شرایط لباس نمازگزار – چهارده مرجع

شرط اول: (پاک باشد)

(مسأله 798) لباس نمازگزار شش شرط دارد: اوّل: آن که پاک باشد. دوّم: آن که مباح باشد1. سوم: آن که اجزاء مردار نباشد. چهارم: آن که از 2 حیوان حرام گوشت نباشد3. پنجم و ششم: آن که اگر نماز گزار مرد است، لباس او ابریشم خالص و طلا باف نباشد. و تفصیل اینها در مسائل آینده گفته می شود.

1- فاضل، مکارم، سیستانی: بنابراحتیاط واجب…

2-  بهجت: از اجزاء…

3-  سیستانی: چهارم: آن که از حیوان درنده نباشد، بلکه بنابراحتیاط واجب از حیوان حرام گوشت نیز نباشد…

*****

امام خامنه ای رساله نماز و روزه مسأله (۵۶): لباس نمازگزار باید دارای شرایط زیر باشد: ۱- پاک باشد ۲- مباح باشد ۳- از اجزای مردار نباشد ۴ – از اجزای حیوان حرام گوشت نباشد ۵ – لباس مرد از طلا نباشد ۶- لباس مرد از ابریشم خالص نباشد.

زنجانی: مسأله 806- لباس نمازگزار شش شرط دارد: اوّل: پاک باشد دوم: بنابر احتیاط، مباح باشد سوم: از اجزاء مردار نباشد چهارم: از حیوان حرام‌گوشت نباشد پنجم: اگر نمازگزار مرد است لباس او طلاباف نباشد ششم: از ابریشم خالص نباشد و تفصیل اینها در مسائل آینده خواهد آمد.

شرط اوّل[1]

مسأله 799) لباس نمازگزار باید پاک باشد و اگر کسی عمداً1 با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است2.

1- خوئی، بهجت، تبریزی، سیستانی، وحید: اگر کسی در حال اختیار…

زنجانی: اگر کسی با علم و عمد و اختیار…

2-  مکارم: حتّی اگر به خاطر یاد نگرفتن مسأله باشد.

بهجت: مگر در مواردی که استثناء شده و بعداً خواهد آمد.

*****

امام خامنه ای رساله نماز و روزه مسأله (۵۷): لباس و بدن نمازگزار باید پاک باشد.

مظاهری: مسأله 661- لباس نمازگزار شش شرط دارد: شرط اوّل: لباس و بدن نمازگزار پاک باشد و اگر کسی عمدا و در حال اختیار و با علم، با بدن و لباس نجس نماز بخواند ، نمازش باطل است، ولی اگر در حال ناچاری یا ندانستن اینکه لباس یا بدن او نجس است یا ندانستن مسأله باشد مانعی ندارد.

جوادی آملی: مسله 843- اگر كسی عمداً با بدن یا لباس نجس نماز را اقامه كند، نماز او باطل است، هرچند بر اثر تقصیر در یاد گرفتنِ حكم شرعی باشد و نداند كه نماز با لباس یا بدن نجس، باطل است.

(مسأله 800) کسی که نمی داند با بدن و لباس نجس نماز باطل است( و مقصّر در ندانستن حکم مسأله باشد) اگر با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل می باشد.

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.

مکارم، مظاهری، جوادی آملی: رجوع کنید به ذیل مسأله 799.

*****

اراکی794، خوئی، گلپایگانی، تبریزی: صافی808، بهجت 671، فاضل800، نوری801، وحید806: مسأله-  کسی که نمی داند . با بدن و لباس نجس نماز باطل است اگر با بدن یا لباس نجس نمار بخواند نمازش باطل است*.

. خوئی، بهجت، وحید: از روی تقصیر نمی داند…

* گلپایگانی، صافی: بنابراحتیاط لازم باطل است.

سیستانی: مسأله 787- اگر کسی به علت کوتاهی کردن در فراگیری مسأله شرعی نمی‏دانسته نماز با بدن یا لباس نجس باطل است، و یا نمی‏دانسته مثلاً منی نجس است و با آن نماز خوانده، احتیاط واجب آن است که نماز را دوباره بخواند، و اگر وقت گذشته قضا نماید.

زنجانی: مسأله 808- کسی که شک دارد نماز با بدن و لباس نجس باطل است یا نه، چنانچه بدون تحقیق  در مسأله با توجه و اختیار با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است؛ بلکه بنابراحتیاط اگر تحقیق هم کرده باشد،و شک او برطرف نشده باشد  یا اصلاً از مسأله غافل باشد، یا مسأله را به نحو اشتباه دانسته باشد و با بدن یا  لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است.

امام خامنه ای رساله نماز و روزه مسأله (۵۸): کسی که نمی داند نماز با بدن و لباس نجس باطل است اگر با بدن یا لباس نجس نماز بخواند نمازش باطل است مگر این که غافل یا جاهل قاصر باشد یعنی حتی احتمال باطل بودن نماز با لباس نجس را ندهد‌.

مسأله اختصاصی

امام خامنه ای رساله نماز و روزه مسأله (۶۰): اگر مکلف شک دارد لباسش نجس شده یا نه بنا می گذارد که لباسش پاک است و نماز خواندن با آن صحیح است اما اگر قبلا نجس شده و شک دارد تطهیر شده یا نه نمی تواند با آن نماز بخواند.

(مسأله 801) اگر به واسطهٔ تقصیر در ندانستن مسأله1، چیز نجسی را نداند نجس است مثلاً نداند عرق شتر نجاستخوار2 نجس است و با آن نماز بخواند نمازش باطل است3.

این مسأله در رساله آیات عظام مکارم و مظاهری نیست.

1-  اراکی، گلپایگانی، صافی، فاضل، نوری، سبحانی: اگر بواسطهٔ ندانستن مسأله…

2-  خوئی، گلپایگانی، صافی، بهجت: عرق کافر…

تبریزی: عرق کافر مشرک…

فاضل: عرق شتر نجاستخوار یا عرق مشرک…

جوادی آملی: عرق مشرک و ملحد…

3-  گلپایگانی، صافی: بنابراحتیاط لازم.

سبحانی: بنابراحتیاط لازم نمازش را اعاده کند.

*****

سیستانی: مسأله 788- اگر کسی از روی ندانستن مسأله با بدن یا لباس نجس نماز خوانده و در فراگیری مسأله کوتاهی ننموده باشد، لازم نیست نمازش را اعاده و یا قضا نماید..

وحید: مسأله 807- اگر به واسطه ندانستن مسأله نجس بودن چیز نجسی را نداند  مثل آنکه نداند عرق کافر  غیر کتابی نجس است و با آن نماز بخواند در صورتی که جاهل و مقصر باشد نمازش باطل است.

زنجانی: مسأله 809- کسی که به جهت عدم آگاهی از مسأله شرعی، نجس بودن چیزی را نداند، بلکه در آن شک یا غفلت یا علم به خلاف داشته باشد؛ مانند کسی است که نداند نماز خواندن در لباس یا بدن نجس باطل است که حکم آن در مسأله قبل گذشت.

(مسأله 802) اگر1 نداند که بدن یا لباسش نجس است2 و بعد از نماز بفهمد نجس بوده نماز او صحیح است3، ولی احتیاط مستحب ان است که اگر وقت دارد، دوباره آن نماز را بخواند4.

1- زنجانی: اگر با آگاهی از مسأله شرعی…

2- سیستانی: اگر کسی یقین دارد که بدن یا لباسش نجس نیست…

3- خوئی، سیستانی، تبریزی، مکارم، بهجت: [پایان مسأله].

سبحانی: ولی اگر در اثناء نماز بداند بدن و یا لباس او از آغاز نماز نجس بوده است، اگر وقت وسیع است نماز را رها کند و با بدن و لباس پاک نماز بخواند و اگر وقت تنگ است با همان حالت نماز بخواند.

4- زنجانی: ولی اگر هنگام شروع نماز در طهارت بدن یا لباسش شک داشته ولی می دانسته قبلا نجس بوده است نمازش با این شرایط باطل است، مگر اطّلاع پیدا کند پاک بوده است.

وحید: بنابراحتیاط مستحب اگر در وقت بفهمد اعاده کند.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 799..

*****

امام خامنه ای رساله نماز و روزه مسأله (۵۹): اگر نداند که بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نمازش صحیح است ولی اگر قبلاً نجاست آن را می دانسته و فراموش کرده و با آن نماز خوانده است نمازش باطل است.

جوادی آملی: مسأله 845- اگر كسی میداند چه چیزی نجس است و میداند نماز در جامهٔ نجس باطل است، ولی نمیداند لباس او نجس است و با آن نماز را اقامه كند و بعد از آن بفهمد كه جامه او نجس بوده است، نماز او صحیح است، هرچند احتیاط مستحب، اعاده آن است.

(مسأله 803) اگر فراموش کند که بدن یا لباسش نجس است و در بین نماز یا بعد از آن1  یادش بیاید2 باید نماز را دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.

1- زنجانی: قبل از گذشتن وقت، یادش بیاید باید نماز را دوباره بخواند، بلکه اگر وقت هم گذشته بنابراحتیاط نماز را قضا کند.

2- سیستانی: چنانچه فراموشی او از روی اهمال و بی اعتنایی بوده، باید بنابراحتیاط لازم نماز را دوباره بخواند، و اگر وقت گذشته قضا نماید، و در غیر این صورت اگر بعد از نماز یادش بیاید لازم نیست نماز را دوباره بخواند و اگر در میان نماز یادش بیاید، به دستوری که در مسأله بعد گفته می شود، عمل کند.

امام خامنه ای: رجوع کنید به ذیل مسأله ۸۰۲.

*****

جوادی آملی: مسأله 846- اگر كسی میداند نماز در جامه نجس باطل است و میدانست كه لباس او نجس است و با اهمال و بی اعتنایی، نجس بودن آن را فراموش كند و نماز را در آن، اقامه کند و پس از نماز یادش بیاید كه جامهٔ او نجس بوده است، اعاده نماز در وقت و قضای آن در خارج وقت، لازم است.

(مسأله 804) کسی که در وسعت وقت مشغول نماز است، اگر در بین نماز، بدن یا لباس او نجس شود1 و پیش از آن که چیزی از نماز را با نجاست بخواند، ملتفت شود2 که نجس شده، یا بفهمد بدن یا لباس او نجس است3 و شک کند که همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده4، در صورتی که آب کشیدن بدن یا لباس یا عوض کردن لباس یا بیرون آوردن آن، نماز را به هم نمی زند، باید5 در بین نماز بدن یا لباس را آب بکشد یا لباس را عوض نماید یا اگر چیز دیگری عورت او را پوشانده، لباس را بیرون آورد6، ولی چنانچه طوری باشد که اگر بدن یا لباس را آب بکشد یا لباس را عوض کند یا بیرون آورد، نماز به هم می خورد7 و اگر لباس را بیرون آورد برهنه می ماند8، باید نماز را بشکند و با بدن و لباس پاک نماز بخواند9.

1- بهجت: و نجس طوری نباشد که نماز با ان بی اشکال باشد(که بعداً خواهد آمد) بلکه طوری نجس شود که نماز خواندن با آن صحیح نباشد…

2- زنجانی: متوجه شود…

3- فاضل: پیش از آنکه چیزی از نماز را با لباس نجس بخواند متوجّه شود یا بفهمد که بدن یا لباس او نجس است …

4- سیستانی: کسی که در وسعت وقت، مشغول نماز است، اگر در بین نماز ملتفت شود که بدن یا لباسش نجس شده و احتمال دهد که بعد از شروع در نماز نجس شده باشد…

5- [کلمهٔ «باید» در رسالهٔ آیات عظام: خوئی، سیستانی و تبریزی نیست]

6- فاضل: و نماز را ادامه دهد …

7- وحید: یا اگر لباس را بیرون آورد عورتش برهنه می ماند نمازش باطل بوده ، و باید دوباره با بدن و لباس پاک نماز بخواند.

8-  سیستانی: باید بنابراحتیاط لازم نماز را دوباره با لباس پاک بخواند.

9-  بهجت: و همین حکم در مورد کسی که در بین نماز فهمید که قبلاً بدن یا لباسش نجس شده است ولی تا به حال نمی دانسته، در مورد بقیهٔ نماز که می خواهد بخواند، بنابرأظهر جاری است.

*****

امام خامنه ای رساله نماز و روزه مسأله (۶۲): اگر بین نماز متوجه نجاست بدن یا لباس شود و بداند که نجاست از پیش بوده چنانکه در وسعت وقت است نمازش باطل است و باید بعد از تطهیر نماز را اعاده کند و در تنگی وقت اگر آب کشیدن بدن یا لباس یا عوض کردن لباس و بیرون آوردن آن حالت نماز را به هم نمی‌زند باید در حال نماز اینگونه عمل کند و پس از آن نماز را ادامه دهد و در صورتی که با انجام این کارها حالت نماز به هم میخورد باید به همان حال نماز را ادامه دهد و نمازش صحیح است.

