[سؤال 3420] 1686
بسمه تعالی
با عرض سلام، خواهشمندم که تکلیف این جانب را در مسائل ذیل بیان فرمایید:
1. اگر شخص روزه داری در ماه رمضان عملی انجام دهد که نداند روزه را باطل می کند یا نه و بعداً متوجه شود که آن عمل، روزه را باطل می کرده است، آیا کفارۀ جمع باید بدهد یا فرد؟
بسمه تعالی، اگر شخص جاهل، غافل و ملتفت به سؤال نبوده کفاره واجب نیست، والاّ کفاره واجب است؛ و کفارۀ جمع در افطار به حرام است که در رساله مذکور است.
2. این جانب پاسدار هستم و محل خدمتم در تهران می باشد و حدود یک سال است که در آن جا به سر می برم و فعلاً قصد برگشتن به اراک را ندارم؛ آیا می توانم تهران را وطن دوم خود فرض کنم و در آن جا نماز و روزۀ خود را تماماً بگیرم؟
بسمه تعالی، می توانید یکی از محلاّت تهران را وطن دوم خود قرار دهید.
3. کتاب ها و البسه و وسایلی که انسان در طول سال می خرد، آیا به آن ها خمس تعلّق می گیرد یا نه؛ مخصوصاً کتاب هایی که انسان به قصد مطالعه می خرد و چه بسا به علت فراموشی آن را نمی خواند؟
بسمه تعالی، اگر به قدر احتیاج خریده، خمس آن واجب نیست.
[سؤال 3421] —-> 3677
3. آیا کسانی که قبل از انقلاب اسماً مسلمان بوده اند و وظایف شرعیه را انجام نمی دادند، ولی بعد از انقلاب بحمد الله مسلمان شده اند، باید قضای روزه های سابقشان را به صورت معمول به جا آورند یا باید برای یک روز 60 روز روزه بگیرند؟
بسمه تعالی، اگر عمداً روزه نگرفته اند کفاره دارد.
[سؤال 3422] 1687
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، سلام علیکم
با توجه به این که بر دختر در سن نه سال تمام نماز و روزه واجب است، این جانب از سن نه سالگی تا 12 سالگی که دوران بلوغ من بوده است تقریباً 50 روز را از این سه سال روزه نگرفته ام، ولی در سن بلوغ (12 سالگی) و بعد از آن را به طور کامل روزه گرفته ام. اکنون از آن زمان تا به حال چند سالی می گذرد. حال از امام بزرگوار کسب تکلیف گرفتن روزۀ این 50 روز را می نمایم. خواهش دارم هرچه زودتر این تکلیف را به اطلاع من برسانید. والسلام
بسمه تعالی، قضای روزه هایی که در زمان بلوغ نگرفته اید را باید بگیرید، و چنانچه روزه برای شما ضرر داشته یا جاهل بوده اید و در یادگرفتن مسأله کوتاهی نکرده اید، کفاره بر شما واجب نیست.
[سؤال 3423] —-> 1860
3. اگر روزه اش را خورد کفاره دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر روزه را بدون خوف مرض عمداً افطار نمود، علاوه بر قضا، کفاره هم دارد.
[سؤال 3424] 1688
بسمه تعالی
حضور محترم دفتر امام خمینی مدّ ظله العالی
چند سؤال دربارۀ قضای روزه دارم:
1. وقتی که روزه بر من واجب شد ضعیف بودم و روزه های 10 ـ 11 ـ 12 سالگی را خورده ام و در ضمن نمی دانستم که به جای هر روزه ای که بخوریم 60 روز باید روزه بگیریم. حال با توجّه به این که ضعیف بودم و نمی دانستم تکلیف من چیست؟ در ضمن قضای این چند سال را یعنی هر سال سی روزه را گرفته ام.
بسمه تعالی، روزه های فوت شده قضا دارد و اگر با علم به وجوب روزه قدرت بر روزه گرفتن داشتید و عمداً افطار نمودید هر روز علاوه بر قضا کفاره هم دارد.
2. زن یا دختری که کفارۀ روزه برایش واجب شده است و خرجی اش بر عهدۀ پدر یا شوهر است و استقلال مالی ندارد اگر کفارۀ روزه را از پول پدر یا شوهر بدهد قبول است یا خیر؟ و اگر خیر چطور می تواند کفارۀ روزه را بدهد؟
بسمه تعالی، چنانچه با اجازه پدر یا شوهر باشد کفایت می کند.
3. یک مسأله دربارۀ قضای روزه رمضان در رساله بدین صورت است: اگر قضای روزۀ رمضان را چند سال تأخیر بیندازد باید قضا را بگیرد و برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد، این چند سال دقیقاً یا احتمالاً چند سال است یعنی چهار سال پنج سال یا بیشتر یا کمتر.
بسمه تعالی، در صورت تأخیر قضا تا ماه رمضان سال بعد، برای تأخیر یک مرتبه کفاره لازم است و هر ساله تکرار نمی شود.
4. مسائلی که برای روزه دار پیش می آید و طبق دستور رساله عمل می کند و روزه اش قبول می شود آیا ماه رمضان و غیر ماه رمضان دارد؛ یعنی در ماه رمضان قبول می شود ولی اگر روزۀ قضا گرفته باشد و مسائلی پیش آید قبول نمی شود؟ واضح تر بگویم مسألۀ احتلام که طبق دستوری که هست اگر عمل کند روزه اش قبول می شود، اگر این مسأله در روزۀ قضا پیش آید روزه اش درست است یا نه و همین طور مسائلی دیگر؟ و اصولاً چه مسائلی در روزه های قضا اگر پیش بیاید درست است و چه مسائلی درست نیست؟
بسمه تعالی، فرقی بین ماه رمضان و قضای آن نیست مگر در بقای بر جنابت به تفصیلی که در رساله ذکر شده است.
5. اگر کسی فرق مسائل روزۀ رمضان و روزۀ قضا را نداند و موقعی که روزۀ قضا گرفته مسأله ای برایش پیش آمده و طبق مسأله روزۀ رمضان عمل کرده آیا اگر مدّت طولانی مثلاً یک سال بعد از این مسأله را بفهمد باید دو مرتبه روزۀ قضا را بگیرد؟ و اگر نمی داند که قضای روزۀ کدام سال را این طوری گرفته است چطور باید عمل کند؟
بسمه تعالی، اگر طبق وظیفه عمل نموده روزه صحیح است و گرنه مقدار یقینی را باید دوباره قضا کند.
6. اگر کسی روزۀ قضا گرفته باشد و بعد از ظهر در مسأله ای که روزه را باطل می کند شک کند، مثلاً شک کند که خلط بینی اش به دهان رسیده یا نه می تواند روزه را باطل کند؟ و اگر در مسأله ای که مکروه است باز هم می تواند روزه را باطل کند مثل انفیه کشیدن که در روزه مکروه است؟
بسمه تعالی، روزۀ قضای واجب را بعد از ظهر نمی تواند افطار کند.
