موجبات عدّه
1- طلاق و آنچه ملحق به آن است مانند فسخ و انفساخ
(مسأله 2739) طلاق صغيره و يائسه- اگرچه به آنها دخول شده باشد- وزن غير مدخول بها، چه ازدبُر باشد چه از قُبل، عده ندارد و دخول با داخل شدن حشفه، تحقق پيدا مى‌كند، اگرچه انزال نشود، چه آن دخول حلال باشد چه حرام، مثل اين‌كه در روزى كه روزه واجب معين دارد، يا در حال حيض است، ادخال كند.
(مسأله 2740) اگر زن مطلقه حامله نباشد وعادتش هم منظم باشد، عده‌اش سه طهر است، و اگر دوحيض بگذرد وخون حيض سوّم را ببيند، عده‌اش تمام مى‌شود. زنى كه در سن حيض است امّا به سبب مرض و مانند آن حيض نمى‌شود، عده‌اش سه ماه كامل است؛ چه جدايى او به سبب طلاق باشد چه به سبب فسخ و انفساخ. اگر زن مضطربه باشد، چه اضطرابش از ناحيه حيض باشد كه يك بارحيض مى‌شود وبار ديگر حيض نمى‌شود، يا بعد از سه يا چهار يا شش ماه، يك بار حيض مى‌شود، وچه اضطرابش از ناحيه شك و وهم باشد كه آيا به سنّ يائسگى رسيده يا نه؟ وبطور كلى هر زن مطلقه‌اى كه سه ماه بر او بگذرد وخونى نبيند، عده‌اش تمام مى‌شود و چيزى بر او نيست؛ بعد از سه ماه خون ببيند يا نبيند، و زنى كه حيضش منظم است، اگر سه طهر بر او بگذرد، عده‌اش تمام مى‌شود، اگرچه كمتر از سه ماه باشد، و زنى كه در سن كسى است كه حيض مى‌بيند و در هر دو ماه يا سه ماه بطور منظم يك بار حيض ببيند، عده‌اش سه طهر است؛ اگرچه تا نُه ماه طول بكشد. اگر زن بعد از طلاق به سببى تا سه ماه خون نبيند و در ماه چهارم يا پنجم و … خون ببيند، عدّه‌اش سه ماه است؛ اگرچه بهتر آن است كه چنان‌چه جوان باشد تا يك سال بلكه پانزده ماه صبر كند.
(مسأله 2741) اگر زن مستحاضه‌اى كه طهر نمى‌بيند، طلاق داده شود، عده‌اش به ماه حساب مى‌شود؛ حتى اگر در هر ماه بطور منظم، موعد معينى داشته باشد. براى توضيح بيشتر مجموعه‌اى از حالات را بيان مى‌كنيم.
حالت اوّل: زنى كه عادت منظم ومستقرى دارد وحامله نيست، عده‌اش به طهر قُروء است؛ چه عادتش يك بار يا دو بار در هر ماه باشد- و چه عادتش در هر دو، يا سه ماه يك بار باشد- و فرقى نمى‌كند كه سبب جدايى طلاق باشد يا فسخ و انفساخ.
حالت دوّم: زنى كه مدّت پاك بودنش سه ماه كامل يا بيشتر باشد، عده‌اش به ماه حساب مى‌شود؛ چه عادتش در هرچهار ماه يك بار منظم و مستقرباشد، چه نباشد. چنان‌چه يك بار بعد از سه ماه خون ببيند و يك بار بعد از چهار ماه و يك بار بعد از پنج ماه و به همين ترتيب، مثل زنى
كه در دو ماه متوالى حيض شود وبعد تا چهار يا پنج ماه يا بيشتر حيض نشود اين گونه افراد نيز عده شان سه ماه است و درسه ماه فرقى نمى‌كند كه كامل باشد يا با تلفيق [نصف از اين ماه ونصف از ماه ديگر].
حالت سوّم: زنى كه حيض نمى‌شود و نمى‌داند كه اين مشكل به دليل كثرت سنّ است يا عارضه ديگر، عده‌اش سه ماه است، همين طور زنى كه نازا است.
حالت چهارم: مستحاضه‌اى كه طهر نمى‌بيند، عده‌اش سه ماه است اگرچه عادتش منظم باشد و چنان‌چه عده را سه ماه قرار دهد، ديگر لازم نيست كه در آنها كاملًا پاك باشد، پس اگر در اثناى آنهابطور اتفاقى حيض ببيند، دوباره عده گرفتن واجب نيست.
(مسأله 2742) عده طلاق زن غير حامله كه در سن حيض است، ولى به سببى حيض نمى‌شود، سه ماه است؛ اگرچه با تلفيق باشد.
(مسأله 2743) عده طلاق زن باردار، وضع حمل اوست؛ بنابراين با وضع حمل عده تمام مى‌شود، اگرچه در همان ساعت باشد؛ چه حمل او با دخول باشد يا باريختن منى در محل مخصوص، عقد دايم باشد يا متعه. عده زن با سقط جنين نيز تمام مى‌شود، اگرچه جنين كامل نباشد و در مرحله مضغه باشد و اگر دو قلو حامله باشد، عده‌اش تمام نمى‌شود، مگر اين‌كه دومى و آخرى را وضع حمل نمايد.
(مسأله 2744) اگر زن را طلاق دهد و او ادعا كند كه حامله است، بايد تا نُه ماه منتظر بماند و اگر وضع حمل نكرد سه ماه ديگر را از باب احتياط صبر كند.