مکارم: مسأله 810- هر گاه کسی مشغول نماز است و در وسط نماز لباس یا بدن او نجس شود یا بفهمد لباس یا بدن او نجس شده است امّا نداند همان موقع نجس شده یا از قبل نجس بوده، چنانچه آب در دسترس اوست و آب کشیدن بدن یا لباس یا عوض کردن آن نماز را به هم نمی زند باید همان موقع آن را آب بکشد یا عوض کند سپس نماز را ادامه دهد و اگر ممکن نیست باید نماز را بشکند و با بدن و لباس پاک نماز بخواند و این در صورتی است که وقت تنگ نباشد و الّا با همان حال نماز می خواند و صحیح است.

سبحانی: مسأله 676- کسی که مشغول نماز است، اگر در بین نماز لباس او نجس شود و پیش از انکه چیزی از نماز را با نجاست بخواند ، بفهمد که نجس شده یا بفهمد که لباس او نجس است و شک کند که همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده ، در صورتی که آب کشیدن یا عوض کردن یا بیرون آوردن لباس نماز را به هم نمی زند همان موقع آنرا آب بکشد. یا عوض کند سپس نماز را ادامه دهد و اگر ممکن نیست نماز را بشکند و با بدن و لباس پاک نماز بخواند.

مظاهری: مسأله 663-  کسی که در وسعت وقت مشغول نماز است اگر در بین نماز بدن یا لباس او نجس شود باید در بین نماز، اگر می تواند بدن یا لباس را آب بکشد و یا اگر چیز دیگری عورت او را پوشانده لباس را بیرون آورد و اگر نمی تواند باید نماز را بشکند و با بدن و لباس پاک نماز بخواند و کسی که در تنگی وقت نماز می خواند اگر می تواند باید بدن و لباس را تطهیر کند و اگر نمی تواند  باید اگر ممکن است لباس را بیرون آورد و به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز را تمام کند و اگر ممکن نیست باید با همان حال نماز را تمام کند و نمازش صحیح است.

جوادی آملی: مسأله 847- كسی كه در وسعت وقت مشغول نماز است و در بین نماز، لباس یا بدن او نجس شود، یا بفهمد كه جامه یا بدن او قبلاً نجس بوده است، یا شک در سابق بودن نجاست داشته باشد و هیچ ذكر و عملی از نماز را با آن وضع انجام نداده است، باید فوراً جامه را پاک یا عوض كند و بدن را نیز تطهیر نماید؛ بدون آ‌نكه حالت نمازگزاری او آسیب ببیند و اگر چنین كاری صورت نماز را از بین میبرد، باید به دستور گفته‌شده عمل نماید، هرچند نماز او باطل میشود تا با جامه و بدن پاک، نماز را اعاده كند.

(مسأله 805) کسی که در تنگی وقت مشغول نماز است اگر در بین نماز لباس او نجس شود وپیش از آن که چیزی از نماز را با نجاست بخواند بفهمد که نجس شده، یا بفهمد که لباس او نجس است1 و شک کند که همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده2 در صورتی که آب کشیدن یا عوض کردن یا بیرون آوردن لباس، نماز را به هم نمی زند و می تواند لباس را بیرون آورد3، باید لباس را آب بکشد یا عوض کند، یا اگر چیز دیگری عورت او را  پوشانده لباس را بیرون آورد و نماز را تمام کند، امّا اگر چیز دیگری عورت او را نپوشانده، و لباس را هم نمی تواند آب بکشد یا عوض کند4 باید لباس را بیرون آورد5 و به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز را تمام کند. ولی چنانچه طوری است که اگر لباس را آب بکشد یا عوض کند، نماز به هم می خورد و بواسطهٔ سرما و مانند آن نمی تواند لباس را بیرون آورد، باید با همان حال نماز را تمام کند و نمازش صحیح است.

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست

 1- فاضل: پیش از آن که چیزی از نماز را با لباس نجس بخواند متوجّه شود یا بفهمد که لباس او نجس است…

2- سیستانی: کسی که در تنگی وقت مشغول نماز است، اگر در بین نماز ملتفت شود که لباسش نجس شده و احتمال دهد که پس از شروع در نماز نجس شده باشد…

3- وحید: در صورتی که اب کشیدن یا عوض کردن یا بیرون آوردن لباس مقدور است و نماز را به هم نمی زند …

4- اراکی: و وقت نماز به قدری تنگ است که اگر نماز را بشکند حتّی یک رکعت از نماز را هم نمی تواند در وقت بخواند، باید با همان حال نماز را تمام کند و نمازش صحیح است.

زنجانی: پس اگر لباس به منی نجس شده و می تواند آن را بیرون آورد لباس را بیرون آورده و به دستوری که برای برهنگان در مسأله [797] گفته شد، عمل کند. و اگر لباس به نجاستی غیر منی نجس شده باشد یا به جهتی مثلا سرما نتواند آن را بیرون آورد باید با همان لباس نماز بخواند، ولی باید نماز را با لباس پاک قضا کند.

خوئی، تبریزی، سیستانی: باید با همان لباس نجس نماز را تمام کند.[پایان مسأله]

صافی: و به قدر تبدیل یا تطهیر و درک یک رکعت وقت ندارد در همان لباس نماز بخواند.[پایان مسأله]

بهجت: در صورتی که می تواند لباس نجس را کم کند، یعنی مقداری را که لازم نیست از بدن بیرون آورد، باید این کار را انجام دهد و در غیر این صورت باید با همان لباس نجس نماز بخواند.

5- گلپایگانی: اگر چیز دیگری عورت او را نپوشانده و لباس را هم نمی تواند آب بکشد یا عوض کند و به قدر تبدیل یا تطهیر و درک یک رکعت وقت ندارد، مختار است در همان لباس نماز بخواند یا لباس را بیرون آورد…

وحید: احتیاط واجب ان است که با همان لباس نجس نماز را تمام کند.

امام خامنه ای، مکارم، مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله ۸۰۴.

*****

جوادی آملی: مسأله 848- كسی كه در تنگی وقت مشغول نماز است و در بین نماز، لباس یا بدن او نجس شود، یا بفهمد كه پیش از آن نجس بوده است، یا شک در سابق بودن داشته باشد و هیچ ذكر یا عملی از نماز را با آن وضع انجام نداده است، در صورت امكانِ تطهیر لباس یا بدن یا عوض نمودن لباس، به طوری كه نماز او آسیب نبیند، باید چنین كند و در صورت عدم امكانِ تطهیر یا تعویضِ بدون به هم خوردن نماز و ادراکِ یک ركعت از نماز در وقت، میتواند با همان لباس یا وضع بدن نماز را ادامه دهد، چنان‌كه با نجس بودن لباس و ضرر نداشتن برهنه شدن میتواند بدون لباس، به دستور برهنگان، نماز را ادامه دهد.

(مسأله 806) کسی که در تنگی وقت مشغول نماز است، اگر در بین نماز بدن او نجس شود( وپیش از ان که چیزی از نماز را با نجاست بخواند ملتفت شود که نجس شده، یا بفهمد بدن او نجس است1 و شک کند که همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده2) در صورتی که آب کشیدن بدن نماز را به هم نمی زند، باید3 آب بکشد و اگر نماز را بهم می زند4، باید با همان حال نماز را تمام کند و نماز او صحیح است.

1-  فاضل: اگر در بین نماز، بدن او نجس شود و پیش از آن که چیزی از نماز را با بدن نجس بخواند متوجّه شود یا بفهمد که بدن او نجس است…

2-  بهجت: یا این که در بین نماز بفهمد که قبلاً در حال نماز بدنش نجس شده و تا به حال  نمی دانسته، در تمامی این موارد…

[قسمت داخل پرانتز در رساله آیت الله زنجانی نیست.]

3- [در رساله آیات عظام: خوئی، بهجت و تبریزی، بجای «باید» آمده است: بدن را]

4- گلپایگانی، صافی: و به قدر تطهیر و درک یک رکعت وقت ندارد…

نوری: و وقت بطوری تنگ است که اگر نماز را به هم بزند و بدن را تطهیر کند یک رکعت هم از وقت درک نمی کند…

زنجانی: یا باعث می شود که مقداری از نماز خارج وقت واقع شود…

امام خامنه ای، مکارم، مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله ۸۰۴.

جوادی آملی: رجوع کنید به ذیل مسأله 805.

*****

سیستانی: مسأله 793- کسی که در تنگی وقت مشغول نماز است اگر در بین نماز ملتفت شود که بدن او نجس شده و احتمال دهد که پس از شروع در نماز نجس شده باشد در صورتی که آب کشیدن بدن نماز را به هم نمی زند، بدن را آب بکشد؛ و اگر نماز را به هم می زند باید با همان حال نماز را تمام کند و نماز او صحیح است.

(مسأله 807) کسی که در پاک بودن بدن یا لباس خود شک دارد1 چنانچه نماز بخواند2 و بعد از نماز بفهمد که بدن یا لباسش نجس بوده، نماز او صحیح است3.

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.

1-  وحید: و یقین یا انچه در حکم یقین است بر  نجاست سابقه آن ندارد…

امام خامنه ای ۶۱: کسی که نمی‌داند بدن یا لباسش پاک است یا نجس…

2- فاضل: و بعداز نماز بفهمد پاک نبوده است، بنابراحتیاط واجب اگر وقت نماز باقی است نمازش را دوباره بخواند و اگر وقت گذشته آن را قضا کند.

 سیستانی: چنانچه جستجو نماید و چیزی در ان نبیند و نماز بخواند…

زنجانی: و بعد از نماز متوجّه شود که در هنگام نماز بدن یا لباسش نجس بوده نمازش صحیح است هرچند احتیاط مستحب آن است که آن را دو باره بخواند و اگر وقت گذشته قضا کند.

3-  بهجت: امّا اگر می دانسته که قبلاً نجس بوده و بعد شکّ کرد که پاک شده یا نه و به همان حال نماز خواند و بعد از نماز فهمید که پاک نشده بود، در این صورت نمازش باطل است.

سیستانی: ولی اگر جستجو نکرده باشد، بنابراحتیاط لازم باید نمازش را دوباره بخواند و چنانچه وقت گذشته، قضا نماید.

*****

مکارم: مسأله 739- کسی که بعد از نماز بفهمد بدن یا لباسش نجس بوده، نمازش صحیح است خواه در وقت باشد یا بعد از وقت.

جوادی آملی: مسأله 849- كسی كه شک دارد بدن یا لباس یا محل سجده او متنجّس است و به مقدار لازم جستجو كرد و چیزی نیافت و با همان وضع نماز خواند و پس از نماز معلوم شد یكی از امور یادشده متنجّس بوده، نماز او صحیح است و اگر بدون جستجو، نماز را اقامه کرد و بعد از آن فهمید كه هنگام نماز متنجّس بوده، به احتیاط واجب، در وقت، اعاده و پس از وقت، قضا كند.

مسأله اختصاصی

جوادی آملی: مسأله 850- كسی كه میدانست بدن یا لباس یا محلّ سجدهٔ او متنجّس است و اکنون شک دارد كه آن را پاک كرده است یا نه و با همان وضع نماز بگزارد و پس از نماز بفهمد كه متنجّس بوده، نماز او باطل است.

(مسأله 808) اگر لباس را آب بکشد1 و یقین کند 2که پاک شده است3 و با آن نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد پاک نشده، نمازش صحیح است4.

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.

1- مکارم: هرگاه لباس یا بدن نجس بوده و آن را آب بکشد…

2- مظاهری: اطمینان کند…

3- وحید: یقین یا آنچه در حکم یقین است بر پاکی آن پیدا شود…

۴- امام خامنه ای ۶۳: ولی برای نمازهای بعدی باید لباس را تطهیر کند‌.

بهجت: و همچنین اگر دیگری لباس او را آب بکشد –که این کار را به او واگذار کرده بود- و بعد بفهمد که پاک نشده یا این که فهمید بدن یا لباسش نجس شده و همانطور نماز خواند و بعد از نماز فهمید که اشتباه کرده و پاک بوده است؛ در تمامی این موارد نماز ش صحیح است.

مکارم: و برای نمازهای بعد باید آن را پاک کند.

فاضل: بنابراحتیاط واجب اگر وقت نماز باقی است باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته نمازش را قضاء کند.

نوری: نمازش باطل است و آن را دوباره بخواند.

*****

جوادی آملی: مسأله 851- كسی كه میدانست بدن یا لباس یا محلّ سجده و چیزی كه پاک بودن آن شرط صحّت نماز است، متنجّس بوده و به طور متعارف، آن‌ها را شست و یقین یا اطمینان كامل حاصل نمود كه پاک شده‌اند و بعد از نماز فهمید پاک نشده‌اند، نماز او صحیح است و اگر فرد آگاه و موثّق آن‌ها را شست و پاک شدن را اعلام نمود و پس از نماز معلوم شد كه پاک نشده، نمازش درست است.

(مسأله 809) اگر خونی در بدن یا لباس خود ببیند و یقین کند که از خونهای نجس نیست، مثلاً یقین کند که خون پشه است، چنانچه بعد از نماز بفهمد از خونهایی بوده که نمی شود با آن نماز خواند، نماز او صحیح است.