[سؤال 3425] 1689
بسمه تعالی 26 / 3 / 1361
مدیر محترم دفتر امام خمینی
پس از سلام و درود بی پایان به رهبر کبیر و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی، این جانب چند سؤال فقهی داشتم، خواهشمند است به عرض امام امت رسانیده و پاسخ آن را ارسال فرمایید:
1. شخصی از سن بلوغ تا سی سالگی روزه نگرفته و بعد از آن هم تا کنون که پنجاه و چهار سال از عمرش گذشته به علت بیماری دستگاه گوارش (کاستریت ـ کلیت ـ زخم معده و اثناعشر) نمی تواند روزه بگیرد. تکلیف چیست؟
2. آیا کفاره آن را می تواند به صورت نقدی بپردازد، یعنی قیمت کفاره معلوم نماید و به حساب های نهادهای انقلابی و کمک به دولت جمهوری اسلامی، مانند شماره 222 ـ 1314 ـ 99999 و غیره واریز نماید؟
بسمه تعالی، 1 و 2، اگر از سن بلوغ قدرت بر روزه داشته و عالم به وجوب آن بوده و عمداً ترک کرده، علاوه بر قضا، کفاره هم دارد که برای هر روز می تواند شصت مد طعام به شصت فقیر تسلیم نماید، و کفاره را باید به فقیر شرعی بدهد و قضا را اگر فعلاً نمی تواند بگیرد بر ذمّه او می ماند تا بعد از فوت از طرف او قضا کنند، ولی روزه ای که در اثر مرض فوت شده و در
اثر استمرار مرض نتوانست قضا کند قضا ندارد، لیکن برای هر روز باید یک مد طعام به فقیر بدهد.
3. شخصی در زمان حیات مبلغی به عنوان امانت نزد شخص دیگری گذارده که پس از فوت او مصرف دفن و قبر او نماید، شخص مورد نظر تقریباً 20 سال پیش فوت نموده و به وسیله کس دیگری دفن شده ولی قبر وی را جمع نکرده اند؛ یعنی روی آن سنگ نیانداخته اند، و مشخصات او معلوم نیست و منظور متوفی هم همان سنگ و مشخصات بوده، ولی امانتدار به عللی در آن زمان این کار نکرده است. آیا در حال حاضر برای رضای خدا و متوفی می تواند مبلغ مذکور را به نیت آن مرحوم مزبور به حساب های مذکور بالا واریز نماید یا خیر؟ چنانچه امکان ندارد محل آن را معین فرمایید. ضمناً مزار متوفی را در حال حاضر نمی داند کجاست.
بسمه تعالی، باید بر طبق وصیت عمل کند و اگر عمل به وصیت مورد نداردپول به ورثه می رسد.
[سؤال 3426] —-> 1863
2. اگر به زور در دهان شخص روزه دار غذایی بریزند اما از گلویش پایین نرود، و بعداً شخص به خیال این که روزه اش باطل شده چیزی بخورد، آیا بر او قضا و کفاره واجب می شود یا نه؟
بسمه تعالی، قضا واجب است و اگر نسبت به حکم مسأله جاهل قاصر بوده کفاره ندارد.
[سؤال 3427] —-> 5
2. شخصی در نظام گذشته ایران از کلیه اعتقادات مذهبی به دور بوده است و در صورتی که اعتقادی نیز وجود داشته صرفاً از روی مسائل خانوادگی بوده است و در آن موقع با منطق خود قادر به پذیرش آن ها نبوده و در حال حاضر به اسلام ایمان آورده است؛ آیا لازم است نماز و روزه قضای خود را ادا کند؟ و در صورتی که لازم است؛ آیا برای مثال در مورد روزه می بایست به ازای هر روز روزۀ قضا شصت روز روزه بگیرد؟
بسمه تعالی، اگر مسلمان بوده، قضا دارد و چنانچه جاهل قاصر بوده، روزه ها کفاره ندارد.
[سؤال 3428] 1690
بسمه تعالی
با عرض سلام و آرزوی سلامتی برای امام عزیز
لطفاً پاسخ دو سؤال ذیل را مرقوم فرمایید:
1. من در وقتی که از نظر شرعی تکلیف شده بودم (چند سال پیش) و به سال قمری پانزده سال تمام داشتم. هرچه به من می گفتند که تکلیف شدن پسر به پانزده سالگی با سال قمری است، باور نمی کردم و فکر می کردم که باید با سال شمسی پانزده ساله باشم و به حساب همین ناباوری، روزۀ آن سال را نگرفتم. حالا که فهمیده ام تکلیفم چیست؟
بسمه تعالی، اگر سهل انگاری در سؤال و تحقیق کرده اید، قضا و کفاره واجب است.
2. اگر من به دنبال استاد اخلاق و در راه پیدا کردن او باشم، باید تا چه حدی اصرار بورزم و نشانۀ او چیست؟ نکند به ضلالت ببرد؟
بسمه تعالی، از افراد مورد وثوق جویا شوید.
[سؤال 3429] 1691
بسمه تعالی
محضر مقدس امام امت، موفق در جهاد با نفس
اگر کسی در ماه مبارک رمضان عملی انجام دهد که موجب کفاره شود و یقین داشته باشد که این کار کفاره ندارد و حتی فکرش را هم نمی کرده که این کار موجب کفاره شود حکمش چیست؟ آیا باید کفاره بدهد یا خیر؟
بسمه تعالی، عملی که موجب بطلان روزه می شود، چنانچه از روی عمد و اختیار و با توجه به روزه از روزه دار صادر شود موجب قضا و کفاره است.
[سؤال 3430] —-> 752
2. به مدت سی سال نیز روزه نگرفته ام تکلیفم در این رابطه چه می باشد؟
بسمه تعالی، روزه هایی که عمداً افطار شده، علاوه بر قضا، کفاره هم دارد.
[سؤال 3431] —-> 1744
3. اگر کسی پدر و مادر او بگویند که هنوز کوچکی و روزه نگیر و نمی توانی بگیری اما 9 سالش تمام شده باشد (دختر) آیا کفارۀ روزه هایی را که نگرفته باید بدهد؟
بسمه تعالی، اگر نمی دانسته که روزه بر او واجب است کفاره ندارد.
[سؤال 3432] —-> 660
2. این جانب دو سال روزه نگرفته ام (یعنی بدون دلیل؛ نه مریض بودم و نه چیز دیگری) باید چند ماه روزه بگیرم؟ و نیت چه باشد؟
بسمه تعالی، اگر عمداً روزه نگرفته اید کفاره دارد و در رساله ذکر شده است.
[سؤال 3433] 1692
بسم الله الرحمن الرحیم 8 / 5 / 1361
سماحة إمامنا وقائدنا ومرجعنا، الإمام الخمینی، حفظه الباری ورعاه، السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته، أدعو الباری عزّ وجلّ أن یرزقکم العافیة ویوفّقکم لمرضاته ویدیم عمرکم لنرفل بظلّکم الوارف؛ إنّه نعم المولی ونعم النصیر .
