مسأله ۱۶۴۶- هرگاه روزه دار عمداً قي كند – اگر چه بواسطه مرض۱ و مانند آن ناچار باشد- روزه اش باطل مي شود۲ ولي اگر سهواً يا بي اختيار قي كند اشكال ندارد۳.
۱- سبحانی: و برای رفع مسمومیت…
۲- مظاهری: ولی کفّاره ندارد و قضای تنها کافی است اما اگر جهلا یا سهوا یا بی اختیار قی کند روزه اش باطل نمی شود.
۳- بهجت: ولي نبايد آن را عمداً فرو ببرد.
*****
مكارم: مسأله ۱۳۸۹- قي كردن از روي عمد روزه راباطل مي كند هر چند براي نجات از مسموميت و درمان بيماري و مانند آن باشد ولي قي كردن بدون اختيار يا از روي سهو روزه را باطل نمي كند.
امام خامنه ای: مسأله ۸۵۵- هرگاه روزه دار عمداً قی (استفراغ) کند، روزه اش باطل میشود؛ هرچند به واسطه بیماری و مانند آن ناچار به این کار باشد ولی اگر سهواً یا بی اختیار باشد، روزه باطل نمیشود.
جوادی آملی: مسأله ۱۷۴۲- قی كردن عمدی، روزه را باطل میکند.
مسأله اختصاصی
جوادی آملی: مسأله ۱۷۴۳ – اگر چیزی مانند هستهٔ میوه از حلق خارج شود و قی كردن عمدی بر آن صدق نکند، روزه باطل نمیشود.
مسأله ۱۶۴۷- اگر در شب چيزي بخورد كه مي داند بواسطه خوردن آن، در روز بي اختيار قي مي كند احتياط واجب آن است كه روزه آن روز را قضا نمايد۱.
اين مسأله در رساله آيات عظام: امام خامنه ای، بهجت نيست
۱- مكارم: روزه باطل نمي شود ولي احتياط مستحب اين است كه چنين كاري نكند و اگر كرد، روزه را قضا نمايد.
وحید: روزه اش باطل نمی شود و احتیاط مستحب آن است که روزه آن روز را قضا نماید.
فاضل: به احتياط واجب روزه او باطل مي شود.
جوادی آملی: چنانچه آن را بخورد و در روز با اختیار قی كند، روزهٔ او باطل میشود و قضا دارد؛ ولی اگر بی اختیار قی كند، به احتیاط واجبْ قضا دارد و در هردو صورت، به رسم ادب باید تا مغرب چیزی نخورد.
زنجاني، سيستاني: روزه اش صحيح است (زنجاني: ولي احتياط مستحب آن است كه روزه آن روز را قضا نمايد).
مظاهری: خوب است اگر در روز قی می کند روزه آن روز را قضا نماید.
مسأله ۱۶۴۸- اگر روزه دار بتواند از قي كردن خودداري كند چنانچه براي او ضرر و مشقّت نداشته باشد ، بايد خودداري نمايد۱.
اين مسأله در رساله امام خامنه ای نيست
۱- جوادی آملی: چنانچه برای او حرج یا ضرری نباشد، باید خودداری كند؛ وگرنه روزه او باطل میشود و قضا دارد و اگر حرج یا ضرری باشد، میتواند قی كند و روزه آن روز قضا دارد.
*****
زنجاني: مسأله ۱۶۵۷- اگر مقدمات قي كردن براي روزه دار ، بي اختيار حاصل شود لازم نیست از قی کردن خودداری کند ولی چنانچه برای او ضرر یا مشقّت شدید نداشته باشد بنابراحتیاط مستحب ازآن خودداري كند.
سيستاني: مسأله ۱۶۱۸- اگر اگر روزه دار بتواند از قی کردن خودداری کند، چنانچه خود به خود انجام شده است ـ به گونه‌‌ای که عرفاً نگویند فرد، خودش را وادار به قی کردن نموده ـ لازم نیست از آن جلوگیری کند و روزه اش صحیح می‌باشد.
مكارم: مسأله ۱۳۹۱- واجب نيست روزه دار با فشار آوردن به خود، از قي كردن خودداري كند، ولي اگر ضرر و مشقّتي نداشته باشد بهتر است جلوگيري كند.
سبحانی: مسأله ۱۳۱۲- اگر موجبات قی کردن غیر اختیاری فراهم شود خودداری از آن لازم نیست .
مسأله ۱۶۴۹- اگر مگس درگلوي روزه دار برود، چنانچه به قدري پايين رود كه به فرو بردن آن خوردن نمي گويند، لازم نيست آن را بيرون آورد و روزه او صحيح است و اگر به اين مقدار پايين نرود۱، بايد آن را بيرون آورد۲ و اگر چه موجب شود كه قي كند و روزه اش باطل شود و چنانچه فرو برد روزه اش باطل مي شود و بنابراحتياط واجب بايد كفّاره جمع بدهد.
