حق شفعه در فروش اموال غير منقول ولى قابل قسمت، مثل زمين، خانه و باغ و منقول مثل وسايل ولباس، يا در آنچه كه منقول وقابل قسمت نيست مانند نهر كوچك وراه تنگ آب انبار، بنابراظهر ثابت است. امّا ثبوت حق شفعه در كشتى، نهر، راه، حمام و آسياب محل اشكال است و درعبدِ مشترك نيز ثابت است، ولى در مطلق حيوان بنابر اظهر ثابت نيست.
(مسأله 1601) اگركسى خانه‌اش را بفروشد براى همسايه‌اش حق شفعه نيست.
(مسأله 1602) اگر دو خانه كه هركدام مخصوص يك نفر است، در راهرو مشترك باشند، چنان‌چه يكى خانه خود را با سهم مشاع خود از راهروِ مشترك بفروشد، براى مالك خانه ديگرى حق شفعه ثابت است، خواه خانه‌ها قبلًا مشترك بوده وقسمت شده يا مشترك نبوده اند.
(مسأله 1603) خانه هايى كه هر كدام مخصوص يك نفر است، ولى همه در راهرو مشترك اند، اگر يكى از آنان خانه خود را با سهم خود از راهروِ مشترك بفروشد، براى بقيه حق شفعه ثابت است.
(مسأله 1604) اگر يكى از خانه‌ها بدون راهروِ مشترك فروخته شود، حق شفعه براى شريك در راهروثابت نيست.
(مسأله 1605) اگر يكى از شريك‌ها فقط سهم خود از راهرو مشترك را بفروشد، ظاهراً حق شفعه براى شريك ديگر ثابت مى‌شود.
(مسأله 1606) ظاهراً حق شفعه اختصاص به خانه ندارد، بلكه در غير خانه از املاك تقسيم شده كه در راهرو مشترك اند، وجود دارد مانند مغازه‌ها ومسافرخانه‌ها وزمين‌هاى زراعتى وغير آنها.
(مسأله 1607) اگر دو خانه مستقل كه هر كدام ملك شخصى است، در نهر، آبراه يا چاه مشترك باشند، اگر يكى از خانه‌ها را با سهم مشترك از نهر وآبراه يا چاه بفروشد، مالك خانه ديگر حق شفعه درخانه ندارد.
(مسأله 1608) حق شفعه فقط در فروش سهم مشاع از عين مشترك ثابت مى‌شود، بنابراين اگر كسى خانه يا زمين خود را بفروشد، همسايه‌اش حق شفعه ندارد. همچنين در عين تقسيم شده اگر يكى ازدو شريك سهم خود را بفروشد، ديگرى حق شفعه ندارد اما در صورتى كه به ضميمه مال تقسيم شده سهم مشاع خود را به يك معامله بفروشد، شريك او فقط در قسمتى كه مشاع است به اندازه قيمتى كه اختصاص به آن دارد، حق شفعه دارد.
(مسأله 1609) شفعه توسط بيع در غير خانه وزمين اختصاص دارد، بنابراين اگر جزء مشاع با هبه معوضه يا صلح يا غير آنها منتقل شود، براى شريك شفعه نخواهد بود، امّا در مورد خانه وزمين نيز بعيدنيست كه حق شفعه توسط بيع اختصاص داشته باشد.
(مسأله 1610) اگر قسمتى از عين، مِلك وقسمت ديگر وقف باشد، چنان‌چه آن قسمتى كه ملك است فروخته شود، بنابر اقوا موقوف عليهم حق شفعه ندارند اگر چه موقوف عليه يكى باشد.
(مسأله 1611) در صورت فروختن وقفى كه فروش آن جايز باشد، بنابر اقرب شريك حق شفعه دارد.
(مسأله 1612) حق شفعه وقتى ثابت مى‌شود كه عين فروخته شده بين دو نفر مشترك باشد، ولى اگرعين بين سه نفر يا بيشتر مشترك باشد ويكى بفروشد، هيچ كدام حق شفعه نخواهد داشت و اگر از ميان چند نفر شريك، فقط يكى از آنها سهم خود را نفروشد، او حق شفعه ندارد، البته در راهروى مشترك ميان خانه ها، حق شفعه وجود دارد اگر چه بين بيشتر از دو نفر مشترك باشند.
(مسأله 1613) اگر عين ميان دو نفر مشترك باشد ويكى قسمتى از سهم خود را بفروشد، حق شفعه براى ديگرى ثابت است.