وبعد؛ الحمد لله علی هدایته لدینه والتوفیق لما دعا إلیه من سبیله؛ فإنّنی بعد بلوغی لم أکن أعرف ما هو التکلیف الشرعی ولم یعلّمنی أحدٌ الأحکام الشرعیة، والآن بدأت بقضاء صلاتی وصومی؛ فما هو حکم صومی بالخصوص؟ هل علیّ الکفارة وما مقدارها، أم علیّ القضاء دون الکفارة؟ علماً؛ أنّنی أحد المجاهدین العراقیین المقیم فی معسکر الأهواز ولا أملک مقدار الکفارة إذا کانت عن کلّ یومٍ إطعام ستّین مسکیناً؛ فما
حکمی الشرعی؟ أفتونا مأجورین ومحفوظین بحفظه تعالی.
بسم الله الرحمن الرحیم، إن کنت حینما فات منک الصوم الواجب جاهلاً بالحکم عن قصور، وغیر ملتفت إلی السؤال، فلا تجب علیک الکفارة؛ وإلاّ فتجب؛ وعلی فرض العجز عنها فی الحال، توقّع القدرة علیها فی المستقبل ان شاء الله .
[سؤال 3434] 1693
بسم الله الرحمن الرحیم
مولانا! ما تقولون فی من استمنی فی شهر رمضان وکان:
1. غیر عالم بحرمة الاستمناء لکن یری بنظره بشاعة هذا العمل ولکن لم یکن مطّلعاً علی حرمته شرعاً ولا یدری بمفطریته للصوم أیضاً.
2. الصورة الاُولی إلاّ أنّه کان یدری بمفطریته للصوم وأمسک بعده إلی اللیل فهل تجب علیه کفارة التخییر أو الجمع أو لا یجب علیه إلاّ القضاء أو غیر ذلک، ولا بأس بالإشارة إلی مدرک الحکم هل هو الاحتیاط أو غیر ذلک، أفتونا مأجورین والحمدلله ربّ العالمین.
بسمه تعالی، یجب علیه القضاء فی الصورتین وکفارة الجمع علی الأحوط نعم لو کان الجاهل قاصراً غیر ملتفت إلی السؤال فالظاهر عدم وجوب الکفارة علیه.
[سؤال 3435] —-> 1719
2. بعد از بلوغ تقریباً پانزده سال مسلسل روزه نگرفتم بعد متوجه شدم که اگر کسی بتواند که روزه بگیرد و روزه نگیرد قضا و کفاره هر دو واجب است حالا این قدر کفاره روزه واجب شده است که اگر بگیرم عمرم وفا نمی کند الآن چه باید کرد من خیلی پریشان و پشیمان هستم شما برای خلاصی من از این مسأله راه حلی پیدا کنید.
بسمه تعالی، روزۀ واجب ماه رمضان اگر فوت شده قضا دارد و در صورتی
که افطار عمدی و با علم به حکم مسأله باشد کفاره هم دارد و در کفارۀ افطار عمدی می توانید به جای شصت روز روزه شصت مد طعام به شصت فقیر بدهید.
[سؤال 3436] —-> 1670
4. کسی که در ماه رمضان کاری انجام داد که روزه اش باطل شد، کفاره دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر از روی علم و عمد باشد کفاره دارد.
[سؤال 3437] 1694
بسمه تعالی 5 / 11 / 1361
سلام علیکم، با دعا برای طول عمر امام و تسریع در ظهور حضرت مهدی و پیروزی رزمندگان اسلام و نصرت مسلمین، سؤال شرعی خود را که با مقدمۀ نسبتاً طولانی است مطرح می کنم:
من در سال 1341 در یک خانوادۀ شیعی مذهب متولد شدم. از سن 9 الی 10 سالگی نماز خواندن و روزه گرفتن را شروع کردم؛ بدین صورت که ماه رمضان، اکثر روزه ها را گرفتم و نمازها را می خواندم ولی در غیر این ماه، چند ماه نماز می خواندم و چند ماه نمی خواندم؛ گاه ماه ها می خواندم و همین طور گاه ماه ها ترک می شد و این به خاطر عصیان نبوده بلکه از ضعف ایمان و آگاهی و عدم تبلیغات اسلامی و جوّ خراب طاغوت و مقید نبودن زیاد خانواده ام بوده است. تا چند ماه بعد از انقلاب که شعله های تحقیق در من شعله ور شد، من به مطالعه کتاب هایی در رابطه با جهان بینی و ایدئولوژی به طور اعم و جهان بینی و ایدئولوژی مادی و الهی ـ اسلام و سایر ادیان ـ پرداختم.
حالا سؤالاتی چند در این زمینه مطرح می سازم؛ لازم به تذکر است در این مدت نماز و روزه تمام قضا شده:
الف. نمازهایی که در سن بلوغ و در مدت تحقیق فوت شده، در صورتی که مقدار آن ها را نمی دانم، چگونه و به چه مقدار باید قضا شود؟
ب. روزه هایی که قبل از تحقیق و بعد به صورت عمدی فوت شده، در صورتی که مقدار آن را نمی دانم، چگونه باید قضا شود؟
ج. روزه هایی که قبل و بعد از تحقیق عمداً فوت شده، در صورتی که مقدار آن را نمی دانم، چگونه باید قضا شود؟
د. روزه هایی که در حین تحقیق فوت شده چگونه می شود؟ (یک ماه، روزه بوده).
ه . اگر قرار بر یک روز، شصت روز قضای آن تعلق گیرد، چون توانایی جسمی و هم امکان آن را ندارم ـ چون در کردستان در سپاه فعلاً شاغل هستم و اکثراً نیت ده روز قصد را نمی توانم بکنم ـ باید کفاره بدهم، آیا کفاره را می توان به جبهه اختصاص داد؟
توجه: نماز و روزه هایی که به عمد یا غیر عمد در قبل از تحقیق، ترک شده، از روی کبر و مخالفت با امر خدا نبوده بلکه از عدم آگاهی و کمبود ایمان مذهبی بوده و نیز روزه ها و نمازهایی که در هنگام تحقیق، ترک شده نیز چنین بوده است.
مستدعی است جواب مسائل شرعی بالا را در اسرع وقت برای این بنده بفرستید.
بسمه تعالی، آنچه یقین دارید از نماز و روزه از شما فوت شده را باید قضا نمایید و در صورتی که از روی عمد یا جهل تقصیری روزه نگرفته اید باید کفاره هم بدهید و می توانید برای هر روز، شصت فقیر را اطعام نمایید و دادن پول کفایت نمی کند.
[سؤال 3438] —-> 2084
3. زن به واسطۀ مریض بودن، در ماه رمضان روزه نگرفت یا آن که عصیاناً روزۀ خود را خورده است و تا ماه رمضان ثانی روزه نگرفت و تمکّن بر کفاره ندارد، غیر از مهریه ای که از شوهر طلبکار است، آیا واجب است که به اندازۀ کفاره از مهریه از شوهر خود گرفته و ادای کفاره نماید یا خیر؟
بسمه تعالی، کفاره واجب است ولو این که از مهریه بگیرد و بپردازد.
