(مسأله 3022) دسته سوم عمو و عمّه، دايى و خاله و اولاد ايشان است كه اگر از طبقه اول و دوم كسى نباشد، اين‌ها ارث مى‌برند.

(مسأله 3023) اگر وارث ميت فقط يك عمو يا يك عمّه است، چه پدر و مادرى يا پدرى يا مادرى باشد تمام مال را به ارث مى‌برد.

(مسأله 3024) اگر وارث ميّت عمو و عمّه يا عموها و عمّه ها، باهم باشند و همه پدر و مادرى يا پدرى باشند، بعيد نيست كه مال را به طور مساوى تقسيم كنند و احتياط مستحب صلح است. امّا اگر همه مادرى باشند، اقرب تقسيم آن به صورت مساوى است.

(مسأله 3025) اگر ميّت عمو و عمّه‌هاى پدر و مادرى و پدرى و مادرى داشته باشد، عمو و عمّه‌هاى پدرى ارث نمى‌برند، پس اگر ميّت يك عمو يا عمّه مادرى و يك عمو يا عمّه پدر و مادرى دارد بنابراظهر مال را به طور مساوى بين آن‌ها تقسيم مى‌شود. همچنين است، اگر ميّت عمو يا عمّه مادرى و عمويا عمه‌هاى پدرى داشته باشد، كه مال به طور مساوى بين آن‌ها قسمت مى‌شود و بين مرد و زن فرق نيست و احتياط مستحب اين است كه در صورت جمع شدن عمو و عمّه باهم مصالحه كنند.

(مسأله 3026) اگر وارث ميت يك دايى يا يك خاله باشد تمام مال به او مى‌رسد. همچنين است اگرچند دايى يا چند خاله باشد كه تمام مال بين دايى‌ها يا خاله‌ها به طور مساوى تقسيم مى‌شود. اگر هم دايى و هم خاله باشند و همه پدر و مادرى يا پدرى يا مادرى باشند مال به طور مساوى بين آنان تقسيم مى‌شود. اگر وارث ميت دايى و خاله پدر و مادرى و هم پدرى و هم مادرى باشند، دايى و خاله پدرى ارث نمى‌برند و مال بين بقيه به طور مساوى تقسيم مى‌شود مثلًا اگر يك دايى يا خاله مادرى و چهار تادايى يا خاله پدر و مادرى يا پدرى باشند، بنابر اظهر مال را پنج قسمت كنند؛ يك قسمت را به دايى ياخاله مادرى و چهار قسمت را به دايى يا خاله پدر و مادرى، يا پدرى بدهند و همچنين است عكس آن؛ يعنى اگر يك دايى يا خاله پدر و مادرى يا پدرى دارد و چهار تا دايى يا خاله مادرى دارد يك قسمت رابه دايى يا خاله پدر و مادرى يا پدرى و چهار قسمت را به دايى‌ها يا خاله‌هاى مادرى بدهند و بين مرد وزن فرقى نيست.

(مسأله 3027) اگر وارث ميّت يك عمو يا عمّه يا چند عمو و عمّه و يك يا چند دايى و خاله باشند، مال را سه قسمت مى‌كنند و يك قسمت را دايى يا خاله يا هر دو و دو قسمت را عمو يا عمّه يا هر دو به طور مساوى مى‌برند.

(مسأله 3028) با وجود عمو، عمّه، دايى و خاله، فرزندان آن‌ها ارث نمى‌برند، ولى اگر ميّت اين‌ها رانداشته باشد، ارث به فرزندان آنان مى‌رسد. ولى اگر فرزند عمو يا عمّه با دايى يا خاله جمع شوند يا فرزند دايى و خاله با عمو و عمّه جمع شوند، احتياط واجب آن است كه مصالحه كنند.

(مسأله 3029) اگر وارث فقط فرزندان عمو، عمّه، دايى و خاله باشند هر كدام به اندازه سهم پدر ومادر خود ارث مى‌برند. پس اگر ميّت فرزند عمّه و فرزند دايى داشته باشد، مال را سه قسمت كنند، يك قسمت را به فرزند يا فرزندان دايى و دو قسمت را به فرزند يا فرزندان عمّه بدهد. بنابر اقرب در هر دوگروه، زن و مرد به طور مساوى مال را تقسيم كنند، اگرچه احتياط مستحب مصالحه است.

