1پرسش: آیا واقف می تواند متولی را عوض نماید؟
پاسخ: نمی تواند مگر اینکه تعیین متولی را در حین انشاء وقف برای خودش قید کرده باشد.
۲پرسش: قرار است که فرش های مسجد را تعویض کنیم و فرش جدید برای مسجد بگیریم . آیامی توانیم فرش هایی که الآن در مسجد وجود دارند را فروخته و پول آن را صرف خرید فرش های جدید کنیم ؟ و یا می توانیم که فرش ها را به مسجدی دیگر فروخته و از پول آن برای خرید فرش های جدید استفاده کنیم ؟
پاسخ: اگر فرش کهنه با پول خود مسجد خریداری شده می توانید بفروشید ولی اگر وقف باشد فروش آن جایز نیست پس اگر در خود مسجد قابل هر نوع استفاده باشد باید در مسجد بماند در غیر این صورت باید به سایر مساجد داده شود .
۳پرسش: قرار است که فرش های مسجد را تعویض کنیم و فرش جدید برای مسجد بگیریم . آیا می‌توانیم فرش هایی که الآن در مسجد وجود دارند را فروخته و پول آن را صرف خرید فرش های جدید کنیم ؟ و یا می توانیم که فرش ها را به مسجدی دیگر فروخته و از پول آن برای خرید فرش های جدید استفاده کنیم ؟
پاسخ: اگر فرش کهنه با پول خود مسجد خریداری شده می توانید بفروشید ولی اگر وقف باشد فروش آن جایز نیست پس اگر در خود مسجد قابل هر نوع استفاده باشد باید در همان مسجد بماند در غیر این صورت باید به سایر مساجد داده شود .
۴پرسش: در خرمشهر رسم است یک اتاق منزل را بعنوان حسینیه در نظر میگیرند آیابا اقامه عزای حسینی در آن وقف خواهد شد و از مالکیت آنها بیرون خواهد رفت یا مثل نمازخانه در منزل خواهد بود ؟
پاسخ: مانند نمازخانه است .
۵پرسش: شخصی باسکولی را وقف کرده که اهالی روستا مجانا توزین ـ خود را ترازو کنند ـ کنند ولی الان ترازوی برقی امده وباسکول از حیز انتفاع خارج شده و قابل تبدیل به برقی نیست وظیفه متولی چیست؟
پاسخ: اگر در روستای دیگری قابل استفاده است باید منتقل شود و اگر امر دائر است میان اینکه معطل بماند و یا اینکه به فروش رود وبا پولش در چیز عام المنفعة در روستا که اقرب به نظر واقف است صرف شود ، فروشش اشکال ندارد.
۶پرسش: شخص نیکوکاری قصد دارد منزلش را حسینیه کند لکن طبقه فوقانیی آنرا برای خود و فرزندانش نگهدارد نحوه وقف او باید به چه نحوی باشد ؟
پاسخ: می تواند فقط طبقه پایین را وقف کند .
۷پرسش: قرانی است گرانبها از لحاظ قدمت که در ۴۰۰ سال قبل واقف نوشته است فرزند ارشد انرا قرائت نماید اکنون بعلت فرسودگی امکان قرائت نبوده و نگهداری ان مشکل است تکلیف چیست؟ ایا میشود انرا فروخت ؟ در صورت فروش با بهای ان چه بایستی کرد؟
پاسخ: چنانچه استفاده از ان به هیچ وجه ممکن نیست میتواند انرا بفروشد ولکن باید با پول ان قران یا قران هایی خریداری کند و بنحو سابق وقف نماید.
۸پرسش: استفاده از اب موقوفه مسجد جهت شرب در حد ۲ یا ۳ گالن اشکال دارد؟
پاسخ: با اجازه متولی اشکال ندارد.
۹پرسش: آیا اصل مال را نیز میتوان وقف نمود که علاوه بر منفعت مال در بعضی شرایط قید شود که اصل مال نیز فروخته و صرف مورد وقف گردد؟
پاسخ: چنین وقفی صحیح نیست ولی می تواند واقف در ضمن صیغه وقف شرط کند که در شرایط خاصی عین موقوفه فروخته شود و ثمن در این فرض به موقوف علیه بر می گردد.
۱۰پرسش: اگر مدرسه و امکاناتی را وقف برای تحصیل دروس حوزوی بشود آیا فرزندان مؤمنین می توانند از اینها استفاده کنند و حال آنکه برای تحصیل دروس حوزوی نباشد یا خیر ؟
پاسخ: اگر وقف تحصیل علوم دینی شده است استفاده در شوؤن دیگر جایز نیست .
۱۱پرسش: اگر وقف نامه ضایع شد آیا متولی یا منتظمین این وقف می توانند بخواست خود و در این وقف تصرف کنند و مغازه بسازند و اجاره و سرقفلی بدهند ؟
پاسخ: اگر مباشر متولی شرعی باشد و تصرفات مذکور جزء موارد وقف باشد مانعی ندارد و الا منوط باجازه حاکم شرع است .
۱۲پرسش: آیا متولی می تواند از تولیت اعراض کند با فوت واقف و قبول متولی در حیات واقف ؟
پاسخ: بعید نیست جائز باشد هر چند بنا بر احتیاط مستحب از عزل نمودن خود اجتناب نماید .
۱۳پرسش: آیا غیر متولی می تواند تولیت را باطل اعلان کند ؟
پاسخ: خیر مگر در یک مورد که در مسأله توضیح المسائل ذکر شده است .
۱۴پرسش: تولیت یعنی چه ؟ و متولی چه وظایفی و چه اختیاراتی نسبت به موقوفه دارد ؟
پاسخ: تولیت یعنی تدبیر شوؤن وقف و اگر واقف در متن وقف وظیفه خاصی برای متولی تعیین ننمود پس وظیفه اش همان متعارف است در جهت حفظ موقوفه و رعایت جهت وقف است .
۱۵پرسش: یک قطعه زمین متعلق به قبرستان قدیمی و متروکه میباشد که هیچ گونه اثاری از قبر در آن مشاهده نمی شود و به گفته اهالی محل حدود ۵۰ الی ۶۰ سال است که دیگر کسی یاد نمی دهد که میت در این محل دفن شده باشد .زمین فوق از طرف اهالی و معتمدین محل در اختیار یک مرکز خیریّه باشد . آیا از نظر شرعی جهت ساخت و ساز مشکلی ندارد ؟
پاسخ: اگر وقف نباشد اشکال ندارد .
۱۶پرسش: اگر متولی خیانت کند که باعث از بین رفتن تمام املاک وقف شود و متولی را نمی شود برکنار کرد الا مرگ او را می تواند از این عهده برکنار کند چه باید کرد ؟
پاسخ: اگر خیانت متولی ثابت شود و حاکم شرع با ضم امین به او نتواند از خیانت او جلوگیری کند در صورتی که متولی دیگری پس از او تعیین نشده حاکم شرع نصب متولی می نماید .
۱۷پرسش: درصورتی که مدرسه ای وقف تحصیل برای شیعه اِثنا عشری شده باشد آیا انجام کارهای مباح مثل صحبت و خواب و کارهایی که نمی توان آنرا تحصیل نامید خواه کم یا زیاد د رمدرسه حرام است ؟ و نیز موقعی که انسان حالش برای درس مساعد نیست آیا جایز است در مدرسه بماند؟ ویا منظور واقف این بوده که کارهایی که مخالف تحصیل است نباید انجام شود؟
پاسخ: اگر به نحو متعارف درس بخواند بقیه کارها جایز است.