مسأله 1608- اگر روزه دار عمداً تمام سر را در آب فرو برد، اگر چه باقي بدن او از آب بيرون باشد، بنابراحتياط واجب بايد قضاي آن روزه را بگيرد1، ولي اگر تمام بدن را آب بگيرد و مقداري از سر بيرون باشد، روزه باطل نمي شود2.
1- خوئي، بهجت، وحید: روزه اش (بهجت: بنابرأقوي) باطل مي شود…
گلپايگاني، صافي، فاضل: بنابراحتياط واجب روزه اش باطل مي شود…
تبريزي: بنابراحتياط روزه اش باطل می شود…
سبحانی: باید قضای آن روزه را بگیرد…
2- بهجت: و همچنين در حالي كه مانع و حائل غليظي دور سر را فرا گرفته و يا سر به چيزي آغشته شده كه مانع از رسيدن آب به آن باشد، فرو بردن تمام سر در آب، بنابرأظهر روزه را باطل نمي كند.
*****
امام خامنه ای: مسأله ۸۶۷- اگر روزه دار عمداً تمام سر را در آب فرو ببرد، بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل میشود و باید روزه آن روز را قضا کند.
امام خامنه ای: مسأله ۸۶۸- در حکم مسأله قبل فرقی نیست بین اینکه هنگام فرو بردن سر در آب، بدن نیز در آب باشد یا فقط سر را در آب فرو برد.
مكارم: مسأله 1365- روزه دار بنابراحتياط واجب تمام سر را عمداً در آب فرو نبرد حتي اگر بقيه بدن بيرون از آب باشد، اما اگر تمام بدن و قسمتي از سر زير آب برود ولي مقداري از سر بيرون باشد روزه باطل نمي شود.فرو بردن سر در مایعاتی مانند گلاب و آبهای مضاف دیگر حکم آب مطلق را دارد
زنجاني: مسأله 1617- بر روزه دار حرام است كه عمداً در آب فرو رود بطوری که تمام سر داخل آب قرار گیرد، ولي چنانچه معصيت كرده و اين كار را انجام دهد، ظاهراً روزه اش باطل نمي شود و احتياط مستحب در روزه واجب، آن است كه دوباره بجا آورد و اگر تمام بدن را آب بگيرد ولي تمام يا مقداري از سر بيرون باشد، اشكال ندارد.
سيستاني: مسأله 1588- فرو بردن تمام سر درآب روزه را باطل نمي كند ولي كراهت شديد دارد.
مظاهری: مسأله 1263- فرو بردن سر درآب گرچه از روی عمد باشد روزه را باطل نمی کند گرچه مستحب است که تمام سر را در حال روزه در آب فرو نبرد.
جوادی آملی: مسأله 1693- فرو بردن عمدی سر در آب، به گونه‌ای که تمام سر یکدفعه زیر آب باشد، روزه را باطل میكند، گرچه بدن یا موهای سر بیرون آب باشد. این کار، علاوه بر قضای روزه، كفّاره هم دارد.
مسأله 1609- اگر نصف سر را يك دفعه و نصف ديگر آن را دفعه ديگر در آب فرو برد1، روزه اش باطل نمي شود2.
اين مسأله در رساله آيات عظام: سيستاني و مظاهری نيست
1- گلپايگاني، صافي: كه هيچوقت تمام سر زير آب نباشد…
2 – بهجت: بنابرأظهر.
زنجاني: اشكالي ندارد.
*****
جوادی آملی: مسأله 1694- اگر روزه‌دار یک بار نصف سر را در آب فرو برد و بیرون بیاورد و بار دیگر نصف دیگر سر را در آب فرو برد، روزه‌اش باطل نمیشود.
امام خامنه ای: مسأله ۸۶۹- اگر نصف سر را در آب فرو ببرد و بیرون بیاورد و سپس نصف دیگر سر را در آب فرو برد، روزه اش باطل نمی شود.
مسأله اختصاصی
جوادی آملی: مسأله 1760 – اگر روزه‌دار بداند که با رفتن به استخر و مانند آن، سر او در حال شنا كردن، بی اختیار در آب فرو میرود، یا مقداری آب از حلق او فرو میرود، نباید به آنجا برود؛ اگر برود و سرش در آب فرو رود، یا آب از حلق او فرو رود، روزهٔ او باطل میشود و قضا و كفّاره دارد.
مسأله 1610- اگر شك كند كه تمام سر زير آب رفته يا نه، روزه اش صحيح است1.