[سؤال 3439] —-> 1744
2. اگر کسی مسأله خود را نمی دانسته که اگر روزۀ ماه رمضان را باطل کند باید به جای آن شصت روز و یا به شصت فقیر طعام دهد و بعد از چند سال فهمیده باشد که این طور است، حتماً باید همان کفاره را بدهد؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم باید کفاره بدهد.
[سؤال 3440] 1695
بسمه تعالی
حضور رهبر معظم، امام خمینی مدّ ظله العالی
این جانب در سنین ده تا دوازده سالگی به علت نادانی، بیشتر روزه هایم را خوردم؛ و روزهای حاملگی به علت دستور دکتر، روزه نگرفتم و روز عروسی به علت مصادف شدن با ماه رمضان، یک ماه نگرفتم. اکنون پنجاه ساله هستم و نمی توانم همۀ آن ها را بگیرم. البته تا آن جا که ممکن باشد، روزه می گیرم و در ماه مبارک رمضان هم روزه هایم را تمام و کامل می گیرم؛ اکنون نمی دانم تکلیف من در مقابل این ها چیست؟ از طرفی هم نمی توانم (وسعم نمی رسد) که برای هر روز، شصت نفر را طعام بدهم یا پولش را به آن ها بدهم. لذا از شما درخواست می کنم به من بنویسید که چه کار بکنم؟ و اگر باید به این شصت نفر پول بدهم، چقدر می شود؟ و من در مقابل این همه روزه خواری چه کار باید بکنم تا دینم را ادا نموده باشم؟
بسمه تعالی، اگر [از] روی علم و عمد، روزه ها را نگرفته اید، علاوه بر قضا کفاره هم واجب است؛ ولی زن اگر بچه شیر می دهد و روزه برای او یا بچه اش ضرر دارد، می تواند افطار کند و فقط روزه را قضا کند و کفاره ندارد[1] و دادن پول به جای کفاره کفایت نمی کند.
[سؤال 3441] —-> 4361
2. کسی که در ماه رمضان مسافرت می کند و قبل از خروج از حد ترخص افطار می کند، ولی نمی دانسته که قبل از خروج از حد ترخص، افطار موجب کفاره می شود. آیا با عدم علم به وجوب کفاره، افطار عمدی محسوب می شود، که باید یکی از کفارات سه گانه را انجام دهد؟
بسمه تعالی، جهل به وجوب کفاره، موجب سقوط کفاره نیست.
[سؤال 3442] 1696
بسمه تعالی 29 / 4 / 1361
با سلام و درود به امام امت و تمامی پویندگان راه حق؛ متمنّی است سؤالات زیر را پاسخ دهید:
1. این جانب هنگامی که در سنین تکلیف بودم ـ یعنی از 9 سالگی به بعد ـ به توصیه و تأکید مادرم و اصرار بر این که تو توانایی گرفتن روزه را نداری و از طرفی با توجه به این که خودم در آن زمان نمی توانستم تشخیص دهم که آیا می توانم روزه بگیرم یا نه، روزه هایی را نگرفته ام که اکنون چون سالیان زیادی می گذرد، اولاً تعداد روزه های قضا را نمی دانم، و ثانیاً نمی دانم کفاره دارد یا نه؛ تکلیف من اکنون جهت ادای وظایف گذشته چیست؟
بسمه تعالی، به مقداری که یقین دارید که بعد از بلوغ، روزه نگرفته اید، باید قضا نمایید و کفاره در فرض مسأله واجب نیست.
2. مدت 2 سال است که در آموزش و پرورش به طور غیر رسمی خدمت می کنم و حقوقی دریافت می دارم و از طرفی در خانۀ پدرم زندگی می کنم و قهراً خرج خوراک و مسکن را پدرم تأمین می کند و سایر خرج های مربوط به خود، از درآمد خودم می باشد. در مدت این 2 سال، مقداری پس انداز دارم که جهت خرید وسایلی از جهیزیۀ خودم ـ با توجه به این که پدرم توانایی کامل مالی از این جهت ندارد ـ در بانک گذاشته ام، آیا به این مبلغ پس انداز خمس تعلق می گیرد؟ و اگر جواب مثبت است، خمس این 2 سال را چگونه محاسبه کنم؟
بسمه تعالی، آنچه از حقوق که از مؤونۀ سال زیاد آمده، باید خمس آن را به مرجع تقلید یا نمایندۀ مسلّم الوکاله او برسانید.
3. اگر مقداری انگور را جهت سرکه شدن در کوزه ای بریزیم و هر بار مقداری انگور به آن اضافه کنیم، در صورتی که انگورهای قبلی به اصطلاح جوش آمده باشد، سرکه پاک است یا این که حرام؟ پختن کشمش به همراه غذا حکمش چگونه است؟
بسمه تعالی، بعد از سرکه شدن حلال است و باد کردن کشمش و جوش آمدن آن در غذا، موجب حرمت آن نیست.
4. خواندن بیش از هفت آیه از قرآن کریم برای زن حائض مکروه است؛ با توجه به این که در ماه مبارک رمضان خواندن قرآن فضیلت بسیاری دارد، آیا مکروه بودن مانع از خواندن قرآن است؟
بسمه تعالی، در غیر چهار سورۀ عزیمه مانع نیست.
[سؤال 3443] 1697
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی
امام عزیز! دختر 26 ساله ای هستم که مدت شش سال است که اسلام عزیز را به عنوان مکتب و راه زندگی ام انتخاب کرده ام و در سال های گذشته به علت جوّ حاکم بر زمان و محیط خانوادگی، هیچ کدام از فرایض را به جا نمی آوردم. خواهش می کنم راهنمایی ام فرمایید که شانزده سال کفارۀ روزه ام را چگونه و چقدر باید بپردازم تا در محضر پروردگار، شرمگین تر از آنچه که هستم، نباشم؟
در ضمن، از نظر جسمانی نمی توانم روزه هایم را قضا نمایم.
بسمه تعالی، اگر تقصیر در یادگرفتن مسأله نکرده، خوردن روزه ها فقط قضا دارد و هر وقت قدرت پیدا کرد، قضا نماید.
[سؤال 3444] 1698
بسمه تعالی
حضور محترم مسئولان دفتر امام خمینی مدّ ظله العالی
پس از سلام و آرزوی توفیق؛ این جانبه از سن 9 سالگی که تکلیف شده ام تا پیش از انقلاب که 6 سال می شود، ماه های رمضان را روزه نگرفته ام؛ اکنون اگر بخواهم قضای آن را به جا بیاورم چه باید بکنم؟ و از چه راه هایی ممکن است؟ با توجه به این که در آن موقع کسی نبود که تکالیف اسلامی را به من تذکر دهد.
بسمه تعالی، روزه هایی که پس از رسیدن به سن بلوغ شرعی از شما فوت شده قضا دارد و هنگام ترک روزۀ واجب اگر اطلاع از وجوب روزه و حرمت افطار آن نداشتید کفاره ندارد.
