۷. مبطلات
۱. خوردن و آشامیدن.
۲. آمیزش جنسی.
۳. استمنا (خود ارضایی جنسی).
۴. دروغ بستن به خدا و پیامبران و معصومین(علیهم الصلاه و السلام) ) (بنابر احتیاط واجب).
۵. رساندن غبار غلیظ به حلق (بنا بر احتیاط واجب).
۶. فرو بردن تمام سر در آب (بنا بر احتیاط واجب).
۷. باقی ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح.
۸. اماله (تنقیه) کردن با چیزهای روان و مایع.
۹. قی کردن عمدی.
توجه
به کارهایی که روزه را باطل میکند «مفطرات روزه» می‌گویند.
۱. خوردن و آشامیدن
۱. اگر روزهدار عمداً و آگاهانه چیزی بخورد یا بیاشامد روزه‌ی او باطل می‌شود، خواه آن چیز از خوراکیها و آشامیدنی های معمول باشد و خواه از چیزهای غیر خوراکی مانند کاغذ یا پارچه و امثال آن، و خواه زیاد باشد یا کم، مانند قطره‌های بسیار کوچک آب یا خرده‌ی کوچکی از نان.
۲. اگر روزهدار چیزی را که لای دندان مانده است عمداً فرو ببرد، روزهاش باطل می‌شود، اما اگر نداند غذا لای دندان ها است و یا فرو بردن آن عمدی و با توجه نباشد، روزه باطل نمی‌شود.
۳. خوردن و آشامیدن از روی سهو و فراموشی روزه را باطل نمی‌کند و تفاوتی هم بین اقسام روزه از واجب و مستحب نیست.
۴. فرو بردن آب دهان روزه را باطل نمی‌کند.
۵. احتیاط واجب آن است که روزهدار از استعمال آمپول‌های تقویتی و آمپول‌هایی که به رگ تزریق می‌شود و همچنین انواع سِرُم‌ها خودداری کند ولی تزریق آمپول غیر تقویتی در عضله؛ مانند آنتی بیوتیک یا مسکن یا آمپول بی حسی و نیز دارویی که روی زخم‌ها و جراحت‌ها گذاشته می‌شود، اشکال ندارد.
۶. احتیاط واجب آن است که روزهدار مواد مخدری که از راه بینی یا زیر زبان جذب می‌شود خودداری کند.
۷. اگر موقعی که مشغول خوردن غذا است بفهمد صبح شده، باید لقمه را از دهان بیرون بیاورد، و اگر عمداً آن را فرو ببرد روزهاش باطل است. (وظیفه‌ی کسی که عمداً روزه را باطل کرده است بعداً گفته خواهد شد).
۸. فرو بردن اخلاط سر و سینه تا به فضای دهان نرسیده روزه را باطل نمی‌کند، اما اگر داخل فضای دهان شود احتیاط واجب آن است که آن را فرو نبرد.
۹. خوردن قرص و مانند آن در صورتی که برای درمان بیماری ضرورت داشته باشد، اشکال ندارد ولی روزه باطل می‌شود و باید قضای آن را بگیرد.
۱۰. جویدن غذا برای کودک و چشیدن غذا و مانند آن، که معمولاً به حلق نمی رسد، روزه را باطل نمی کند، هر چند اتفاقی و بی اختیار به حلق برسد و فرو رود؛ ولی اگر از اول بداند که به حلق می رسد، در صورت فرو رفتن، روزه باطل می شود.
۱۱. خونی که از لثه بیرون می‌آید تا آن را فرو نبرده است روزه باطل نمی‌شود و چنانچه در آب دهان مستهلک شود (و از بین برود) محکوم به طهارت است و بلعیدن آن اشکال ندارد و مبطل روزه نخواهد بود، و همچنین در صورت شک در همراه بودن آب دهان با خون، فرو بردن آن اشکال ندارد و به صحت روزه ضرر نخواهد زد.
توجه
به صرف بیرون آمدن خون از دهان، روزه باطل نمی‌شود، ولی واجب است از رسیدن آن به حلق جلوگیری کند.
۲. جماع (آمیزش جنسی)
۱. آمیزش جنسی روزه را باطل میکند، هر چند منی بیرون نیاید.
۲. اگر فراموش کند که روزه است و آمیزش جنسی کند، روزه‌ی او باطل نمی‌شود، ولی هر لحظه که یادش آمد باید فوراً از حال آمیزش خارج شود وگرنه روزهاش باطل است.
۳. استمنا (خودارضایی جنسی)
۱. اگر روزهدار عمداً کاری کند که منی از او بیرون بیاید روزهاش باطل می‌شود.
۲. محتلم شدن در روز (خروج منی در حال خواب) روزه را باطل نمی‌کند، و هرگاه روزهدار بداند که اگر در روز بخوابد محتلم می‌شود، لازم نیست از خواب خود جلوگیری کند.
۳. اگر روزهدار در حال بیرون آمدن منی از خواب بیدار شود واجب نیست از آن جلوگیری کند.
