مسأله ۲۳۸۴- ازدواج با زنهايي كه مثل مادر و خواهر و مادر زن با انسان محرم هستند حرام است۱.
۱- زنجانی: حرام و باطل است.
*****
خوئي، صافی: مسأله ۲۳۹۳- سيستاني: مسأله ۲۴۰۳- مكارم: مسأله ۲۰۴۲- وحید: مسأله ۲۴۴۸- ازدواج با زنهايي كه با انسان محرم هستند مثل مادر و خواهر و دختر و عمه و خاله و دختر برادر و دختر خواهر و مادر زن، (مكارم: و زن پدر و دختر زن) حرام است.(مکارم:وشرح آن در مسایل آینده خواهد آمد)
مظاهری: مسأله ۱۹۸۰- ازدواج با كسانى كه با انسان محرم هستند حرام است.
مسأله ۲۳۸۵- اگر كسي زني را براي خود عقد نمايد، اگر چه با او نزديكي نكند، مادر و مادر مادر آن زن و مادر پدر او هر چه بالا روند به آن مرد محرم مي شوند۱.
۱- مكارم: ولي دختر زن و نوه دختري و پسري آن زن در صورتي به آن مرد حرام مي شوند كه با آن زن نزديكي كرده باشد.
*****
مظاهری:مساله ۱۹۸۱- مادر و جدّه پدرى و مادرى هرچه بالا روند، و دختر و نوه دخترى و پسرى هرچه پايين آيند، خواهر، دختر خواهر و دختر برادر، هرچه پايين آيند و عمّه و خاله و عمّه و خاله پدر و مادر هرچه بالا روند و زنِ پسر و زن پدر و مادر زن هرچه بالا رود و دختر زن پس از نزديكى با مادرش، و نوه پسرى و دخترى آن زن به مرد محرم مىباشند.
مسأله ۲۳۸۶- اگر زني را عقد كند و با او نزديكي نمايد، دختر و نوه دختري و پسري آن زن هر چه پايين روند، چه در وقت عقد باشند يا بعداً به دنيا بيايند، به آن مرد محرم مي شوند.
مكارم، مظاهری: رجوع كنيد به ذيل مسأله ۲۳۸۵.
مسأله ۲۳۸۷- اگر با زني كه براي خود عقد كرده نزديكي هم نكرده باشد، تا وقتي كه آن زن در عقد اوست نمي تواند با دختر او۱ ازدواج كند۲.
۱- زنجاني: با دختر و نوه دختري و پسري آن زن هر چه پايين روند…
۲- خوئي، تبريزي، سيستاني: بنابراحتياط واجب با دختر او ازدواج نكند.
مكارم، مظاهری: رجوع كنيد به ذيل مسأله ۲۳۸۵.
مسأله ۲۳۸۸- عمه و خاله پدر۱ و عمه و خاله پدر پدر و عمه و خاله مادر و عمه و خاله مادر مادر هر چه بالا روند، به انسان محرمند.
۱- صافي: عمه و خاله خود شخص و عمه و خاله پدر…
مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله ۲۳۸۵.
*****
خوئي۲۳۹۷، سيستاني ۲۴۰۷، وحید۲۴۵۲: مسأله- عمه و خاله انسان و عمه و خاله پدر و عمه و خاله پدر پدر يا مادر پدر و عمه و خاله مادر و عمه و خاله مادر مادر، يا پدر مادر، هر چه بالا روند، به انسان محرمند.
زنجاني: مسأله ۲۳۹۷- عمه و خاله پدر يا مادر و عمه و خاله پدر بزرگ پدري يا مادري و عمه و خاله مادر بزرگ پدري يا مادري، هر چه بالا روند به انسان محرمند.
مسأله ۲۳۸۹- پدر و جدّ شوهر، هر چه بالا روند و پسر و نوه پسري و دختري او هر چه پايين آيند۱، چه در موقع عقد باشند، يا بعداً به دنيا بيايند به زن او محرم هستند.
۱- زنجاني: خواه در موقع عقد يا وقتي كه زن او بوده، باشند، يا بعداً به دنيا بيايند، به زن او محرم هستند.
*****
مظاهری: مسأله ۱۹۸۲- پدر و جدّ هر چه بالا روند، پسر، نوه دخترى و پسرى هرچه پايين آيند، برادر و پسر برادر و پسر خواهر، هرچه پايين آيند، عمو و دايى و عمو و دايى پدر و مادر هرچه بالا روند و پدر و جدّ شوهر هرچه بالا روند و پسر و نوه پسرى و دخترى شوهر هرچه پايين آيند و داماد و شوهر مادر بعد از نزديكى با مادر، به زن محرم مىباشند.
مسأله اختصاصی
مظاهری: مسأله ۱۹۸۳- اگر با زنى كه براى خود عقد كرده نزديكى نكرده باشد، تا وقتى كه آن زن در عقد اوست نمىتواند با دختر او ازدواج كند، گرچه محرم او نيست.
مسأله ۲۳۹۰- اگر زني را براي خود عقد كند، دائمه باشد يا صيغه، تا وقتي آن زن در عقد اوست نمي تواند با خواهر آن زن ازدواج نمايد۱.
۱- سبحانی: و در ازدواج موقت اگر مدت زن تمام شود یا به وی ببخشند تا عده او به پایان نرسد نمی تواند با خواهر او ازدواج کند .
مسأله ۲۳۹۱- اگر زن خود را به ترتيبي كه در كتاب طلاق۱ گفته مي شود طلاق رجعي دهد، در بين عدّه نمي تواند خواهر او را عقد نمايد۲، بلكه در عدّه طلاق بائن هم كه بعداً بيان مي شود، احتياط مستحبّ آن است كه از ازدواج با خواهر او خودداري نمايد۳.
این مسأله در رساله آيت الله بهجت نیست.
۱- زنجاني: در فصل طلاق مسأله [۲۵۲۲]…
۲- اراكي: و اگر عقد انقطاعي باشد و مدّت تمام شود، احتياط مستحبّ آن است كه قبل از انقضاء عدّه نمي تواند با خواهر او ازدواج كند. [پايان مسأله]
گلپايگاني، صافي: و اگر زني را متعه كرده باشد و مدّت او را بخشيده يا تمام شده باشد در عدّه او بنابر احتياط لازم نبايد خواهر او را بگيرد…
خوئي، تبريزي، سيستاني: ولي در عدّه طلاق بائن مي تواند با خواهر او ازدواج نمايد و در عدّه متعه احتياط واجب آن است كه ازدواج نكند.
وحید: و همچنین ـ بنابر احتیاط واجب ـ در صورتى كه در عدّه متعه باشد ، ولى در عدّه طلاق بائن مى تواند با خواهر او ازدواج نماید.
زنجاني: ولي در عدّه طلاق بائن (كه بعداً بيان مي شود) مي تواند عقد كند، ولي احتياط مستحبّ آن است كه در عدّه متعه از ازدواج با خواهر او خودداري نمايد.
۳- نوري: و اگر زني را متعه كرده باشد و مدت او را بخشيده يا تمام شده باشد، بنابر أقوي در عدّه او مي تواند با خواهر او بطور دوام يا موقّت ازدواج كند.
فاضل: و احتياط واجب اين است كه در عدّه متعه با خواهر آن زن كه او را متعه كرده بوده است، ازدواج نكند.
*****
مكارم: مسأله ۲۰۴۶- بعد از طلاق، مادام كه [زن] در عدّه است، در صورتي كه عدّه رجعي باشد (كه شرح آن در كتاب طلاق خواهد آمد)، نمي تواند خواهر او را بگيرد و احتياط مستحب آن است كه در عدّه طلاق بائن كه شرح آن خواهد آمد با او ازدواج نكند، همچنين در عدّه متعه خواه بعد از تمام شدن مدّت باشد و يا بخشيدن مدّت باشد.
مظاهری: مسأله ۱۹۸۵- اگر زن را طلاق رجعى دهد، در بين عدّه نمىتواند خواهر او را عقد نمايد.
مسأله ۲۳۹۲- انسان نمي تواند بدون اجازه زن خود با خواهر زاده و برادر زاده او ازدواج كند ولي اگر بدون اجازه زنش آنان را عقد نمايد و بعداً زن بگويد به آن عقد راضي هستم اشكال ندارد۱.
۱- گلپايگاني، صافي: لكن احتياط مستحبّ مؤكّد آن است كه دوباره او را عقد نمايد.