[سؤال 3445] 1699
بسمه تعالی
صمیمانه ترین سلام را نثار وجود پربرکت امام زمان و نایب برحقش می نمایم و با درود به روان پاک شهیدان و سلام بر رزمندگان اسلام و دعا برای نایب امام زمان که خدا تا ظهور امام زمان (عج) زنده و مؤیدش بدارد.
باری مختصراً عرض می دارم کسی که 21 سال سن دارد و فقط همین سال را روزه داشته و سال های گذشته سعی کرد روزه نگهدارد اما نتوانست (یا به دلیل ضعف بدنی و یا به خاطر محیط و محیط خانوادگی) حالا تکلیف این شخص را در مورد روزه های گذشته بیان فرمایید. والسلام، ومن الله التوفیق
بسمه تعالی، روزه هایی را که در زمان تکلیف نگرفته باید قضا کند و اگر از روی عذر یا جهل، بدون این که التفات به یادگرفتن مسأله داشته باشد افطار نموده کفاره ندارد.
[سؤال 3446] 1700
بسمه تعالی
با عرض سلام و درود فراوان حضور رهبر کبیر انقلاب امام خمینی
لطفاً پاسخ دو سؤال ذیل را مرقوم فرمایید:
1. اگر فردی یادش بیاید که مثلاً پنج سال پیش در ماه رمضان کاری که روزه را باطل می کند انجام داده (استمناء) و شاید گاهی در یک روز مثلاً دو بار یا سه بار این عمل را انجام داده، خود این فرد در آن زمان از انجام این عمل زشت ناراحت بوده و می دانسته که عمل بدی است اما به هیچ وجه این مسأله به ذهن او خطور پیدا نکرده که ممکن است روزه را باطل کند، حتی غسل را نیز انجام داده و روزه را تا به شب ادامه داده، حال چند سؤال در مورد روزه و در مورد خود این عمل پیش می آید:
اولاً این که الآن این فرد نمی داند چه مدت یعنی چند روز این عمل را انجام داده؟ و ثانیاً این که آیا در این مدت 5 سال گذشته که به مسأله عمل نکرده چگونه باید عمل کند؟
بسمه تعالی، روزۀ روزهایی که عمل مزبور در آن انجام گرفته قضا دارد و اگر در هنگام عمل، جاهل قاصر بوده و احتمال نمی داده که حرام و مبطل روزه باشد کفاره ندارد.
2. آیا وقتی که غسل کرده، بعد از این عمل (استمناء) بدن او پاک گردیده؟ و اگر بعد از این عمل (استمناء) وقت تنگ است برای نماز می تواند تیمم بدل از غسل انجام دهد یا نه، با این که آب در اختیار او است؟ و آیا اگر غسل کرد، مثل غسل جنابت جای وضو را می گیرد یا نه؟ و آیا عرقی که بعد از این عمل از بدن او خارج شده نجس است یا نه؟
بسمه تعالی، عرق جنابت از حرام نجس نیست ولی نماز با آن صحیح نیست و غسل جنابت ـ و لو از حرام باشد ـ کفایت از وضو می کند و تیمم در ضیق وقت در فرض مرقوم صحیح است و جنابت از حرام در غسل و تیمم با جنابت از حلال فرقی ندارد.
خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی خمینی را نگه دار
[سؤال 3447] 1701
بسمه تعالی
دفتر حضرت آیت الله العظمی امام خمینی
بعد از عرض سلام؛ خواهشمند است جواب مسأله ذیل را بفرمایید:
این جانب که الحال 17 سال دارم قبل از سن بلوغ (بلوغ سنی) از جهت دیگر بالغ
شدم (13 یا 14 سالگی). متأسفانه در اثر عدم اطلاع والدین و بر اثر جهالت خودم چند روزی را از روزۀ ماه رمضان خورده ام؛ حال می خواهم که بفرمایید تکلیف من در حال حاضر چیست؟
اگر شامل حال آن مسأله ای قرار می گیرم که بر مبنای آن باید قضای آن روزه ها را بگیرم و همچنین کفارۀ آن را انجام دهم، با این وصف که چند سالی از آن ایام سپری شده تکلیف من چیست؟ خواهشمندم اگر باید پیش از آغاز رمضان جاری عملی انجام دهم بفرمایید.
ثانیاً: از آن جا که عایدی من اندک است و توانایی آن را ندارم تمامی کفارۀ آن روزها را ـ که جمع دو سال آن حدود 30 روز می شود ـ بدهم و باید بعداً آن را بپردازم، آیا می توانم روزۀ مستحبی بگیرم و یا خیر؟
بسمه تعالی، قضای روزه ها را باید بگیرید ولی اگر از روی جهالت روزه نگرفته اید و تقصیر در یادگرفتن مسأله نکرده اید کفاره ندارد.
[سؤال 3448] 1702
بسمه تعالی 6 / 6 / 1361
دفتر محترم امام خمینی، دام ظله العالی
جوانی هستم که در اوایل بلوغ، بین 15 ـ 16 سالگی، در ماه رمضان قبل از ظهر استمناء کرده و سپس غسل می کردم و سعی داشتم غسل من قبل از ظهر باشد و آنچه که به آن یقین داشتم در صحت روزه، طهارت قبل از ظهر بود و حتی احتمال اشتباه هم نمی دادم و چون یقین داشتم به این که روزۀ من صحیح است، مسأله را هم از کسی سؤال نکردم؛ اکنون تکلیف من از نظر کفاره چگونه است؟ و اگر کفاره دارد، نوع آن و مقدار آن را بیان بفرمایید. خدا امام را برای ما نگهدارد.
بسمه تعالی، اگر جاهل به حکم بوده اید به حدی که احتمال باطل شدن روزه را هم نمی دادید، کفاره ندارد.
[سؤال 3449] 1703
بسم الله الرحمن الرحیم
السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
إلی سماحة الاُستاذ الأعظم والمرجع الدینی الأکبر، الإمام الخمینی، دام ظله، روحی وأرواح المؤمنین لک الفداء
نرجو أن تعطینی رأیک فی بعض المسائل علماً بأنّی أحد مقلّدیک الذین قرّروا أن یسیروا علی الخطّ الصحیح ولکن هناک بعض المسائل وهی:
1. عند ما بلغت فی السنّ الخامسة عشر من عهدی، کنت لا أعرف کیفیة غسل الجنابة. وکنت طوال مدّة من 15 سنة إلی 17 سنة إلاّ ثلاثة أشهر علی هذا النمط، حتّی عرفت؛ فما حکم صلواتی و صیامی التی صلّیتها وصمتها فی هذه الفترة؟
2. فی الفترة ما بین 15 سنة و 17 سنة فی رمضان عند ما کان عمری 16 سنة، فطرت عمداً عند ما اشتدّ بی العطش وکان ورائی عمل کثیر، وفی نفس هذه الفترة بعد أیّام أجنبت نفسی؛ لعلمی أنّ إجناب النفس لا یفطر، فما هو الحلّ؟
ونسأل الله أن یغفر لنا ذنوبنا، ونشکر لکم جهودکم.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسم الله الرحمن الرحیم، إجناب النفس فی حالة الصوم، وکذا التعمّد فی البقاء علی الجنابة، وکذا تناول المفطر من الماء و غیره عمداً، یوجب بطلان الصوم ویجب علیه القضاء و الکفّارة فی صوم شهر رمضان وإن کان جاهلاً بحکم المفطر وأ نّه یبطل الصوم إلاّ إذا کان جاهلاً قاصراً بحیث لم یکن یلتفت إلی السؤال؛ إذ لم یکن یخطر بباله أ نّه یبطل الصوم؛ ففی مثله یکتفی منه قضاء الصوم ولا یجب علیه الکفّارة.