اين مسأله دررساله آيات عظام: سيستاني ، مكارم ،بهجت، جوادی آملی و مظاهری نيست.
1- وحید: ولی اگر به قصد اینکه تمام سر را زیر آب ببرد درآب فرو رود و شک کند که تمام سر زیر آب رفته یا نه، روزه اش باطل است ولی کفّاره ندارد.
امام خامنه ای: مسأله ۸۷۱-
*****
گلپايگاني، صافي: مسأله 1619- اگر قصد داشت كه سر را زير آب فرو ببرد و شك كند كه تمام سر زير آب رفت يا نه، بنابراحتياط واجب روزه اش باطل است.
خوئي، تبريزي: مسأله 1619- اگر به قصد اينكه تمام سر را زير آب ببرد و در آب فرو رود و شك كند كه تمام سر زير آب رفته يا نه، روزه اش باطل است ولي كفّاره ندارد.
زنجاني: مسأله 1619- اگر شک کند که با فرو رفتن در آب، تمام سر زیر آب میرود یا نه، می‌تواند در آب فرو رود.
سبحانی: مسأله 1283- اگر قصد فرو بردن سر در آب نداشته ولی اتفاقا تمام سر زیر آب رفته روزه اش صحیح است ولی اگر قصد آن را داشته گرچه تمام سر هم زیر آب فر نرود روزه اش باطل می شود.
مسأله 1611- اگر تمام سر زيرآب برود ولي مقداري از موها بيرون بماند روزه باطل مي شود1.
اين مسأله در رساله آيات عظام: سيستاني ،بهجت، جوادی آملی ومظاهری نيست.
1- مكارم: روزه اش اشكال دارد.
*****
خوئي، تبريزي: مسأله 1620- اگر تمام سر زير آب برود، اگر چه مقداري از موها بيرون بماند روزه باطل مي شود.
امام خامنه ای: مسأله ۸۷۰: اگر عمداً تمام سر را زیر آب ببرد ولی مقداری از موها بیرون بماند، بنابر احتیاط واجب روزه باطل می شود.
زنجاني: مسأله 1620– جايز نيست روزه دار تمام سر را زير آب ببرد، هر چند مقداري از موها بيرون بماند.
مسأله 1612- احتياط واجب آن است كه سر را در گلاب فرو نبرد ولي در آبهاي مضاف ديگر و در چيزهايي ديگر كه روان است اشكال ندارد.
اين مسأله دررساله آيات عظام: امام خامنه ای، سيستاني ، سبحانی و مظاهری نيست.
مکارم: رجوع کنیدبه ذیل مساله 1608
*****
اراكي: 1647، فاضل: 1661، نوری: مسأله 1609- احتياط واجب آن است كه سر را در آبهاي مضاف. فرو نبرد و اما فرو بردن سر در چيزهايي ديگر كه روان است اشكال ندارد.
. فاضل: بخصوص گلاب…
. نوري: گلاب و آبهاي مضاف ديگر…
گلپايگاني، صافي: مسأله 1621- اگر سر را در گلاب فرو برد بنابراحتياط واجب روزه باطل مي شود چنانكه احتياط واجب آن است كه سر را در ابهاي مضاف ديگر هم فرو نبرد ولي در چيزهاي ديگر كه روان است اشكال ندارد.
خوئي، تبريزي: مسأله 1621- سر فرو بردن در غير آب از چيزهاي روان مانند شير به روزه ضرري ندارد بلكه أظهر اين است كه فرو بردن سر دراب مضاف نيز روزه را باطل نمي كند اگر چه أحوط ترك است.
وحید: مسأله 1620- سر فرو بردن در غیر آب از مایعات –مانند شیر و آب مضاف- روزه را باطل نمی کند و بنابراحتیاط واجب از فرو بردن سر در گلاب اجتناب کند.
بهجت: مسأله 1302- فرو بردن سر در آب مضاف، بنابرأحوط روزه را باطل مي كند.
زنجاني: مسأله 1621- احتياط مستحب آن است كه روزه دار سر را در گلاب و آبهاي مضاف و مايعات ديگر فرو نبرد.
جوادی آملی: مسأله 1700- اگر روزه‌دار تمام سر را در غیر آب، نظیر مایعات دیگری مثل برف، گِل، آب میوه، آب مضاف و مانند آن فرو برد، روزه‌اش باطل نمیشود. مایعی كه معلوم نیست آب است یا نه، همین حکم را دارد؛ یعنی سر فروبردن در آن، روزه را باطل نمیکند.
