سؤال 8:
برخى از نويسندگان منابع و مآخذ را درباره موضوعات معينى خريدارى مىكنند و سپس به نوشتن بحثها و بررسىهاى خود ميپردازند. درحالى كه بسيارى از افكار و نظريات را از آن منابع اقتباس كردهاند، اما بر خلاف امانت علمى متعارف در شيوههاى پژوهش علمى، در حواشى يا پاورقىهاى كتابهاى خود هيچ اشارهاى به منابع نمى كنند. آيا با اين عمل خود مرتكب عمل مخالف شرع مى شوند؟ آيا ناشران مجازند در عين علم به موضوع، چنين كتابهايى را نشر كنند؟ آيا كتاب فروش مجاز است در صورت علم به مسأله اين نوع كتاب ها را بفروشد؟
جواب:
اين عمل هيچ منعى ندارد؛ زيرا امانت علمى مانند امانت مالى نيست كه تصرف، تحقيق و اقتباس از آن خيانت تلقى شود. از اين رو، هيچ مانعى وجود ندارد كه منابع موردنظر خريده شود و از نگاه كميت و كيفيت از آنها استفاده شود، بدون اين كه در پاورقى از آنها يادى به عمل آيد. همچنين از نگاه شرعى هيچ مانعى وجود ندارد كه افكار خاصى نقل گردد، بدون اين كه به نام صاحب آنها اشارهاى شود. از آنچه گفته شد پاسخ مسايل بعدى نيز روشن مى گردد.