این مسأله در رساله آیات عظام: مکارم و مظاهری نیست.

*****

جوادی آملی: مسأله 852- اگر خونی در بدن یا لباس یا محلّ سجدهٔ خود ببیند و یقین كند كه از خون‌های نجس نیست، مثلاً خون پشه است و با همان وضع، نماز را اقامه كند و پس از نماز بفهمد از خون‌هایی است كه نمیتوان با آن نماز را به‌جا آورد، نماز او صحیح است.

(مسأله 810) هرگاه یقین کند1 خونی که در بدن یا لباس اوست خون نجسی است که نماز با آن صحیح است، مثلاً یقین کند2 خون زخم و دمل است، اگر چنانچه بعد از نماز بفهمد خونی بوده که نماز با آن باطل است نمازش صحیح است3.

1و 2- مظاهری: اطمینان کند…

3- گلپایگانی، صافی: احتیاط واجب آن است که نماز را دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.

*****

جوادی آملی: مسأله 853- هر گاه خونی را در لباس یا بدن یا محلّ سجده ببیند و بداند این خون نجس است، ولی نماز با آن درست است، مثلاً خون زخم، دُمَل یا كمتر از درهم است و با آن نماز را به‌جا آورد و پس از نماز بفهمد خونی بوده که نماز با آن باطل است، نماز او صحیح است.

مکارم: مسأله 741 – هر گاه در لباس خود خونی ببیند و یقین کند که به مقدار کمتر از درهم است(1) و یا خون زخم و دمل است که برای نماز اشکال ندارد و با آن نماز بخواند، بعد بفهمد خون بیش از مقدار درهم بوده، یا خون از غیر زخم و دمل است، نمازش صحیح است.

(1) تقریباً به اندازه بند انگشت اشاره.

(مسأله 811) اگر نجس بودن چیزی را فراموش کند و بدن یا لباسش با رطوبت به ان برسد و در حال فراموشی نماز بخواند و بعد از نماز یادش بیاید، نماز او صحیح است1. ولی اگر بدنش با رطوبت به چیزی که نجس بودن آن را فراموش کرده برسد و بدون این که خود را آب بکشد، غسل کند و نماز بخواند، غسل و نمازش باطل است2. و نیز اگر جایی از اعضای وضو با رطوبت به چیزی که نجس بودن ان را فراموش کرده برسد و پیش از ان که آنجا را آب بکشد، وضو بگیرد و نماز بخواند، وضو و نمازش باطل می باشد3.

این مسأله در رساله آیات عظام مظاهری و سبحانی نیست.

1- زنجانی: مگر به جهت نجاستِ بدن وضو یا غسلش باطل شده باشد که در نتیجه نمازش نیزباطل خواهد بود.[پایان مسأله]

فاضل: و اگر بدون اینکه محلّ تماس با نجس را آب بکشد با آب قلیل غسل کند و نماز بخواند غسل و نماز او باطل است، امّا اگر با آب جاری یا کُر غسل کند چون با تماسّ اوّل، محلّ پاک می شود غسل او صحیح است و نماز او هم اشکال ندارد امّا اگر محلّ تماس با نجس، یکی از اعضای وضو باشد و شخص بدون تطهیر با آب قلیل و با یک بار شستن وضو بگیرد و نماز بخواند وضو و  نماز او باطل است. و در فرض سابق، اگر با آب کثیر وضو بگیرد یا محلّ وضو را سه بار بشویدتطهیر انجام شده و وضو و نماز او صحیح است.

2- مکارم: غسل و نمازش صحیح است. [پایان مسأله].

خوئی، تبریزی، سیستانی، بهجت: مگر این که طوری باشد که به غسل نمودن، بدن نیز پاک شود(سیستانی: و آب نجس نشود، مثل اینکه در آب جاری غسل کند)…

وحید: مگر اینکه طوری باشد که به غسل نمودن بدن هم پاک شود مثل اینکه با آب معتصم غسل کند، یعنی آبی که به ملاقات با نجس ، نجس نشود مانند آب کر و جاری…

3- خوئی، بهجت، تبریزی، وحید: مگر این که طوری باشد که به وضو گرفتن، اعضاء وضو نیز پاک شود.(وحید: مثل اینکه با آب معتصم وضو بگیرد.)

سیستانی: مگر این که طوری باشد که به غسل نمودن، بدن نیز پاک شود و آب نجس نشود، مثل آب کر یا جاری.

*****

جوادی آملی: مسأله 854- هرگاه متنجّس بودن چیزی را فراموش كرد و بدن یا لباس یا محلّ سجده او، با رطوبت به آن رسید و در حال فراموشی، نماز را به‌جا آورد و پس از آن یادش آمد، نماز او صحیح است؛ ولی اگر بدن او با رطوبت، به چیزی كه نجس بودن آن را فراموش كرد برسد و بدون آنكه محل برخورد را بشوید و بدون آنكه محل برخورد با نجس، با غسل كردن در آب جاری مثلاً پاک شود و با همان وضع غسل كند یا وضو بگیرد و با همان حال، نماز اقامه كند، غسل و وضو و نمازش باطل است.

(مسأله 812) کسی که یک لباس دارد، اگر بدن و لباسش نجس شود و به اندازهٔ آب کشیدن یکی از آنها آب داشته باشد1، چنانچه بتواند لباسش را بیرون آورد، باید بدن را آب بکشد و نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا اورد و اگر به واسطهٔ سرما یا عذر دیگر نتواند لباس را بیرون آورد2، در صورتی که نجاست هر دو مساوی باشد مثلاً هر دو بول یا خون باشد یا نجاست بدن شدیدتر باشد مثلاً نجاستش بول باشد که باید دو مرتبه آن را آب کشید3، احتیاط واجب آن است که بدن را آب بکشد و اگر نجاست لباس بیشتر یا شدیدتر باشد هر کدام از بدن یا لباس را بخواهد می تواند آب بکشد.

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.

1- اراکی: در صورتی که نجاست هر دو مساوی باشد، مثلاً هر دو بول یا خون باشد، مخیّر است بین این که لباس را آب بکشد یا بدن را، گرچه احتیاط مستحبّ است که بدن را تطهیر کند و اگر نجاست یکی شدیدتر باشد مثلاً نجاستش بول باشد که باید دو مرتبه آن را آب کشید، باید آن را آب بکشد.

زنجانی: باید بدنش را آب بکشد و پس از صرف آب اگر لباسش به منی نجس شده و می تواند آن را بیرون آورد، به دستوری که برای برهنگان در مسأله [797] گفته شد عمل کند، واگر به غیر منی نجس شده یا به جهتی مثلا سرما نتواند آن را بیرون آورد، در لباس نجس نماز بخواند.

گلپایگانی: می تواند لباسش را بیرون آورد و بدن را آب بکشد، و نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد، بجا آورد و می تواند که با همان لباس نماز بخواند. و اگر به واسطهٔ سرما یا عذر دیگر نتواند لباس را بیرون آورد، هر کدام از بدن یا لباس را که بخواهد می تواند آب بکشد ولی اگر مثلاً نجاست یکی بول است که اگر بخواهد با آب قلیل آب بکشد، باید دو مرتبه آب روی آن بریزد و دیگری خون است که یک مرتبه ریختن آب روی آن کافی است باید آن را که به بول نجس شده آب بکشد.

صافی: بهتر این است که بدن را آب بکشد و با همان لباس نماز بخواند و احتیاطاً هم به دستوری که برای برهنگان است نماز را اعاده نماید، ولی اگر مثلاً نجاست یکی بول است که اگر بخواهد با آب قلیل آب بکشد، باید دو مرتبه آب روی آن بریزد و دیگری خون است که یک مرتبه ریختن آب روی آن کافی است باید آن را که به بول نجس شده آب بکشد.

خوئی، تبریزی: اوّلی این است که بدن را آب کشیده و با لباس نجس نماز بخواند، و جایز است که لباس را آب کشیده و با بدن نجس نماز بخواند، ولی در صورتی که نجاست یکی از آنها بیشتر باشد لازم است آن را آب بکشد(تبریزی: ولی چنانچه دیگری را آب بکشد نمازش صحیح است).

وحید: بنابراحتیاط باید بدن را آب کشیده و با لباس نجس نماز بخواند.مگر اینکه نجاست بدن کمتر از نجاست لباس باشد، یا نجاست بدن  یک مرتبه شستن و نجاست لباس دو مرتبه شستن لازم داشته باشد که در این دو صورت لازم است تطهیر لباس را مقدّم بدارد.

بهجت: احتیاط در این است که بدن را آب بکشدو با لباس نجس نماز بخواند، ولی در صورتی که نجاست یکی از آنها بیشتر باشد لازم است بنابراحتیاط آن را آب بکشد بلکه بعید نیست وظیفه اش همین باشد.

 سیستانی: احتیاط لازم این است که بدن را آب کشیده و با لباس نجس نماز بخواند و بنا بر احتیاط واجب جایز نیست که لباس را آب کشیده و با بدن نجس نماز بخواند ولی در صورتی که نجاست لباس بیشتر یا شدیدتر باشد یا آن که عنوان دیگری هم غیر از نجاست، که در لباس نمازگزار ممنوع است، داشته باشد، مثل آن که نجاست لباس، خون یکی از درندگان باشد، در این صورت‌ها فرد مخیّر است هر کدام را می‌خواهد آب بکشد.

مکارم: احتیاط واجب آن است که بدن را آب بکشد و نماز را با همان لباس نجس بخواند[پایان مسأله]

2- مظاهری: هر یک از بدن و لباس را می تواند آب بکشد چه نجاست هر دو مساوی باشد یا نباشد.

3- فاضل: نجاست بدن شدیدتر یا بیشتر باشد؛ مثلاً نجاست بدن بول باشد که باید دو مرتبه آن را با آب قلیل آب بکشد…

*****

جوادی آملی: مسأله 855- كسی كه یک لباس دارد و بدن و لباسش متنجّس شود و به اندازهٔ آب كشیدن یكی از آن‌ها آب دارد، میتواند بدن را پاک كند و لباس را بیرون آورد و به دستور برهنگان نماز به‌جا آورد و اگر برهنه شدن، مایهٔ عسر و حرج است، با همان لباس نماز را اقامه نماید و اگر نجاست لباس بیشتر بود، مثلاً لباس با ادرار و بدن با خون متنجّس شد، میتواند با شستن لباس، به نماز در آن، اكتفا كند.

مسأله اختصاصی

زنجانی: مسأله 821- اگر دو جای لباس یا دو جای بدن نجس شده باشد و به اندازۀ آب کشیدن یکی از دو جا آب داشته باشد باید نجاست شدیدتر را تطهیر کند؛ مثلاً اگر نجاست یکی بول است که اگر بخواهد با آب قلیل آب بکشد باید دو مرتبه آب روی آن بریزد و دیگری خون است که یک مرتبه آب ریختن روی آن کافی است، باید آن را که به بول نجس شده آب بکشد، و اگر نتواند نجاست لباس یا بدن را به‌طور کامل از بین ببرد ولی بتواند آن را کم کند، باید آن را کم‌ نماید.

(مسأله 813) کسی که غیر از لباس نجس، لباس دیگری ندارد1 (و وقت تنگ است یا احتمال نمی دهد که لباس پاک پیدا کند2) اگر به واسطهٔ سرما یا عذر دیگر نمی تواند لباس را بیرون بیاورد باید در همان لباس نماز بخواند و نمازش صحیح است ولی چنانچه بتواند لباس را بیرون بیاورد، باید نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا آورد3.

این مسأله در رساله آیات عظام زنجانی و مظاهری نیست.

1- گلپایگانی: مختار است با همان لباس نماز بخواند یا نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا آورد. ولی اگر به واسطهٔ سرما و مانند آن نمی تواند لباسش را بیرون آورد باید با لباس نجس نماز بخواند و نماز او صحیح است.[پایان مسأله]

خوئی، سیستانی: باید با لباس نجس نماز بخواند و نمازش صحیح است.[پایان مسأله]

تبریزی: و با لباس نجس نماز بخواند، نماز او صحیح است.[پایان مسأله]

مکارم: و احتمال نمی دهد تا آخر وقت لباس پاک پیدا کند باید با همان لباس نماز بخواند.[پایان مسأله]

بهجت: و در اثر تنگی وقت یا به علت دیگری نمی تواند آن را تطهیر کند باید با آن نماز بخواند و نمازش صحیح است.[پایان مسأله]

صافی: با همان لباس نماز بخواند و بنابراحتیاط مستحب هم نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا آورد.[پایان مسأله]

2- فاضل، نوری: باید نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا اورد(فاضل: ولی همین شخص اگر به واسطهٔ سرما یا عذر دیگر نمی تواند لباس را بیرون آورد در همان لباس نماز بخواند و نمازش صحیح است).