مسائل اختصاصی
جوادی آملی: مسأله 1701 – روزه‌داری كه دو نوع مایعِ آب و غیر آب در اختیار دارد و معلوم نیست كدام آب است، اگر سر را در هر دو فرو برد، روزهٔ او باطل میشود و با فرو بردن سر در یكی از آن دو، مرتكب حرام شده و این کار به احتیاط واجبْ قضا دارد؛ ولی كفّاره ندارد.
جوادی آملی: مسأله 1702 – اگر روزه‌دار با اطمینان به اینكه سرش در آب فرو نمیرود، خود را به آب اندازد و تمام سرش را آب فرا گیرد، روزه‌اش باطل نمیشود و باید فوراً سر را از آب بیرون آورد.
مسأله 1613- اگر روزه دار بي اختيار در آب بيفتد و تمام سر او را آب بگيرد، يا فراموش كند كه روزه است و سر در آب فرو برد، روزه او باطل نمي شود1.
اين مسأله در رساله آيات عظام: سيستاني ، سبحانی و مظاهری نيست.
1- زنجاني: اشكال ندارد و روزه او باطل نمي شود.
*****
مكارم: مسأله 1369- اگر روزه دار بي اختيار در آب بيفتد يا او را در آب بيندازند و سر او زير آب رود يا فراموش كندكه روزه است سر در آب فرو برد، روزه او باطل نمي شود، ولي اگر يادش بيايد، بنابراحتياط واجب بايد فوراً سررا از آب بيرون آورد.
جوادی آملی: مسأله 1703- اگر روزه‌دار بی اختیار، یا به غفلت، یا فراموشی، یا بر اثر لغزیدن و مانند آن، سرش در آب فرو رود و در آن حال متوجه شود و فوراً سر از آب بیرون آورد، روزه‌اش صحیح است.
امام خامنه ای: مسأله ۸۷۲- اگر روزه دار بی اختیار در آب بیفتد و تمام سر او را آب بگیرد یا به زور سر او را زیر آب ببرند، روزه اش باطل نمی شود ولی باید فوراً سر را از زیر آب خارج کند، همچنین اگر فراموش کند که روزه است و سر را در آب فرو برد، روزه باطل نمی شود ولی هرگاه یادش آمد، باید فوراً سرش را از آب بیرون بیاورد.
مسأله 1614- اگر عادتاً با افتادن درآب سرش زير آب مي رود، چنانچه با توجه به اين مطلب خود را در آب بيندازد و سرش زير آب برود و روزه اش باطل مي شود1.
اين مسأله دررساله آيات عظام: بهجت، امام خامنه ای، سيستاني ،مكارم، سبحانی، جوادی آملی و مظاهری نيست
1- فاضل: بنابراحتياط واجب.
*****
اراكي: مسأله 1649- اگر اطمينان داشته باشد كه با افتادن در آب سرش زيرآب نمي رود و خود را در آب بيندازد و سرش زير آب برود روزه اش باطل نمي شود.
خوئي، گلپایگانی، صافی، تبريزي، زنجاني: 1623، وحید: مسأله 1622- اگر به خيال اين كه . آب، سر او را نمي گيرد خود را در آب بيندازد و آب تمام سر او را بگيرد، روزه اش اشكال ندارد.
. گلپايگاني، صافي: اگر با اطمينان به اين كه…
مسأله 1615- اگر فراموش كند كه روزه است و سر را در آب فرو برد ، يا ديگري به زور سر او را در آب فرو برد، چنانچه در زير آب يادش بيايد كه روزه است، يا آن كس دست خود را بردارد ، بايد فوراً سر را بيرون آورد و چنانچه بيرون نياورد، روزه اش باطل مي شود1.
اين مسأله در رساله آيات عظام: سيستاني ، سبحانی و مظاهری نيست
1- گلپايگاني، صافي، فاضل: بنابراحتياط واجب.
زنجاني: چنانچه بيرون نياورد، معصيت كرده است.
امام خامنه ای، مكارم، جوادی آملی: رجوع كنيد به ذيل مسأله ۱۶۱۳.
مسأله 1616- اگرفراموش كند1 كه روزه است و به نيّت غسل سر را در آب فرو برد، روزه و غسل او صحيح است.
اين مسأله در رساله آيات عظام: امام خامنه ای، سيستاني ، بهجت و مظاهری نيست
1- جوادی آملی: اگر فراموش کند، یا غفلت کند…
*****
زنجاني: مسأله 1625- اگر به جهت عذري به نيّت غسل سر را در آب فرو برد، مثل اين كه فراموش كند كه روزه است يا بدون تقصير مسأله را نداند غسل او صحيح است و معصيتي نكرده است.
