) اگر ميّت فقط شوهر و جدّ و جدّه پدرى و جدّ و جدّه مادرى يا جدّ پدرى و جده مادرى داشته باشد، مال را شش قسمت كنند، سه قسمت را به شوهر و دو قسمت را به جدّ و جدّه مادرى به طورى مساوى و يك قسمت را به جدّ و جدّه پدرى بدهند و جدّ دو برابر جدّه پدرى ارث مى‌برد. اگروارث ميّت فقط زن و جدّ و جدّه مادرى و جدّ و جدّه پدرى باشند، چهار يك (4/ 1) مال را زن و بقيه به دستورى كه در مسائل گذشته بيان شد، جدّ و جدّه‌ها مى‌برند.
(مسأله 3016) جدّ پدرى يا پدر ومادرى، مانند برادر پدرى يا پدر ومادرى است، پس اگر همراه اويك برادر باشد، مال بين آن‌ها بطور مساوى تقسيم مى‌شود و اگر برادران متعدد باشند، جدّ به اندازه يكى از برادران سهم مى‌برد و جدّه پدرى يا پدر و مادرى مانند خواهر پدرى يا پدر و مادرى است كه اگر خواهر يكى باشد، مال بين آن‌ها بطور مساوى تقسيم مى‌شود و اگر متعدد باشند، جدّه به اندازه يكى از خواهرها ارث مى‌برد.
(مسأله 3017) در اجتماع برادر يا خواهر يا برادرها يا خواهرها يا جد يا جده يا اجداد يا جدات چندصورت است:
اول: آن‌كه هر يك از جد يا جده و برادر يا خواهر همه از طرف مادر باشند، در اين صورت مال بين آن‌ها به طور مساوى تقسيم مى‌شود، اگرچه از جهت مرد و زن بودن مختلف باشند.
دوّم: آن‌كه همه آن‌ها از طرف پدر باشند، چنان‌چه همه آن‌ها زن يا همه مرد باشند مال بطور مساوى بين آنان تقسيم مى‌شود و اگر بعضى مرد و بعضى ديگر زن باشند، مرد دو برابر زن ارث مى‌برد.
سوّم: آن‌كه هريك از جد يا جدّه از طرف پدر باشد و برادر يا خواهر پدر و مادرى باشد و جد ياجدّه پدرى ارث نمى‌برد و تمام مال به برادر يا خواهر پدر و مادرى مى‌رسد.
چهارم: آن‌كه اجداد يا جدات برخى از آن‌ها پدرى و برخى مادرى باشند چه همه مرد باشند يا زن و يا هم مرد و هم زن باشند و برادرها يا خواهر نيز چنين باشند، در اين صورت، نزديكان مادرى ازبرادرها و خواهرها، اجداد يا جدات سه يك ارث مى‌برند و به طور مساوى بين آن‌ها تقسيم مى‌شود. براى نزديكان پدرى دو سوم مال است كه هر يك از مردان دو برابر زنان ارث مى‌برند.
پنجم: آن‌كه جد يا جدّه از طرف پدر يا برادر و خواهر از طرف مادر جمع شوند، چنان‌چه برادر ياخواهر مادرى يكى باشند يك ششم (6/ 1) و اگر بيش از يك نفر باشند يك سوم از مال را ارث مى‌برند و به طورى مساوى تقسيم كنند و بقيه مال را جدّ يا جدّه ارث مى‌برد و در صورتى كه هم جدّ و هم جدّه باشند، جدّ دو برابر جدّه مى‌برد.
ششم: آن‌كه، جد يا جدّه مادرى يا برادر يا خواهر پدرى جمع شوند، جد يا جدّه يك سوم مال را ارث مى‌برد و برادر تمام باقى مانده مال را مى‌برد. اگر با خواهر پدرى جمع شود، يك سوم را جد يا جدّه مى‌برد و چنان‌چه دو تا خواهر باشد تمام باقى مانده را ارث مى‌برند و اگر يك خواهر باشد بعيد نيست كه تمام باقى مانده را به ارث ببرد، لكن احتياط در اين است كه يك ششم (6/ 1) تركه را با جدّ يا جدّه مصالحه كنند.