سبحانی: باید نماز را با همان لباس نجس بخواند.[پایان مسأله]

[قسمت داخل پرانتز در رساله آیت الله اراکی نیست]

3- اراکی: مخیّر است که نماز را یا به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا آورد یا با همان لباس بخواند گرچه بهتر است به وظیفه برهنگان عمل کند.

*****

وحید: مسأله 819- کسی که غیر از لباس نجس لباس دیگری ندارد باید با لباس نجس نماز بخواند و نمازش صحیح است.

جوادی آملی: مسأله 856- كسی كه غیر از لباس متنجّس، لباس دیگری ندارد و بر اثر تنگی وقت، شستن آن ممكن نباشد و اطمینان دارد که به لباس پاک دسترسی ندارد، همچنین نتواند برهنه شود و به دستور برهنگان نماز را انجام دهد، باید در همان لباس متنجّس، نماز را اقامه نماید و نیازی به اعاده در وقت یا قضا در خارج آن نیست.

(مسأله 814) کسی که دو لباس دارد، اگر بداند یکی از آنها نجس است1 و نتواند آنها را آب بکشد و نداند کدام یک آنهاست2، چنانچه وقت دارد باید باهر دو لباس نماز بخواند. 3 مثلاً اگر می خواهد نماز ظهر و عصر بخواند باید با هر کدام یک نماز ظهر و یک نماز عصر بخواند 4.ولی اگر وقت تنگ است باید5 نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا آورد و به احتیاط واجب آن نماز را با لباس پاک قضا نماید6.

1- مکارم: امّا نمی داند کدامیک از آنهاست با هیچکدام نمی تواند نماز بخواند و باید هر دو را آب بکشد و اگر توانایی بر این کار نداشته باشد، باید دو نماز جداگانه با آن دو لباس بخواند.

2- خوئی، گلپایگانی، صافی، بهجت، زنجانی، تبریزی، سیستانی، وحید: کسی که دو لباس دارد، اگر بداند یکی از آنها نجس است و نداند کدامیک آنهاست…

3-  مظاهری: چنانچه وقت دارد باید با هر یک، یک نماز بخواند ولی اگر وقت تنگ است باید نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا اورد و لازم نیست آن نماز را با لباس پاک قضا نماید.

4- سبحانی: [پایان مسأله]

 زنجانی: یا یکی را آب کشیده، در آن نماز بخواند…

5- فاضل: بنابر احتیاط واجب…

6- اراکی: اگر وقت تنگ است باید نماز را در یکی از آن دو لباس بجا آورد و به احتیاط واجب آن نماز را با لباس دیگر قضاء نماید. و اگر نمی تواند قضای نماز را با لباس دیگر بجا آورد، باید به دستور برهنگان عمل نماید.

خوئی، تبریزی، بهجت، صافی: اگر وقت تنگ است با هر کدام نماز بخواند کافی است.

گلپایگانی: اگر وقت تنگ است باید با یکی از آن دو لباس نماز بخواند و در خارج وقت نیز آن نماز را با لباس پاک قضا نماید.

وحید: اگر وقت تنگ است با یکی از آن دو نماز بخواند و بعد از وقت با لباس دیگر یا لباس پاک نماز را بجا آورد.

زنجانی: اگر وقت تنگ است چنانچه احتمال نجاست یکی بیشتر باشد یا نجاستش بیشتر یا شدیدتر باشد، مثلاً به جهت ملاقات با ادرار نجس شده که نیاز به دوبار شستن دارد، نه مثل خون که با یک بار شستن پاک می شود، باید در لباس دیگر نماز بخواند؛ و اگر از همهٔ جهات، هر دو لباس مانند هم هستند با هر کدام نماز بخواند کافی است.

سیستانی: اگر وقت تنگ است و هیچکدام از نظر قوّت احتمال و اهمیّت محتمل، رجحان نداشته باشد، با هر کدام نماز بخواند کافی است.

*****

جوادی آملی: مسأله 857- كسی كه دو لباس دارد و میداند یكی از آن‌ها متنجّس است و نداند كدام یک از آن‌ها پاک است و شستن ممكن نباشد، در وسعت وقت باید در هر كدام یک نماز بگزارد و در تنگی وقت، به دستور برهنگان نماز را اقامه نماید، هرچند میتواند به نماز در یكی از آن‌ها در وقت، اكتفا كند و به احتیاط مستحب، آن را در لباس دوم یا لباس دیگری كه پاک است، قضا كند.

1- زنجانی: شرط اول: لباس نمازگزار باید پاک باشد.

شرط دوم: (مباح باشد)

(مسأله 815) لباس نماز گزار باید1 مباح باشد2 و کسی که می داند پوشیدن لباس غصبی حرام است3، اگر عمدا‍ در لباس غصبی یا در لباسی که نخ یا دگمه  یا چیز دیگر آن غصبی است نماز بخواند4، باید آن نماز را با لباس غیر غصبی اعاده نماید5.

1- فاضل: بنابراحتیاط واجب…

2- سیستانی: لباس نمازگرار که با آن عورتین خود را می پوشاند باید بنابراحتیاط واجب مباح باشد…

3- خوئی، تبریزی، سیستانی: یا اینکه از روی تقصیر حکم مسأله را نداند، اگر عمداً در آن لباس نماز بخواند(سیستانی، تبریزی: بنابراحتیاط) باطل است، ولی در چیزهایی که به تنهایی عورت را نمی پوشاند و همچنین چیزهایی که فعلاً نمازگزار آنها را نپوشیده، مانند دستمال بزرگ یا لنگی که در جیب گذاشته شود، اگر چه بشود عورت را با آنها پوشانید، و همچنین چیزهایی که نمازگزار آنها را پوشیده ولی ساتر مباح دیگری دارد، در تمام این صور غصبی بودن آنها به نماز ضرری ندارد، هر چند احتیاط در ترک است.

بهجت: اگر عمداً در لباس غصبی نماز بخواند بنابر احتیاط باید آن نماز را دوباره با لباس غیر غصبی بخواند، گرچه با تحقق قصد قربت، أظهر صحّت نماز است. و در صورت غصبی بودن چیزهایی که به تنهایی عورت را نمی پوشاند مثل عرقچین و همچنین چیزهایی که نمازگزار آنها را پوشیده ولی ساتر مباح دیگر دارد نیز همین حکم جاری است.

نوری: اگر عمداً در لباس غصبی نماز بخواند باطل است؛ و همچنین در لباسی که نخ یا تکمه یا چیز دیگر آن غصبی است اگر نماز بخواند بنابراحتیاط واجب باید آن نماز را دوباره با لباس غیر غصبی بخواند.

4- گلپایگانی، صافی: باطل است.

فاضل: بنابراحتیاط واجب نمازش باطل است…

5- فاضل: و همین طور است اگر کسی از روی تقصیر نداند که پوشیدن لباس غصبی حرام است.

سبحانی: نماز را دوباره با لباس غیر غصبی بخواند.

*****

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۷۸- لباس نمازگزار باید مباح باشد یعنی غصبی نباشد.

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۸۱- اگر عمداً در لباسی که نخ یا دکمه یا چیز دیگری از آن غصبی است نماز بخواند نمازش باطل است.

وحید: مسأله 821 – لباس نمازگزار که به آن ستر عورت می شود باید مباح باشد. و کسی که می داند پوشیدن لباس غصبی حرام است، یا اینکه در یاد گرفتن حرمت پوشیدن لباس غصبی کوتاهی کرده، اگر عمدا به آن عورت خود را بپوشاند و نماز بخواند نمازش باطل است، ولی چیزهایی که به تنهایی عورت را نمی پوشاند و همچنین چیزهایی که فعلا نمازگزار آنها را نپوشیده مانند دستمال بزرگ یا لنگی که در جیب گذاشته شده است -اگر چه بشود عورت را با آن پوشانید-  در تمام این صور غصبی بودن آنها موجب بطلان نماز نمی شود، هر چند احتیاط در ترک است؛ و همچنین است چیزهایی که نمازگزار انها را پوشیده ولی به آنها ستر عورت نکرده در صورتی که به حرکات نمازگزار حرکت نکند ولی اگر به حرکات نمازگزار حرکت کند نماز با آن محلّ اشکال است.

زنجانی:مسأله 823- کسی که می داند  پوشیدن لباس غصبی حرام است اگر بدون عذر در لباس غصبی یا در لباسی که نخ یا دکمه یا چیز دیگر آن غصبی است نماز بخواند معصیت کرده؛ بلکه در صورتی که لباس به حرکت نمازگزار حرکت کند نمازش بنابراحتیاط باطل است.

مکارم: مسأله 746 – لباس نمازگزار بنابراحتیاط واجب باید مباح باشد و اگر عمداً در لباس  غصبی نماز بخواند حتّی اگر نخ یا دکمهٔ آن غصبی باشد، نماز را اعاده کند ولی اگر نمی دانست غصبی است و با آن نماز خواند نمازش صحیح است، همچنین اگر قبلاً می دانسته غصبی است و بعد فراموش کرده مگر اینکه غاصب خود نمازگزار باشد به این معنی که چیزی را غصب کرده و بعد فراموش نموده و با آن نماز خوانده است در اینجا احتیاط واجب آن است که اعاده نماید.

مظاهری: مسأله 669- شرط دوم: لباس نمازگزار باید مباح باشد.

جوادی آملی: مسأله 858- لباس نمازگزار بنا بر احتیاط واجب باید مباح باشد و فرقی بین ساتر عورت و غیر ساتر و بین اجزای ریز و درشت ـ مانند نخ، دكمه و چیز دیگر ـ نیست.

(مسأله 816) کسی که می  داند پوشیدن لباس غصبی حرام است، ولی نمی داند نماز را باطل می کند1،اگر عمداً با لباس غصبی نماز بخواند2 باید آن نماز را با لباس غیر غصبی بخواند.

این مسأله در رساله آیات عظام مکارم و مظاهری نیست.

1- زنجانی: مانند کسی است که می داند لباس غصبی نماز را باطل می کند.

سیستانی: ولی حکم نماز خواندن در آن را نمی داند…

2- خوئی، سیستانی، تبریزی: به تفصیلی که در مسأله قبلی گفته شد، نمازش (سیستانی: بنابراحتیاط) باطل است.

گلپایگانی، صافی: نمازش باطل است.

فاضل: بنابراحتیاط واجب نمازش باطل است و باید آن نماز را با لباس غیر غصبی اعاده کند.

بهجت:حکمش همان است که در مسأله قبل گفته شد.

*****

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۷۹- اگر نداند پوشیدن لباس غصبی حرام است نمازش صحیح است اما اگر بداند حرام است هر چند نماز را باطل می کند چنانچه عمداً با لباس غصبی نماز بخواند باید آن نماز را با لباس غیر غصبی اعاده کند.

وحید: مسأله 822- کسی که می داند پوشیدن لباس غصبی حرام است ولی نمی داند ستر عورت با آن نماز را باطل می کند ، اگر عمدا با آن در حال نماز، عورت خود را بپوشاند نمازش باطل است.

جوادی آملی: مسأله 859- كسی كه میداند پوشیدن لباس غصبی حرام است ـ هرچند نداند كه نماز را فاسد میكند ـ و عمداً با جامهٔ غصبی نماز بگزارد، به گونه‌ای كه جزئی از نماز، مستلزم تصرّف در آن باشد، نماز او باطل است و در صورتِ جاهل بودن به غصب یا فراموشی آن، نماز صحیح است، هرچند فراموش‌كننده خود غاصب باشد. البته احتیاط مستحب، اعادهٔ غاصبِ فراموش‌كننده است.

مسائل اختصاصی

بهجت: مسأله 688- اگر لباسی را با رنگ غصبی رنگ نمایند و عین آن باقی باشد، یا با نخ غصبی دوخته باشند بطوری که آن نخ عرفاً تلف شده حساب نشود، نماز با آن حرام و بنابراحتیاط باطل است.

بهجت: مسأله 690- اگر صاحب لباس غصبی در خصوص نماز در آن لباس اذن داد و یا به طریقی علم  به رضایت او حاصل شد، نماز خواندن در ان لباس صحیح است.

جوادی آملی: مسأله 860- اگر صاحب لباس غصبی، نماز در آن لباس را رضایت دهد، نماز در آن، حلال و صحیح است.

فاضل: مسأله 823- اشیاء غصبی، کوچک باشد یا بزرگ(مانند:تسبیح- دستمال و …) اگر همراه نمازگزار باشد موجب بطلان نماز نمی شود.

(مسأله 817) اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است1 و با آن نماز بخواند نمازش صحیح است2، ولی اگر خودش آن لباس را غصب کرده باشد3 و بعداً فراموش کرده و با آن نماز خوانده به احتیاط واجب باید آن نماز را اعاده کند4.

1- خوئی: در صورتی که خود غاصب نباشد…

بهجت: اگر چه خودش آن لباس را غصب کرده باشد…

نوری: اگر خودش آن لباس را غصب کرده باشد و با ان نماز بخواند، بنابراحتیاط واجب باید دوباره آن نماز را بخواند.

2-  اراکی، خوئی، تبریزی، امام خامنه ای ۸۰: [پایان مسأله].