اين مسأله در رساله آيات عظام: اراكی، بهجت و امام خامنه ای نيست
۱- فاضل: و بيرون آوردن آن ممكن باشد بايد آن را بيرون آورد و اگر باعث قي كردن شود روزه او باطل مي شود.
نوري: و بداند كه بواسطه بيرون آوردن آن قي مي كند واجب نيست بيرون آوردن و روزه اش صحيح است.
۲- سبحانی: و چنانچه فرو برد روزه اش باطل می شود و باید کفّاره هم بدهد.
*****
گلپايگاني، خوئي، صافي، تبريزي، زنجانی: مسأله ۱۶۵۸- اگر مگس در گلوي روزه دار برود، چنانچه ممكن باشد بايد آن را بيرون آورد(۱) و روزه اش باطل نمي شود ولي اگر بداند كه بواسطه بيرون آوردن آن، قي مي كند واجب نيست بيرون آورد و روزه اش صحيح است.
(۱) زنجاني: و روزه او صحيح است، ولي اگر مجبور باشد كه يا آن را ببلعد يا با قي كردن آن را بيرون آورد ، واجب است آن رابيرون آورد و در هر دو صورت، بلعيدن و قی کردن روزه او باطل مي شود.
سيستاني: مسأله ۱۶۱۹- اگر خرده‌‌های غذا یا اشیای ریز دیگر، در گلوی روزه دار برود، چنانچه به مقداری پایین رفته باشد که به فرو دادن آن خوردن گفته نشود، لازم نیست آن را بیرون آورد، و روزه‌اش صحیح است. و اما اگر به این مقدار فرو نرفته باشد باید آن را بیرون آورد هرچند که این کار متوقف بر قی کردن باشد مگر در صورتی که قی کردن برای او ضرر، یا مشقت زیادی ـ که معمولاً قابل تحمّل نیست ـ داشته باشد و چنانچه آن را قی نکند و فرو برد، روزه‌اش باطل میشود، و اگر آن را با قی کردن خارج کند نیز روزه‌اش باطل میشود.
وحید: مسأله ۱۶۵۷- اگر مثلا مگس در گلوی روزه دار برود، چنانچه ممکن باشد بدون قی کردن آن را بیرون بیاورد باید بیرون آورد روزه او صحیح است، ولی اگر ممکن نباشد، چنانچه طوری باشد که به فرو دادنش خوردن صدق می کند باید بیرون آورد هر چند بواسطه قی کردن باشد و روزه اش باطل است و اگر خوردن صدق نمی کند باید بیرون نیاورد و روزه اش صحیح است.
مكارم: مسأله ۱۳۹۲- اگر خرده هاي غذا يا حشره اي مانند مگس، بي اختيار در گلوي روزه دار برود چنانچه به قدري پايين برود كه نمي توان آن را بيرون آورد روزه اش صحيح است و اگر بتواند آن را بيرون آورد بايد چنين كند و بيرون آوردنش ضرري براي روزه ندارد، بلكه اگر در اين حال فرو برد روزه اش باطل است.
مظاهری: مسأله ۱۲۲۴- اگر چیزی نظیر مگس در گلوی روزه دار برود اگر ممکن باشد باید آن را بیرون بیاورد و روزه او باطل نمی شود و اگر ممکن نباشد فرو بردن آن مانعی ندارد و روزه او صحیح است.
جوادی آملی: مسأله ۱۷۴۸- اگر حشره‌ای ـ مانند مگس ـ، به گلوی روزه‌دار برود، چنانچه بدون قی كردن، بتواند آن را بیرون آورد، واجب است چنین كند و روزه او صحیح است و اگر نتواند، چنانچه نگهداشتن آن، حرج یا ضرر جانیِ غیر قابل تحمل دارد، باید قی كند و روزهٔ او باطل است و قضا دارد.
مسأله اختصاصی
مظاهری: مسأله ۱۲۲۵- اشخاصی که به تنگی نفس مبتلا می شوند و به دستور پزشک هنگام تنگی شدید نفس توسط وسیله ای که حاوی مواد اکسیژنی است از راه دهان اکسیژن به ریه خودشان می رسانند روزه آنها صحیح است.
مسأله ۱۶۵۰- اگرسهواً چيزي را فرو ببرد و پيش از رسيدن به شكم يادش بيايد كه روزه است۱، چنانچه به قدري پايين رفته باشد كه اگر آن را داخل شكم كند خوردن نمي گويند لازم نيست آن را بيرون آورد و روزه او صحيح است۲.
اين مسأله در رساله آيات عظام: بهجت ، امام خامنه ای، سبحانی و مظاهری نيست
۱- گلپايگاني، صافي: چنانچه ممكن باشد بايد آن را بيرون آورد و روزه اش صحيح است.
خوئي، تبريزي: بيرون آوردن آن لازم نيست و روزه او صحيح است.
