۵ – آب چاه
مسأله ۴۴ – آب چاهي كه از زمين مي جوشد، اگر چه كمتر از كر باشد چنانچه نجاست به آن برسد، تا وقتي بو يا رنگ يا مزهٔ آن بواسطه نجاست(۱) تغيير نكرده پاك است(۲)، ولي مستحبّ است پس از رسيدن بعضي از نجاستها، مقداري كه در كتابهاي مفصّل گفته شده، از آب آن بكشند(۳).
۱- زنجاني: به سبب ملاقات با نجاست…
۲- سيستاني: [پایان مسأله].
۳- زنجانی: توضیح این مسأله در کتابهای مفصّل فقهی آمده است.
مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله ۲۹.
*****
مكارم: مسأله ۴۹ – آب چاه پاك و پاك كننده است هر چند كمتر از كر باشد، و اگر چيز نجسي كه عين نجاست در آن نيست با آن شسته شود پاك مي گردد مگر اينكه به واسطهٔ رسيدن عين نجس بو يا رنگ و يا طعم نجس به خود بگيرد.
مكارم: مسأله ۵۰ – گرچه آب چاه بر اثر چيز نجس در آن نجس نمي شود، ولي مستحبّ است مقداري از آن را براي هر يك از اشياء نجس بكشند و دور بريزند؛ اين مقدار در كتابهاي مفصّل فقهي تعيين شده است.
جوادی آملی: چاه گودالی است که دارای ماده است و می جوشد.
جوادی آملی: مسأله ۴۵ – آبی که در چاه از زمین می جوشد هرچند کمتر از کر باشد چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی بو رنگ یا مزه آن با ملاقات به نجاست دگرگون نشده باشد پاک و پاک کننده است.
مسأله اختصاصي
مكارم : م ۵۱ – چاههاي عميق و نيمه عميق و معمولي كه آب آن با موتور و تلمبه كشيده مي شود هر گاه آبي كه از آن كشيده اند به مقدار كر باشد، پاك كننده است و اگر كمتر از كر باشد مادام كه آب جريان مستمرّ دارد حكم آب چاه را دارد و با ملاقات نجاست نجس نمي شود.
مسأله ۴۵ – اگر نجاستي در چاه بريزد و بو يا رنگ يا مزهٔ آب آن را تغيير دهد، چنانچه تغيير آب چاه از بين برود(۱)، موقعي پاك مي شود(۲) كه با آبي كه از چاه مي جوشد مخلوط گردد(۳).
این مسأله در رساله آیت الله مظاهری نیست.
۱- اراكي، تبريزي: پاك مي شود .[پايان مسأله]
خوئي: پاك مي شود و بهتر اين است كه با آبي كه از چاه مي جوشد مخلوط گردد.
وحید: پاک میشود واحتیاط مستحب این است که با آبی که از چاه می جوشد مخلوط گردد.
سيستاني: پاك مي شود، ولي پاك شدنش بنابر احتياط واجب، مشروط به اين است كه با آبي كه از چاه مي جوشد مخلوط گردد.
۲- گلپايگاني، صافي: بنابراحتياط واجب موقعي پاك مي شود…
۳ – فاضل: و به سبب آن، تغيير آب چاه از بين برود.
بهجت: بنابر احتياط واجب آن آب موقعي پاك مي شود كه به آبي كه از چاه مي جوشد متصّل باشد.
سبحانی: موقعی پاک می شود که آب تازه ای بجوشد و بنابراحتیاط واجب مخلوط گردد.
*****
مسأله ۴۵ – اگر نجاستي در چاه بريزد و بو يا رنگ يا مزهٔ آب آن را تغيير دهد، موقعي پاك مي شود كه با آبي كه از چاه مي جوشد مخلوط گردد.
زنجاني: مسأله ۴۵ – اگر نجاستی در آب چاه بریزد و بو، رنگ یا مزۀ آب را تغییر دهد چنانچه تغییر آب چاه از بین برود، پاك مي شود ولي بنابر احتياط مستحب، با آبي كه از چاه مي جوشد مخلوط گردد.
جوادی آملی: مسأله ۴۶ – اگر نجاستی در چاهی بریزد که در حال جوشش آب است و بو یا رنگ یا مزه آب آن دگرگون شود چنانچه این دگرگونی آب چاه از بین برود پاک می شود و نیز اگر در حال جوشش نباشد ولی دگرگونی آن با باران برطرف شود پاک شده و پاک کننده است.
مکارم: مسأله ۵۲ – هرگاه آب چاه بر اثر ريختن عين نجس در آن بو يا رنگ يا طعم نجاست گيرد و بعداً اين تغيير، خود به خود از بين برود آب چاه پاک نمى شود، مگر اين که آبهاى تازه اى از آن بجوشد و با آن مخلوط گردد.
مسأله ۴۶ – اگر آب باران يا آب ديگر، در گودالي جمع شود و كمتر از كر باشد، چنانچه بعد از قطع شدن باران، نجاست به آن برسد، نجس مي شود.
این مسأله در رساله آیات عظام: سیستانی، مکارم و مظاهری نیست.
*****
خوئي و تبريزي: مسأله ۴۶ – اگر آب باران در گودالي جمع شود و كمتر از كر باشد، پس از قطع باران به محض رسيدن نجاست به آن نجس مي شود.
وحید: مسأله ۴۴ ـ اگر آب باران در گودالى جمع شود و كمتر از كرّ باشد ، چنانچه بعد از ايستادن باران نجاستى به آن برسد نجس مى شود.
زنجاني: مسأله ۴۶ – اگر آبي در گودالي جمع شود و كمتر از كر باشد وباران در حال باريدن بر آن نباشد، با رسيدن نجاست به آن نجس مي شود.
بهجت: مسأله ۴۹ – اگر آب باران بعد از آنكه از باريدن افتاد، در گودالي جمع شود و كمتر از كر باشد چنانچه نجاست به آن برسد نجس مي شود