(مسأله 3030) اگر وارث ميّت فقط فرزند عموى پدر و مادرى و يك عموى پدرى باشند، همه ارث رابه يك عموى پدرى بدهند و احتياط مستحب مصالحه است. اگر وارث ميت چند تا عموى پدرى و فرزند عموى پدر و مادرى باشند، يا يك عموى پدرى با فرزند عموى پدر و مادرى و شوهر يا زن آن جمع شوند، فرزند عموى پدر و مادرى ارث نمى‌برد و مال را بين عموها يا عموى پدرى و شوهر يا زن قسمت مى‌كنند.

(مسأله 3031) اگر ميّت عمو يا عمّه پدر و مادرى داشته باشد، عمو يا عمّه پدرى يا مادرى ارث نمى‌برند و تمام مال به عمو يا عمّه پدر و مادرى مى‌رسد. اگر ميّت عموى پدرى و عموى پدرى پدر داشته باشد، تمام ارث به عموى پدرى مى‌رسد. اگر ميّت دايى يا خاله پدر و مادرى و پدرى يا مادرى داشته باشد، تمام مال را به دايى يا خاله پدر و مادرى مى‌دهند. اگر ميت دايى پدرى و دايى جدّ داشته باشد، تمام ارث را به دايى پدرى مى‌دهند.

(مسأله 3032) فرزندان عمو و دايى ميّت و فرزندان فرزندان آن‌ها بر عمو و دايى پدر ميّت و بر عمو ودايى مادر ميّت مقدم‌اند و تمام ارث به فرزندان عمو و دايى ميّت يا به فرزندانِ فرزندان عمو و دايى ميّت مى‌رسد.

(مسأله 3033) اگر عمو، عمّه، دايى و خاله پدر با عمو، عمه، دايى و خاله مادر جمع شوند، مال را سه قسمت مى‌كنند، يك قسمت را نزديكان مادرى به طور مساوى بين خود تقسيم كنند و بعيد نيست كه دو قسمت را نزديكان پدرى نيز به طور مساوى بين خود تقسيم كنند و احتياط مستحب در نزديكان پدرى، مصالحه است.

(مسأله 3034) اگر وارث ميّت زوج با زوجه با عمو، عمّه و دايى و خاله باشند، زوج نصف، زوجه يك چهارم، دايى و خاله يك سوم از كل مال و باقى مانده را عمو و عمّه مى‌برند و سهم دايى، خاله، عمو و عمّه به طور مساوى بين شان تقسيم مى‌شود.

(مسأله 3035) اگر زوج يا زوجه، فقط با دايى و خاله‌ها باشند، زوج نصف و زوجه يك چهارم رامى برند و بقيه بين دايى و خاله‌ها به طور مساوى تقسيم مى‌شود و اگر زوج يا زوجه با عمو و عمّه هاجمع شود، نيز مانند روش فوق ارث را بين خود تقسيم كنند.

(مسأله 3036) اگر وارث ميّت داراى دو عنوان (فرزند عموى پدرى و فرزند دايى مادرى) باشد و اگريكى از دو عنوان مانع ديگرى نشود، دو سهم ارث مى‌برد. مانند جدّ پدرى كه جدّ مادرى نيز باشد، هم به عنوان جدّ پدرى و هم جدّ مادرى ارث مى‌برد. يا برادر پدر كسى (على) با خواهر مادرى او (على) ازدواج كنند و فرزند به دنيا آورند، اين شخص (على) نسبت به فرزند او (زوج) هم عمو و هم دايى است و فرزند اين شخص (على) نسبت به فرزند زوجين، فرزند عموى پدرى و هم فرزند دايى مادرى است، بنابراين فرزند اين شخص (على) نسبت به فرزند زوجين داراى دو عنوان است و دو سهم ارث مى‌برد. و اگر يكى از دو عنوان مانع ديگرى باشد، فقط به سبب عنوان مانع ارث مى‌برد، مانند اين كه دو برادرند وهر دو ازدواج كنند و هركدام داراى فرزند شوند، آنگاه يكى از برادرها وفات كند، سپس زن او مجدّداً بابرادر ديگر ازدواج كنند و فرزند به دنيا آورند و فرزند شوهر اوّل اين زن نسبت به فرزند شوهر دوم، هم فرزند عمو و هم برادر مادرى شمرده مى‌شود، امّا فقط به سبب عنوان برادر مادرى ارث مى‌برد.

دانلود ارث طبقه سوم – آیت الله فیاض (مد ظله العالی)

لینک کوتاه: https://porsan.org/?p=1487