مسأله اختصاصی
جوادی آملی: مسأله 1707- اگر روزه‌دار نداند كه سر فرو بردن در آب روزه را باطل میكند و به عمد سر خود را در آب فرو برد، روزه او باطل است و در این مسأله فرقی میان علم به حكم و جهل به آن نیست.
مسأله 1617- اگر بداند كه روزه است و عمداً براي غسل سر را در آب فرو برد، چنانچه روزه او، روزه واجبي باشد كه مثل روزه كفّاره وقت معيّني ندارد، غسل صحيح و روزه باطل مي باشد1، ولي اگر واجب معيّن باشد، اگر به فرو بردن سر در آب ، قصد غسل كند، روزه او باطل است و بنابراحتياط واجب ، غسل او هم باطل است2 مگر آن كه در زير آب، يا در حال خارج شدن از آب نيّت غسل كند كه در اين صورت غسل او صحيح است و اما اگر روزه ماه رمضان باشد، هم غسل و هم روزه باطل است مگر ( آنكه در همان زير آب توبه نمايد و 3) در حال خارج شدن از آب نيّت غسل كند كه در اين صورت غسل او صحيح است.
اين مسأله در رساله آيات عظام: امام خامنه ای، سيستاني ، بهجت و مظاهری نيست
1- خوئي: چنانچه روزه او روزه رمضان باشد، روزه و غسل او هر دو باطل است و همچنين است حكم روزه قضا رمضان بعد از زوال علي الاحوط و اگر روزه مستحب باشد، يا روزه واجبي باشد كه مثل روزه كفّاره وقت معيّني ندارد غسل او صحيح و روزه اش باطل مي باشد و ظاهر اين است كه اين حكم در روزه واجب معيّن نيز جاري است.
گلپايگاني، تبريزي، صافي: چنانچه روزه او مثل روزه رمضان، واجب معيّن باشد، روزه و غسل او هر دو باطل است و اگر روزه مستحب باشد، يا روزه واجبي باشد كه مثل روزه كفّاره وقت معيّني ندار(گلپایگانی، صافی: و تمام کردن آن واجب نباشد- تبریزی: و افطار آن جایز است) غسل صحيح و روزه باطل مي باشد.
وحید: چنانچه روزه او روزه ماه رمضان باشد روزه و غسل او هر دو باطل است و همچنین است حکم روزه قضای ماه رمضانی که برای خودش بجا می آورد بعد از زوال بنابراحتیاط. ولی اگر روزه مستحب باشد یا روزه واجب دیگری باشد –چه واجب معین باشد مانند روزه ای که نذر کرده باشد در روز معین بگیرد و یا غیر معین باشد مانند روزه کفّاره- غسل او صحیح و روزه اش باطل می شود.
فاضل، نوري: چنانچه روزه او مثل روزه رمضان واجب معيّن باشد، بنابراحتياط واجب بايد دوباره غسل كند و روزه را هم (فاضل: بايد بنابراحتياط واجب) قضا نمايد و اگر روزه مستحب يا روزه واجبي باشد كه مثل روزه كفّاره وقت معيّني ندارد ، غسل صحيح و روزه (فاضل: بنابراحتياط واجب) باطل مي باشد.
سبحانی: چنانچه روزه او مثل روزه رمضان واجب معین باشد بنابراحتیاط واجب باید دوباره غسل کند و روزه را هم قضا نماید و اگر روزه مستحب یا روزه واجبی باشد که مثل روزه کفّاره وقت معین ندارد غسل صحیح و روزه باطل می باشد مگر در قضای ماه رمضان آن هم بعد از ظهر . در این صورت روزه و غسل هر دو باطل می شود.
2- اراكي: روزه و غسل او باطل است…
3- [قسمت داخل پرانتز در رساله آيت الله اراكي نيست]
*****
مكارم: مسأله 1370- اگر بداند روزه واجب معيّن است و عمداً [سر را در آب فرو برد] بنابر احتياط واجب هم روزه را بايد قضا كند و هم غسل را دوباره انجام دهد.
جوادی آملی: مسأله 1708- اگر بداند که روزه است و به‌عمد برای غسل‌کردن سر در آب فرو برد، روزهٔ او باطل است؛ چه روزهٔ ماه رمضان باشد؛ یا روزهٔ واجب دیگر كه وقت وسیع داشته باشد؛ و چه روزه مستحب؛ ولی در روزهٔ ماه رمضان باید در ماندهٔ روز، به رسم ادب از انجام دادن مفطر خودداری کند و روزه را هم قضا كند؛ اما غسل او در صورتی که در هر دو حال فرو رفتن در آب و مكث در آن، نیّت غسل کند، باطل است و اگر در زیر آب توبه کرده و در حال بیرون آمدن از آب نیّت غسل كند، صحیح است.