بهجت: بنابر أظهر.[پایان مسأله]

زنجانی: ولی اگر خودش غاصب باشد، به احتیاط نمازش باطل است.

3-  سیستانی: و فراموش کند غصب کرده است و با آن نماز بخواند، نمازش بنابراحتیاط باطل است.

فاضل: [و] فراموش کند که غضب کرده است بنابراحتیاط لازم نمازش باطل است و باید آن نماز را با لباس غیر غضبی اعاده کند.

4- گلپایگانی، صافی: نمازش باطل است بنابراحتیاط لازم.

مکارم: رجوع کنید به ذیل مسأله 815.

جوادی آملی: رجوع کنید به ذیل مسأله 816.

*****

وحید: مسأله 823- اگر نداند که لباس او غصبی است و با آن ستر عورت کند و نماز بخواند نمازش صحیح است و همچنین در صورتی که فراموش کند و خود غاصب نباشد؛ و امّا اگر غاصب فراموش کند که غصب کرده و با لباس غصبی ستر عورت کند و نماز بخواند در صورتی که از غصب توبه نکرده باشد نماز او باطل است و اگر توبه کرده باشد بطلان نماز محلّ اشکال است.

مظاهری: مسأله 670- اگر فراموش کند که لباس او غصبی است، و با آن لباس نماز بخواند اگر خودش غصب کرده باشد، بهتر است آن نماز را دوباره بخواند.

سبحانی: مسأله 684- اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است اگر خودش آن را غصب کرده باشد و با آن نماز بخواند، اعاده کند.

(مسأله 818) اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و در بین نماز بفهمد چنانچه چیز دیگری عورت او را پوشانده است و می تواند فوراً ‌یا بدون این که موالات یعنی پی در پی بودن  نماز به هم بخورد، لباس غصبی را بیرون آورد، باید آن را بیرون آورد1 و نمازش صحیح است 2 و اگر چیز دیگری عورت او را نپوشانده  یا نمی تواند لباس غصبی را فوراً بیرون آورد، یا اگر بیرون آورد پی در پی بودن  نماز به هم می خورد3 در صورتی که به مقدار یک رکعت هم وقت داشته باشد باید نماز را بشکند و با لباس غیر غصبی نماز بخواند و اگر به این مقدار وقت ندارد باید در حال نماز لباس را بیرون آورد و به دستور نماز برهنگان4 نماز را تمام نماید.

این مسأله در رسالهٔ آیت الله بهجت نیست.

1- سیستانی: لباس غصبی را بیرون آورد و نمازش را ادامه دهد، و اگر چیز دیگری عورت او را از ناظر محترم نپوشانده یا نمی تواند لباس غصبی را بیرون آورد نماز را با همان لباس ادامه دهد و صحیح است.

2- گلپایگانی، صافی: ولی در صورت نسیان اگر خودش لباس را غصب کرده باشد، گذشت که بنابراحتیاط لازم نماز را اعاده کند…

فاضل: اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و در بین نماز بفهمد، چنانچه چیز دیگری که عورت او را بپوشاند در تن دارد و می تواند فوراً بدون اینکه موالات یعنی پی در پی بودن نماز بهم بخورد، لباس غصبی را بیرون آورد، باید آن را بیرون آورد و نمازش صحیح است، ادامه داده، تمام کند…

سبحانی: و اگر چیز دیگری در تن ندارد نماز را بشکند و با لباس غیر غصبی نماز بخواند.[پایان مسأله]

3- تبریزی: اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و در بین نماز بفهمد چنانچه چیز دیگری عورت او را پوشانده است، باید لباس غصبی را بیرون آورد و مواظب باشد که از قبله منحرف نشود و اگر چیز دیگری عورت او را نپوشانده…

4- وحید: که در مسأله [797 ] گذشت…

*****

مکارم: مسآله 747 – چنانچه در اثناء نماز متوجّه شود که لباس او غصبی است، اگر چیز دیگری که عورت او را بپوشاند در تن دارد، باید لباس غصبی را بیرون آورد و نماز را ادامه دهد و اگر چیز دیگری در تن ندارد، نماز را بشکند و با لباس غیر غصبی نماز بخواند.

زنجانی: مسأله 826- اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و در بین نماز بفهمد، چنانچه بدون از بین رفتن شرایط نماز؛ مانند ستر عورت، می تواند لباس غصبی را بیرون بیاورد باید آن را بیرون آورد و گر نه، در صورتی که لااقل به مقدار یک رکعت وقت داشته باشد، باید نماز را بشکند و با لباس غیر غصبی نماز بخواند، و اگر به این مقدار هم وقت ندارد باید در حال نماز لباس را بیرون آورد و به دستور برهنگان (که در مسأله [797] گذشت) نماز را تمام نماید.

مظاهری: مسأله 671-  اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و در بین نماز بفهمد اگر می تواند آنرا بیرون آورد و اگر نمی تواند باید نماز را بشکند و با لباس غیر غصبی نماز بخواند.

جوادی آملی: مسأله 861- كسی كه غصبی بودن لباس را نمیدانست یا فراموش كرده بود و در بین نماز آگاه شد یا به یادش آمد، اگر چیز حلالی كه ساتر عورت باشد دارد، باید جامه غصبی را درآورد و پیش از بیرون آوردن، هیچ عملی از اعمال واجب نماز را انجام ندهد و با ساتر حلال، نماز را ادامه دهد و اگر ساتر حلال ندارد، یا بیرون آوردن جامه غصبی سبب به هم خوردن وضع نماز میشود و به مقدار یک ركعت وقت باقی میماند، باید نماز را رها كند و جامه را عوض كند و با لباس حلال، نماز را اعاده كند، هرچند بیش از یک ركعت را در وقت، ادراک نكند و در صورتی كه این مقدار وقت هم باقی نمانده باشد، در حال نماز، لباس را بیرون آورده و به دستور برهنگان، نماز را تمام میكند.

(مسأله 819) اگر کسی برای حفظ جانش با لباس غصبی نماز بخواند1، یا مثلاً برای این که دزد لباس غصبی را نبرد با آن نماز بخواند، نمازش صحیح است2.

این مسأله در رساله آیات عظام بهجت و مظاهری نیست.

1- اراکی: نمازش صحیح است، امّا اگر برای این که دزد لباس غصبی را نبرد و خودش آن را غصب کرده باشد نمازش اشکال دارد.

وحید: با لباس غصبی هر چند ساتر عورت باشد نماز بخواند…

سیستانی: در صورتی که نتواند تا آخر وقت با لباس دیگری نماز بخواند، یا اضطرار به پوشیدن آن ناشی از سوء اختیار خودش نباشد مثلاً خودش غصب نکرده باشد نمازش صحیح است، و همچنین اگر برای اینکه دزد لباس غصبی را نبرد با آن نماز بخواند و نتواند تا آخر وقت در لباس دیگری نماز بخواند، یا نگهداشتن آن به قصد رساندن به مالک در اوّلین فرصت باشد، نمازش صحیح است.

2- زنجانی: ولی غاصب در صورتی که اگر لباس را غصب نمی کرد، لازم نبود در آن لباس نماز بخواند، بنابراحتیاط نمازش باطل است.

*****

جوادی آملی: مسأله 862- هرگاه پوشیدن لباس غصبی در حال نماز حرام نباشد، مانند آنكه حفظ جان یا سلامت یا امر مهمّ مالی متوقف بر پوشیدن آن باشد، چون هیچ جزئی از اجزای نماز مستلزم تصرّف حرام نیست، نماز در این حال، صحیح است.

مسأله اختصاصی

جوادی آملی: مسأله 863- لباس غصبی كه نماز در آن باطل است، اعم از آن است كه خودِ لباس، مال دیگری باشد یا متعلّق حقّ مستأجر یا مرتهن آن باشد، پس نماز در لباسی كه در اجاره مستأجر یا رهن مرتهن است، بدون رضایت آن‌ها باطل است.

(مسأله 820) اگر با عین پولی که خمس یا زکات آن را نداده لباس بخرد1، نماز خواندن در آن لباس باطل است2 و همچنین است اگر به ذمه بخرد و در موقع معامله قصدش این باشد که از پولی که خمس یا زکاتش را نداده بدهد.

1- اراکی: نماز خواندن در آن حکم لباس غصبی را دارد.

گلپایگانی، صافی: چنانچه در حال نماز به غصب بودن آن ملتفت باشد…

فاضل: حکم لباس غصبی را دارد و نماز خواندن در آن لباس باطل است و چنانچه لباس را به نسیه بخرد یا قرض کند و قصد داشته باشد که قیمت یا عوض آن را از پولی که خمس یا زکات آن را نداده یا از مال حرام بپردازد نماز با آن لباس باطل است.

مکارم: نماز در آن لباس اشکال دارد، همچنین اگر لباسی را نسیه بخرد امّا در موقع معامله قصدش این باشد که از پولی که خمس یا زکات آن را نداده بدهی خود را بدهد یا اصلاً بدهی خود را ندهد نمازش اشکال دارد.

بهجت: تا زمانی که از پول دیگری خمس یا زکات را نداده است نماز خواندن در آن لباس، حرام و بنابراحتیاط باطل است.

2- نوری: [پایان مسأله].

گلپایگانی، صافی: و در صورت عدم التفات، نماز صحیح است و اگر جاهل مقصّر به حکم مسأله است بنابراحتیاط لازم باید نماز را اعاده کند.

*****

خوئی، تبریزی828، وحید: مسأله 826- اگر با عین پولی که خمس (تبریزی: یا زکات) آن را نداده لباس بخرد حکم نماز خواندن در آن لباس حکم نماز خواندن در لباس غصبی است.

سیستانی: مسأله 807- اگر لباس را با پول خمس نداده خرید ولی معامله به نحو کلی فی‌الذمه بود، همان‌گونه که غالب معاملات چنین است، لباس برای او حلال است، ولی به علت تصرف در پول خمس نداده و تأخیر در پرداخت خمس آن، گناهکار است و باید خمس پولی را که به فروشنده داده است، بپردازد، ولی اگر با عین پولی که خمس آن را نداده لباس بخرد، حکم نماز خواندن در آن لباس بدون اجازه حاکم شرع حکم نماز خواندن در لباس غصبی است.

زنجانی: مسأله 828- اگر با عین پولی که خمس آن را نداده لباس بخرد، تا حاکم شرع معاملهٔ انجام شده را اجازه ندهد، لباس در ملک فروشنده باقی است ، پس چنانچه  بدون احراز رضایت فروشنده در آن نماز بخواند، نمازش به احتیاط باطل است.

مظاهری: مسأله 672- اگر با پولی که خمس یا زکات آن را نداده لباس بخرد نباید با آن لباس نماز بخواند.

سبحانی: مسأله 687 – اگر با عین پولی که خمس یا زکات آن را نداده  لباس بخرد و در آن نماز بخواند صحیح است و حق صاحبان خمس و زکات به ذمه منتقل می شود.

جوادی آملی: مسأله 864- غصبی بودن لباس، گاهی به سرقت آن است و گاهی با باطل بودن معامله؛ مانند آنكه خریدار یا مستأجر، لباسی را با عین پول حرام بخرد یا اجاره كند یا در حین معامله كه آن را به ذمّه میخرد، یا قرض میگیرد، قصد پس ندادن آن یا نپرداختن بهای آن را داشته باشد یا قصد داشته باشد كه بهای آن را از مال حرام بدهد یا اصلاً جز مال حرام، مال دیگری ندارد تا قصد مال حلال كند؛ در همه این موارد تا بهای آن را از مال حلال نپردازد، تصرف در آن حرام است؛ همچنین حرام بودن مال، گاهی به سرقت، رشوه، ربا و مانند آن است و زمانی به نپرداختن حقّ خمس یا زكات و ادا نكردن نذر مالی كه عین آن صدقه قرار داده شده، نه آنكه تصدّق به آن نذر شده باشد.

مسائل اختصاصی

جوادی آملی: مسأله 865- مال غصبی كه محمول در حال نماز است، نه ساتر عورت و نه لباس دیگر نمازگزار است؛ مانند چیز غصبی كه در جیب یا كیف همراه اوست و هیچ جزئی از اجزای نماز، موجب تصرّف در آن به تحریک، جابه‌جا نمودن و مانند آن نباشد، نماز او صحیح؛ وگرنه باطل است.

جوادی آملی: مسأله 866- نماز در لباسی كه اجرت دوختن یا شستن و اطو كشیدن آن داده نشده، یا با پول حرام داده شده، در صورتی كه عینی از مال دیگران ـ مانند نخ، دكمه، آستر و… ـ كه خیاط آن‌ها را به عهده میگیرد در آن نباشد، اشكال ندارد؛ نیز در لباسی كه با آب غصبی شسته شده و پس از خشک شدن، نماز خوانده شود، اشكال ندارد.

1- زنجانی: شرط دوم: لباس نمازگزار بنابراحتیاط  مباح باشد.

