مسأله ۹۶- خون انسان و هر حيواني كه خون جهنده دارد، يعني حيواني كه اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن مي كند۱، نجس است؛ پس خون حيواني كه مانند ماهي و پشه خون جهنده ندارد، پاك مي باشد.
۱- مکارم: یعنی اگر رگ آن را ببرند خون از ان به سرعت جاری می شود…
*****
خامنه ای: رساله آموزشی ص ۵۶: خون انسان و هر حیوان دارای خون جهنده (خونگرم) نجس است، چه حرام گوشت باشد و چه حلال گوشت.
خون حیوانی که دارای خون جهنده نیست ؛ مانند ماهی، لاک پشت و مار، پاک است ولی خوردن آن حرام است.
مسأله ۹۷- اگر حيوان حلال گوشت را به دستوري كه در شرع معيّن شده بكشند و خون آن به مقدار معمول۱ بيرون آيد، خوني كه در بدنش مي ماند، پاك است۲، ولي اگر به علت نفس كشيدن يا به واسطهٔ اين كه سر حيوان در جاي بلندي بوده خون به بدن حيوان برگردد، آن خون نجس است۳.
۱- سيستاني: به مقدار لازم…
۲- مكارم: مگر اينكه سر حيوان را در جاي بلند قرار دهند و خون به بدن حيوان برگردد، و اگر به علّت نفس كشيدن خون بازگردد نيز احتياط واجب اجتناب است.
زنجاني: ولي اگر به علت نفس كشيدن خون به بدن حيوان برگردد، يا بواسطهٔ اين كه سر حيوان در جاي بلندي بوده خون به مقدار متعارف بيرون نيايد آن خون نجس است. و بنابر احتياط مستحب از خوني كه در اجزاء حرام از حيوان حلال گوشت مانده، اجتناب كنند.
۳- گلپايگاني، صافي: و احتياط لازم، اجتناب از خون باقيمانده در اجزاءِ حرامِ حلال گوشت است.
بهجت: و همچنين چيزي كه با آن خون ملاقات كند آن هم نجس است.
*****
خامنه ای: رساله آموزشی ص ۵۶: اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری که در شرع معیّن شده است، بکشند و خون آن به مقدار معمول بیرون آید، خون باقیمانده در بدن آن، پاک است.
مسأله ۹۸- خوني كه در تخم مرغ مي باشد نجس نيست۱، ولي به احتياط واجب بايد از خوردن آن اجتناب كند۲ و اگر خون را با زردهٔ تخم مرغ به هم بزنند كه از بين برود، خوردن زرده هم مانعي ندارد.
۱- مظاهری: و خوردن آن هم مانعی ندارد.
سبحانی: ولی خوردن آن حرام است.
۲- فاضل: احتياط مستحب آن است كه از آن اجتناب شود.[پايان مسأله]
*****
اراکی مسأله ۹۷، گلپایگانی، خوئي، تبریزی، زنجانی، صافی: مسأله ۹۹ ـ بنابراحتياط واجب (زنجانی: بنابراحتیاط) از تخم مرغي كه ذرّه اي خون در آن است، بايد اجتناب كرد ولي اگر خون [مثلاً] در زرده باشد تا پوست نازك روي آن پاره نشده، سفيده پاك است.
بهجت: مسأله ۱۰۲- از خوني كه در تخم مرغ مي باشد بنابر احتياط بايد اجتناب كرد، ولي اگر خون در زرده باشد سفيده پاك است و اگر در سفيده باشد زرده پاك است.
خامنه ای: رساله آموزشی ص ۵۶: لکه ی خونی که گاهی در تخم مرغ یافت می شود پاک است، ولی خوردن آن حرام است مگر آن که با همزدن، از بین برود.
سيستاني: مسأله ۹۵- احتياط مستحب آن است كه از زردهٔ تخم مرغي كه ذره اي خون در آن مي باشد اجتناب شود.
جوادی آملی: مسأله ۹۹ ـ خونی كه در تخم مرغ است، خوردن آن حرام، و بنا بر احتياط واجب، نجس است.
وحید: مسأله ۹۹ ـ خونى كه در زرده تخم مرغ پيدا مى شود خوردن آن حرام و بنا بر احتياط محكوم به نجاست است.
مكارم: مسأله ۱۰۴- کافی است خون موجود در تخم مرغ را بردارند و دور بریزند و بقیه پاک و حلال است اما اگر عمدا به هم بزنند تا مستهلک شود خوردن آن اشکال دارد.