اراكي: هر چند بعداً زن بگويد به آن عقد راضي هستم، كفايت نمي كند و نياز به عقد مجدّد دارد.
خوئي، تبريزي، سيستاني: بعداً زن اجازه نمايد اشكال ندارد.
بهجت: بنابر أقرب اشكال ندارد.
نوري: آن عقد صحيح و نافذ مي شود.
سبحانی: و احتیاط موکد این است که عقد را تجدید کند .
مسأله ۲۳۹۳- اگر زن بفهمد شوهرش برادر زاده يا خواهر زاده او را عقد كرده۱ و حرفي نزند۲، چنانچه بعداً رضايت ندهد عقد آنان باطل است۳، بلكه اگر از حرف نزدنش معلوم باشد كه باطناً راضي بوده احتياط واجب آن است كه شوهرش از برادر زاده او جدا شود مگر آن كه اجازه دهد.
این مسأله در رساله آيات عظام :مكارم ، مظاهری و بهجت نیست.
۱- اراكي: و حرفي نزد، اكتفا به آن عقد اشكال دارد. و همچنين است سكوت قبل از عقد. [پايان مسأله]
۲- وحید: و حرف نزدنش كاشف از رضایت او نباشد ، چنانچه بعد رضایت ندهد عقد آنان باطل است.
۳- خوئي، گلپايگاني، تبريزي، صافي، نوري، زنجاني: [پایان مسأله]
سيستاني: چنانچه بعداً رضايت بدهد عقد صحيح است، و اگر رضايت ندهد عقد آنان باطل است. [پايان مسأله]
سبحانی: ولى اگر از حرف نزدنش معلوم باشد كه باطناً راضى بوده شوهرش نمى تواند از برادرزاده او جدا شود مگر آن كه او را طلاق دهد.
مسأله ۲۳۹۴- اگر انسان پيش از آن كه دختر عمه يا دختر خاله خود را بگيرد با مادر آنان زنا كند، ديگر نمي تواند۱ با آنان ازدواج نمايد۲.
این مسأله در رساله آيات عظام: مكارم و سبحانی نیست.
۱- بهجت: بنابر أحوط…
۲- مظاهری: ولی اگر بعد از ازدواج با انان با مادرشان زنا کند آنها بر او حرام نمی شوند.
*****
اراکی: مسأله ۲۴۰۹- خوئی، تبریزی، صافی: مسأله ۲۴۰۳- وحید: مسأله ۲۴۵۸- اگر انسان پيش از آن كه دختر خاله خود را بگيرد با مادر او زنا كند، ديگر نمي تواند با او ازدواج نماید(۱) و حرام ابدي مي شود و اگر پيش از آن كه دختر عمه خود را عقد كند با مادر او زنا كند بنابر احتياط واجب نمي تواند با او ازدواج نمايد.
(۱) خوئي، تبريزي، صافي، وحید: و بنابر احتياط واجب دختر عمه نيز اين حكم را دارد.
سيستاني: مسأله ۲۴۱۳- اگر انسان با خاله يا عمه خود قبل از عقد دختر او زنا كند، ديگر بنابر احتياط واجب نمي تواند با دختر او ازدواج نمايد.
زنجاني: مسأله ۲۳۰۳- اگر انسان پيش از آنكه زني را بگيرد، با مادر وي زنا كند، ديگر نمي تواند با آن زن ازدواج كند، اين حكم اختصاص به ازدواج با دختر خاله، در صورت زنا با مادر وي ندارد بلكه در غير اين صورت هم مي آيد.
مسأله ۲۳۹۵- اگر با دختر عمه يا دختر خاله خود ازدواج نمايد۱ و پيش از آن كه با آنان نزديكي كند با مادرشان زنا نمايد عقد آنان اشكال ندارد۲.
این مسأله در رساله آيات عظام: اراكي، مكارم و سبحانی نیست.
۱- خوئي: و پس از نزديكي با آنان با مادرشان زنا كند موجب جدايي آنها نمي شود و همچنين است حكم اگر پيش از آن كه با آنان نزديكي كند با مادرشان زنا نمايد، اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه در اين صورت از ايشان به طلاق دادن جدا شود.
سيستاني: سپس بعد از نزديكي يا قبل از آن با مادرش زنا كند، موجب جدايي آنها نمي شود.
۲- گلپايگاني، فاضل، صافي: احتياط واجب آن است كه از ايشان (صافي: به طلاق دادن) جدا شود.
تبريزي: احتياط مستحبّ آن است كه از ايشان به طلاق دادن جدا شود، و امّا اگر زنا كردن با مادرشان پس از نزديكي با خودشان باشد موجب جدايي آنها نمي شود.
زنجانی، مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله ۲۳۹۴.
*****
وحید: مسأله ۲۴۵۹- اگر با دختر عمّه یا دختر خاله خود ازدواج نماید و پس از نزدیكى با آنان با مادرشان زنا كند موجب جدایى آنها نمى شود ، ولى اگر پیش از آن كه با آنان نزدیكى كند با مادرشان زنا نماید ، احتیاط واجب آن است كه از ایشان به طلاق جدا شود.
مسأله ۲۳۹۶- اگر با زني غير از عمه و خاله خود زنا كند، احتياط واجب آن است كه با دختر او ازدواج نكند۱، ولي اگر زني را عقد نمايد و با او نزديكي كند بعد با مادر او زنا كند، آن زن بر او حرام نمي شود۲ و همچنين است اگر پيش از آن كه با او نزديكي كند با مادر او زنا نمايد۳، ولي در اين صورت احتياط مستحبّ آن است كه از آن زن جدا شود.
این مسأله در رساله آيت الله مكارم نیست.
۱- گلپايگاني: بلكه حرمت آن خالي از قوّت نيست…
اراكي: احتياط مستحبّ آن است كه با دختر و مادر او ازدواج نكند…
بهجت: بنابر أظهر مي تواند با دختر او ازدواج نمايد، ولي احتياط در عدم ازدواج است…
۲- گلپايگاني، صافي: و امّا اگر بعد از عقد و پيش از آن كه با او نزديكي كند با مادر او زنا نمايد احتياط واجب آن است كه آن زن را طلاق دهد و ديگر هم او را نگيرد.
فاضل: ولي اگر او را طلاق بدهد و بعداً دوباره بخواهد با او ازدواج كند اشكال دارد و نيز اگر پيش از آن كه با او نزديكي كند با مادر او زنا نمايد احتياط واجب آن است كه از آن زن جدا شود.
۳- اراكي، بهجت: [پایان مسأله]
*****
خوئي و تبريزي ۲۴۰۵: مسأله- اگر با زني غير از عمه و خاله خود زنا كند، أحوط و اولي آن است (تبريزي: اولي آن است) كه با دختر او ازدواج نكند، بلكه اگر زني را عقد نمايد و پيش از آن كه با او نزديكي كند با مادر او زنا كند بهتر آن است كه از آن زن جدا شود ولي اگر با او نزديكي كند و بعد با مادر او زنا نمايد، بي شبهه (تبريزي: بلاشك) لازم نيست از آن جدا شود.
سيستاني: مسأله ۲۴۱۵- اگر با زني غير از عمه و خاله خود زنا كند، احتياط مستحبّ آن است كه با دختر او ازدواج نكند.
وحید: مسأله ۲۴۶۰- اگر با زنى غیر از عمّه و خاله خود زنا كند ، احتیاط مستحبّ آن است كه با دختر او ازدواج نكند ، و اگر زنى را عقد نماید و پیش از آن كه با او نزدیكى كند با مادر او زنا كند ، احتیاط واجب آن است كه به طلاق از آن زن جدا شود ، ولى اگر با او نزدیكى كند و بعد با مادر او زنا نماید ، لازم نیست از آن زن جدا شود.
زنجانی: مسأله ۲۴۰۴- اگر زنی را عقد نماید و با او نزدیکی کند، بعد با مادر او زنا کند، آن زن به او حرام نمی‌شود البته اگر این شخص، همسرش را طلاق بدهد نمی‌تواند دوباره با او ازدواج کند. و اگر زنی را عقد نماید و پیش از نزدیکی با وی با مادر او زنا کند، آن زن بر او حرام می‌شود.
سبحانی: مسأله ۲۰۳۴- اگر با زنى زنا كند، نمى تواند با دختر او ازدواج كند، و اگر زنى را عقد نمايد و با او نزديكى كند بعد با مادر او زنا كند، آن زن بر او حرام نمى شود و اگر پيش از آن كه با او نزديكى كند با مادر او زنا نمايد، احتياط واجب آن است كه از آن زن به وسيله طلاق جدا شود.