شرط سوم: (از اجزاء مردار نباشد)

شرط سوم {لباس نماز گزار از اجزاء مردار نباشد}

(مسأله 821) لباس نمازگزار باید از اجزاء حیوان مرده ای که خون جهنده دارد، یعنی حیوانی که اگر رگش را ببرند خون از آن جستن می کند1، نباشد2 بلکه اگر از حیوان مرده ای که مانند ماهی3، خون جهنده  ندارد لباس تهیه کند، احتیاط واجب4 آن است که با آن نماز نخواند5.

1- سبحانی: خون از آن به فشا ر می آید…

2- امام خامنه ای ۸۲: و احتیاط واجب آن است که از اجزای مرداری که دارای خون جهنده نیست نیز نباشد.

3- گلپایگانی، خوئی، تبریزی، صافی، زنجانی، فاضل، نوری، وحید، مکارم، سبحانی: و مار…

4- فاضل: احتیاط مستحبّ…

5- زنجانی: باید با آن نماز نخواند.

بهجت: اگر از اجزای حیوان حلال گوشت مرده ای که مانند ماهی، خون جهنده ندارد لباس تهیه کند، نماز در آن مانعی ندارد.

*****

سیستانی: مسأله- شرط سوم: لباس نمازگزار که به تنهایی می توان با آن عورت را پوشانید باید از اجزاء مردار حیوانی که خون جهنده دارد- یعنی حیوانی که اگر رگش را ببرند خون از آن جستن می کند- نباشد و این شرط بنابراحتیاط واجب در لباسی که به تنهایی نمی توان با آن عورت را پوشانید نیز ثابت است. و احتیاط مستحب آن است که با لباسی که از مردار حیوانی که خون جهنده ندارد- مانند مار- تهیه شده، نماز نخواند.

مظاهری: مسأله- شرط سوم: باید لباس نمازگزار از اجزای حیوان مرده ای که خون جهنده دارد نباشد و اگر کسی عمدا و در حال اختیار و با دانستن اینکه لباس او از مردار است و با علم به مسأله ، در آن نماز بخواند نماز او باطل است ولی اگر سهوا یا در حال ناچاری یا ندانستن اینکه لباس او از مردار است یا ندانستن مسأله باشد اشکال ندارد.

جوادی آملی: مسأله 867- لباس نمازگزار نباید از اجزای حیوان مردار شده‌ای باشد كه اگر رگ آن بریده شود، خون از آن میجهد؛ خواه آن حیوان حلال‌گوشت باشد،مانند گوسفند یا حرام‌گوشت، مانند گربه. به احتیاط مستحب، از اجزای مرداری كه دارای خون جهنده نیست، در نماز اجتناب شود.

(مسأله 822) باید چیزی از مردار مانند گوشت و پوست آن که روح داشته بنابراحتیاط واجب همراه نمازگزار  نباشد، گرچه لباس او هم نباشد.

این مسأله در رساله آیت الله بهجت نیست.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 823.

*****

اراکی: 816، گلپایگانی، خوئی: صافی: زنجانی، مسأله 830، وحید 828، مسأله فاضل: مسأله 823- هرگاه چیزی از مُردار، مانند گوشت و پوست آن که روح داشته ، همراه نمازگزار باشد. بعید نیست نمازش صحیح نباشد..

. اراکی، گلپایگانی، فاضل، صافی، وحید: اگر چه لباس او نباشد نمازش (صافی، وحید: بنابراحتیاط) باطل است.

. زنجانی: اگرچه لباس او نباشد، در صورتی که به بدن یا لباسش چسبیده باشد نماز او باطل است.

. سیستانی: نمازش صحیح است.

مکارم: مسأله 751 – نمازگزار باید از اجزاء مردار، چیزی همراه نداشته باشد هرچند به صورت لباس هم نباشد.امّا اجزایی که مانند مو و پشم بی روح است مانعی ندارد، مثلا می توان از مو و پشم مردار حلال گوشت لباس تهیه کرد و با آن نماز خواند.

سبحانی: مسأله 689 – نمازگزار باید چیزی از مردار مانند گوشت و پوست آن که روح داشته، همراه نداشته باشد.

تبریزی: مسأله 830- هرگاه چیزی از مردار، مانند گوشت و پوست آن که روح داشته لباس نمازگزار نبوده و همراه او باشد، بعید نیست نمازش صحیح نباشد.

جوادی آملی: مسأله 868- چیزی از اجزای مردار كه در زمان حیات حیوان، روح داشته است؛ مانند گوشت، پوست و… به احتیاط واجب، نباید همراه نمازگزار باشد، هر چند لباس او شمرده نشود.

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۸۳- هرگاه قسمتی از اجزای مردار همراه نمازگزار باشد بنابر احتیاط واجب نمازش باطل است ولی اگر اجزای بی روح حیوان حلال گوشت مانند مو پشم شاخ و استخوان همراه او باشد نمازش باطل نیست.

(مسأله 823) اگر چیزی از مردار حلال گوشت مانند مو و پشم که روح ندارد همراه نمازگزار باشد، یا با لباسی که از آنها تهیه کرده اند، نماز بخواند نمازش صحیح است.

امام خامنه ای، مکارم: رجوع کنید به ذیل مسأله ۸۲۲.

*****

مظاهری: مسأله 674- اگر از چیزی مانند مو و پشم حیوان مرده ای، که روح ندارد، لباس تهیه کرده باشند نماز خواندن در آن اشکال ندارد؛ و همچنین اگر چیز ی از آن مانند گوشت و پوست و مو و پشم و استخوان همراه نمازگزار باشد مانعی ندارد.

جوادی آملی: مسأله 870- اگر لباس نمازگزار یا همراه او، چیزی از مردار حلال‌گوشت باشد كه روح ندارد، مانند مو، پشم، كرک، پر، استخوان، شاخ، دندان و… نماز او صحیح است.

مسائل اختصاصی

فاضل: مسأله 830- اگر غیر از لباس غصبی و لباسی که از مردار تهیه شده، لباس دیگری ندارد و ناچار نیست لباس بپوشد، باید به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز بخواند.

مکارم: مسأله 752- با لباسهای چرمی که از بازار مسلمانان تهیه می شود، می توان نماز خواند هر چند شکّ داشته باشد که از حیوانی است که ذبح شرعی شده یا نه، امّا اگر یقین داشته باشد که چرم را از ممالک غیر اسلامی آورده اند و فروشنده یک انسان لاابالی است که دربارهٔ آن تحقیق نکرده نماز با آن جایز نیست. و اگر نداند چرم از بلاد اسلامی است یا غیر اسلامی، اشکالی ندارد.

مظاهری: مسأله 665- با لباس های چرمی که از بازار مسلمین تهیه می شود اگر شک داشته باشد که از حیوانی است که ذبح شرعی شده یا نه ، می توان نماز خواند؛ امّا با لباس های چرمی که از ممالک غیر اسلامی آورده می شود نماز با آن جایز نیست ولی اگر شک داشته باشد که چرم مصنوعی است یا چرم واقعی نماز خواندن با آن اشکال ندارد.

جوادی آملی: مسأله 869- مقصود از مردار، چیزی است كه ذبح شرعی نشده باشد؛ خواه خودش مرده باشد یا او را كشته باشند یا به وجه غیر شرعی ذبح شده باشد.

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۸۴- پوست و چرم حیوان حلال گوشتی که از کشورهای غیرمسلمان تهیه شده و تذکیه ی (*) آن مشکوک است از نظر طهارت و نجاست حکم مردار را ندارد و پاک است ولی نمی توان در آن نماز خواند البته اگر به خاطر جهل به حکم با چنین لباس قبلا نماز خوانده نمازش صحیح است و اگر وارد کننده آن مسلمان باشد و احتمال بررسی و تفحص در مورد تذکیه آن توسط او داده شود نماز با آن اشکال ندارد.

(*) تذکیه به شرایطی گفته می شود که برای پاک یا حلال کردن گوشت حیوانات در اسلام قرار داده شده است تذکیه در حیوان حلال گوشت عبارت است از: پاک گردانیدن اجزای حیوان و حلال کردن خوردن گوشت آن و در حیوان حرام گوشت پاک گردانیدن اجزای آن می‌باشد گونه‌های تذکیه عبارت است از ذکر در غیر شتر نحر در شتر و شکار در حیوانات وحشی.

شرط چهارم: (از حیوان حرام گوشت نباشد)

شرط چهارم {لباس نمازگزار باید از حیوان حرام گوشت نباشد}

(مسأله 824) لباس نمازگزار باید از حیوان حرام گوشت نباشد و اگر مویی از آن هم همراه نمازگزار باشد1، نماز او باطل است.

1- مکارم: اشکال دارد.

*****

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۸۵- لباس نمازگزار نباید از اجزای حیوان حرام گوشت باشد حتی اگر مویی از آن هم در لباس یا بدن نمازگزار باشد نمازش باطل است

بهجت: مسأله 694- لباس نمازگزار باید از اجزای حیوان حرام گوشتی که خون جهنده دارد نباشد و اگر مویی از آن هم همراه نمازگزار باشد، نماز او بنابرأظهر و أحوط باطل است، و اگر خون جهنده ندارد، احتیاط در اجتناب است، بلکه اجتناب  بی وجه نیست، اگر چه بشود آن را تذکیه کرد، یعنی به دستور شرع آن را ذبح کرد و یا تذکیهٔ آن مشکوک باشد.

زنجانی: مسأله 832- لباس نمازگزار باید از حیوان حرام گوشت نباشد؛ بلکه اگر مویی از حیوان حرام گوشت به بدن یا لباس نمازگزار چسبیده باشد، نماز او باطل است.

وحید: مسأله 830- لباس نمازگزار باید از اجزای حیوان حرام گوشت نباشد، و اگر مویی از آن هم بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، نماز او باطل است.

سیستانی: مسأله 811- شرط چهارم: لباس نمازگزار ـ غیر از چیزهایی که به تنهایی عورت را نمی‌پوشاند مثل جوراب ـ باید از اجزاء درندگان بلکه ـ بنا بر احتیاط لازم ـ از حیوان حرام گوشتی که خون جهنده دارد، نباشد. و همچنین باید بدن و لباسش به ادرار و یا مدفوع، یا عرق یا شیر یا موهای آن حیوان آلوده نباشد، ولی اگر یک موی حیوان مثلاً بر لباس او باشد ضرر ندارد، و همچنین است اگر چیزی از آنها را مثلاً در قوطی گذاشته و با خود حمل نماید.

سبحانی: مسأله 691 – لباس نمازگزار باید از حیوان حرام گوشت نباشد و اگر مویی از آن به بدن یا به لباس او چسبیده باشد، نماز او اشکال دارد.

مظاهری: مسأله 676- شرط چهارم: لباس نماز گزار باید از حیوان حرام گوشت نباشد و اگر کسی عمدا و در حال اختیار و با دانستن اینکه لباس او از حیوان حرام گوشت است و با علم به مسأله، در آن نماز بخواند نماز او باطل است، ولی اگر سهوا یا در حال ناچاری یا ندانستن اینکه لباس او از حیوان حرام گوشت است یا ندانستن مسأله باشد اشکال ندارد.

جوادی آملی: مسأله 871- لباس نمازگزار باید از اجزای حیوان حرام‌گوشت نباشد؛ خواه دارای خون جهنده باشد یا نه و خواه آن جزء دارای روح باشد، مانند گوشت و پوست یا نباشد، مانند پشم، مو، كرک، استخوان و… و خواه در صورت تذكیه‌پذیری ذبح شده باشد یا نه و خواه به صورت لباس نمازگزار باشد یا همراه او؛ خواه زیاد باشد یا اندک مانند یک مو..

(مسإله 825) اگر آب دهان يا بيني يا رطوبت ديگري از حيوان حرام گوشت1 مانند گربه بر بدن يا لباس نمازگزار باشد2 چنانچه تر باشد نماز باطل و اگر خشك شده و عين آن برطرف شده باشد، نماز صحيح است.

این مسأله در رساله آیت الله مظاهری نیست.

1- زنجانی: حرام گوشت پاک…

2- بهجت: بايد در حال نماز از آن اجتناب كرد.‍[پايان مسإله]

مكارم: مادام كه عين آن برطرف نشده، نماز با آن اشكال دارد؛ امّا اگر خشك شود عين آن برطرف گردد نماز صحيح است.

*****

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۸۶- اگر رطوبت پاکی مانند آب دهان یا بینی از حیوان حرام گوشت مانند گربه در بدن یا لباس نمازگزار باشد نماز باطل است مگر اینکه بعد از خشک شدن عین آن برطرف شود همچنین اگر فضله پرندگان حرام گوشت بر بدن یا لباس باشد نماز با آن باطل است ولی اگر بعد از خشک شدن از لباس یا بدن برطرف شود نماز صحیح است.

جوادی آملی: مسأله 872- اگر آب دهان، آب بینی، عرق، اشک و رطوبت دیگری از حیوان حرام‌گوشت، مانند گربه، بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، در حالت تَر بودن، نمیتوان با آن نماز را اقامه كرد و در حالت خشک شدن و برطرف شدن عین آن، نماز صحیح است.

