فتاوای آیةالله العظمی سبحانی
نماز جمعه عبادتى است كه در شرايط خاصى انجام مى گيرد وداراى فضيلت زيادى مى باشد و در قرآن مجيد مى فرمايد:«مؤمنان هر موقع صداى مؤذن را شنيدند كارهاى ديگر را ترك كنندو به سوى نمازجمعه حركت كنند[1]
مسأله- 1183 در صورتى كه نمازجمعه با شرايطى كه دارد اقامه شود احتياط واجب آن است كه در آن شركت كنند و خواندن نماز ظهر در وقت امكان حضور در نماز جمعه بر خلاف احتياط است.
مسأله- 1184 در يك نقطه نمى توان دو نماز جمعه خواند بلكه بايد بين دو نماز جمعه يك فرسخ يا بيشتر فاصله باشد.
مسأله – 1185 كمترين عدد براى انعقاد نمازجمعه پنج نفر است كه يكى از آنها امام مى باشد.
مسأله 1186 – مسافر مى تواند در نمازجمعه شركت كند و اگر نماز جمعه خواند نماز ظهر ازاو ساقط است ولى هرگاه مجموع پنج نفر مسافر باشند نمى توانند نمازجمعه تشكيل دهند بلكه بايد نمازظهر بخوانند، مگر اين كه قصد اقامه كنند در اين صورت مى توانند نمازجمعه بخوانند.
مسأله- 1187 زنان مى توانند در نمازجمعه شركت كنند و نمازشان صحيح است امّا به تنهايى نمى توانند تشكيل نمازجمعه دهند، همچنان كه زن نمى تواند مكمل پنج نفر باشد.
مسأله 1188 – وقت نماز جمعه از اوّل ظهر است به مقدارى كه اذان و خطبه ها و نماز مطابق معمول انجام گيرد. از اين جهت نبايد خطبه ها را به قدرى طول داد كه از حدّ متعارف بيشتر باشد.
مسأله 1189 احتياط واجب آن است كه خطبه ها پس از زوال آفتاب شروع شود.
مسأله -1190 هرگاه قدرى از زوال بگذرد و شك كند آيا اين مقدار از وقت كه باقى است مى تواند جمعه با شرايطش انجام دهد يا نه احتياط آن است ظهر را انتخاب كند.
مسأله 1191 -هرگاه قبل از ركوع ركعت دوم به امام برسد، اقتدا كند و ركعت دوم را خود بخواند به شرط اينكه بداند وقت به اندازه اى هست كه مى تواند ركعت دوم آن را هم در وقت بخواند.
مسأله- 1192 نماز جمعه دو ركعت است و كيفيت آن مانند نماز صبح است ومستحب است كه حمد و سوره با صداى بلند خوانده شود و در ركعت اوّل بعد از حمد سوره جمعه و در ركعت دوم سوره منافقين را قرائت نمايد.
مسأله- 1193 نماز جمعه داراى دو قنوت است، قنوت اوّل قبل از ركوع ركعت اوّل و قنوت دوم بعد از ركوع ركعت دوم است.
مسأله- 1194 نماز جمعه داراى دو خطبه است كه مانند اصل نماز واجب است، و بايد هر دو خطبه توسط امام جمعه ايراد شود.
مسأله 1195 – واجب است امام پس از خطبه اوّل كمى بنشيند و سپس به خطبه دوم بپردازد.
مسأله- 1196 امام و مستمعان بايد در حال خطبه داراى طهارتى باشند كه براى نماز معتبر است.
مسأله1197 – لازم است مؤمنان به خطبه ها گوش دهند و سكوت را انتخاب كنند و اگر گوش نكنند يا حرف بزنند كار خلافى انجام داده اند.
مسأله 1198 – لازم است خطبه ها به زبانى باشد كه مستمعان آن را بفهمند و اگر دو نوع مستمع داشته باشد برخى از مطالب را به دو زبان تكرار كند.
مسأله 1199 – شرايط وجوب نماز جمعه بر نمازگزاران:
نماز جمعه به كسى كه واجد شرايط ذيل است واجب مى شود:
- بالغ، 2. عاقل، 3. مرد، 4. حاضر (نهمسافر)، 5. بينا، 6. سالم (نه بيمار)، 7. لنگ و شل نبوده، 8. پير و ناتوان نباشد.ولى در عين حال گروهى كه نماز بر آنها واجب نيست اگر تحمل زحمت كنند و نمازجمعه بخوانند نماز جمعه آنها صحيح است.
مسأله- 1200 كليه شرايطى كه در امام جماعت معتبر است در امام جمعه نيز معتبر مى باشد.
[1] سوره جمعه آیه 9