مظاهری: مسأله ۱۹۸۸- اگر با زنى غير از عمّه و خاله خود زنا كند، مكروه است با دختر يا مادر او ازدواج نمايد، امّا اگر او را عقد نمايد و بعد با مادر يا دختر او زنا كند آن زن بر او حرام نمىشود.
مسأئل اختصاصي
زنجانی: مسأله ۲۴۰۵- اگر کسی با زنی زنا کند، آن زن بر پدر و پسر او حرام خواهد شد. ولی اگر کسی با زن پدر یا زن پسر بعد از نزدیکی کردن شوهر نزدیکی کند، آن زن بر شوهرش حرام نخواهد شد. و اگر پسر قبل از نزدیکی کردن پدر با زن او نزدیکی کند، زن بر پدر حرام خواهد شد، و اگر پدر با زن پسر قبل از نزدیکی کردن پسر نزدیکی کند، آن زن باید احکام محرّم ابدی را نسبت به شوهرش بار کند و بدون طلاق با دیگری ازدواج نکند.
مظاهری: مسأله ۱۹۸۹- مرد شيعه مىتواند با زن سنّى ازدواج كند و همچنين زن شيعه مىتواند به عقد سنّى درآيد ولى سزاوار نيست كه اين كار عملى شود.
مسأله ۲۳۹۷- زن مسلمان نمي تواند به عقد كافر۱ در آيد۲، مرد مسلمان هم نمي تواند با زنهاي كافره غير كتابيه به طور دائم۳ ازدواج كند۴ و به احتياط واجب ازدواج دائم با زنهاي كافره اهل كتاب نيز جايز نيست ولي صيغه كردن زنهاي اهل كتاب و مانند يهود و نصاري مانعي ندارد.
۱- اراكي: چه مشرك و چه اهل كتاب…
۲-سبحانی: ولى مرد مسلمان مى تواند با زن هاى اهل کتاب به طور موقت ازدواج كند.
۳- اراكي: يا موقّت…
۴- مظاهری: ولى صيغه كردن زنهاى اهل كتاب مانند يهود و نصارى و مجوس، مانعى ندارد.
*****
گلپايگاني، صافي، خوئی و تبریزی: مسأله ۲۴۰۶- وحید: مسأله ۲۴۶۱- نوری: مسأله ۲۳۹۳- زن مسلمان نمي تواند به عقد كافر درآيد، مرد مسلمان هم نمي تواند با زن كافره غير اهل كتاب ازدواج نمايد ولي متعه كردن زن اهل كتاب مانند يهود و نصاري مانعي ندارد(۱) بلكه جواز ازدواج آنان به طور دوام نيز خالي از قوت نيست ولي در صورت تمكّن از ازدواج مسلمه كراهت شديده دارد، بلكه در اين صورت احتياط ترك نشود.
(۱) خوئي، تبريزي: و بنابر احتياط استحبابي عقد دائمي با آنها ننمايد و بعضي از فرق از قبيل خوارج و غلات و نواصب كه خود را مسلمان مي دانند در حكم كفّارند، و مرد و زن مسلمان نمي توانند با آنها به طور دائم يا انقطاع ازدواج نمايند.
(۱) وحید: و بنابر احتیاط مستحبّ ازدواج دائم با آنها ننماید. ولی نمی تواند با زن های اهل کتاب بدون رضایت زن مسلمان خود ازدواج دائم یا موقت نماید.
و بعضى از فرقه ها ـ از قبیل خوارج و غلات و نواصب ـ كه خودرا مسلمان مى دانند و در حكم كفّارند ، مرد و زن مسلمان نمى توانند با آنها به طور دائم یا موقّت ازدواج نمایند.
(۱) نوري: بلكه ازدواج آنها بطور دوام نيز بنابر أقوي جايز است ولي اين احتياط ترك نشود كه در صورتي اقدام به ازدواج به طور دوام با آنها بكند كه متمكن از ازدواج با زن مسلمان نباشد.
فاضل: مسأله ۲۵۱۲- زن مسلمان نمي تواند به عقد كافر در آيد، مرد مسلمان هم نمي تواند با زنهاي كافره به طور دائم ازدواج كند، حتّي اگر يهوديه يا نصرانيّه باشند بنابر احتياط واجب؛ ولي صيغه كردن زنهاي يهودي و نصراني مانعي ندارد.[و] کسی که زن مسلمان دارد نباید زن یهودی و نصرانی را صیغه نماید.
مكارم: مسأله ۲۰۴۸- زن مسلمان نمى تواند به عقد كافر درآيد، ولی مرد مسلمان می تواند با زنان اهل کتاب مانند یهود و نصاری ازدواج کند.
بهجت: مسأله ۱۹۱۶- زن مسلمان، نمي تواند با مرد غير مسلمان ازدواج نمايد و مرد مسلمان هم نمي تواند با زنان كافري كه اهل كتاب نيستند ازدواج كند، ولي با زناني كه يهودي و يا نصراني باشند، موقّتاً به صورت صيغه مي تواند ازدواج نمايد.
زنجانی: مسأله ۲۴۰۶- زن مسلمان نمی‌تواند به عقد مرد کافر درآید، مرد مسلمان هم نمی‌تواند با غیر اهل کتاب و مجوس ازدواج کند، نه به‌صورت ازدواج دائم و نه به‌صورت ازدواج موقّت؛ و ظاهراً ازدواج دائم یا موقّت با زن یهودی و نصرانی باطل نیست؛ بلکه مخالف احتیاط استحبابی است و در ازدواج دائم کراهت هم دارد. ازدواج با زن مجوسی به‌صورت دائم صحیح نیست و به‌صورت موقّت مکروه و مخالف احتیاط استحبابی است. و درصورتی‌که مرد و زن کافر با یکدیگر ازدواج کنند و سپس شوهر مسلمان شود و زن وی بر دین مسیحیت یا یهودیت یا مجوسی است باقی بماند ازدواج باطل نمی‌گردد. در مورد اسلام آوردن زن یا شوهر احکام چندی وجود دارد که در کتب مفصّل فقهی آمده است.
سيستاني: مسأله ۲۴۱۶- زن مسلمان نمی‌تواند به عقد کافر درآید، چه دائم باشد چه موقت، چه کافر کتابی باشد چه غیر کتابی، مرد مسلمان هم نمی‌تواند با زن‌های کافره غیر اهل کتاب ازدواج کند، ولی صیغه کردن زن‌هایی که یهودی یا نصرانی هستند مانعی ندارد، ـ و بنا بر احتیاط لازم ـ عقد دائمی با آنها ننماید، و اما زن مجوسیه ـ بنا بر احتیاط واجب ـ حتی به طور موقت نیز نباید مسلمان با او ازدواج نماید، البته مردی که زن مسلمان دارد بدون اذن او نمی‌تواند با اینها ازدواج کند بلکه بنا بر احتیاط واجب با اذن وی هم ازدواج با آنها جایز نیست، و بعضی از فرق از قبیل نواصب که خود را مسلمان میدانند و در حکم کفّارند، مرد و زن مسلمان نمی‌توانند با آنها به طور دائم، یا موقت ازدواج نمایند، و همچنین مرتد.
مسأله ۲۳۹۸- اگر با زني كه در عدّه طلاق رجعي است زنا كند آن زن۱ بر او حرام مي شود۲ و اگر با زني كه در عدّه متعه، يا طلاق بائن، يا عدّه وفات است زنا كند، بعداً مي تواند او را عقد نمايد۳، اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه با او ازدواج نكند و معناي طلاق رجعي و طلاق بائن و عدّه متعه و عدّه وفات در احكام طلاق گفته خواهد شد.
۱- خوئي، وحید: بنابراحتياط…
صافي: بنابر احتياط واجب…
۲- تبريزي: آن زن بنابر أظهر بر او حرام نمي شود…
بهجت: و اگر با زني كه در عدّه طلاق بائن، يا عدّه وفات است زنا كند، بعداً مي تواند او را عقد نمايد. [پايان مسأله]
۳- وحید: بعد مى تواند اورا عقد نمايد ، و معنى طلاق رجعى و طلاق بائن وعدّه متعه و عدّه وفات در احكام طلاق خواهد آمد.
