غسل مس میت
اگر کسی بدن انسان مردهای را که تمام بدن او سرد شده ولی هنوز غسل داده نشده است، لمس کند یعنی جایی از دست و پا و صورت و سایر بدن خود را به هر جای بدن او برساند واجب است برای کارهایی که نیاز به طهارت از حدث اصغر دارد، غسل کند. مانند نماز، طواف واجب و مس آیات قرآن، این را «غسل مس میت» مینامند.
توجه
دست زدن به عضوی که از بدن مرده جدا شده، پس از سرد شدن و پیش از غسل دادن، در حکم دست زدن به بدن مرده است.
دست زدن به عضوی که از بدن شخص زنده جدا شده است، غسل مس میت ندارد.
مواردی که مس بدن انسان مرده سبب غسل مس میت نمیباشد:
۱. کسی که در میدان جنگ به شهادت رسیده است.
۲. مرده ای که بدنش هنوز سرد نشده است.
۳. مرده ای که سه غسلش را دادهاند.هرگاه شک کنیم میتی را غسل دادهاند یا نه، با مس جسد یا اجزای آن (البته پس از سرد شدن) واجب است غسل مس میت کرد، و نماز بدون غسل مس میت صحیح نیست، ولی اگر اصل غسل میت احراز شود، با مس جسد یا بعضی از اجزای آن، غسل مس میت واجب نیست، حتی اگر در صحت غسل آن میت شک داشته باشیم.
کسی که غسل مس میت کرده است، اگر بخواهد نماز بخواند باید وضو بگیرد و این غسل بر خلاف غسل جنابت، کفایت از وضو نمیکند.
- اگر چند میّت را لمس کند یا یک میّت را چند بار لمس کند، یک غسل کافی است.
احکام محتضر (کسی که در حال جان دادن است)
شایسته است که شخص مسلمان را در حال احتضار به پشت و به سمت قبله بخوابانند، به طوری که کف پای او به جانب قبله باشد. بسیاری از فقها این عمل را بر خود محتضر در صورتی که قادر باشد و بردیگران واجب دانستهاند و احتیاط در انجام آن ترک نشود.
واجبات پس از مرگ
غسل.
حنوط.
کفن.
نماز.
دفن.
توجه
-در بینش اسلامی، مرده مسلمان نیز مانند زندهی او دارای احترام است. تکریم مردهی مسلمان در قالب اعمالی (از قبیل غسل و کفن و دفن و مانند آن) است که در شرع مقدس اسلام واجب شده است و همه مکلفین نسبت به آن مکلف و مخاطباند.
-غسل و حنوط و کفن و نماز و دفن مسلمان از واجبات کفایی است یعنی بر هر مکلفی واجب است، ولی اگر بعضی آن را انجام دادند از دیگران ساقط میشود، و اگر هیچ کس به این وظیفه عمل نکند همه معصیت کردهاند.
– اگر کسی بداند که غسل یا کفن یا نماز یا دفن میت را باطل انجام دادهاند باید دوباره آن را به جا آورد، ولی اگر گمان دارد که باطل بوده یا شک دارد که درست بوده یا باطل، لازم نیست اقدام نماید.
-برای غسل وکفن و نماز و دفن میت، باید از ولی او اجازه بگیرند. ولیّ میت عبارت است از پدر و مادر و فرزندان و به همین ترتیب، بقیهی طبقات وارثان. در میت زن، شوهر او از دیگران مقدم است.