در هر يك از چهار سوره نجم، علق، فصّلت و الم سجده يك آيه سجده است كه اگر انسان ان رابخواند يا گوش دهد بعد از تمام شدن آن آيه بايد سجده كند مگر در حال نماز باشد كه در اين صورت بايد به سجده اشاره كند وبنابراحتياط مستحبى بعد از نماز سجده نمايد.
و در يازده مورد ديگر سجده مستحب است:
1- سوره اعراف در كلمه: «وَ لَهُ يَسْجُدُونَ».
2- سوره رعد در كلمه: «بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ».
3- سوره نحل در كلمه: «ما يُؤْمَرُونَ».
4- سوره بنى اسرائيل در كلمه: «وَ يَزِيدُهُمْ خُشُوعاً».
5- سوره مريم در كلمه: «خَرُّوا سُجَّداً وَ بُكِيًّا».
6 و 7- سوره حج در كلمه: «إِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ ما يَشاءُ». ومورد ديگر در كلمه: «لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ».
8- سوره فرقان در كلمه: «وَ زادَهُمْ نُفُوراً».
9- سوره نمل در كلمه: «رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ».
10- سوره ص در كلمه: «خَرَّ راكِعاً وَ أَنابَ».
11- سوره انشقاق در كلمه: «لا يَسْجُدُونَ».
سزوار است انسان براى هر آيهاى كه امر به سجده مىكند سجده نمايد.
(مسأله 663) در سجود آيات قرآن، گفتن تكبير و تشهد وسلام نيست ولى هنگام سربرداشتن ازسجده گفتن تكبير مستحب است وبنابراحتياط مستحب اين تكبيره ترك نشود. نيز در سجده تلاوت، طهارت از حدث وخبث، رو به قبله بودن، پاكى محل سجود وستر وصفات آن شرط نيست، بلكه سجده برچيز غصبى كه تصرف در آن محسوب نشود صحيح است، ولى براى سجده واجب قرآن چند چيز شرط است: نيت ومباح بودن مكان وگذاشتن اعضاى هفتگانه بر زمين و گذاشتن پيشانى برچيزى مثل مهر و مانند آن كه سجده بر آن صحيح است ومحل سجود وايستادن مساوى باشند ومستحب است كه در آن ذكرى را كه در سجود نماز واجب است بگويد.
(مسأله 664) اگر تلاوت آيه سجده تكرار شود، سجده نيز بايد تكرار شود و با برداشتن پيشانى وساير مواضع ودوباره گذاشتن آنها كفايت مىكند ونشستن بين دو سجده لازم نيست و اگر در بيشتر شك كند، مىتواند به كمتر اكتفا نمايد.
(مسأله 665) مستحب است براى هر نعمتى يا دفع هر شرى، نيزهنگام يادآورى آنها و براى كسب توفيق هر واجب ومستحبى بلكه براى هر فعل خيرى، از جمله اصلاح بين دو نفر، سجده شكر براى خداى متعال بجاى آورده شود. در اين موارد يك سجده كافى است وافضل اين است كه دو سجده باشد وفاصله بين دو سجده به اين باشد كه طرف راست صورت يا پيشانى يا هر دو را بر خاك بمالد آنگاه طرف چپ را چنين كند، سپس سجده دوم را به جاى آورد ومستحب است در سجده دو ذراع را برزمين بگستراند وسينه وشكم را به زمين بچسباند ومحل سجود را با دست مسح نمايد و بر صورت وجلو بدنش بكشد و در سجده بگويد: «شُكْراً للَّهِ شُكْراً للَّه» يا صد مرتبه «شُكراً شُكْراً» يا صدمرتبه «عَفْواً عَفْواً» يا صد مرتبه «الْحَمْدُ للَّهِ شُكْراً» وبعد از هر ده مرتبه گفتن يكى از ذكرهاى فوق، بگويد: «شُكْراً لِلْمُجِيْب» سپس بگويد: «يَا ذَا الْمَنِّ الْذِى لا يَنْقَطِعُ أبَداً وَلا يُحْصِيْهِ غَيْرُهُ عَدَداً وَيَا ذَا الْمَعْرُوفِ الَّذِى لا يَنْفَدُ أبَداً يَا كَرِيْمُ يَا كَرِيْمُ يَا كَرِيْمُ» سپس دعا وتضرّع نمايدوحاجت خود را بخواهد واحتياط آن است كه بر چيزهايى سجده نمايد كه سجده بر آنها صحيح است و بر مواضع هفتگانه نيز سجده كنند.
(مسأله 666) مستحب است سجود به قصد ذلّت در پيشگاه خداوند باشد كه از بزرگترين عبادتها است. در حديث آمده است كه نزديكترين حالت بنده به خداوند وقتى است كه در حال سجده باشد، وطولانى كردن آن مستحب است.
(مسأله 667) سجده براى غير خدا حرام است وفرقى بين معصوم عليه السلام وغير او نيست. وآنچه راكه شيعه در حرم ائمه عليهم السلام انجام مىدهند، بايد براى سپاسگزارى از خداوند باشد كه توفيق زيارت ائمه عليهم السلام را نصيب آنان كرده است، خداوند منّان ميان ما و ائمه عليهم السلام را در دنيا و آخرت جمع نمايد.