*****
اراكي: مسأله ۲۴۱۲- اگر با زن شوهر دار يا زني كه در عدّه طلاق رجعي است زنا كند بنابر احتياط واجب آن زن بر او حرام ابدي مي شود و اگر با زني كه در عدّه متعه (عقد غير دائم) يا طلاق بائن يا عدّه وفات است زنا كند، اين احتياط لازم نيست.
فاضل: مسأله ۲۵۱۷- اگر با زني كه در عدّه طلاق است زنا كند باعث حرمت ابدي نمي شود، لذا مي تواند بعد از گذشت عدّه با او ازدواج كند هر چند احتياط در ترك اين ازدواج است و اگر زنی را که در عده است عقد كند (چه موقّت، چه دائم) هر چند اين عقد باطل است ولي باعث حرمت ابدي مي شود.
سيستاني: مسأله ۲۴۱۷- اگر با زني كه در عدّه طلاق رجعي است زنا كند، آن زن بنابر احتياط واجب بر او حرام مي شود، و اگر در عدّه متعه ياطلاق بائن، يا عدّه وفات يا عدّه وطي شبهه باشد بعداً مي تواند او را عقد نمايد؛ و معناي طلاق رجعي و طلاق بائن و عدّه متعه و عدّه وفات و عدّه وطي شبهه در احكام طلاق ذکر خواهد شد.
زنجانی: مسأله ۲۴۰۷- زنای با زن شوهر دار موجب حرمت ابدی نمی شود و همچنین اگر با زنی که در عده است زنا کند ان زن بر او حرام ابدی نمی شود- خواه عده طلاق رجعی باشد یا طلاق بائن یا عده وفات یا عده متعه یا غیر آن –لذا بعد از عده می تواند با او ازدواج کند البته اگر این کار در عده طلاق رجعی رخ داده احتیاط مستحب موکد آن است که دیگر با این زن ازدواج ننماید.
مكارم: مسأله ۲۰۵۰- اگر با زني که در عده ديگري است (خدای ناکرده) زنا کند خواه طلاق رجعي باشد يا غير رجعي، پس از سپري شدن عده، بنابر احتياط واجب نمي تواند با او ازدواج کند؛ ولي اگر حکم را نمي دانسته و ازدواج کرده، مي تواند به زندگي خود ادامه دهد.
مظاهری:مساله ۱۹۹۱- اگر با زنى كه در عدّه طلاق رجعى است زنا كند، آن زن بر او حرام ابدى مىشود، ولى اگر با زنى كه در عدّه متعه، يا طلاق بائن، يا عدّه وفات است يا شوهر دارد، زنا كند، بعداً مىتواند او را عقد نمايد، گرچه مطلقاً پرهيز از اين ازدواج سزاوار است.
مسأله ۲۳۹۹- اگر با زن بي شوهري كه در عدّه نيست زنا كند، بعداً مي تواند آن زن را بريا خود عقد نمايد۱، ولي احتياط مستحبّ۲ آن است كه صبر كند تا آن زن حيض ببيند بعد او را عقد نمايد۳، بلكه احتياط مزبور حتي الامكان نبايد ترك شود و همچنين است اگر ديگري بخواهد آن زن را عقد كند.
۱- بهجت: بنابر أظهر مكروه است كه بعداً آن زن را براي خود عقد نمايد، بلكه احتياط مستحبّ آن است كه با او ازدواج ننمايد، مگر اين كه زن از كار خود توبه نموده باشد.
وحید: ولى احتیاط واجب آن است كه از ازدواج با زنى كه زنا دادن او علنى است خوددارى كند ، مگر بعد از معلوم شدن توبه آن زن ، و احتیاط واجب آن است كه صبر كند تا آن زن حیض ببیند ، بعد اورا عقد نماید ، و اگر دیگرى بخواهد آن زن را عقد كند این احتیاط مستحبّ است.
مظاهری: ولى بهتر است كه صبر كند تا آن زن حيض ببيند، و همچنين است اگر ديگرى بخواهد آن زن را عقد كند.
۲- خوئي، تبريزي: احتياط واجب…
۳- اراكي، گلپايگاني، صافي، نوری، سبحانی: و همچنين است اگر ديگري بخواهد آن زن را عقد كند.
خوئي، تبريزي: و اگر ديگري بخواهد آن زن را عقد كند اين احتياط، مستحبّ است.
*****
سيستاني: مسأله ۲۴۱۸- اگر با زن بی‌شوهری که در عدّه نیست زنا کند ـ بنا بر احتیاط واجب ـ نمی‌تواند پیش از آنکه زن توبه کند با او ازدواج نماید، ولی شخص دیگری اگر بخواهد با آن زن پیش از توبه کردنش ازدواج کند اشکالی ندارد، مگر در صورتی که آن زن مشهور به زنا باشد که ـ بنا بر احتیاط واجب ـ ازدواج با او قبل از توبه‌اش جایز نیست، و همچنین است ازدواج با مرد مشهور به زنا قبل از آنکه توبه کند. و احتیاط مستحب آن است که اگر شخص بخواهد با زن زناکار ازدواج کند، صبر نماید تا آن زن حیض ببیند بعد او را به عقد خود درآورد، خواه خود با او زنا کرده باشد یا دیگری.
فاضل: مسأله ۲۵۱۹- اگر با زني زنا كند، بعداً مي تواند آن زن را براي خود عقد نمايد، ولي احتياط واجب آن است كه صبر كند تا آن زن حيض ببيند، بعد او را عقد كند و همچنين است اگر ديگري بخواهد آن زن را عقد نمايد.
زنجانی: مسأله ۲۴۰۸- ازدواج دائم با زنی که زنا کرده جایز نیست -خواه زن معروف به زنا باشد یا خیر، خود این مرد با او زنا کرده باشد یا دیگری- مگر آنکه از راهی، مثلاً با توبۀ خود زن یا حفاظت مرد، اطمینان حاصل شود که دیگر زنا نخواهد کرد؛ البتّه مرد بنابر احتیاط صبر کند تا زن حیض ببیند و اگر باردار است وضع حمل نماید. همچنین ازدواج موقّت با زنی که زنا کرده جایز نیست مگر اینکه اطمینان حاصل شود که در مدّت زوجیت این کار حرام را تکرار نخواهد کرد همچنین بنابر احتیاط صبر کنند تا زن حیض ببیند و اگر باردار است وضع حمل نماید و در هر حال چه در ازدواج دائم چه ازدواج موقّت تا این مدّت سپری نشده نزدیکی جایز نیست.
مكارم: مساله ۲۰۵۱ـ اگر با زن بى شوهرى که در عدّه نیست (نعوذبالله) زنا کند بعداً مى تواند با او ازدواج نماید، ولی احتیاط واجب آن است که صبر کند تا آن زن حیض ببیند و بعد پاک شدن او را به عقد خود درآورد.
مسأله ۲۴۰۰- اگر زني را كه در عدّه ديگري است۱ براي خود عقد كند، چنانچه مرد و زن، يا يكي از آنان بدانند۲ كه عدّه زن تمام نشده و بدانند عقد كردن زن در عدّه حرام است آن زن بر او حرام مي شود،۳ اگر چه مرد بعد از عقد با آن زن نزديكي نكرده باشد۴.
۱- مظاهری: یا شوهر دارد…
۲- سبحانی: کار حرامی انجام می دهند یعنی بدانند که …
۳- خوئي، تبريزي، سيستاني، وحید، مظاهری: حرام ابدي مي شود…
۴- سيستاني: و اگر هر دو جاهل باشند به اصل عدّه يا به حرمت ازدواج در آن، عقد باطل است، پس اگر نزديكي كرده باشند حرام ابدي است و گرنه حرام نيست و مي توانند پس از پايان عدّه دوباره عقد كنند.
مظاهری: ولى چنانچه هيچ كدام نمىدانستهاند، در صورتى كه مرد با او نزديكى كرده باشد، آن زن بر او حرام مىشود.
*****
زنجانی: مسأله ۲۴۰۹- ازدواج موقت یا دائم با زنی که در عده دیگری است حرام و باطل است و اگر زنی را که در عده دیگری است برای خود عقد کند در سه صورت آن زن بر او حرام ابدی می شود اگر چه بعد از عقد نزدیکی نکرده باشند:
۱- هنگام عقد هر دو یا یکی از انها بدانند که زن در عده دیگری است. و عقد کردن زن در عده دیگری حرام است.
۲- هنگام عقد این امر برای هر دو یا یکی از انها از یکی از طُرُق شرعی –مانند شهادت دو مرد عادل یا گزارش های بسیار اطمینان بخش- ثابت شده باشد .
