1. پرسش: براى چه کسانى تقلید جائز نیست؟
پاسخ: کسانى که استنباط احکام کرده اند جائز نیست تقلید نمایند، اما درصورت داشتن ملکه اجتهاد احوط عمل به احتیاط است.
2. پرسش: وظیفه کسانی که تا کنون مرجع تقلید نداشته اند، چیست؟ و اعمال گذشته آنها چطور می شود؟ بر فرض که اعمال گذشته شان با نظر مجتهد که وظیفه اش تقلید از او بوده مخالفت کند، وظیفه اش چیست؟
پاسخ: اگر اعمال گذشته او مطابق با نظر مجتهد که وظیفه او تقلید از آن بوده و یا عملش موافق احتیاط باشد صحیح است؛ در غیر آن صورتها اعاده و قضا کند.
3. پرسش: آیا می توان به غیر از شش مرجعی که نامشان را جامعه مدرسین حوزه علمیه قم آورده است از مجتهد دیگری تقلید نمود؟ مرجع تقلید به چه کسی می گویند؟ آیا با مجتهد فرقی دارد؟
پاسخ: 1ـ در فرض سؤال تشخیص مجتهداعلم بدست خود مقلِد است که از راه هایی که در رساله عملیه تعیین شده باید مجتهد اعلم را پیدا کند چه یک نهاد یا سازمانی آن مجتهد را نام ببرد یا نام نبرد.
2ـ مرجع تقلید به کسی می گوید که احکام الهی را از ادله چهارگانه استنباط کند.
2ـ مرجع تقلید به کسی می گوید که احکام الهی را از ادله چهارگانه استنباط کند.
4. پرسش: عدالت درمرجع تقلید حدوثأ و بقاءً شرط است و یا حدوثاً کفایت مى کند؟
حدوثاً وبقاءً شرط است.
5. پرسش: اگر زنى به مقام اجتهاد برسد تقلید زنان از او جائز است؟
پاسخ: تقلید در احکام مانعى ندارد، اما زعامت زن در راستاى امامت جائز نیست.
6. پرسش: اگر زنى به مقام اجتهاد برسد آیا مى تواند طبق نظر خودش عمل کند یا از مجتهد مرد تقلید کند؟
پاسخ: مى تواند مطابق اجتهاد و نظر خودش عمل نماید.
7. پرسش: آیا آگاهى به زمان در مرجعیت شرط است؟
پاسخ: اگر منظور آگاهى به اوقات باشد مانند سالها، ماهها، روزها، شبها، ساعات، این آگاهى نه تنها بر مرجع تقلید بلکه بر هر مکلفى واجب است، وگرنه اوقات نماز، روزه، حج، و دیگر تکالیف دینى تشخیص داده نخواهد شد، و اگر منظور آگاهى به مسائل سیاسى زمان است فقها این را شرط ندانسته اند اما معتبر بودن آن مطابق احتیاط است.
8. پرسش: آیا اولاد و همسر در تقلید تابع پدر و شوهر هستند؟
پاسخ: استقلال دارند.
9. پرسش: در مساثل که از نظر شما احتیاط واجب است آیا در آن مسائل تقلید از مجتهد دیگر جایز است؟
پاسخ: در مسائل یاد شده تقلید از مجتهد زنده جایز است البته با رعایت ا لاعلم فالاعلم.
10. پرسش: عمل بدون تقلید و احتیاط چه حکمى دارد؟
پاسخ: اگر مطابق با فتواى مجتهد جامع الشرائط نباشد باطل است.
11. پرسش: اگر کسى از طریق غیر موازین شرعى به اعلمیت مجتهدى یقین پیدا کند، آیا اعلمیت مجتهد براى این شخص ثابت مى شود؟
پاسخ: اعلمیت ثابت مى شود، چون حجّت یقین، ذاتى است.
12. پرسش: اگر کسى ازطریق غیر موازین که دررساله هاى عملیه براى اثبات اعلمیت مجتهد آمده است یقین به اعلمیت مجتهدى پیدا کند آیا مى تواند از او تقلید کند؟ ویا این که به اهل خبره رجوع کند؟
پاسخ: مى تواند تقلید کند، در صورت کشف خلاف و عدم مطابقت عمل او با فتواى مجتهد جامع شرایط که وظیفه اش تقلید از او بوده باز این اعمالى صحیح است مگر خللى به ارکان وارد شده باشد.
13. پرسش: اگر اهل خبره در تشخیص اعلمیت مراجع محترم تقلید اختلاف نظر داشته باشند وظیفه مکلف چیست؟
پاسخ: مکلف در تقلید از یکى از آنان مخیر است.
14. پرسش: درشهادت دادن به اعلمیت مجتهدى عدالت شرط است یا وثاقت کفایت می کند؟
پاسخ: اگر از شهادت ثقات اطمینان حاصل شود کفایت مى کند.
15. پرسش: کسى که تازه به بلوغ مى رسد مى تواند به پیشنهاد پدر و برادر و…خود از مجتهدى تقلید کند یا خودش موظف به جستجو و تحقیق است؟
پاسخ: اگر مى داندازمیان چند نفر مجتهد یکى از آنان اعلم است درصورت امکان احوط است که تحقیق کند و اعلم را پیدا کند و اگر ازگفتار پدر و برادر و…اطمینان به اعلمیت یک مجتهد پیدا مى کند تحقیق لازم نیست.
16. پرسش: براى چه کسانى تقلید جائز نیست؟
پاسخ: کسانى که استنباط احکام کرده اند جائز نیست تقلید نمایند، اما درصورت داشتن ملکه اجتهاد احوط عمل به احتیاط است.
17. پرسش: کسى از مجتهدى تقلید نکرده است اما میداند که آن چه را انجام مى دهد مطابق با فتواى یکى از مجتهدین جامع الشرائط است، آیا اعمال او صحیح است یا نه؟
پاسخ: اعمالى چنین کسى محکوم به صحت است.
18. پرسش: هرگاه امر دائر شود یین دو مجتهد که یکى استنباط خوب دارد و دیگرى استنباط زیاد دارد کدام یکى درتقلید کردن مقدم است؟
پاسخ: تقلید کردن از مجتهدى که خوب استنباط مى کند واجب است به شرط که سائر شرائط را دارا باشد.