(مسأله 730): تیمّم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشد صحیح است، ولى احتیاط مستحب آنست که اگر خاک ممکن باشد به چیز دیگر تیمّم نکند، و اگر خاک نباشد با ریگ یا کلوخ و چنانچه ریگ و کلوخ هم نباشد با سنگ تیمّم نماید.
(مسأله 731): تیمّم بر سنگ و گچ و سنگ آهک صحیح است، و بنا بر احتیاط واجب در حال اختیار به گچ و آهک پخته و آجر پخته و به سنگ معدن مثل عقیق تیمّم ننماید.
(مسأله 732): اگر خاک و ریگ و کلوخ و سنگ پیدا نشود، باید به گرد و غبارى که در فرش و لباس و مانند اینها است تیمّم نماید، و چنانچه گرد پیدا نشود، باید به گل تیمّم نماید و در هر دو صورت احتیاط واجب آن است که در صورت تمکن به یکى از امور گذشته (گچ، آهک، آجر، سنگ معدن) نیز تیمّم کند. یعنى جمع کند بین تیمّم به گرد یا گل و امور گذشته و اگر غبار و گل میسور نشد فقط به یکى از این امور تیمّم نماید. و اگر هیچ یک از اینها پیدا نشود احتیاط واجب آن است که نماز را بدون تیمّم بخواند، ولى واجب است بعداً قضاى آن را بجا آورد.
(مسأله 733): اگر بتواند با تکاندن فرش و مانند آن خاک تهیه کند، تیمّم به گرد باطل است، و همچنین اگر بتواند گل را خشک کند و از آن خاک تهیه نماید، تیمّم به گل باطل مى شود.
(مسأله 734): کسى که آب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد، چنانچه ممکن است باید آن را آب کند، و با آن وضو بگیرد یا غسل کند، و اگر ممکن نیست و چیزى هم که تیمّم به آن صحیح است ندارد، لازم است نماز خود را در خارج وقت قضا نماید، و احوط آنست که با برف یا یخ اعضاء وضو یا غسل را نمناک کند و اگر این هم ممکن نیست با یخ یا برف تیمّم نماید، و خواندن نماز را در وقت بهر نحو باشد باید ترک نکند و در خارج وقت قضا نماید.
(مسأله 735): اگر با خاک و ریگ چیزى مانند کاه که تیمّم با آن باطل است مخلوط شود. نمى تواند به آن تیمّم کند، ولى اگر آن چیز بقدرى کم باشد که در خاک یا ریگ از بین رفته حساب مى شود، تیمّم به آن خاک و ریگ صحیح است.
(مسأله 736): اگر چیزى ندارد که بر آن تیمّم کند، چنانچه ممکن است باید به خریدن و مانند آن تهیه نماید.
(مسأله 737): تیمّم به دیوار گلى صحیح است، و احتیاط مستحب آن است که با بودن زمین یا خاک خشک، به زمین یا خاک نمناک تیمّم نکند.
(مسأله 738): چیزى که بر آن تیمّم مى کند باید پاک باشد، و اگر چیز پاکى که تیمّم به آن صحیح است، ندارد مقتضاى احتیاط واجب نماز در وقت با فقد طهورین است و قضاء نیز در خارج وقت واجب است.
(مسأله 739): اگر یقین داشته باشد که تیمّم به چیزى صحیح است، و به آن تیمّم نماید، بعد بفهمد تیمّم با آن باطل بوده، نمازهاى را که با آن تیمّم خوانده باید دوباره بخواند.
(مسأله 740): چیزى که بر آن تیمّم مى کند و مکان آن چیز باید غصبى نباشد پس اگر بر خاک غصبى تیمّم کند، یا خاکى را که مال خود اوست بى اجازه در ملک دیگرى بگذارد، و بر آن تیمّم کند تیمّم او باطل مى باشد.
(مسأله 741): تیمّم در فضاى غصبى باطل است، پس اگر در ملک خود دستها را به زمین بزند و بى اجازه داخل ملک دیگرى شود و دستها را به پیشانى بکشد تیمّم او باطل مى باشد.
(مسأله 742): تیمّم به چیز غصبى، یا در فضاى غصبى یا بر چیزى که در ملک غصبى است، در حالى که فراموش کرده یا غفلت داشته باشد صحیح است ولى اگر چیزى را خودش غصب کند و فراموش کند که غصب کرده، و بر آن تیمّم کند یا ملکى را غصب کند و فراموش کند که غصب کرده و چیزى را که بر آن تیمّم مى کند در آن ملک بگذارد، یا در فضاى آن ملک تیمّم نماید حکم او حکم عامد است و تیمّمش باطل.
(مسأله 743): کسى که در جاى غصبى حبس است، اگر آب و خاک آن هر دو غصبى است، باید با تیمّم نماز بخواند.
(مسأله 744): چیزى که بر آن تیمّم مى کند، بنا بر احتیاط در صورت امکان باید گردى داشته باشد که به دست بماند، و بعد از زدن دست بر آن، دست را بتکاند که گرد آن بریزد.
(مسأله 745): تیمّم به زمین گود و خاک جاده و زمین شوره زار که نمک روى آن نگرفته مکروه است، و اگر نمک روى آن گرفته باشد باطل است.