۳- هنگام عقد هر دو یا یکی از انها بدانند که این زن سابقا در عده بوده و پایان یافتن عده او مشکوک بوده و خلاف آن ثابت نشده باشد.
مكارم: مسأله ۲۰۵۲- هرگاه زني را كه در عدّه ديگري است براي خود عقد كند چنانچه مرد و زن يا يكي از آنان بدانند زن در عدّه است و نيز بداند عقد كردن زن در عده حرام است آن زن بر او حرام ابدي می شود، خواه با او نزديكي كرده باشد يا نه، ولي اگر هيچكدام نمي دانسته اند زن در عدّه است، يا نمي دانسته اند عقد كردن زن در عدّه حرام است، اگر با هم نزديكي كرده باشند، زن بر او حرام مي شود و اگر نزديكي نكرده باشند حرام نمي شود. و اگر عقد را وکیل آنها خوانده باشد نه خودشان، در هیچ یک از دو صورت حرام ابدی حاصل نمی شود و پس از عدّه میتوانند ازدواج کنند.
مسأله ۲۴۰۱- اگر زني را براي خود عقد كند و بعد معلوم شود كه در عدّه بوده۱ چنانچه هيچ كدام نمي دانسته اند زن در عدّه است و۲ نمي دانسته اند كه عقد كردن زن در عدّه حرام است، در صورتي كه مرد با او۳ نزديكي كرده باشد، آن زن بر او حرام مي شود۴.
این مسأله در رساله آیةالله سیستانی نیست
۱- گلپايگاني، صافي: در صورتي كه با او نزديكي كرده باشد، آن زن بر او حرام مي شود اگر چه هيچكدام نمي دانسته اند كه زن در عدّه است و نمي دانسته اند عقد كردن زن در عدّه حرام است.
۲- بهجت: و يا اينكه…
۳- بهجت: در زمان عدّه…
۴- نوري: حرام ابدي مي شود.
بهجت: و اگر نزديكي كردن بعد از زمان عدّه بوده، عقد باطل است، ولي زن بر او حرام نمي شود، بلكه مي تواند بعداً زن را عقد نمايد.
سبحانی: و در غير اين صورت مى توانند صبر كنند، پس از خروج از عده، مجدداً عقد كنند.
مکارم، مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله ۲۴۰۰.
*****
خوئي و تبريزي ۲۴۱۰، وحید ۲۴۶۵: مسأله- اگر زني را كه در عدّه ديگري است براي خود عقد كند و با او نزديكي كند، آن زن بر او حرام ابدي مي شود اگر چه نمي دانسته كه آن زن در عدّه است يا نمي دانسته كه عقد زن درعدّه حرام است.
زنجانی: مسأله ۲۴۱۰- اگر زنی را که در عده دیگری است برای خود عقد کند و در عده با او نزدیکی کند ان زن بر او حرام ابدی می شود اگر چه هر دو یا یکی از انها در این کار شرعا معذور باشند مثلا به جهت ناآگاهی از این امر بدان اقدام کرده باشند.
مسأله ۲۴۰۲- اگر انسان بداند زني شوهر دارد۱ و با او ازدواج كند۲، بايد از او جدا شود و بعداً هم نمي تواند او را براي خود عقد كند۳.
۱- خوئي، تبريزي: و ازدواج با او حرام است…
۲- فاضل: اين عقد باطل است و بايد از او جدا شود و بعداً هم او را براي خود عقد نكند و اگر نداند كه زن شوهر دارد و با او ازدواج كند، عقد باطل است و اگر با او همبستر نشده باشد، موجب حرمت ابدي نمي شود.
۳- اراكي: و اگر نداند چنين عقدي باطل است، چنانچه با او نزديكي كرده است احتياط واجب آن است كه ديگر با او ازدواج نكند.
بهجت: مگر اين كه نداند زن شوهر دارد و با او هم نزديكي نكرده باشد، كه در اين صورت فقط عقد باطل است، ولي بعد از طلاق او و تمام شدن ايام عده، ازدواج با آن زن، بنابرأظهر مانعي ندارد.
خوئي، تبريزي، نوري: بعداً هم نبايد او را براي خود عقد كند، و همچنين است اگر نداند كه آن زن شوهر دارد ولي بعد از ازدواج با او نزديكي كرده باشد.
سبحانی: هر چند با او نزديكى نكرده باشد.
مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله ۲۴۰۰.
*****
گلپايگاني، صافي: مسأله ۲۴۱۱- اگر انسان بداند زني شوهر دارد و با او ازدواج كند، چه با او نزديكي كرده باشد يا نه، واجب است فوراً از او جدا شود و بعداً هم او را براي خود عقد نكند و چنانچه نداند كه شوهر دارد و با او ازدواج كند پس اگر دخول واقع شود آن زن بر او حرام ابدي مي شود و اگر پيش از دخول متوجه شد واجب است از او جدا شود ولي بعداً مي تواند او را براي خود عقد كند.
زنجانی: مسأله ۲۴۱۱- ازدواج با زن شوهر دار حرام و باطل است و اگر مردی با زن شوهر دار ازدواج کند در چند صورت آن زن براو حرام ابدی می شود :
۱- هنگام عقد زن و مرد بدانند که زن شوهر دار است و ازدواج آنها حرام است.
۲- هنگام عقد از یکی از راههای شرعی -مانند شهادت دو مرد عادل یا گزارش های اطمینان بخش – این امر اثبات شده باشد.
۳- هنگام عقد هر دو بدانند که این زن سابقا شوهر داشته و الان در شوهر دار بودن او شک داشته و خلاف آن ثابت نشده باشد. در این سه صورت که زن و شوهر بدون عذر شرعی ازدواج کرده اند بر یکدیگر حرام ابدی می گردند . هر چند دخول نکرده باشند.
۴- هنگام عقد فقط مرد بداند که زن شوهر دارد و ازدواج با او حرام است .
۵- هنگام عقد از یکی از راههای شرعی این امر فقط برای مرد اثبات شده باشد .
۶- هنگام عقد فقط مرد بداند که این زن قبلا شوهر داشته ولی نسبت به هنگام ازدواج شک داشته وخلاف آن ثابت نشده باشد .(تذکر این نکته مناسب است که چنانچه زن به مردی که از شوهر داشتن یا نداشتن او بی خبر است بگوید که شوهر ندارم در صورتی که مرد احتمال بدهد که این زن از اموری اطلاع دارد که ان مرد از آنها بی اطلاع است گفته زن برای او معتبر است ولی اگر مرد بداند که زن بیش از آن مقداری که مرد از ان مطلع است اطلاع بیشتری ندارد گفته او برای مرد معتبر نیست.) در این سه صورت که تنها مرد بدون عذر شرعی ازدواج کرده اگر بعد از عقد دخول کرده باشد این زن بر او حرام ابدی می شود . در غیر این چند صورت ازدواج با زن شوهر دار هر چند باطل است لیکن باعث حرمت ابدی نمی شود.
وحید: مسأله ۲۴۶۶- اگر انسان بداند زنى شوهر دارد و ازدواج با او حرام است و با او ازدواج كند ، باید از او جدا شود و بر او حرام ابدى مى شود ، و همچنین است اگر نداند كه آن زن شوهر دارد ولى بعد از ازدواج با او نزدیكى كرده باشد.
سیستانی: مسأله ۲۴۲۰- اگر برای مردی ثابت شود که زنی شوهر دارد و بداند عقد با زن شوهردار حرام است ولی با این حال با او ازدواج کند، باید از او جدا شود، و بعداً هم نباید او را برای خود عقد کند و حرام ابدی می‌شوند، و اگر جاهل به یکی از دو امر باشد ـ موضوع یا حکم ـ عقد باطل است ولی اگر نزدیکی صورت نگرفته حرام ابدی نمی‌شوند و در صورتی که نداند آن زن شوهر دارد ولی بعد از ازدواج، با او نزدیکی کرده باشد ـ بنا بر احتیاط واجب ـ حرام ابدی می‌شوند..
مكارم: مسأله ۲۰۵۲ـ هرگاه کسى بداند زنى شوهر دارد و بداند ازدواج با زن شوهردار جایز نیست و او را براى خود عقد کند، بايد از او جدا شود، بعداً هم چنانچه آن زن از شوهرش طلاق بگیرد بنابر احتياط واجب نمى تواند با او ازدواج کند هر چند با او نزديکى نکرده باشد.
