(مسأله 401) اگر چيز پاكى با نجس ملاقات كند بطورى كه يكى از آنها يا هر دو به گونهاىتر باشدكه به ديگرى سرايت كند، آن چيز پاك نجس مىشود. اگر هر دو خشك باشند يا ترى آن به قدرى كم باشد كه به ديگرى سرايت نكند نجس نمىشود. مايعى كه رطوبت ندارد مثل طلا و نقره، چنانچه درظرف نجسى ذوب شوند، نجس نمى شوند.
(مسأله 402) اگر كف زمين نجس باشد، به طورى كه رطوبت آن به فرش سرايت كند و آن را سنگين نمايد آن فرش نجس نمىشود. همچنين رطوبت توالت و چيزهاى نجس كه به ديوار مسجد سرايت مىكند و گاهى موجب خرابى آن مىگردد نجس نمىشود.
(مسأله 403) مايعات پاك وقتى نجس مىشوند كه از بالا به پايين و با فشار جارى نباشند والا فقط محل ملاقات نجس مىشود، بنابراين با ريختن آب آفتابه روى چيز نجس، فقط محل ملاقات را نجس مىكند اما آب آفتابه وآبى كه با نجس ملاقات نكرده پاك است واين حكم در آب فوّارهاى كه ازپايين به بالا با فشار خارج مىشود يا از جايى از زمين به جاى ديگرى كه موازى آن مىباشد جريان پيداكند جارى است.
(مسأله 404) اشياء جامد اگر با نجاست ملاقات كند در صورتى كه يكى از آن دو رطوبت مسريه داشته باشد فقط محل ملاقات نجس مىشود. خيار و خربزه و مانند اينها كه رطوبت سرايت كننده دارند، به هر قسمت آن نجاست برسد نجس مىشوند، اما جاهاى ديگر آنها پاك است. همچنين جايى از بدن انسان كه عرق كرده است، چنانچه نجاستى به آن برسد، فقط جايى كه نجاست رسيده نجس مىشود و اگر عرق متنجّس به جاهاى ديگر جارى شود، آن جا را نيزنجس مىكند.
(مسأله 405) سرايت نجاست در مايعات در صورتى همه آن را نجس مىكند كه مايع غليظ نباشد، اگر مايع غليظ باشد فقط موضع ملاقات نجس مىشود، پس شيره، ماست، عسل وروغن غليظ اگر بانجاست ملاقات كنند، فقط موضع ملاقات نجس مىشود وباقى آنها پاك مىباشند. ملاك غلظت و رقّت اين است: اگر مقدارى از آن برداشته شود و جاى آن خالى بماند، غليظ است و اگر بلا فاصله پُرشود، رقيق است.
(مسأله 406) اگر چيز پاكى، چه جامد چه مايع، با عين نجس چه جامد چه مايع ملاقات كند، نجس مىشود و به آن متنجّس اول مىگويند و اگر آن متنجس مايع باشد و با مايع پاك ديگرى مثل آب وشير ملاقات كند تمام آن را نجس مىكند، ولى اگر با شى ء جامدى ملاقات كند، فقط محل ملاقات نجس مىشود، ولى اگر متنجس جامد باشد وعين نجاست در آن نباشد، چنانچه با آب قليل ملاقات كند، بنابراظهر آب قليل نجس نمىشود امّا اگر غير آب قليل با متنجس اول ملاقات كند، نجس مىشود چنان كه با ملاقات عين نجس، نجس مىشود.
(مسأله 407) متنجّس اول منجّس[1] است. ومتنجس دوم در صورتى كه متنجس اول جامد باشد، بنابراظهر منجّس نمىباشد و اگر مايع باشد منجّس است. مثلًا: لباس مرطوب با مردار ملاقات مىكندوسپس دست مرطوب با آن لباس برخورد مىكند آنگاه همان دستتر را به فرش مىزند، در اينجادست كه متنجس دوم است فرش را نجس نمىكند، ولى اگر بجاى لباس آب قليل نجس باشد، فرش نجس مىشود وآب قليل متنجس اول حساب نمىشود.
[1] – منجّس: يعنى اگر با چيز پاكى ملاقات كند آن را نجس مييكند.