مکارم: مسکر مایع
مسأله 111- شراب و هر چيزي كه انسان را مست مي كند، چنانچه به خودي خود روان باشد، نجس است1، و اگر مثل بنگ و حشيش، روان نباشد اگر چه چيزي در آن بريزند كه روان شود، پاك است.
1- زنجاني: و مايعي که فقط مصرف مقدار زیادی از آن خاصیت مست كنندگی دارد، مقدار كم آن نيز نجس است…
خوئي، تبريزي: شراب (خوئي: و نبيذي كه مسكر است) نجس است و بنابر احتياط واجب هر چيزي كه انسان را مست مي كند، چنانچه بخودي خود روان باشد نيز نجس است…
وحید: شراب و نبیذ مسکر نجس است؛ و در غیر این دو، از مسکرات مایع بجز فقّاع – که حکم آن خواهد آمد- احتیاط مستحبّ اجتناب است…
بهجت: شراب و هر چيزي كه زياد آن انسان را مست مي كند، چنانچه به خودي خود مايع باشد نجس و خوردن آن حرام است اگرچه كم باشد يا مست كنندگي آن خفيف باشد…
*****
خامنه ای رساله آموزشی ص ۵۸: مشروبات مست کننده بنابر احتیاط واجب نجس است.
اگر ماده ی مست کننده از مایعات نباشد، مانند بنگ و حشیش و با مخلوط شدن در آب یا مایع دیگر، به صورت مایع درآید نجس نیست.
سيستاني: م 108- شراب نجس است و غير آن از چيزهايي كه انسان را مست مي كند، نجس نيست.
مكارم: م 123 – شراب و هر مايعي كه انسان را مست مي كند نجس است بنابر احتياط واجب؛ امّا اگر مثل بنگ و حشيش باشد كه مخدّر و مستي آور است و ذاتاً مايع نيست پاك است، هرچند آن را با آب مخلوط كنند و به صورت مايع درآورند، ولي استعمال آن به هر حال حرام است.
جوادی آملی: م 114- شراب و هر مايع مستی آور نجس است، هرچند آن را به صورت جامد درآورند؛ ولی اگر چيزی مانند بنگ و حشيش، جامد باشد، اگرچه آن را به صورت مايع درآورند، پاک است.
مسأله 112- الكل صنعتي كه براي رنگ كردن درب و ميز و صندلي و مانند اينها به كار مي برند1 اگر انسان نداند از چيزي كه2 مست كننده و روان است درست كرده اند، پاك مي باشد3.
1- خوئي، وحید: تمام اقسامش پاك مي باشد.[پايان مسأله]
تبريزي: كه خودش به تنهايي مست كننده نيست پاك مي باشد.[پايان مسأله]
2- بهجت: به تنهايي…
3- گلپايگاني، صافي: اگر انسان نداند كه مست كننده است و يا نداند كه آن را ابتداء از چيز مست كنندهٔ روان درست كرده اند پاك است.
زنجاني: اگر انسان نداند كه مست كننده است يا نه، پاك است.
سبحانی: ولی خوردن آن حرام است.
*****
فاضل: م 118- الكل سفيد و طبي كه الكل خالص مي باشد و مصارف طبي دارد پاك مي باشد، مگر اينكه از شراب و فقاع گرفته شده باشد كه در اين صورت نجس است. همچنين مواد پاك كننده ديگر كه از مشتقات الكل است و در مراكز درماني كاربرد دارد پاك مي باشد. همچنين الكل صنعتي كه همان الكل سفيد به اضافه مقداري مواد سمّي است و كاربرد صنعتي دارد پاك مي باشد. ادكلن و مواد صنعتي ديگر نيز كه مشتمل بر الكل مي باشد پاك است.
جوادی آملی: م 115- الكل‌هايی كه نوشيدنی نيستند ـ مانند الكل صنعتی كه آن را برای رنگ كردن در، ميز، صندلی و مانند اينها به كار میبرند و الكل طبی كه فقط كاربرد پزشكی دارد ـ اگر كسی نداند از مايع مست‌كننده گرفته شده يا نه، پاک است؛ همچنين ادكلن، عطر، مواد شوينده، برخی از داروها و مواد صنعتی ديگر كه از الكل طبی يا صنعتی توليد میشود، پاک است.
سيستاني: م 109- الكل؛ چه صنعتي، و چه طبّي، تمام اقسامش، پاك است مگر آنکه معلوم و مُحرز باشد آن الکل از تبخیر و تقطیر شراب انگور، حاصل شده است که در این صورت، نجس می باشد.