(مسأله 826) اگر مو و عرق و آب دهان1 كسي2 بر بدن يا لباس نمازگزار باشد3 اشكال ندارد4. و همچنين است اگر مرواريد و موم و عسل همراه او باشد.

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.

1- وحید: یا بینی…

2- زنجانی: اگر مو و عرق و آب دهان مسلمانی…

3- بهجت: و آنها پاك باشند نماز اشكال ندارد.[پايان مسأله]

4- سيستاني: و همچنين جايز است با مرواريد و موم و عسل نماز بخواند.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 828.

*****

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۸۷- مو، عرق، آب دهان انسان، موم ، عسل ، مروارید و صدف اگر بر لباس و بدن نمازگزار باشد نماز اشکال ندارد.

جوادی آملی: مسأله 873- گرچه انسان حرام گوشت است؛ ولی اگر مو، عرق، آب دهان و اشک كسی كه پاک است، بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، اشكال ندارد. همچنین موم و عسل در بدن یا لباس نمازگزار باشد، مانع صحّت آن نیستند.

(مسإله 827) اگر شك داشته باشد كه لباسي از حيوان حلال گوشت است يا حرام گوشت، چه در داخله تهّيه شده باشد چه در خارجه1، نماز خواندن با آن مانعي ندارد2.

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.

1- وحید: چه در مملکت اسلامی تهیه شده باشد چه در غیر آن…

سيستاني: چه در کشور اسلامی تهیه شده باشد چه غیر اسلامی، جایز است با آن نماز بخواند..

2- گلپايگاني: احتياط مستحب آن است كه با آن نماز نخواند.

خوئي، تبريزي،صافی، سيستاني: جايز است كه با آن نماز بخواند.

*****

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۸۸- نماز خواندن با لباسی که فرد شک دارد از اجزای حیوان حلال گوشت است یا حرام گوشت صحیح است.

بهجت: مسأله 697- اگر شك داشته باشد كه لباسي از مو يا پشم يا كرك حيوان حلال گوشت است يا حرام گوشت، چه در كشورهاي اسلامي تهيه شده باشد چه در كشورهاي غير اسلامي، نماز خواندن با آن مانعي ندارد؛ و اگر جنس آن از پوست و چرم و مانند آن باشد حكم آن در احكام طهارت (بحث مردار) گفته شد.

مكارم: مسأله 757- اگر شك داشته باشد كه لباس از پشم و كرك و موی حيوان حلال گوشت است يا حرام گوشت، نماز با آن صحيح است، خواه در داخل تهيه شده باشد يا در خارج.

زنجاني:مسأله 835- اگر شک داشته باشد که لباسی از حیوان حرام گوشت است یا حلال گوشت ، احتیاط مستحب ان است که با آن نماز نخواند . و فرقی نیست که آن لباس در کشورهای اسلامی تهیه شده باشد یا در کشورهای غیر اسلامی.

مظاهری: مسأله 678- اگر شک داشته باشد که لباسی از حیوان حلال گوشت است یا حرام گوشت، اگر در مملکت اسلامی  تهیه شده باشد نماز خواندن با آن مانعی ندارد ولی اگر در مملکت غیر اسلامی تهیه شده باشد، در مثل پوست نماز باطل است و در مثل پشم و مو اشکال ندارد.

جوادی آملی: مسأله 874- اگر كسی نداند لباس معیّنی از حیوان است یا غیر حیوان، اقامه نماز با آن مانعی ندارد؛ نیز اگر بداند از حیوان است و نداند از حرام گوشت است یا حلال‌گوشت، اشكالی ندارد؛ چه در كشور اسلامی درست شده باشد یا در كشور غیر اسلامی.

(مسأله 828) اگر انسان احتمال دهد تكمه صدفي و مانند آن از حيوان است نماز خواندن با آن مانعي ندارد و اگر بداند صدف است و احتمال بدهد صدف گوشت نداشته باشد نماز خواندن با آن مانع ندارد.

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.

*****

گلپايگاني، صافي: مسأله 836- تكمه صدفي و مانند آن كه معلوم نيست از حيوان حرام گوشت است نماز خواندن با آن مانعي ندارد.

خوئي 836، سيستاني: مسأْله 815- معلوم نيست كه صدف از اجزاء حيوان حرام گوشت باشد پس جايز است كه انسان با آن نماز بخواند.

تبريزي: مسأله 836- صدف از حيوانات حرام گوشت است ولي اگر انسان نداند كه تكمه و مانند آن از آن حيوان است، جايز است كه با آن نماز بخواند.

زنجاني: مسأله 834- نماز خواندن در صدف جايز است ولي خلاف احتياط استحبابي است؛ مگر بداند كه از اجزاء حيوان حرام گوشت مي باشد، كه نماز خواندن در آن صحيح نيست.

وحید: مسأله 834 – نماز خواندن با صدف و آنچه از آن ساخته می شود ، مانند تکمه صدفی جایز است.

مكارم: مسأله 756- نماز خواندن با دكمه صدف كه از حيوان حرام گوشت گرفته مي شود، مشكل است.

مظاهری: مسأله 677- اگر چیزهایی از حیوان حرام گوشت همراه نماز گزار باشد نظیر موی گربه و مروارید و تکمه صدف و مانند این ها اشکال ندارد.

جوادی آملی: مسأله 875- اگر كسی نداند فلان جزء لباس؛ مانند تكمه صدفی، از حیوان است یا نه و نداند از حیوان حرام‌گوشت است یا نه، اقامه نماز با آن مانعی ندارد؛ ولی با احراز آنكه مثلاً صدف از حیوان حرام‌گوشت است، نمیتوان در آن نماز را اقامه كرد.

(مسأله 829) با پوست سنجاب و خز نماز خواندن اشكال ندارد.

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.

*****

گلپايگاني، صافي 837، وحید 835: مسأله– پوشيدن خز خالص در نماز اشكال ندارد. و احتياط واجب آن است كه با پوست سنجاب نماز نخوانند.

خوئي، تبريزي: مسأله 837- پوشيدن خز خالص (خوئي: و همچنين سنجاب) در نماز اشكال ندارد، ولي احتياط مستحبّ آن است كه با پوست سنجاب نماز نخوانند.

فاضل: مسأله 831- با پوست خز نماز خواندن اشكال ندارد، ولي بنابراحتياط واجب با پوست سنجاب نماز نخواند.

زنجاني: مسأله 837- پوشيدن  پوست خزّ خالص، و همچنين چيزي از سنجاب در نماز اشكال ندارد؛ ولي احتياط مستحب آن است كه با پوست سنجاب نماز نخواند.

مكارم: مسأله 759 – بنابراحتياط  واجب بايد از پوست خز و سنجاب در نماز اجتناب كرد.

بهجت: مسأله 699- با پوست سنجاب و خز نماز خواندن بنابراظهر اشكال ندارد، بعد از اين كه بدانيم به دستور شرع تذكيه شده است؛ ولي احتياط اجتناب از سنجاب است.

سيستاني: مسأله 816- پوشيدن پوست سنجاب در نماز اشكال ندارد گرچه احتياط مستحب آن است كه با آن نماز نخوانند.

جوادی آملی: مسأله 876- از اجزای حیوان حرام‌گوشت، خز خالص كه با موی حیوان حرام‌گوشت دیگر مخلوط نشده باشد، نیز پوست سنجاب استثنا شده‌اند؛ یعنی نماز در آن‌ها صحیح است، هرچند احتیاط مستحب، در ترک پوست سنجاب است.

(مسأله 830) اگر با لباسي كه نمي داند كه از حيوان حرام گوشت است نماز بخواند نمازش صحيح است1، ولي اگر فراموش كرده باشد، بنابراحتياط واجب بايد ان نماز را دوباره بخواند.

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.

1- اراكي، بهجت: [پایان مسأله]

مكارم: رجوع كنيد به مسأله اختصاصي 758.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 665 بعداز مسأله 823 متن اصلی.

*****

خوئي، گلپايگاني، تبريزي، صافي838، سيستاني 817، وحید 836: مسأله- اگر با لباسي كه نمي داند يا فراموش كرده كه از حيوان حرام گوشت است نماز بخواند بنابراحتياط مستحبّ ان نماز را دوباره بخواند*.

* گلپايگاني، تبريزي، صافي، سيستاني: نماز او صحيح است.

* وحید: اعاده بر او لازم نیست هر چند احتیاط مستحب ان است که اعاده نماید و همچنین در صورتی که جاهل قاصر به حکم باشد.

زنجاني: مسأله 838- اگر با توجه به مسأله شرعي با لباسي كه غفلت دارد كه از حيوان حرام گوشت است، يا فكر مي كند از حيوان حرام گوشت نيست نماز بخواند، بنابراحتياط مستحب آن نماز را دوباره بخواند؛ امّا اگر از روي فراموشي در لباسي كه از حيوان حرام گوشت است نماز بخواند، بايد آن نماز را دوباره بخواند.

جوادی آملی: مسأله 877- اگر كسی نداند كه لباس او از حیوان حرام‌گوشت است یا میدانسته و اكنون فراموش كرده و در آن نماز خوانده است، نماز او صحیح است، هرچند احتیاط مستحب، اعاده نماز در صورت فراموشی است.

مسائل اختصاصي

مكارم:مسأله 758- فاضل: مسأله 833- نماز خواندن با چرمهاي مصنوعي كه بوسيله موادّ پلاستيكي و مانند آن مي سازند، اشكال ندارد بنابراين هرگاه انسان شكّ كند كه چيزي چرم مصنوعي است يا چرم واقعي يا از حيوان حرام گوشت، يا حيوان مرده(فاضل: يا حلال گوشت و مذّكي)، نماز با آن اشكال ندارد.

فاضل: مسأله 834- اگر غير از لباسي كه از حيوان حرام گوشت تهيه شده لباس ديگري ندارد چنانچه ناچار باشد لباس بپوشد، مي تواند با همان لباس نماز بخواند، و اگر ناچار نباشد بايد به دستوري كه براي برهنگان گفته شد نماز را بجا آورد و بنابراحتياط واجب يك نماز ديگر هم با همان لباس بخواند.

شرط پنجم: (برای مرد، طلا باف نباشد)

(مسأله 831) پوشيدن لباس طلاباف براي مرد1 حرام، و نماز با آن باطل است2 ؛ ولي براي زن در نماز و غير نماز اشكال ندارد.

1- گلپايگاني، صافي: در هر حال…

2- بهجت: باطل شدن نماز با آن به طور  مطلق در همه موارد، محلّ تأمّل است و احتياط در باطل بودن نماز است، بلكه بي وجه نيست…

*****

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۸۹- پوشیدن لباسی که از طلا بافته شده یا طلا در آن به کار رفته باشد برای مردان حرام و نماز با آن باطل است ولی برای زنان در همه حال (نماز و غیر آن) اشکال ندارد.

مكارم: مسأله 760- نمازخواندن با لباس طلابافت برای مردان جایز نیست و نماز را باطل میکند ولی براي زنان در صورتي كه اسراف نباشد اشكالي ندارد. در غير حال نماز نيز پوشيدن چنين لباسي براي مردان حرام است.

مظاهری: مسأله 680-  شرط پنجم و ششم: پوشیدن لباس طلا باف و ابریشم خالص برای مرد، حرام و نماز با آن باطل است. و اگر کسی عمدا و در حال اختیار  و با دانستن اینکه لباس او طلا باف یا ابریشم خالص است و با علم به مسأله، نماز در آن بخواند نماز او باطل است، ولی اگر سهوا یا در حال ناچاری یا ندانستن اینکه لباس او طلاباف یا ابریشم خالص است  یا ندانستن مسأله باشد اشکال ندارد.

جوادی آملی: مسأله 878-  پوشیدن لباس طلابافت برای مرد حرام و نماز او در آن باطل است؛ ولی برای خانم در نماز و غیر نماز اشكال ندارد. البته حكم اسراف یا لباس شهرت، جداست.

مسائل اختصاصی

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۹۱- استفاده از طلا در جراحی استخوان و دندان سازی برای مردان اشکال ندارد و موجب بطلان نماز نمی شود.

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۹۲- چیزی که طلای سفید نامیده می شود اگر همان طلای زرد باشد که در اثر ترکیب سفید شده است حکم طلای زرد را دارد ولی اگر عنصر طلا در آن به قدری کم است که عرفا به آن طلا نمی گویند استفاده از آن برای مرد اشکال ندارد همچنین استفاده از پلاتین اشکال ندارد.

جوادی آملی: مسأله 879- لباسی كه مخلوط به طلاست، در صورت صدق لباس طلا، حكم لباس خالص طلا را دارد و فرقی بین ساتر عورت و غیر آن نیست.

(مسأله 832) زينت كردن به طلا 1 مثل آويختن زنجير طلا به سينه و انگشتر طلا به دست كردن و بستن ساعت مچي طلا به دست2 براي مرد حرام و نماز خواندن با آنها باطل است3 واحتياط واجب آن است كه از استعمال عينك طلا هم خودداري كند4 ولي زينت كردن به طلا، براي زن در نماز و غير نماز اشكال ندارد.