[سؤال 3450] 1704
بسمه تعالی
خدمت حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی، السلام علیک ورحمة الله وبرکاته، پس
از ادای خالصانه ترین تحیات، از آن امام بزرگوار دو مسأله شرعی را که مورد احتیاج است، استفتا می نمایم:
1. اگر مردی در قبل از انقلاب به علت ندانستن مسأله شرعیه، نمی دانسته که مکلف شده است در حالی که این فرد در آن زمان مکلف بوده است ولی پدر و مادرش به علت این که او ضعیف است و مکلف نشده از روزه اش ممانعت می کرده اند، بنابراین آیا بر این فرد کفارات قضای روزۀ عمدی واجب است یا این که تنها قضای روزه کافی است؟
بسمه تعالی، در صورتی که غافل بوده و ملتفت به سؤال نبوده کفاره ندارد.
2. اگر فردی از دیگری غیبت نموده، برای توبه کردن باید از طرف مقابل جلب رضایت نماید یا این که تنها استغفار کافی است؟ در صورت مانع بودن شرم و حیا چه باید کرد؟
بسمه تعالی، استغفار کافی است.
[سؤال 3451] 1705
بسمه تعالی
پس از عرض سلام و با آرزوی پیروزی هرچه سریع تر رزمندگان اسلام بر قوای کفر صدامی، مسأله ای برای این جانب مطرح می باشد که امید پاسخ دارم.
1. این جانب در هشتم رمضان سال 1343 متولد شده ام و به این ترتیب بعد از 15 سال، یعنی در هشت رمضان سال 1358 برطبق سال قمری مکلف بوده ام و می باید روزه هایم را می گرفتم، ولی فراموش کرده ام که آیا نسبت به این که سن تکلیف، برطبق سال قمری محاسبه می شود شک داشتم یا یقین داشتم. پدرم به من می گفت که روزه هایم را نگیرم؛ زیرا هنوز مکلف نشده ام، ولی من تعدادی از آن ها را گرفتم و به یاد ندارم که چه تعدادی را نگرفته ام. حال سؤال من این است که آیا کفاره و قضایی بر من واجب است و چه تعداد را می بایست قضا و یا کفاره بدهم؟
بسمه تعالی، روزه هایی را که یقین دارید در زمان تکلیف نگرفته اید باید قضا کنید؛ و چنانچه در یادگرفتن مسأله کوتاهی نکرده باشید، کفاره
واجب نیست؛ و سال را قمری حساب کنید.
2. آیا ریش تراشی معصیت است یا خیر؟ و آیا نوجوانانی که برای رشد شمایلشان، موهای تازه روییدۀ خود را می تراشند، معصیت کرده اند یا خیر؟ و آیا اگر قسمتی از موهای صورت را زده و قسمتی را نگاه دارد، باز اشکال دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، بنا بر احتیاط نباید بتراشند؛ و تراشیدن بعض، حکم تراشیدن همه را دارد، مگر بعض اطراف صورت که حکم اصلاح دارد.
3. آیا آب هایی که در نهرهای شهرها روان است، حکم نجاست را دارند و یا پاکند؟
بسمه تعالی، اگر یقین به نجاست آن ها نباشد، پاک است.
4. در وضو گرفتن، شخصی بعد از این که دو مشت آب بر دستش می ریزد، یک مشت دیگر بر شیر آب ریخته و شیر را می بندد. آیا این آب، حکم آب اضافه را ندارد؟ و آیا وضوی این شخص درست است یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر بعد از ریختن آب بر شیر، برای تمام کردن وضو دست می کشد و با آب وضو مسح می کند، مانع ندارد.
[سؤال 3452] 1706
بسمه تعالی 27 / 9 / 1361
دفتر رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی، مدّ ظله العالی، سلام علیکم، خاطر عالی را مستحضر می دارد:
این جانب 25 ساله، به برکت انقلاب اسلامی متحول شده و از این که در گذشته به خاطر فرهنگ طاغوتی، فقط به طور اسمی مسلمان بوده و هیچ گونه پایبندی در عمل به واجبات و ترک محرمات، به طور معقول و منطقی نداشته ام، شرمسار و از خدای متعال طلب عفو و مغفرت و از آن رهبر عزیز، استمداد دعای خیر در انجام امور لازم را می نمایم. لکن مجبور گشتم در رابطه با مسأله روزه، سطور زیر را نوشته و چند دقیقه ای تصدیع اوقات نمایم؛ باشد که با ارشادات و رهنمودهایی که می فرمایند، قدری از اضطراب و تشویش های حاصله از گناهان گذشته ام کاسته گردد.
آن گونه که خاطرم اجازه می دهد. مدت هفت سال روزه نگرفته و چندان اعتقاد
راسخی نسبت به قضا و کفاره های مربوطه نداشته ام و در حال حاضر دقیقاً 161 روز بدهکار هستم، که باتوجه به فتاوای آن حضرت در خصوص قضای شصت روزه برای هر روز و یا اطعام شصت مسکین برای هر روز و با عنایت به این که خانه دار بوده و درآمدی ندارم، جداً نگران و مضطرب شده ام، و فقط مقداری پول از ارث پدری دارم که به عنوان پس انداز برای روز مبادا منظور نموده ام. اینک استدعا دارم در این خصوص، ارشاد و راهنمایی بفرمایید که باتوجه به جهلم نسبت به مسأله و محکم نبودن اعتقادم و عدم استطاعت فعلی (چه از نظر جسمی و چه مالی)، در زمینۀ ادای دین چه اقدامی می توانم انجام دهم تا نزد خدای یکتا شرمسار و گناهکار نباشم؟
قبلاً از مراحم رهبر عزیز، سپاسگزاری و جداً ملتمس دعای خیر هستم.
ضمناً اضافه می نمایم که قضای مربوط به پنج سال روزه که با عذر موجه نتوانسته ام بگیرم، بر عهده ام می باشد که علاوه بر قضاهای فوق الذکر می باشد.
بسمه تعالی، اگر جاهل به مسأله بوده اید و غافل از یادگرفتن بوده اید، فقط قضای روزه ها را به جا آورید و کفاره واجب نیست؛ و همچنین اگر نمی توانید کفاره بدهید، لازم نیست خود را به مشقت بیندازید.