۲- فاضل: و اگر به وسط يا ابتداء حلق رسيده باشد بايد آن را بيرون آورد و در اين مورد قي كردن صدق نمي كند.
مكارم: رجوع كنيد به ذيل مسأله ۱۶۴۹.
*****
زنجاني: مسأله ۱۶۵۹- اگر سهواً چيزي را فرو ببرد اگربه قدري فرو رفته باشد كه به آن خوردن بگويند، بيرون آوردن آن لازم نيست ولي اگر به قدري فرو رفته است كه به آن خوردن نمي گويند پس اگر مي تواند، نبايد آن را بخورد، بلي، چنانچه بيرون آوردن آن قي كردن به حساب مي آيد یا با قی کردن همراه می شود اگر آن را بيرون آورد روزه اش باطل مي شود، همچنانكه خوردن آن نيز روزه را باطل مي كند.
وحید: مسأله ۱۶۵۸- اگر سهوا چیزی را فرو ببرد و از حلق گذشته باشد و پیش از رسیدن به معده یادش بیاید که روزه است بیرون آوردن آن لازم نیست و روزه او صحیح است.
جوادی آملی: مسأله ۱۷۴۶- اگر روزه‌دار، پس از بردن غذا به دهان و پیش از رسیدن آن به حلق، متوجه شود که روزه است، واجب است غذا را برگرداند؛ ولی اگر پس از فرو بردن غذا به حلق ـ که خوردن به آن صدق نمیکند ـ متوجه شود که روزه است، چنانچه برگرداندن آن ممکن باشد، چون قی کردن بر او صدق نمیکند، باید آن را برگرداند و روزهٔ او صحیح است.
مسأله ۱۶۵۱- اگر يقين داشته باشد كه بواسطه آروغ زدن، چيزي از گلو بيرون مي آيد۱ نبايد۲ عمداً آروغ بزند۳ ولي اگر يقين نداشته باشد اشكال ندارد.
این مسأله در رساله آیات عظام: امام خامنه ای، جوادی آملی و مظاهری نیست.
۱- زنجاني: به گونه اي كه به آن قي كردن مي گويند…
سيستاني: چنانچه طوري باشد كه بر آن قي كردن صدق كند…
۲- خوئي، تبريزي: بنابراحتياط…
وحید: بنابراحتیاط واجب…
۳- گلپايگاني، صافي: بلكه اگر احتمال بدهد بنابراحتياط واجب آروغ نزند.
زنجاني: و اگر احتمال آن را بدهد آروغ زدن، خلاف احتياط استحبابي است و اگر اين احتمال را هم ندهد آروغ زدن هيچ اشكالي ندارد هر چند آروغ زدن باعث قي گردد.
مسأله ۱۶۵۲- اگر آروغ بزند و بدون اختيار چيزي در گلو يا دهانش بيايد۱، بايد آن را بيرون بريزد۲ و اگر بي اختيار فرو رود، روزه اش صحيح است۳.
۱- خوئي، گلپايگاني، صافي، سيستاني، تبريزي، زنجاني: اگر آروغ بزند و چيزي در گلو يا دهانش بيايد…
۲- مكارم: و اگر عمداً فرو ببرد روزه اش باطل است ولي اگر بي اختيار فرو رود اشكال ندارد.
۳- بهجت: و درصورت فرو بردن عمدي، روزه اش باطل و قضا و كفّاره بر او واجب مي شود.
فاضل: اگر بي اختيار فرو رود، اشكال ندارد و احتياط مستحب آن است كه قضاي آن را نيز بجا آورد.
امام خامنه ای: مسأله ۸۵۶-
*****
جوادی آملی: مسأله ۱۷۴۷- اگر با آروغ زدن، چیزی از حلق روزه‌دار به دهانش آید و به‌عمد آن را فرو برد، روزه‌اش باطل است و قضا و كفّاره دارد؛ گرچه مایهٔ تنفر باشد، كفّاره جمع ندارد.
مسائل اختصاصی
بهجت: مسأله ۱۳۲۸- اگر روزه دار با علم و عمد قصد انجام فعلي را بنمايد كه روزه را باطل مي كند، روزه اش باطل است ولي كفّاره ندارد.
جوادی آملی: مسأله ۱۷۴۹ – اگر روزه‌دار در روزهٔ واجب معیّنی ـ مثل روزه ماه رمضان ـ در حال نماز باشد و خردهٔ غذا یا حشره‌ای بی اختیار به گلوی او برود که قابل بازگرداندن است؛ ولی نمیتواند تا پایان نماز آن را نگه دارد و برای بیرون انداختن آن، ناچار به تكلّم به «أخ» است ـ که نماز را باطل میکند ـ چنانچه وقت برای نماز، حتی با ادراک یک ركعت باقی است، باید با قطع نماز، آن چیز را بیرون اندازد و روزه را ادامه دهد؛ اما در ضیق وقت، مخیّر بین باطل کردن نماز و قضای آن، یا باطل کردن روزه و قضای آن است.