نوري: مسأله ۹۸- خوني كه در تخم مرغ مي باشد، بنابر احتياط واجب نجس است؛ ولي اگر در ميان پرده رقيقي است و آن پرده پاره نشده است، اجزاء تخم مرغ را نجس نمي كند.
مسأله ۹۹- خوني كه گاهي موقع دوشيدن شير ديده مي شود نجس است و شير را نجس مي كند.
*****
مکارم: مسأله ۱۰۵- بهتر است از رگه های خونی که در درون شیر دیده می شود و سپس مستهلک می گردد پرهیز شود؛ هرچند محکوم به حرمت و نجاست نیست.
مسأله ۱۰۰- خوني كه از لاي دندانها مي آيد۱، اگر به واسطهٔ مخلوط شدن با آب دهان از بين برود۲، پاك است۳ و فرو بردن آب دهان در اين صورت اشكال ندارد۴.
۱- مظاهری: نجس و خوردن آن حرام است، ولی …
۲- خوئي، تبريزي، سيستاني: اجتناب از آب دهان لازم نيست.[پايان مسأله]
۳- بهجت: [پایان مسأله].
۴- گلپايگاني، صافی: پاك است، ولي بهترآن است كه آن را فرو نبرند. زنجانی: پاك است، ولي احتیاط آن است كه آن را فرو نبرند.
*****
وحید: مسأله ۱۰۱- خونی که از دهان، مثلاً از لای دندانها می آید، اگر بواسطه مخلوط شدن با آب دهان از بین برود اجتناب از آب دهان لازم نیست، و اگر از بین نرود و آب از دهان بیرون بیاید اجتناب از آن لازم است.
مكارم: مسأله ۱۰۶- خوني كه از لثه يا جاي ديگر دهان بيرون مي آيد هرگاه در آب دهان حلّ شود و از بين برود پاك است و فروبردن آب دهان نيز در اين صورت جايز است، ولي عمداً اين كار را نكند.
جوادی آملی: مسأله ۱۰۱- خونی كه از لای دندانها، لثه يا جاهای ديگر دهان بيرون میآيد، نجس و فرو بردن آن حرام است؛ اما اگر با مخلوط شدن به آب دهان از بين برود، بنا بر احتياط، فرو نبرند.
نوري: مسأله ۱۰۰- خوني كه از لاي دندانها مي آيد نجس و خوردن آن حرام است؛ ولي اگر بواسطهٔ مخلوط شدن با آب دهان از بين برود پاك است؛ ولي فرو بردن آب دهان در اين صورت اشكال دارد.
مسأله ۱۰۱- خوني كه بواسطهٔ كوبيده شدن، زير ناخن يا زير پوست مي ميرد، اگر طوري شود كه ديگر به آن خون نگويند، پاك است۱ و اگر به آن خون بگويند۲ در صورتي كه ناخن يا پوست سوراخ شود۳ اگر مشقت ندارد بايد براي وضو و غسل خون را بيرون آورند۴ و اگر مشقّت دارد بايد اطراف آن را به طوري كه نجاست زياد نشود، بشويند و پارچه يا چيزي مثل پارچه، بر آن بگذارند۵ و روي پارچه دست تر بكشند۶.
۱- وحید: و اگر به آن خون بگویند نجس است ، و چنانچه پوست پاره شود وچیزی با آن ملاقات کند آن چیز نجس می شود و در این صورت اگر بیرون آوردن خون و تطهیر محلّ جهت وضو یا غسل حرجی باشد باید تیمم نماید.
۲- بهجت: نجس است و…
سيستاني: و ظاهر گردد نجس است؛ پس چنانچه ناخن يا پوست سوراخ شود بطوري كه خون جزء ظاهر بدن حساب شود، اگر بيرون آوردن خون و تطهير محل، جهت وضو يا غسل مشقت زياد دارد بايد تيمم نمايد.[پايان مسأله]
مكارم: مادام كه زير پوست و ناخن است براي وضو و غسل و نماز اشكال ندارد، اما هر گاه سوراخ شود اگر ضرر و زحمت فوق العاده اي ندارد بايد آن را بيرون آورند و اگر زحمت زياد دارد بايد براي وضو و غسل اطراف آن را بشوید و پارچه اي روي آن بگذارد و روي پارچه دست تر بكشد و احتياطاً تيمم هم بكند.