1- خوئي، تبريزي، سيستاني، زنجاني: پوشيدن طلا…

2- خوئي، زنجاني، تبريزي: و عينك طلا گذاشتن…

مظاهری: بستن ساعت مچی طلا و مانند این ها…

3- اراکی، خوئي، تبريزي، سيستاني، زنجاني: ولي {زينت كردن به طلا}، براي زن در نماز و غير نماز اشكال ندارد.

 بهجت: براي مرد در نماز و غير نماز حرام است، و در باطل بودن نماز با آنها تأمّل است اگر چه مطابق احتياط بلكه خالي از وجه نيست؛ و همراه داشتن طلا و حمل آن بدون اينكه صدق پوشش بكند، و همچنين دنداني كه پوشش طلا دارد براي مرد در نماز مانعي ندارد؛ ولي زينت كردن به طلا براي زن در نماز و غير نماز اشكال ندارد.

4- فاضل: بايد از استعمال عينك طلا هم خودداري كند…

*****

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۹۰- استفاده مردان از زنجیر و انگشتر طلا و نیز ساعت مچی طلا اگرچه برای مدتی کوتاه مانند لحظه عقد باشد حرام است هر چند به قصد زینت نباشد و از دیگران هم مخفی کند و بنابر احتیاط واجب نماز نیز با آن باطل است.

وحید: مسأله 838- پوشیدن طلا مثل آویختن زنجیر طلا به گردن و بستن ساعت مچی طلا به دست و عینک طلا گذاشتن و انگشتر طلا به دست کردن و مانند این ها بر مرد حرام، و نماز خواندن با آنها باطل است ولی برای زن در نماز و غیر نماز اشکال ندارد.

مظاهری: مسأله 681- زينت كردن به طلا مثل آويختن زنجير طلا به سينه و انگشتر طلا به دست كردن و بستن ساعت مچي طلا و مانند اینها، در نماز و غیر نماز، براي مرد حرام است.

جوادی آملی: مسأله 880-  زینت كردن به طلا در بدن یا لباس، به گونه‌ای كه پوشیدن طلا صدق كند؛ مانند آویختن زنجیر طلا به سینه و به دست كردن انگشتر طلا و بستن ساعت مچی طلا به دست، برای مرد حرام و نماز وی در آن باطل است؛ ولی زینت كردن به طلا برای خانم جایز و نمازش در آن صحیح است.

(مسأله 833) اگر مردي نداند يا فراموش كند كه انگشتري يا لباسش از طلا است1 و با آن نماز بخواند نمازش صحيح است.

این مسأله در رساله آیات عظام مكارم و بهجت نیست.

1- خوئي، گلپايگاني، تبريزي، صافي، وحید: يا شكّ داشته باشد…

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله831.

*****

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۹۳- اگر مردی نداند یا فراموش کند انگشتر یا لباسش از طلا است و با آن نماز بخواند نماز صحیح است.

فاضل: مسأله 837- اگر به جهت ندانستن يا فراموشي، در طلا نماز بخواند بنابراحتياط واجب نمازش باطل است.

جوادی آملی: مسأله 881-  اگر مردی نداند یا فراموش كند كه لباس یا انگشتر او از طلاست، گناه نكرده و نماز او در آن باطل نیست، هرچند احتیاط مستحب در حال فراموشی، اعاده نماز است.

زنجاني: مسأله 841- اگر مردي نداند يا شك داشته باشد كه انگشتري يا لباس او از طلا است و با آن نماز بخواند، نمازش صحيح است و احتياط مستحب آن است كه نماز را دوباره بخواند؛ ولي اگر فراموش كند كه انگشتري يا لباس او از طلا است، بايد آن نماز را دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا كند.

سيستانی: مسأله 820- اگر مردی حکم ذکر شده را نداند یا اینکه حکم را بداند ولی نداند یا فراموش کند انگشتر یا لباس او از طلا است یا شک داشته باشد و با آن نماز بخواند، نمازش صحیح است، ولی اگر نسبت به حکم مساله جاهل مقصر باشد نماز باطل است و باید دوباره آن را بخواند..

مسائل اختصاصي

مكارم: مسأْله 762- دندان طلا اگر در جلو باشد و جنبه زينت داشته باشد براي مردان چه در نماز و چه در غير نماز اشكال دارد مگر اينكه ناچار باشد.

فاضل: مسأله 838- زينت كردن به طلا يا پوشيدن لباس طلا باف براي مرد حرام است، چه آشكار باشد يا پنهان و نماز با آن باطل است بنابراين اگر زير پيراهن مرد طلا باف باشد يا زنجير طلا در گردن آويخته باشد گرچه پيدا نباشد حرام و نماز را باطل مي كند.

فاضل: مسأله 841- اگر انگشتر يا زنجير طلا و مانند آن در جيب مرد باشد اشكال ندارد و نماز را باطل نمي كند.

جوادی آملی: مسأله 882- پوشیدن لباس یا فلزی كه طلا بودن آن مشكوک است، جایز است و نماز در آن، باطل نیست.

جوادی آملی: مسأله 883- در حرام بودن پوشیدن لباس طلا، فرقی بین لباس رو و لباس زیر و بین آستر و ابره نیست.

جوادی آملی: مسأله 884- حمل طلا، اعم از مسكوک و غیر آن، در نماز و غیر نماز، جایز است، چنان‌كه نماز با آن، صحیح است.

شرط ششم:( برای مرد، از ابریشم خالص نباشد)

(مسأله 834) لباس مرد نمازگزار1 بايد ابريشم خالص نباشد2 و در غير نماز هم پوشيدن آن براي مرد حرام است3 و در چيزي كه نماز در آن تمام نمي شود مانند بند شلوار و عرقچين نيز به احتياط واجب نبايد از حرير خالص باشد.

1- خوئي، گلپايگاني، تبريزي، صافي: حتّي عرقچين و بند شلوار بنابراحتياط…

زنجاني: لباس نمازگزار حتی اگر زن باد؛ حتّي عرقچين و بند شلوار او،…

سيستاني: لباس مرد نمازگزار كه به تنهايي مي توان با آن عورت را پوشاند…

2- فاضل: و همچنين بنابراحتياط واجب چيزهايي مانند عرقچين و مانند آن كه به تنهايي ساتر عورتين نيستند، اگر ابريشم خالص باشند نماز با آن باطل است…

نوري: و همچنين بنابراحتياط واجب چيزهايي مانند عرقچين و بند شلوار كه به تنهايي ساتر عورتين نيستند در غير نماز هم پوشيدن آن براي مرد حرام است.

3- خوئي، گلپايگاني، سيستاني، فاضل، صافي، تبريزي، زنجاني: [پایان مسأله]

بهجت: ولي چيزهايي مثل عرقچين و يا بند شلوار و جوراب و مانند آن –كه به تنهايي عورت را نمي پوشاند- اگر ابريشم خالص باشد، بنابرأظهر نماز با آنها صحيح است، گرچه خلاف احتياط است.

*****

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۹۴- لباس نمازگزار مرد حتی چیزهایی که عورت او را نمی پوشاند مانند عرقچین جوراب و مانند آن اگر از ابریشم خالص باشد نماز با آن باطل است و در غیر نماز هم پوشیدن آن برای مرد حرام است ولی اگر دستمال ابریشمی و مانند آن همراه نمازگزار مثلاً در جیب او باشد اشکال ندارد و نماز را باطل نمی کند.

مكارم: مسأله 763 – پوشيدن لباس از ابريشم خالص براي مردان حرام است، حتّي عرقچين و بند شلوار؛ و نماز با آن باطل است، حتّي آستر لباس نيز نبايد از ابريشم خالص باشد؛ امّا براي زنان، همه اينها چه در حال نماز و چه در غير نماز جايز است.

وحید: مسأله 840 – لباس مرد نمازگزار باید از ابریشم خالص نباشد؛ و همچنین است بنابراحتیاط واجب مثل عرقچین و بند شلوار. و در غیر نماز هم پوشیدن لباسی که ابریشم خالص باشد برای مردان حرام است.

مظاهری: مسأله 682- چیزهایی از ابریشم خالص و طلا که صدق لباس و زینت نمی کند و همچنین لباس های طلاباف و ابریشم که ساتر عورت نیستند نظیر عرقچین و جوراب کوتاه و دستمال در نماز، و غیر نماز برای مرد اشکال ندارد.[و نیز رجوع کنید به ذیل مسأله 831].

سبحانی: مسأله 696 – لباس مرد نمازگزار، حتّی عرقچین و بند شلوار باید ابریشم خالص نباشد و در غیر نماز هم پوشیدن آن برای مرد  حرام است.

جوادی آملی: مسأله 885- پوشیدن لباس ابریشم خالص برای مرد در غیر نماز حرام و در نمـاز ـ گذشته از حـرام بودنش ـ موجب بطلان آن است و به احتیاط واجب، چیزهایی كه با آن‌ها به تنهایی نتوان نماز را اقامه كرد؛ مانند عرقچین و كمربند و جوراب، باید از حریر محض نباشد.

مسأله اختصاصی

جوادی آملی: مسأله 886- پوشیدن لباس ابریشم خالص برای خانم جایز و نماز با آن، صحیح است.

(مسأله 835) اگر آستر تمام لباس يا آستر مقداري از آن1 ابريشم خالص باشد، پوشيدن آن براي مرد حرام و نماز در آن باطل است2.

این مسأله در رساله آیات عظام: جوادی آملی و مظاهری نیست.

1- گلپايگاني: كه زيادتر از چهار انگشت بسته است…

خوئي، تبريزي، سيستاني، زنجاني،وحید: اگر تمام آستر لباس يا مقداري از آن…

امام خامنه ای ۹۵: اگر آستر لباس حتی مقداری از آن…

صافي: اگر تمام آستر لباس يا مقداري از آن كه زيادتر از چهار انگشت بسته است…

2- بهجت: پوشيدن آن براي مرد خالي از اشكال نيست.

مكارم: رجوع كنيد به ذيل مسأله 834.

(مسأله 836) لباسي را كه نمي داند از ابريشم خالص است يا چيز ديگر،پوشيدن آن اشكال ندارد و نماز با آن صحيح است1.

این مسأله در رساله آیت الله بهجت نیست.

1- گلپايگاني: اگر در غير نماز بپوشد اشكال ندارد ولي احتياط مستحبّ آن است كه با آن نماز نخواند.

خوئي، تبريزي، زنجاني، صافي، سيستاني، وحید: پوشيدن آن جايز است و نماز در آن نيز اشكال ندارد.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 831.

*****

جوادی آملی: مسأله 887- لباسی كه معلوم نیست از ابریشم خالص باشد؛ یا از چیز دیگری باشد كه پوشیدن آن جایز است، پوشیدنش در غیر نماز حرام نیست و در حال نماز، بیاشكال است.

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۹۶- پوشیدن لباسی که نمی‌داند از ابریشم خالص است یا چیز دیگر اشکال ندارد و نماز با آن صحیح است.

(مسأله 837) دستمال ابريشمي و مانند آن اگر در جيب مرد باشد اشكال ندارد و نماز را باطل نمي كند.

این مسأله در رساله آیت الله جوادی آملی نیست.

امام خامنه ای، مظاهری: رجوع كنيد به ذيل مسأله ۸۳۴.

(مسأله 838) پوشيدن لباس ابريشمي براي زن در نماز و غير نماز اشكال ندارد.

این مسأله در رساله آیت الله جوادی آملی نیست.

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۹۷-

مكارم: رجوع كنيد به ذيل مسأله 834.

*****

بهجت: مسأله 706- پوشيدن لباس ابريشمي براي زن و خنثاي مشكل بنابرأظهر، در نماز و غير نماز اشكال ندارد؛ ولي صحّت نماز پسر غير مكلف با لباس ابريشمي در حال اختيار –بنابرشرعيّت-  نماز او، محلّ تأمّل است.

جوادی آملی: مسأله – پوشیدن لباس ابریشمی برای زن در نماز و غیر نماز اشکال ندارد.

زنجاني: مسأله- پوشيدن لباس ابريشمي خالص براي زن در غير نماز اشكال ندارد ولي با آن نماز نخواند.

مظاهری: مسأله 683- پوشیدن لباس طلا باف و ابریشم خالص و زینت نمودن به طلا برای زنان در نماز و غیر نماز اشکال ندارد بلکه استحباب زینت نمودن آنها به طلا در نماز خالی از وجه نیست.

مسائل اختصاصي

مكارم: مسأله 766- هرگاه لباس مخلوط از ابريشم و غير آن باشد، اشكالي براي هيچ كس ندارد امّا اگر غير ابريشم به قدري كم باشد كه به حساب نيايد، براي مرد جايز نيست.

فاضل: مسأله 846- هرگاه لباس مرد نمازگزار مخلوط از ابريشم و غير آن باشد، نماز خواندن در آن صحيح است مشروط برآنكه غير ابريشم از جنسي باشد كه نماز در آن صحيح باشد امّا اگر غير ابريشم به قدري كم باشد كه به حساب نيايد، نماز خواندن با آن لباس براي مرد جايز نيست.