مسائل اختصاصي
مكارم: مسأله ۲۰۴۹- اگر با زن شوهردارى (نعوذ باللّه) زنا كند سپس آن زن از شوهرش طلاق بگیرد بنابر احتیاط نمی تواند با او ازدواج کند؛ ولی اگر حکم را نمی دانسته و ازدواج کرده، می تواند به زندگی خود ادامه دهد.
مكارم: مسأله ۲۰۵۵- هرگاه کسى با زن شوهردارى (نعوذ باللّه) زنا کند براى توبه کردن لازم نيست به آن مرد بگويد، بلکه بايد در پيشگاه خدا توبه حقيقى کند.
فاضل: مسأله ۲۵۱۸- احتياط واجب آن است كه با زني كه مشهوره به زانيه بوده، قبل از اينكه توبه اش معلوم بشود، ازدواج نكند.
مسأله ۲۴۰۳- زن شوهر دارد اگر زنا بدهد۱ بر شوهر خود حرام نمي شود۲ و چنانچه توبه نكند و بر عمل خود باقي باشد، بهتر است كه شوهر، او را طلاق دهد ولي بايد مهرش را بدهد۳.
۱- خوئي، سيستاني، نوري: بر مرد زنا كننده (خوئي: بنابر احتياط –سيستاني: بنابر احتياط واجب) حرام ابدي مي شود ولي…
تبریزی: بنابرمشهور بر مرد زنا کننده حرام ابدی می شود و این قول موافق احتیاط است ولی …
۲- اراكي: اگر چه توبه نكند و بر عمل خود باقي باشد. [پايان مسأله]
گلپايگاني، صافي: اگر مشهور به زانيه بودن شود احتياط لازم آن است كه شوهر، او را طلاق دهد و تا توبه نكند او را نگيرد ولي بايد مهرش را بدهد.
فاضل: و اگر مشهوره به زانيه بودن شود، احتياط واجب آن است كه شوهر، او را طلاق دهد ولي بايد مهرش را بدهد و اگر توبه كرد، مي تواند مجدّداً او را عقد كند.
۳- مكارم: و اگر مشهور به زنا شود احتياط واجب طلاق دادن اوست.
وحید: ولى در هر صورت باید مهرش را بدهد.
*****
زنجانی: مسأله ۲۴۱۲- زن شوهردار اگر قبل از آنکه شوهرش به او دخول کند، به کسی زنا بدهد، دیگر پرداخت مهریه بر شوهرش واجب نیست و در باقی بودن زوجیت یا به هم خوردن آن باید احتیاط شود و شوهرش او را طلاق بدهد و احکام محرّم ابدی را نیز بر او بار کند (یعنی دیگر از او تمتع نبرد و بعد از طلاق مجدداً با او ازدواج ننماید) و اگر بعد از مباشرت با شوهرش، زنا بدهد به شوهرش حرام نمی‌شود؛ ولی احتیاط مستحب آن است که شوهرش او را احتیاطاً طلاق بدهد و احکام حرام ابدی را نیز بار کند؛ مخصوصاً اگر زن توبه نکرده به عمل خویش اصرار بورزد، ولی به هر حال مهریۀ او ساقط نمی‌شود.
مسأله ۲۴۰۴- زني را كه طلاق داده اند و زني كه صيغه بوده و شوهرش مدّت او را بخشيده يا مدتش تمام شده، چنانچه بعد از مدّتي شوهر كند و بعد شك كند كه موقع عقد شوهر دوم عدّه شوهر اوّل تمام بوده يا نه۱، بايد به شك خود اعتنا نكند.
اين مسأله در رساله آيات عظام مكارم و بهجت نیست.
۱- اراكي: و يقين نداشته باشد كه هنگام عقد، غافل از تمام شدن عدّه بوده است…
خوئي، سيستانی، تبريزی: به شک خود اعتنا نکند.
گلپايگاني، صافي: شك كند كه موقع عقد شوهر دوم، عدّه شوهر اوّل تمام بوده يا از راه غفلت يا معصيت در عدّه شوهر كرده…
وحید: در صورتى كه در حال شكّ احتمال بدهد كه موقع عقد غافل از عدّه نبوده ، عقد شوهر دوم صحیح است ، و در غیر این صورت صحّت عقد محلّ اشكال است.
*****
زنجانی: مسأله ۲۴۱۳- زنی که به جهتی مانند طلاق یا فسخ عقد یا انفساخ آن یا پایان یافتن یا بخشیدن مدت در عقد موقت از زوجیت شوهر خارج شده چنانچه بعد از مدتی شوهر کند و بعد شک کند که موقع عقد شوهر دوم عده شوهر اول تمام بوده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند.
مسأله ۲۴۰۵- مادر و خواهر و دختر پسري كه لواط داده۱ بر لواط كننده حرام است۲ اگر چه لواط كننده و لواط دهنده بالغ نباشند۳ ولي اگر گمان كند كه دخول شده، يا شك كند كه دخول شده يا نه، بر او حرام نمي شود.
۱- اراكي: مادر و مادر بزرگ و خواهر و دختر و نوه پسري كه لواط داده…
۲- مكارم: خواه لواط دهنده بالغ باشد يا نابالغ، ولي اگر لواط كننده نابالغ باشد حرام نمي شود، همچنين اگر شك داشته باشد كه دخول حاصل شده يا نه.
مظاهری: ولي اگر گمان كند كه دخول شده، يا شك كند كه دخول شده يا نه، بر او حرام نمي شود.
۳- خوئي، تبريزي،صافی: (تبريزي: بنابراحتياط) بر لواط كننده در صورتي كه بالغ بوده حرام است…
*****
فاضل: مسأله ۲۵۲۵- اگر شخص بالغي با پسر نابالغي لواط كند، با احراز تحقّق دخول؛ مادر، خواهر و دختر پسر بر او حرام مي شود ولي اگر فاعل نابالغ باشد يا شك كند كه بالغ بوده بر او حرام نمي شود و چنانچه هر دو بالغ باشند، یا هر دو نابالغ باشند یا فاعل نابالغ و مفعول بالغ باشند بنابر احتیاط مستحب با هم ازدواج نکنند.
وحید:مساله ۲۴۶۹- مادر و خواهر و دختر پسرى كه لواط داده بر لواط كننده ـ در صورتى كه بالغ بوده ـ حرام است ، و همچنین بنابر احتیاط مادربزرگ و دختر دختر; و حکم دختر دختر رضائی در مسأله {۲۴۸۱} خواهد آمد؛ و در صورتى كه لواط دهنده بالغ باشد یا لواط كننده بالغ نباشد ، اگر عقد واقع شد بنابر احتیاط واجب زن از مرد به طلاق جدا شود ، و همچنین در وقوع عقد بر مادربزرگ و دختر دختر ، و اگر گمان یا شكّ كند كه دخول شده بر او حرام نمى شود.
سيستاني: مسأله ۲۴۲۳- مادر و خواهر و دختر پسري كه لواط داده، بر لواط كننده –در صورتي كه بالغ بوده- حرام مي شود، هر چند كمتر از ختنه گاه داخل شود؛ و همچنين است بنابراحتياط لازم اگر لواط دهنده مرد باشد و يا آن كه لواط كننده بالغ نباشد، ولي اگر گمان كند كه دخول شده يا شك كند كه دخول شده يا نه، بر او حرام نمي شود، و همچنين مادر و خواهر و دختر لواط كننده بر لواط دهنده حرام نيست.
زنجانی: مساله ۲۴۱۴- اگر مردی با کودک یا نوجوانی که اوایل سن بلوغ است – العیاذ بالله – لواط کند نمی تواند بعداز آن باخواهر یا دختر – با واسطه یا بی واسطه-یا – مادر – با واسطه یا بی واسطه – آن شخص ازدواج نماید بلکه اگر با کسی که از اوایل سن بلوغ نیز گذشته است لواط کند بنا بر احتیاط این حکم جاری است واگر شخص در زمان کودکی لواط کرده باشد بنا براحتیا ط مستحب موکد از ازدواج با کسانی که ذکر شد اجتناب نماید در تمام صورتهای گذشته اگر شک دارد که به مقدار ختنه گاه دخول کرده یا خیر یا گمان کند که دخول کرده حرام ابدی نمی شود همچنانکه در هر صورت هیچکدام از بستگان لواط کننده بر لواط دهنده حرام ابدی نمی شود.
مسأله ۲۴۰۶- اگر با مادر يا خواهر يا دختر كسي ازدواج نمايد وبعد از ازدواج۱ با آن كس لواط كند آنها بر او حرام نمي شوند۲.