زنجاني: مسأله 1626- اگر بداند كه روزه است و بدون عذر در روزه واجب معيّن براي غسل، سر را در آب فرو برد، معصيت كرده و بنابر احتياط غسلش باطل مي شود {ولی روزه اش صحیح است}.
مسأله 1618- اگر براي آن كه كسي را از غرق شدن نجات دهد سر را در آب فرو برد، اگر چه نجات دادن واجب باشد، روزه اش باطل مي شود1.
اين مسأله در رساله آيات عظام: امام خامنه ای، سيستاني ، بهجت ، سبحانی و مظاهری نيست
1- فاضل: بنابراحتياط واجب.
*****
زنجاني: مسأله 1627- به زير آب بردن سر براي روزه دار هميشه حرام نيست، بلكه ممكن است به جهتي همچون نجات دادن كسي جايز يا لازم باشد.
مكارم: مسأله 1367- كسي كه براي نجات غريق مجبور است سر را در آب فرو ببرد روزه اش اشكال دارد، ولي به عنوان نجات جان مسلماني اين كار واجب است، و بعداً قضا كند.
جوادی آملی: مسأله 1704- اگر روزه‌دار برای نجات غریقی به عمد سر در آب فرو برد، روزه‌اش باطل میشود، هرچند نجات جان مسلمان بر او واجب باشد و روزه او قضا دارد؛ ولی كفّاره ندارد.
مسائل اختصاصی
امام خامنه ای: مسأله ۸۷۳- ریختن آب روی سر یا ایستادن زیر دوش حمام، روزه را باطل نمیکند.
مكارم: مسأله ۱۳۶۸- غوّاصان، اگر سر خود را در كلاهك پنهان كنند و با آن زير آب روند، روزه آنها صحيح است.
جوادی آملی: مسأله ۱۷۰۹- اگر روزه‌دار در روزهٔ ماه رمضان ـ همچنین در روزهٔ قضای رمضان در بعد از ظهر ـ جُنُب شود و رفع جنابت او منحصر به غسل ارتماسی باشد، باید به جای غسلْ تیمم كند و اگر در روزهٔ مستحب یا روزهٔ قضای رمضان در وسعت وقت و پیش از ظهر چنین شرایطی پیش آید، باید روزه را مثلاً با غسل ارتماسی باطل كند.
جوادی آملی: مسأله 1710 – اگر روزه‌دار با توجه به روزه‌دار بودن و علم به غصبی بودن آب، برای غسل‌کردن سر در آب فرو برد، روزه و غسل او باطل است؛ چه روزهٔ واجب باشد؛ یا مستحب.
جوادی آملی: مسأله 1711 – اگر روزه‌دار در روزهٔ ماه رمضان، یا قضای آن در تنگی وقت، یا روزهٔ نذر معیّن، با توجه به روزه‌دار بودن و بدون علم به غصبی بودن آب، برای غسل‌کردن سر در آب فرو برد، روزه و غسل او باطل است، ولی اگر در روزهٔ مستحبی یا واجبِ وقت‌دار ـ مانند قضای رمضان در پیش از ظهر ـ چنین کند، روزه او باطل، ولی غسل او صحیح است.
جوادی آملی: مسأله 1712 – اگر روزه‌دار بداند این آب غصبی است، ولی از روزه‌دار بودنش غافل باشد و برای غسل‌کردن سر در آب فرو برد، غسل او باطل؛ ولی روزه او صحیح است.
جوادی آملی: مسأله 1713 – اگر روزه‌دار با فرض اینكه قبلاً میدانست روزه دارد و نیز میدانست آب غصبی است، ولی اکنون هر دو مطلب را فراموش كرده و برای غسل‌کردن سر در آب فرو برد، روزه او صحیح است؛ ولی غسل او در صورتی که غاصب آب، خودش بوده، باطل است و اگر غاصب شخص دیگری بوده، غسل او صحیح است.
جوادی آملی: مسأله 1714 – اگر روزه‌دار به نیّت غسل ارتماسی وارد آب استخر یا دریا شده و شک دارد تمام سر در آب فرو رفته یا نه، روزه او باطل است و قضا دارد؛ ولی كفاره ندارد