مكارم: م 124 – الكل طبّي و صنعتي كه انسان نمي داند از چيز مست كنندهٔ مايع گرفته شده پاك است، همچنين ادكلن و عطرها و داروهايي كه با الكل طبّي يا صنعتي مخلوط است.
مظاهری: م 109- الکل صنعتی ، عطرها ، ادکلن ها و داروهایی که با آن مخلوط است، پاک می باشند.
خامنه ای رساله آموزشی ص ۵۸: الکلی که معلوم نیست ذاتاً از اقسام مشروبات مست کننده باشد، محکوم به طهارت است.
مسائل اختصاصي
مكارم: م 125- الكلهايي كه ذاتاً قابل شرب نيست يا جنبهٔ سمّي دارد، نجس نيست، ولي هر گاه آن را رقيق كنند و مشروب و مسكر باشد، نوشيدنش حرام است و احتياطاً حكم نجس دارد.
سبحانی: م 112- الکل هایی که ذاتاً قابل شرب نیستند و نوعی سم حساب می شوند نجس نیستند ولی اگر آنها را با آب رقیق کنند و قابل شرب بشوند حکم نجس دارند و نوشیدن آنها حرام است.
مسأله 113- اگر انگور و آب انگور به خودي خود جوش بيايد، حرام، ولي نجس نيست مگر آن كه معلوم شود كه مست كننده است1 و اگر بواسطهٔ پختن جوش بيايد خوردنش حرام است ولي نجس نيست.
1- اراكي: اگر انگور و آب انگور به خودي خود جوش بيايد، حرام، و پاك بودن آن محل اشكال است…
*****
خوئي، تبريزي، زنجانی، گلپایگانی، صافی: م ۱۱۴، فاضل: م 119، مظاهری: م 110- اگر انگور و آب انگور به خودي خود يا به واسطهٔ پختن جوش بيايد، پاك است ولي خوردن آن حرام است..
خامنه ای رساله آموزشی ص ۵۸: انگور یا آب انگوری که به خودی خود جوش بیاید یا با آتش جوشیده شده ولی دوسوم آن کم نشده است و مست کننده هم نیست، نجس نمی باشد ولی خوردن آن حرام است.
.گلپايگاني، صافي: و آنچه به آتش جوش آمده، اگر به آتش، دو ثلث آن كم شود حلال مي شود،و آنچه به غير آتش جوش آمده با سركه شدن حلال مي شود.
.زنجاني: خوردن آن حرام و بنابر احتياط نجس مي باشد.
وحید: م ۱۱۴ ـ اگر انگور يا آب انگور به واسطه پختن جوش بيايد، پاك ولى خوردن آن حرام است، و اگر به غير آتش جوش بيايد خوردن آن حرام و بنابر احتياط نجس است.
مكارم: م 126 – هرگاه آب انگور به خودي خود جوش آيد (جوش آمدني كه معمولاً مقدّمهٔ شراب شدن است) خوردن آن حرام و بنابراحتیاط واجب نجس است، ولي اگر با حرارت آتش يا غير آن به جوش آيد نجس نيست، اما خوردنش حرام است همچنين آب خرما و مويز و كشمش بنابراحتياط واجب.
نوري: م 119- اگر آب انگور به خودي خود جوش بيايد نجس است و اگر بواسطه پختن جوش بيايد، خوردنش حرام است، ولي نجس نيست. و اگر بواسطهٔ جوشاندن به آتش، دو سوّم آن كم شود حرام بودن آن نيز برطرف مي شود.
بهجت: م 117- اگر انگور و آب انگور به واسطهٔ پختن يا غير آن، جوش بيايد، بنابرأقوي و احوط، نجس و خوردنش حرام است و بايد از آن اجتناب نمود.
سيستاني: م 110- اگر آب انگور به خودي خود يا به واسطهٔ پختن جوش بيايد، پاك، ولي خوردن آن حرام است و همچنين انگور جوشيده، بنابر احتياط واجب حرام است ولي نجس نيست.
سبحانی: م 97 – اگر آب انگور یا خود انگورخود به خود جوش آید نجس و حرام است و اگر با حرارت آتش به جوش آید نجس نیست ولی خوردن آن حرام است، مگر اینکه دو ثلث آن تبخیر شود؛ و همچنین است خرما و مویز و کشمش و آب آنها .
جوادی آملی: م 116- اگر انگور و آب انگور به خودی خود يا با حرارت آتش جوش بيايد و دو سوم آن نرود، هرچند خوردن آن حرام است؛ ولی نجس نيست، مگر معلوم شود مست‌كننده است.