۳- فاضل: اگر به آن خون بگويند در صورتي نجس است كه ناخن يا پوست سوراخ شود، و در اين صورت…
۴- گلپايگاني، صافي: اگر به آن خون بگويند نجس است و در اين صورت اگر مشقت ندارد بايد براي وضو و غسل آن را برطرف سازند…
خوئي، تبريزي: اگر به آن خون بگويند نجس است و در اين صورت چنانچه ناخن يا پوست سوراخ شود اگر بيرون آوردن خون و تطهير محلّ، جهت وضو يا غسل مشقت (خوئي: مشقت زياد) دارد بايد تيمم نمايد (تبريزي: و بنابر احتياط لازم وضو هم بگيرد بطوري كه وقت وضو گرفتن، آب وضو نجس نشود). [پايان مسأله]
زنجاني: اگر به آن خون بگويند، نجس است و در اين صورت، چنانچه ناخن يا پوست سوراخ شود، اگر مشقت زياد ندارد بايد براي وضو يا غسل خوني كه ديده مي شود بيرون آورد و اگر مشقت زیاد دارد، باید اطراف آن را به صورتی که نجاست زیاد نشود بشوید و پارچه یا چیزی مانند آن بر آن بگذارد و هنگام وضو یا غسل روی پارچه دست تر بکشد و اگر گذاشتن پارچه ممکن نبود تیمم کند.
سبحانی: اگر به آن خون بگويند مادامی که زیر پوست و ناخن است برای وضو و غسل اشکال ندارد ولی اگر ناخن یا پوست سوراخ شود اگر مشقت ندارد باید برای وضو و غسل خون را بیرون اورند…
۵- اراكي: و به وظيفهٔ جبيره عمل نمايد.
۶- گلپايگاني، صافي: و احتياطاً تيمم هم بكنند.
نوري، سبحانی: و تيمم هم بكنند.
بهجت: همانطوري كه وضو يا غسل جبيره اي مي نمايد.
مظاهری: اگر مشقت دارد باید وضوی ارتماسی یا جبیره ای بگیرد و اگر [این هم] مشقت دارد باید تیمم کند.
*****
جوادی آملی: مسأله ۱۰۲- خونی كه زير ناخن يا زير پوست بر اثر كوبيده شدن منجمد میشود، اگر به گونه‌ای باشد كه ديگر به آن خون نگويند، پاک است و اگر به آن خون بگويند، در صورتی كه ناخن كنار رود يا پوست سوراخ‌شده ظاهر شود، اگر مشقت ندارد، بايد برای وضو و غسل خون را بيرون آورند و چنانچه مشقّت دارد، بايد اطراف آن را به گونه‌ای كه نجاست بيشتر نشود، بشويند و چيزی مانند پارچه بر آن بگذارند و روی آن دست تر بكشند.
مسأله ۱۰۲- اگر انسان نداند كه خون، زير پوست مرده يا گوشت بواسطهٔ كوبيده شدن به آن حالت درآمده، پاك است.
این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.
مسأله ۱۰۳- اگر موقع جوشيدن غذا ذرّه اي خون در آن بيفتد، تمام غذا و ظرف آن نجس مي شود و۱ جوشيدن و حرارت و آتش۲، پاك كننده نيست.
اين مسأله دررساله آیات عظام مکارم، سبحانی و مظاهری نیست.
۱- سيستاني: و بنابر احتياط لازم…
۲- زنجاني: جوشيدن و آتش…
مسأله ۱۰۴- زردابه اي كه در حال بهبودي زخم در اطراف آن پيدا مي شود، اگر معلوم نباشد كه با خون مخلوط است۱، پاك مي باشد.
۱- بهجت: و به آن خون زرد نيز نگويند پاك است؛ امّا اگر قبلاً مي دانستيم خون بوده ولي حالا شكّ در خون بودن آن داشته باشيم، نجس است.
جوادی آملی: اگر مخلوط بودن آن با خون، معلوم نباشد، پاک است و چنانچه خون يا مخلوط به خون به صورت پوست درآيد، پاک است.
*****
مكارم: مسأله ۱۰۹- زردابه اي كه گاه موقع خراشيدگي پوست يا در اطراف زخم پيدا مي شود، چنانچه معلوم نباشد خون است يا با خون مخلوط شده پاك است.
مظاهری: مسأله ۱۰۱- دلّه و زردابه ای که در حال بهبودی زخم دراطراف زخم یا روی آن پیدا می شود پاک است .
مسائل اختصاصي
خامنه ای: رساله آموزشی ص ۶۰: استفراغ پاک است، خواه از طفل شیرخوار باشد یا از طفلی که هم شیر می خورد و هم غذا و یا از انسان بالغ.
مكارم: مسأله ۱۱۰- پوست سرخ رنگي كه بعد از شستن زخم يا هنگام بهبودي روي زخم ظاهر مي شود پاك است، مگر اينكه يقين حاصل شود خون در آن است