هفتم: آن‌كه اجداد يا جدات پدرى يا مادرى يا برادر يا خواهر مادرى جمع شوند، جد يا جدّه مادرى يك سوم را ارث مى‌برد و در صورتى كه هم جد و جدّه مادرى باشند، نيز يك سوم را به طورمساوى بين خود تقسيم كنند و دو سوم را جد يا جدّه پدرى يا برادر پدرى مى‌برند و مرد دو برابر زن ارث مى‌برد اگر با اجداد و جدات برادر و خواهر مادرى جمع شوند، از براى جد يا جدّه و برادر وخواهر مادرى يك سوم است كه به طور مساوى تقسيم مى‌كنند و از براى اجداد و برادر و خواهر پدرى دو سوم و هريك از جد و برادر دو برابر جدّه و خواهر سهم مى‌برند. اگر فقط جد پدرى يا برادر و خواهرپدرى و برادر و خواهر مادرى جمع شوند، چنان‌چه برادر يا خواهر مادرى يك نفر باشد، يك ششم و اگربيش از يك نفر باشند يك سوم سهم مى‌برد و دو سوم باقى مانده سهم جدّ پدرى و برادر و خواهر پدرى است و همين گونه است اگر فقط جدّه مادرى داشته باشد كه يك ششم يا يك سوم سهم جدّه يا جدّه و برادرو خواهر مادرى است و باقى مانده سهم جد و جدّه و برادر و خواهر پدرى است.
هشتم: آن‌كه، اگر جدّ و جدّه پدرى با برادر يا خواهر مادرى جمع شوند، چنان‌چه برادر يا خواهر مادرى يك نفر باشد، يك ششم و اگر بيش از يك نفر باشند يك سوم سهم مى‌برند و دو سوم سهم جد و جدّه پدرى است، امّا اگر جد يا جدّه مادرى يا برادر، يا خواهر پدرى جمع شوند، جد يا جدّه مادرى اگرچه يك نفر باشد، يك سوم ارث مى‌برد و دو سوم را برادر و خواهر يا جد و جدّه پدرى مى‌برند.
(مسأله 3018) اگر ميت برادر و خواهر داشته باشد، فرزند برادر و خواهر ارث نمى‌برند و اين حكم درصورتى است كه برادر و خواهر مزاحم نداشته باشند. اما اگر جد و فرزند برادر مادرى با برادر پدرى جمع شوند، در اين صورت دو سوم، سهم برادر پدرى است و يك سوم بين جد مادرى و فرزند برادرمادرى به طور مساوى تقسيم مى‌شود.
(مسأله 3019) اگر ميّت خواهر و برادر نداشته باشد، سهم ارث آنان را به فرزندان آن‌ها مى‌دهند، پس اگر فرزندان برادر و خواهر مادرى داشته باشد، ارث به طور مساوى بين آنان تقسيم مى‌شود و اگرفرزندان برادر و خواهر پدر و مادرى يا پدرى دارد اقرب تقسيم كردن ارث بين آن‌ها به طور مساوى است و احتياط مستحب مصالحه كردن است. همچنين اگر فرزندان برادر و خواهر با اجداد و جدات جمع شوند مانند پدر و مادر خود سهم مى‌برند و پدر بزرگ و مادر بزرگ مانع ارث بردن برادر زاده وخواهر زاده نمى‌شوند.
(مسأله 3020) اگر فرزندان برادر مادرى وفرزندان برادر پدرى ومادرى يا پدرى جمع شوند سهم فرزندان مادرى اگرچه بيش از يك نفر باشند يك ششم است و بقيه سهم فرزندان برادر پدرى و مادرى يا پدرى است.
(مسأله 3021) اگر ميّت برادر و خواهر و برادر زاده و خواهرزاده نداشته باشد، ارث به فرزند برادرزاده و خواهر زاده مى‌رسد و با وجود طبقه بالا، طبقه پايين ارث نمى‌برد.