[سؤال 3453] 1707
بسمه تعالی
حضور محترم مسئولین دفتر امام خمینی مدّ ظله العالی
الف. کسی که حدود هفت سال روزۀ قضا دارد (به علت بی توجهی والدین به دین و عدم برخورداری از محیط و معاشرین معتقد به خدا) و اکنون پس از گذشت هفت سال زندگی بیهوده و پوچ، در سنین 16 ـ 17 سالگی به حقیقت دین اسلام پی برده و به زندگی خود هدف بخشیده، با توجه به این که جوّ محیط خانواده و خویشاوندان هم اکنون، او را به سوی عدم رعایت احکام دین اسلام سوق می دهد و حتی به ناملایماتی چند منجر گردیده است، وظیفه اش چیست؟
ب. و اما کسی که تا کنون مادرش مانع از گرفتن روزۀ او می شده و اکنون در سن 16 سالگی، خود به روشنی دین الهی از میان ظلمت عقاید پوچ پی برده و اکنون مصمّم بر رعایت احکام دین خدا شده و حال، هفت سال روزۀ قضا دارد، وظیفه اش چیست؟
بسمه تعالی، در هر دو سؤال، روزه هایی که در زمان تکلیف از او فوت شده را باید قضا کند و اگر جاهل بوده و تقصیری در یادگرفتن مسأله نکرده کفاره ندارد.
[سؤال 3454] —-> 2033
6. کسی که جاهل به مسأله بوده، روزه هایی که خورده در زمان جاهلیت، کفاره دارد یا قضا؟
بسمه تعالی، قضا دارد و اگر جاهل بوده به حدی که در ذهنش خطور نمی کرده که عمل او اشکال داشته باشد، کفاره ندارد.
[سؤال 3455] 1708
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب، دام ظله العالی، این جانب چند سال پیش ماشین پیکان داشتم و با ماشین خودم اجیر شدم برای بردن ماشین های بزرگ که از مرز بازرگان که از مرز، وسایل سنگین به تهران حمل می کردند؛ من هم به عنوان راهنما با ماشینم به جلو آن ها می افتادم و با همین نحو به تهران می بردیم. آن زمان هم مصادف بود با ماه مبارک رمضان و ماشین هایی که راهنمایی می کردم مقرّراتی داشت که در ساعتْ چند کیلومتر باید راه برود. در وسط راه تهران ـ بازرگان خواب به من غلبه کرد و مثل این که دوبار هم پشت فرمان خوابیدم و از ترس این که بخوابم و تصادف بکنم و در شرایطی که زبان های رانندگان ماشین های سنگین را نمی دانستم لذا مجبور شدم تا تهران که دو روز طول می کشید روز اول را روزه گرفتم اما روز دوم را خوردم و روز بعدش که از تهران می خواستم
برگردم و در تهران مهمان بودم سحری را خوردم ولی متوجه شدم که صبح شده و من بعد از طلوع فجر صبح صادق غذا می خوردم، خیال کردم که روزه ام دیگر باطل شد و مجدداً آن روز را هم خوردم؛ حالا شرعاً تکلیف چه هست و باید چه بکنم؟ فقط قضا لازم است و یا خدای نکرده کفاره هم لازم دارد؟
توضیح این که شغل من رانندگی بوده و خوردن روزه برای من جایز نبود.
و نیز توضیح این که بلافاصله قضای دو روز را که خورده بودم به جا آوردم.
بسمه تعالی، در فرض جهل و عدم التفات به سؤال، کفاره لازم نیست.
[سؤال 3456] —-> 2105
2. اگر فرد روزه داری در ماه رمضان عملی را انجام دهد که نداند آن عمل روزه را باطل می کند یا نه و بعداً بفهمد که آن عمل روزه را باطل می کند، تکلیف او چیست؟
بسمه تعالی، اگر جاهل غیر ملتفت به سؤال باشد کفاره ندارد و چنانچه کوتاهی در یادگرفتن حکم و سؤال نموده، کفارۀ جمع در افطار به حرام و یکی از شقوق کفارۀ تخییری در افطار به غیر حرام باید بدهد.
[سؤال 3457] 1709
بسمه تعالی 23 / 3 / 1361
با درود و سلام فراوان به خدمت شما
حقیر مدت 5 سال است که روزه بر من واجب گشته است؛ ولی به علت کارکردن و درودگری در دو سال قبل و ناآگاه بودن و علت های دیگر در سال های قبل از آن، نتوانستم روزه بگیرم و در این مدت نمازم را حداکثر به جا آورده و اگر هم نیاورده ام می توانم و به جا می آورم و الآن هم مشغول هستم؛ ولی الآن نمی توانم قضای روزه ام را بگیرم؛ چون مدت سه سال که در تهران هستم، نمازم شکسته است که نمی توانم روزه بگیرم و در ضمن، علت شکسته بودن نمازم هم آن است که بچه شهرستان می باشم که در تهران هستم. حال از شما خواهش می کنم برایم بنویسید که آیا کفارۀ این مدت
روزه را که من باید فقیر سیر کنم و یا برده آزاد کنم، اگر بخواهم پول بدهم، چقدر پول حداقل می شود؟ و آیا اصلاً می شود به پول تبدیل کرد این کفاره را؟ و اگر می شود، آیا من می توانم این مبلغ را در راه خیری ـ مانند بنیاد امور جنگ زدگان و یا بازسازی مناطق جنگی و جاهایی امثال این ها ـ پرداخت و یا خرج بنمایم؟
بسمه تعالی، قضای نماز و روزۀ فوت شده واجب است و نسبت به افطار روزه، اگر غافل غیر ملتفت به وجوب روزه بودید، کفاره ندارد و در کفارۀ افطار روزۀ واجب، پول کفایت نمی کند.
[سؤال 3458] —-> 4274
5. کسی که در جایی قصد اقامه کند و بعد از اتمام ده روز به گمان این که دومرتبه باید قصد اقامه کند تا بتواند روزه بگیرد روزه نگرفت (چون نمی خواست در آن جا ده روز بماند) آیا این شخص کفاره بایست بدهد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر جاهل مقصر بوده بنا بر احتیاط، کفاره بدهد.
[سؤال 3459] —-> 2279
6. اگر کسی یک روز روزه خواری کرد و بعد کفاره بدهد آیا قضای آن روز هم بر او واجب است؟
بسمه تعالی، قضای روزه واجب است.
[سؤال 3460] —-> 1957
3. شخصی که در سنین 16 یا 17 سالگی در دوران طاغوت به واسطۀ سهل انگاری و کم توجهی به امر روزه، ماه رمضان را روزه نگرفته (البته نماز می خوانده) حکمش چیست؟ آیا باید کفاره بدهد؟
بسمه تعالی، روزۀ ماه مبارک رمضان اگر عمداً بدون عذر شرعی افطار شده، علاوه بر قضا، کفاره هم دارد.