۱- گلپايگاني، صافي: و دخول به زوجه…
۲- گلپايگاني، صافي: و اگر بعد از عقد و پيش از دخول لواط كند بنابراحتياط واجب آن زن بر او حرام مي شود.
تبريزي: مگر اينكه آن ازدواج به طلاق يا مانند آن در زمان لواط به هم بخورد و لواط كننده بخواهد دوباره با آنها ازدواج كند و در اين صورت احتياط واجب آن است كه با آنها ازدواج ننمايد.
بهجت: بنابرأظهر آنان بر او حرام نمي شوند، گرچه احوط باطل كردن عقد است به سبب طلاق.
نوري: هرچند بعد از ازدواج دخول به زوجه صورت نگرفته باشد.
سبحانی: مگر اين كه زن را طلاق دهد و بخواهد پس از خروج از عده مجدداً بگيرد، در اين مورد احتياط لازم اين است كه ازدواج نكند.
*****
خوئي: مسأله ۲۴۱۵- اگر با مادر يا خواهر پسري ازدواج نمايد و بعد از ازدواج باآن پسر لواط كند آنها بر او حرام نمي شوند، مگر اين كه آن ازدواج به طلاق يا مانند آن به هم بخورد و لواط كننده بخواهد دوباره با آنها ازدواج كند، در اين صورت احتياط واجب آن است كه با آنها ازدواج ننمايد.
فاضل: مسأله ۲۵۲۶- اگر با مادر يا خواهر يا دختر پسري ازدواج نمايد و بعد از ازدواج و دخول به زوجه با آن پسر لواط كند، آنان بر او حرام نمي شوند ولي اگر آنها را طلاق داد، بنابر احتياط واجب دو مرتبه آنها را عقد نكند و نيز اگر بعد از عقد و پيش از دخول لواط كند بنابراحتياط واجب آن زن بر او حرام مي شود.
وحید: مسأله ۲۴۷۰- اگر با مادر یا خواهر پسرى ازدواج نماید و بعد از ازدواج با آن پسر لواط كند ، آنها بر او حرام نمى شوند ، هرچند احتیاط مستحبّ آن است كه از زن خود به طلاق جدا شود ، خصوصاً در صورتى كه خواهر آن پسر باشد ، و احتیاط واجب آن است كه اگر لواط كننده زن خودرا طلاق داده ، دوباره با او ازدواج نكند.
سيستاني: مسأله ۲۴۲۴- اگر با زني ازدواج نمايد، و بعد از ازدواج با پدر يا برادر يا پسر او لواط كند، بنابر احتياط واجب آن زن بر او حرام مي شود.
زنجانی: مسأله ۲۴۱۵- اگر مردی با زنی ازدواج نماید و بعد از ازدواج -العیاذ بالله – با یکی از بستگان همسرش که در مسأله قبل گذشت لواط کند چنانچه این کار با برادر زن باشد عقد انها باطل شده بر یکدیگر حرام ابدی می شوند و اگر با غیر او مثلا با پسر زن لواط کند باعث بطلان عقد و حرمت ابدی نمی شود بلی اگر به جهتی مانند طلاق عقد آنها به هم بخورد نمی توانند مجددا ازدواج نمایند و در هر حال اگر شک کنند به مقدار ختنه گاه دخول کرده یا خیر یا گمان کرده که دخول کرده حرام نمی شود.
مسأله ۲۴۰۷- اگر كسي در حال احرام كه يكي از كارهاي حجّ۱ است، با زني ازدواج نمايد عقد او باطل است۲ و چنانچه مي دانسته كه زن گرفتن بر او حرام است، ديگر۳ نمي تواند آن زن را۴ عقد كند۵.
۱- مكارم، فاضل، تبريزي: يا عمره…
۲- سيستاني: هر چند آن زن در حال احرام نباشد…
۳- سيستاني: تا ابد…
۴- گلپايگاني، صافي: براي خود…
۵- اراكي: و حرام ابدي مي شود. و همچنين اگر نمي دانسته ولي بعد از عقد با او نزديكي كند، آن زن بر او حرام ابدي مي شود.
مكارم: خواه نزديكي كرده باشد يا نه.
مظاهری: و فرقى نمىكند كه هر دو در حال احرام باشند يا يكى از آنان.
سبحانی: رجوع کنید به ذیل مسأله ۲۴۰۸.
*****
زنجانی: مسأله ۲۴۱۵- عقد ازدواج در حال احرام حج یا عمره حرام است و اگر مردی که در حال احرام است با زنی ازدواج نماید عقد انها باطل است هر چند ان زن در حال احرام نباشد و چنانچه در حال عقد می دانسته که در حال احرام است و زن گرفتن بر او حرام است این زن بر او حرام ابدی می شود خواه نزدیکی کرده باشد یا خیر و اگر در حالی که محرم بودن خود یا حرام بودن ازدواج در حال احرام را نمی دانسته عقد کرده هر چند عقد باطل است ولی آن زن حرام ابدی نمی شود اگر چه دخول کند ولی احتیاط مستحب ان است که در صورت دخول دیگر با او ازدواج ننماید.
وحید: مسأله ۲۴۷۱- اگر كسى در حال احرام با زنى ازدواج نماید ، عقد او باطل است ، و اگر مى دانسته كه ازدواج كردن در حال احرام حرام است ، آن زن بر او حرام ابدى مى شود.
مسأله ۲۴۰۸- اگر زني كه در حال احرام است با مردي كه در حال احرام نيست ازدواج كند عقد او باطل است۱ و اگر زن مي دانسته كه ازدواج كردن در حال احرام حرام است احتياط واجب آن است كه بعداً با آن مرد ازدواج نكند۲. بلكه خالي از قوّت نيست.
این مسأله در رساله آیت الله مكارم نیست.
۱- اراكي: و اگر مي دانسته كه ازدواج كردن در حال احرام است و يا نمي دانسته ولي با او نزديكي كرده است، بنابراحتياط واجب آن زن بر او حرام ابدي مي شود.
سيستاني: اگر زني كه در حال احرام است با مردي ازدواج كند عقد او باطل است هر چند مرد در حال احرام نباشد…
۲- بهجت: [پایان مسأله]
گلپايگاني، خوئي، تبريزي، صافي، نوري: بايد بعداً با آن مرد ازدواج نكند.
فاضل: واجب است كه بعداً با آن مرد ازدواج نكند.
سيستاني: تا ابد ازدواج نكند.
وحید: بنابر احتیاط آن مرد بر او حرام ابدى مى شود.
۳- سبحانی: بايد با آن مرد ازدواج نكند. و همچنين است اگر مرد در حال احرام باشد، و زن در حال احرام نباشد.
مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله ۲۴۰۷.
*****
زنجانی: مسأله ۲۴۷۲- اگر زنی که در حال احرام است با مردی ازدواج کند عقد او باطل است هر چند ان مرد در حال احرام نباشد و چنانچه زن می دانسته که در حال احرام است و ازدواج بر او حرام است این مرد بر او حرام ابدی می شود هر چند هنوز دخول نکرده باشند والا حرام ابدی نمی شوند هر چند دخول کرده باشند ولی احتیاط مستحب ان است که در صورت دخول دیگر با او ازدواج نکند.
مسأله ۲۴۰۹- اگر مرد طواف نساء را كه يكي از كارهاي حجّ است بجا نياورد، زنش كه بواسطه محرم شدن بر او حرام شده بود حلال نمي شود۱ و نيز اگر زن طواف نساء نكند، شوهرش بر او حلال نمي شود۲، ولي اگر بعداً طواف نساء را انجام دهند به يكديگر حلال مي شوند.
۱- اراكي: تا طواف نساء را انجام دهد. [پايان مسأله]
۲- گلپايگاني، صافي: شوهرش كه بواسطه احرام بر او حرام شده بود حلال نمي شود…
*****
خوئي، تبريزي: مسأله ۲۴۱۸- اگر مرد طواف نساء را كه يكي از كارهاي حجّ است بجا نياورد، زنش و زنان ديگر بر او حرام مي شوند (تبريزي: ولي نكاح با زنش باطل نمي شود) و نيز اگر زن طواف نساء نكند شوهرش و مردان ديگر بر او حرام مي شوند ولي اگر بعداً طواف نساء را انجام دهند حلال مي شوند.