۴. دروغ بستن به خدا و پیامبران و معصومین (علیهم الصلاه و السلام)
۱. دروغ بستن به خدا و پیامبران و معصومین (علیهم الصلاه و السلام) بنابر احتیاط واجب موجب باطل شدن روزه می‌شود، هر چند بعداً توبه کند و بگوید که دروغ بسته است.
۲. نقل روایاتی که در کتب آمده است و انسان نمی‌داند که دروغ باشد، اشکال ندارد، هر چند احتیاط مستحب آن است که آنها را با نسبت به آن کتاب نقل کند (مثلاً بگوید: در فلان کتاب چنان نوشته شده است که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود…).
۵. رساندن غبار غلیظ به حلق
۱. روزهدار بنابر احتیاط واجب باید غبار غلیظ را، مانند غباری که از جارو کردن زمین خاکی بر می‌خیزد فرو ندهد، ولی صرف داخل شدن غبار در دهان و بینی بدون این که به حلق برسد روزه را باطل نمی‌کند، همچنین دود سیگار و دیگر دخانیات بنابر احتیاط واجب روزه را باطل میکند.
۲. استعمال اسپری که حاوی داروی رفع تنگی نفس است برای روزهدار اشکال ندارد و موجب بطلان روزه نمی شود.
۶. فرو بردن سر در آب
۱. اگر روزهدار عمداً تمام سر را در آب فرو ببرد، بنابر احتیاط واجب روزهاش باطل است و باید روزه‌ی آن روز را قضا کند.
۲. در حکم مسأله‌ی قبل فرقی نیست میان این که در هنگام فرو بردن سر در آب، بدن او نیز در آب باشد یا این که بدن او در بیرون باشد و فقط سر را در آب فرو ببرد.
۳. اگر نصف سر را در آب فرو ببرد و سپس بیرون بیاورد و نصف دیگر سر را در آب فرو کند روزهاش باطل نمی‌شود.
۴. اگر تمام سر زیر آب برود ولی مقداری از موها بیرون بماند بنابر احتیاط واجب روزه باطل می‌شود.
۵. اگر شک کند که تمام سر زیر آب رفته یا نه، روزهاش صحیح است.
۶. اگر روزهدار بی‌اختیار در آب بیفتد و تمام سر او را آب بگیرد روزهاش باطل نمی‌شود، ولی باید فوراً سر را از زیر آب خارج کند، همچنین اگر فراموش کند که روزه است و سر در آب فرو ببرد روزه‌ی او باطل نمی‌شود، ولی هرگاه یادش آمد باید فوراً سر را بیرون بیاورد.
۷. کسی که با پوشیدن لباس مخصوص (مانند لباس غواصی) بدون این که بدنش خیس شود در آب فرو رود، اگر لباس به سر او چسبیده باشد، صحت روزهاش محل اشکال است و بنابر احتیاط واجب قضای آن لازم است.
۸. ریختن آب روی سر یا ایستادن زیر دوش حمام، روزه را باطل نمی کند.
۷. باقی ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح
۱. کسی که در شب ماه رمضان دچار جنابت است باید تا پیش از اذان صبح غسل کند و اگر عمداً تا آن هنگام غسل نکند روزهاش باطل است. این حکم در مورد روزه‌ی قضای ماه رمضان نیز جاری است، البته در ماه رمضان تا مغرب باید از انجام کارهایی که روزه را باطل میکند، خودداری کند.
توجه
اگر در شب ماه رمضان جنب شود و بدون تعمد تا اذان صبح غسل نکند، مثل این که در خواب جنب شود و خواب او تا بعد از اذان صبح ادامه یابد روزه اش صحیح است، ولی در روزه ی قضا، اگر سهواً تا طلوع فجر غسل نکند، بنابر احتیاط روزه اش باطل است.
۲. اگر در ماه رمضان، غسل جنابت را فراموش کند و با حالت جنابت صبح کند، روزة آن روز صحیح است ولی اگر این فراموشی چند روز طول بکشد باید روزه های ایام فراموشی را قضا کند البته نمازها در هر حال باطل است.
۳. کسی که شک دارد بقاء بر جنابت روزه را باطل می کند یا نه و در حال جنابت روزه بگیرد، بنابر احتیاط واجب روزهاش باطل است[۱] و باید قضای آن را نیز بگیرد. ولی اگر یقین دارد که بقای بر جنابت روزه را باطل نمی کند و بر این اساس روزه بگیرد، روزه اش صحیح است، هرچند رعایت احتیاط در قضای روزه نیکو است.
۴. اگر شخصی در ماه مبارک رمضان با آب نجس غسل کند و بعد از چند روز متوجه شود که آن آب نجس بوده است، روزه های او محکوم به صحت است.
۵. کسی که در شب ماه رمضان وظیفه دارد غسل کند، اگر به دلیل تنگی وقت یا مضر بودن آب و امثال آن نتواند غسل کند، باید تیمم بدل از غسل به جا آورد.