(مسأله 114- خرما و مويز و كشمش و آب آنها اگر جوش بيايند1، پاك و خوردن آنها حلال است2.
1- جوادی آملی: يا در غذا ريخته شده و بجوشند،…
2- گلپايگاني، صافي: اگر چه احتياط غير لازم آن است كه از آنها اجتناب كنند.
نوري، زنجاني: اگر چه احتياط مستحب آن است كه از آنها اجتناب كنند.
*****
سیستاني: م 111- خرما و مویز و کشمش و آب آنها هرچند جوش بيايند، پاك و خوردن آنها حلال است ولی اگر آب خرما، مویز و کشمش، بجوش آید و معلوم شود که مست کننده است، خوردن آنها حرام است اما نجس نمی باشد.
اراكي: م 113- خرما و آب آن اگر جوش بيايد پاك و خوردن آن حلال است. و امّا كشمش و آب آن، حكم انگور و آب آن را دارد.
بهجت: م 118- خرما، مویز، کشمش و آب آنها اگر خود به خود يا با پختن جوش بيايند، پاك بودن و خوردن آن محلّ اشكال است.
مكارم: م 127 – هرگاه مويز و كشمش را در غذا بريزند و بجوشد، به طوری که آب به داخل آن نفوذ کند و آب داخلش نیز بجوشد حرام می شود امّا نجس نیست و می توان آنها را جدا کرد و غذا را خورد. ولی در حال سرخ کردن و دم کردن در برنج و امثال آن مانعی ندارد. و در مورد خرما نیز اگر آب آن در غذا وارد شود و بجوشد و مستهلک شود مانعی ندارد. ولی اگر مقدار آن بقدری باشد که بجوشد ولی مستهلک نشود نمی توان آن را خورد.
سبحانی: م 98 – هرگاه خرما و مويز و كشمش {را} در غذا بريزند و بجوشد پاک و حلال است.
خامنه ای رساله آموزشی ص ۵۸: جوشانده خرما، مویز، کشمش و آب آنها پاک و خوردن آنها حلال است، مگر جایی که یقین حاصل شود مست کننده است، که در این صورت حرام و به احتیاط واجب نجس است.
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِمِ
وَ اَلسَّلاَمُ عَلَى عِبَادِ اَللَّه
حُکم جوش آمدنِ خرما، مويز، كشمش و آب آنها
سؤال: اگر خرما، مويز، كشمش و آب آنها {خود به خود یا باپختن} جوش بيايند {مثلاً در غذا باشد} پاک و حلال است یا نجس و حرام است؟
پاسخ:
آیات عظام: امام خمینی، خوئی، فاضل لنکرانی، تبریزی، وحید خراسانی، جوادی آملی، مظاهری: پاك و خوردن آنها حلال است.
آیات عظام: گلپايگاني، صافي گلپايگاني: پاك و خوردن آنها حلال است اگر چه احتياط غير لازم آن است كه از آنها اجتناب كنند.
آیةالله العظمی اراكی: خرما و آب آن اگر جوش بيايد پاك و خوردن آن حلال است. و امّا كشمش و آب آن، حكم انگور و آب آن را دارد.
آیةالله العظمی بهجت: پاك بودن و خوردن آن محلّ اشكال است.
آیةالله العظمی امام خامنه ای: پاک و خوردن آنها حلال است، مگر جایی که یقین حاصل شود مست کننده است، که در این صورت حرام و به احتیاط واجب نجس است.
آیات عظام: شبیری زنجانی، نوری همدانی: پاك و خوردن آنها حلال است اگر چه احتياط مستحب آن است كه از آنها اجتناب كنند.
آیةالله العظمی سیستانی: پاك و خوردن آنها حلال است ولی اگر آب خرما، مویز و کشمش، بجوش آید و معلوم شود که مست کننده است، خوردن آنها حرام است اما نجس نمی باشد.
آیةالله العظمی مكارم شیرازی: هرگاه مويز و كشمش را در غذا بريزند و بجوشد، به طوری که آب به داخل آن نفوذ کند و آب داخلش نیز بجوشد حرام می شود امّا نجس نیست و می توان آنها را جدا کرد و غذا را خورد. ولی در حال سرخ کردن و دم کردن در برنج و امثال آن مانعی ندارد. و در مورد خرما نیز اگر آب آن در غذا وارد شود و بجوشد و مستهلک شود مانعی ندارد. ولی اگر مقدار آن بقدری باشد که بجوشد ولی مستهلک نشود نمی توان آن را خورد.
آیةالله العظمی سبحانی: پاک و حلال است