(مسأله 1538): نماز آیات که دستور آن بعداً گفته خواهد شد، به واسطه چهار چیز واجب مى شود:
“اول” گرفتن خورشید و “دوم” گرفتن ماه اگر چه مقدار کمى از آنها گرفته شود و کسى هم از آن نترسد.
“سوم” زلزله اگر چه کسى هم نترسد.
“چهارم” رعد و برق و بادهاى سیاه و سرخ و مانند اینها از آیات آسمانى، در صورتى که بیشتر مردم بترسند و اما در حوادث زمینى مانند فرو رفتن آب دریا و افتادن کوه که موجب ترس اکثر مردم شود، بنا بر احتیاط واجب نماز آیات ترک نشود.
(مسأله 1539): اگر از چیزهائى که نماز آیات براى آنها واجب است بیشتر از یکى اتفاق بیفتد، انسان باید براى هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند، مثلاً اگر خورشید بگیرد و زلزله هم بشود، باید دو نماز آیات بخواند.
(مسأله 1540): کسى که قضاى چند نماز آیات بر او واجب است، چه همه آنها براى یک چیز بر او واجب شده باشد، مثلاً سه مرتبه خورشید گرفته و نماز آنها را نخوانده است، چه براى چند چیز باشد مثلاً براى آفتاب گرفتن و ماه گرفتن و زلزله نمازهاى بر او واجب شده باشد، موقعى که قضاى آنها را مى خواند لازم نیست معین کند که براى کدام یک آنها باشد.
(مسأله 1541): چیزهائى که نماز آیات براى آنها واجب است، در هر جائى اتفاق بیفتد، فقط مردم همان جا باید نماز آیات بخوانند و بر مردم جاهاى دیگر واجب نیست.
(مسأله 1542): از وقتى که خورشید یا ماه شروع به گرفتن مى کند، انسان باید نماز آیات را بخواند و بهتر این است که به قدرى تأخیر نیندازد که شروع به باز شدن کند.
(مسأله 1543): اگر خواندن نماز آیات را به قدرى تأخیر بیندازد که آفتاب یا ماه شروع به باز شدن کند نیت اداء مانعى ندارد ولى اگر بعد از تمام شدن آن نماز بخواند باید نیت قضاء نماید.
(مسأله 1544): اگر مدت گرفتن خورشید یا ماه به اندازه خواندن یک رکعت نماز یا کمتر باشد، وجوب نماز آیات در این صورت مبنى بر احتیاط است و اگر مدت گرفتن آنها بیشتر باشد ولى انسان نماز را نخواند، تا به اندازه خواندن یک رکعت به آخر وقت آن مانده باشد در این صورت نماز آیات واجب و اداء است.
(مسأله 1545): موقعى که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق مى افتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند، به نحوى که در نظر مردم تأخیر محسوب نشود و اگر تأخیر کرد معصیت کرده و بنا بر احتیاط وقت خواندن، نیت اداء و قضا نکند.
(مسأله 1546): اگر گرفتن آفتاب یا ماه را نداند و بعد از باز شدن آفتاب یا ماه بفهمد که تمام آن گرفته بوده، باید قضاى نماز آیات را بخواند ولى اگر بفهمد مقدارى از آن گرفته بوده قضا بر او واجب نیست.
(مسأله 1547): اگر عده اى که اطمینان به گفتار آنها نباشد بگویند که خورشید یا ماه گرفته است، چنانچه انسان از گفته آنان یقین یا اطمینان شخصى پیدا نکند و در آن اشخاص شخصى ثقه نباشد و نماز آیات نخواند و بعد معلوم شود راست گفته اند، در صورتى که تمام خورشید یا ماه گرفته باشد، نماز آیات را بخواند ولى اگر مقدارى از آن گرفته باشد، خواندن نماز آیات بر او واجب نیست و همچنین است اگر دو نفر که عادل بودن آنها معلوم نیست، بگویند خورشید یا ماه گرفته، بعد معلوم شود که عادل بوده اند.
(مسأله 1548): اگر انسان به گفته کسانى که از روى قاعده علمى وقت گرفتن خورشید و ماه را مى دانند، اطمینان پیدا کند که خورشید یا ماه گرفته، بنا بر احتیاط واجب باید نماز آیات را بخواند، و نیز اگر بگویند فلان وقت خورشید یا ماه مى گیرد و فلان مقدار طول مى کشد و انسان به گفته آنان اطمینان پیدا کند، بنا بر احتیاط واجب باید به حرف آنان عمل نماید.
(مسأله 1549): اگر بفهمد نماز آیاتى که خوانده باطل بوده، باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
(مسأله 1550): اگر در وقت نماز یومیه نماز آیات هم بر انسان واجب شود چنانچه براى هر دو نماز وقت دارد، هر کدام را اول بخواند اشکال ندارد، و اگر وقت یکى از آن دو تنگ باشد، اول آن را بخواند. و اگر هر دو تنگ باشد، باید اول نماز یومیه را بخواند.
(مسأله 1551): اگر در بین نماز یومیه بفهمد که وقت نماز آیات تنگ است چنانچه وقت نماز یومیه هم تنگ باشد، باید آن را تمام کند. بعد نماز آیات را بخواند، و اگر وقت نماز یومیه تنگ نباشد، آن را بشکند و اول نماز آیات و بعد نماز یومیه را بجا آورد.
(مسأله 1552): اگر در بین نماز آیات بفهمد که وقت نماز یومیه تنگ است، باید نماز آیات را رها کند و مشغول نماز یومیه شود و بعد از آنکه نماز را تمام کرد پیش از انجام کارى که نماز را بهم بزند، بقیه نماز آیات را از همانجا که رها کرده بخواند.
(مسأله 1553): اگر در حال حیض یا نفاس زن، آفتاب یا ماه بگیرد یا رعد و برق و مانند اینها اتفاق بیفتد، نماز آیات بر او واجب نیست. و احتیاط واجب آن است که در ماه گرفتن و آفتاب گرفتن بعد از پاک شدن قضا نماید، و همچنین نماز زلزله و رعد و برق و مانند آنها را بعد از پاک شدن بخواند.
منو