توجه
کسی که وظیفه‌ی او تیمم است جایز است عمداً خود را در شبهای ماه مبارک رمضان جنب کند به شرط این که بعد از جنب شدن، وقت کافی برای تیمم داشته باشد
هرگاه کسی قبل از اذان صبح، غسل جنابت و یا تیمم بدل از آن را انجام دهد روزه‌ی او صحیح است، هر چند بعد از اذان صبح بدون اختیار از او منی خارج شود.
۶. اگر قبل از اذان صبح بخوابد و در خواب جنب شده و بعد از اذان بیدار شود، یا بعد از اذان بخوابد و در خواب جنب شود جنابت به روزه‌ی آن روز او ضرر نمی‌زند. بلی واجب است که برای نماز غسل کند و می‌تواند غسل را تا وقت نماز به تأخیر بیندازد.
توجه
-اگر روزهدار در روز ماه رمضان و سایر ایام که روزه است در حال خواب جنب شده، پس از بیدار شدن واجب نیست فوراً غسل کند.
۷. کسی که در بیداری جنب شده یا پس از جنب شدن در حال خواب، بیدار شده و می‌داند که اگر به خواب رود، تا پیش از اذان صبح برای غسل بیدار نخواهد شد، جایز نیست قبل از غسل کردن بخوابد، و اگر خوابید و پیش از اذان، غسل نکرد روزهاش باطل است، ولی اگر احتمال می‌دهد که پیش از اذان صبح برای غسل بیدار خواهد شد و تصمیم بر غسل داشته باشد ولی بیدار نشود روزهاش صحیح است، ولی اگر دوباره خوابید و تا صبح بیدار نشد باید قضای آن روز را به جا آورد.
توجه
هرگاه در شب ماه رمضان قبل از اذان صبح بیدار شود و متوجه احتلام خود نشود و دوباره بخوابد و بعد از اذان صبح بیدار شود و متوجه گردد که قبل از اذان صبح محتلم شده است روزهاش صحیح است. همچنین اگر قبل از فجر شک کند که محتلم شده یا نه، و اثری از احتلام در خود مشاهده نکند و چیزی بر او کشف نشود و به شک خود اعتنا نکند و دوباره بخوابد و بعد از اذان صبح بیدار شود و متوجه گردد که قبل از طلوع فجر محتلم شده است، روزهاش صحیح است.
۸. زنی که از عادت ماهانه پاک شده و باید غسل کند، و همچنین زنی که از نفاس (خونریزی زایمان) پاک شده و غسل بر او واجب است، اگر غسل را تا اذان صبح روز ماه رمضان تأخیر اندازد روزهاش باطل است.
۹. زن روزهدار اگر در اثنا‌ی روز خون حیض یا نفاس ببیند روزهاش باطل می‌شود، اگر چه نزدیک مغرب باشد.
توجه
اگر زنی در حال روزه‌ی نذری معین حیض شود روزهاش باطل می‌شود و قضای آن بعد از طهارت واجب است.
[۱]. مواردی که بنابر احتیاط واجب روزه باطل است، مکلف باید روزه را گرفته و قضای آن را نیز به جا آورد.
۸. اماله کردن با مایعات
۱. اماله کردن با چیز روان، اگر چه از روی ناچاری و برای معالجه باشد، روزه را باطل میکند.
۲. استفاده از شیاف جامد، اشکال ندارد و روزه را باطل نمی کند.
۹. قی کردن عمدی
۱. هرگاه روزهدار عمداً قی کند اگر چه به واسطه‌ی بیماری و مانند آن ناچار به این کار باشد، روزهاش باطل می‌شود، ولی اگر سهواً یا بی‌اختیار قی کند اشکال ندارد.
۲. اگر در هنگام آروغ زدن، چیزی در دهانش بیاید باید آن را بیرون بریزد و اگر بی‌اختیار فرو رود روزهاش صحیح است.
چند نکته در ارتباط با مفطرات روزه
- هرگاه روزهدار عمداً و از روی اختیار کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد روزه‌ی او باطل می‌شود و چنانچه از روی عمد نباشد، مثل این که پایش بلغزد و در آب فرو رود، یا از روی فراموشی غذا بخورد، یا به زور چیزی در گلوی او بریزند روزهاش، باطل نمی‌شود.
توجه
- هرگاه روزهدار خودش بر اثر اکراه دیگری مرتکب مفطری شود (و به عبارت دیگر مجبورش کنند که خودش افطار کند، مثلاً به او بگویند اگر غذا نخوری ضرر جانی یا مالی به تو می‌زنیم و او خودش برای جلوگیری از ضرر، غذا بخورد) روزهاش باطل می‌شود.
- اگر روزهدار سهواً یکی از کارهایی را بکند که موجب باطل شدن روزه است و سپس به خیال این که روزهاش باطل شده، عمداً بار دیگر یکی از آن کارها را انجام دهد، روزه‌ی او باطل می‌شود.
- هرگاه کسی شک‌کند مفطری انجام داده است‌یانه، مثلاً غبار غلیظی که وارد دهان شده آن را فروبرده است یا نه، یا آبی که داخل دهان کرده بیرون ریخته یا نه، روزهاش صحیح است.