وحید: مساله ۲۴۷۳- اگر مرد طواف نساءرا ـ كه یكى از كارهاى حجّ و عمره مفرده است ـ به جا نیاورد ، زنش و زنان دیگر كه به احرام بر او حرام شده بودند حلال نمى شوند ، و نیز اگر زن طواف نساء نكند مرد بر او حلال نمى شود ، ولى اگر بعد طواف نساءرا انجام دهند ، حلال مى شوند.
سيستاني: مسأله ۲۴۲۷- اگر مرد يا زن طواف نساء را كه يكي از كارهاي حجّ و عمره مفرده است، بجا نياورند، استمتاع جنسي بر آنها حلال نمي شود تا طواف نساء را انجام دهد، ولي اگر ازدواج كند چنانچه با حلق يا تقصير از احرام خارج شده باشد، ازدواجش صحيح است، هر چند طواف نساء انجام نداده باشد.
زنجانی: مساله ۲۴۱۸- تا مرد یازن طواف نساءرا یکی از مناسک حج وعمره مفرده وعمره قران است بجا نیاورند بهره گیری جنسی زن وشوهر از یکدیگر حلال نمی شود واگر بخواهند ازدواج کنند چنانچه با حلق یا تقصیر از احرام خارج شده باشند ازدواجشان صحیح است هرچند طواف نساءرا انجام نداده باشد .
مظاهری:مساله ۱۹۹۹- اگر مرد يا زن طواف نساء را – كه يكى از كارهاى حجّ است – به جا نياورد، همسرش بر او حلال نمىشود، و نيز نمىتواند همسر ديگرى هم بگيرد، تا وقتى كه طواف نساء را انجام دهد.
مسأله ۲۴۱۰- اگر كسي دختر نابالغي را براي خود عقد كند و پيش از آن كه نه سال دختر تمام شود۱، با او نزديكي و دخول كند۲، چنانچه او را افضا نمايد هيچ وقت نبايد با او نزديكي كند۳.
۱- تبريزي: با او نزديكي كند، أظهر آن است كه بعد از بلوغ دختر، نزديكي با او حرام نيست ولي أحوط آن است كه او را طلاق دهد.
۲- گلپايگاني، اراكي: احتياط واجب آن است كه تا آخر عمر از دخول به او خودداري نمايد.
۳- بهجت: بنابر احتياط واجب، ديگر هيچ وقت نبايد با او نزديكي كند. ولي از زوجيّت او بدون طلاق بيرون نمي رود، در هر صورت تا وقتي هر دو زنده هستند نفقه زن بر مرد است و غير از مهر، ديه هم بر مرد واجب مي شود، و چنانچه افضاء نكرده باشد، هر چند مرتكب حرام شده، ولي بنابرأظهر آن زن بر او حرام نمي شود.
*****
خوئي: مسأله ۲۴۱۹- نزديكي با دختري كه بالغ نشده حرام است ولي اگر كسي دختر نابالغي را براي خود عقد كند و پيش از آن كه نه سال دختر تمام شود، با او نزديكي كند، أظهر آن است كه بعد از بلوغ دختر نزديكي با او حرام نيست اگر چه افضاء نموده باشد (معناي افضا در مسأله [۲۳۸۰] گذشت) ولي أحوط اين است كه او را طلاق دهد.
وحید: مساله ۲۴۷۴- نزدیكى با دخترى كه عقد كرده تا بالغ نشده حرام است ، ولى اگر پیش از آن كه نُه سال دختر تمام شود با او نزدیكى كند بعد از بلوغ دختر نزدیكى با او حرام نیست اگرچه افضاء شده باشد ، ( معناى افضاء در مسأله «۲۳۸۰» گذشت ).
مكارم: مسأله ۲۰۶۰- هرگاه كسي دختر نابالغي را با اجازه وليّ او براي خود عقد كند پيش از آن كه نه سال دختر تمام شود نزديكي كردن با او حرام است و بعد از نه سال نيز اگراستعداد جسماني ندارد اشكال دارد ولي در هر حال اگر نزديكي كند و او را افضاء نمايد آن زن بر او حرام نمي شود مخصوصاً اگر از طريق جراحي يا درمان خوب شود و به حال اصلي بازگردد، بنابراين در مسأله نزديكي با زن علاوه بر تمام شدن سن نه سال لازم است رشد جمساني براي نزديكي نيز داشته باشد و اگر بيم افضا و ناقص شدن زن باشد نزديكي با او اشكال دارد هر چند به سن بلوغ رسيده باشد.
سيستاني: مسأله ۲۴۲۸- اگر كسي دختر نابالغي را براي خود عقد كند؛ حرام است پيش از آن كه نه سال دختر تمام شود، با او نزديكي كند، ولي اگر نزديكي بكند، بعد از بلوغ دختر نزديكي با او حرام نيست اگر چه افضاء نموده باشد (معناي افضاء در مسأله [۲۳۸۰] گذشت) ولي در صورت افضاء بايد ديه او را بدهد كه ديه كشتن يك انسان است، و هميشه بايد مخارج زندگي او را بدهد حتي پس از طلاق بلكه بنابر احتياط واجب حتي اگر آن دختر پس از طلاق با ديگري ازدواج نمايد.
زنجانی: مسأله ۲۴۱۹- پدر یا جد پدری می توانند در صورتی که برای دختر نابالغ مفسده نداشته باشد او را به عقد ازدواج درآورند و پس از ازدواج نزدیکی با همسر نابالغ جایز نیست ولی دیگر بهره گیری های جنسی اشکال ندارد. اگر مرد با همسر نابالغ خود نزدیکی کند این کار حرام عقد آنها را باطل نمی سازد و نزدیکی آنها پس از بالغ شدن همسر نیز حرام نمی گردد ولی اگر با این کار دختر افضا شود یعنی راه بول و حیض یا راه حیض و غائط او یکی شود باید ارش بپردازد یعنی خسارتی را که به همسر وارد کرده جبران کند و اگر پس از افضاء او را طلاق دهد به جای ارش باید دیه کامل بپردازد و در هر حال علاوه بر مهریه همسر باید تا پایان عمر نفقه او را نیز بپردازد. هر چند او را طلاق دهد و او نیز با شوهر دیگر ازدواج کند.
صافي: مسأله ۲۴۱۹- اگر كسي دختر نابالغي را براي خود عقد كند، نبايد پيش از آن كه نه سال دختر تمام شود، با او نزديكي و دخول كند، و اگر پيش از آنكه نه سالش تمام شود با او نزديكي كرد ظاهر اين است كه موجب حرمت نزديكي با او بعد از نه سال نمي شود اگر چه احتياط اين است كه تا آخر عمر خصوصاً اگر افضاء نموده باشد از دخول به او با رضايت او خودداري نمايد و الا او را طلاق دهد.
سبحانی: مسأله ۲۰۵۴- اگر كسى دختر نابالغى را براى خود عقد كند، پيش از آن كه نه سال دختر تمام شود، نبايد با او نزديكى كند، و اگر نزديكى انجام داد و او را «افضا» نمود هيچ وقت نبايد با او نزديكى كند و اگر نه سال او تمام شد و استعداد جسمانى براى نزديكى نداشته باشد نبايد با او نزديكى نمايد.
مسأله ۲۴۱۱- زني را كه سه مرتبه طلاق داده اند۱ بر شوهرش حرام مي شود، ولي اگر با شرايطي كه در كتاب طلاق گفته مي شود با مرد ديگري ازدواج كند۲، شوهر اوّل مي تواند۳ دوباره او را براي خود عقد نمايد.
۱- سيستاني: كه در ميان آنها دوباره رجوع يا عقد شده است…
گلپايگاني، زنجانی، صافي، وحید: زني (وحید: زن آزادی)كه شوهرش او را سه مرتبه طلاق داده…
۲- گلپايگاني، خوئي، تبريزي، سيستاني، وحید، صافي: بعد از مرگ يا طلاق شوهر دوم و گذشتن مقدار عدّه او…
بهجت: آنگاه آن مرد او را طلاق دهد…
۳- زنجانی: بعد از جدایی از شوهر دوم و گذشتن زمان عده او…
مظاهری: پس از طلاق شوهر دوم…
مسأله اختصاصي
بهجت: مسأله ۱۹۳۰- ازدواج دائم با زن پنجم براي كسي كه چهار زن دائم دارد، جايز نيست مگر آن كه بعضي از آنها را طلاق دهد كه اگر طلاق رجعي است بايد عدّه به سر آيد و اگر طلاق بائن است سرآمدن عدّه لازم نيست، اگر چه در زمان عدّه مكروه است و بلكه خلاف احتياط است.