[سؤال 3461] —-> 1854
3. روزۀ ماه رمضان را اگر بدون عذر موجه افطار کند، علاوه بر کفاره، حد شرعی هم دارد یا ندارد؟ و در صورتی که حد داشته باشد، حد آن چقدر است؟
بسمه تعالی، حد شرعی ندارد؛ ولی در موارد افطار عمدی تعزیر دارد.
[سؤال 3462] —-> 1854
4. کسانی که تظاهر به روزه خوردن می کنند حد دارند یا ندارند؟
بسمه تعالی، تعزیر دارد که موکول به نظر حاکم شرع است.
[سؤال 3463] 1710
بسمه تعالی
خدمت مرجع تقلید و رهبر بزرگوارم سلام خالصانه عرض می کنم؛ با اجازۀ شریف محترماً چند سؤال دینی را به عرض می رسانم که خواهشمندم جواب بفرمایید:
1. آیا فوت روزه هایی که از ابتدای تکلیف یک دختر تا 2 ـ 3 سال به علت بچگیِ تمام و عدم ذره ای درک از نماز و روزه ـ که اگر می خوانده یا می گرفته صرفاً از ترس پدر و مادر بوده ـ کفارۀ عمدی خوردن نیز دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، در صورت علم به وجوب روزه و یا تقصیر در سؤال از حکم آن، کفاره واجب است.
2. آیا پول جیبی ای که پدر به فرزند می دهد رضایت او از طرز خرج کردن فرزند نیز در آن شرط است یا خیر؟ (با توجه به این که طرز خرج کردن غیر اسلامی نیست).
بسمه تعالی، اگر پول را به فرزند بخشیده باشد در خرج کردن آن در راه حلال آزاد است ولی سعی نماید در رضایت پدر.
3. اگر انسان به علت رفتار بد پدر و مادر، قلباً بی آن که دست خودش باشد از آن ها بدش بیاید، نمازهایش به درگاه خدا قبول است یا خیر؟
بسمه تعالی، باید فرزند با نظر محبت به پدر و مادر مسلمان نگاه کند و بد آمدن از رفتار بد، غیر از بد آمدن از خود شخص است.
4. آیا نگاه دختر یا زن به صورت مرد نامحرم با نظر معمولی و اطمینان خاطر از این که به هوس نمی افتد حرام است یا خیر؟
5. آیا نگاه دختر یا زن به روحانیون و مردان مؤمن از روی معنویت و محبت الهی و عاری از هوس، حرام است یا خیر؟
بسمه تعالی، 4 و 5. نگاه به صورت مرد نامحرم در فرض نداشتن مفسده مانع ندارد.
6. خوردن غذای کسی که معتقد به دادن خمس نیست و نیز کسی که خمس نمی دهد اما شک داریم که معتقد به دادن خمس نیز هست یا خیر چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، اگر علم به وجود خمس در غذا ندارد استفاده جایز است.
[سؤال 3464] —-> 1743
3. شخصی حدود 30 سال دارد و از هنگام مکلف شدن روزه نگرفته است (البته عذر شرعی نداشته است). تکلیف چنین فردی چیست؟
بسمه تعالی، قضای روزه ها بر او واجب است و اگر از روی عمد و بدون عذر افطار کرده کفاره دارد.
[سؤال 3465] —-> 1604
2. یک نفر در ماه رمضان، به سبب فعل حرام، روزه را باطل کرده و نمی دانسته که به سبب این فعل حرام، روزه باطل می شود یا نه؛ الآن وظیفه چیست؟
بسمه تعالی، اگر جاهل مقصر است، بنابر احتیاط باید علاوه بر این که روزه را قضا نماید، کفارۀ جمع بدهد.
[سؤال 3466] —-> 2689
2. از نُه سالگی تا چند سال روزه نگرفته ام؛ به این ترتیب که پدر و مادر نمی گذاشتند بگیرم و می گفتند که توانایی جسمی نداری، (با این که می توانستم) و سحر بیدارم نمی کردند و کمی هم که بزرگ تر شدم گاهی عمداً می خوردم چون اولاً که مسائل کفارۀ روزه را نمی دانستم و دوم این که اهمیتی به مسأله روزه نمی دادم؛ حال تنها قضای روزه ها را می گیرم و نمی دانم که تکلیفم چیست؛ آیا باید کفاره بدهم یا خیر؟ و در ضمن، اگر کفاره واجب است، ارتباط آن با مسأله واجب الحج بودن چگونه است؟
بسمه تعالی، هر مقدار که یقین دارید می توانسته اید روزه بگیرید و عمداً و بدون عذر افطار کرده اید کفاره دارد و واجب الحج نبودن شما در مسأله قبل معلوم شد.
[سؤال 3467] —-> 2505
4. در مورد کفارۀ جمع روزه ماه رمضان بعضی گفته اند کفارۀ عتق رقبه به لحاظ ملغی شدن نظام برده داری در جهان کنونی غیر قابل اجرا شده است، لطفاً بفرمایید آیا درست است؟ و اگر همچنان به قوّت خود باقی است قیمت یک بنده چه مقدار است؟
بسمه تعالی، در فرض عدم امکان عتق رقبه تکلیف به عتق ساقط است.
[سؤال 3468] 1711
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت امام خمینی دامت برکاته، سلام علیکم
امیدوارم خداوند شما را تا انقلاب جهانی حضرت مهدی برای مستضعفان جهان پابرجا و پایدار بدارد.
اگر کسی روزه های واجب را عمداً خورده، همچون که در توضیح المسائل آمده است روزه اش باطل است و باید دو ماه روزه بگیرد. حال اگر روزه هایی که خورده است زیاد باشد که نتواند آن مقدار معین را بگیرد، آیا می تواند شصت فقیر را سیر کند؟ آیا می تواند این مقدار پول را به جبهه ها دهد یا به جنگ زده ها؟
بسمه تعالی، سیر کردن شصت فقیر کفایت می کند و مصرف کفاره فقط فقرا هستند.
[سؤال 3469] 1712
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت امام خمینی (روحی فداه)، پس از عرض سلام
کسی که دادن کفارۀ جمع بر ذمۀ او است، مثلاً به حرام روزه خود را باطل کرده، به جای آزادی یک بنده چه باید بکند؟
بسمه تعالی، با فرض عدم تمکن، لازم نیست بنده آزاد کند.
خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی خمینی را نگه دار
[سؤال 3470] 1713
بسمه تعالی 29 / 9 / 1361
محضر مبارک رهبر کبیر جهان اسلام و زعیم حوزه های علوم دینی و نایب بر حق حضرت مهدی (عج)، حضرت امام خمینی، دامت افاضاته
این جانب سؤالاتی دارم که پاسخ بفرمایید.
1. اگر کسی در ماه مبارک رمضان در شب محتلم شد، اتفاقاً مهمان هم بود و از خجالت زدگی، بچگی و نادانی غسل نکرد و با همین حالت چند روز روزه گرفت. ـ با در نظر گرفتن محل این فرد در دهی که حمام ندارد ـ حکم شرعی مسأله چیست؟ آیا روزۀ آن شخص صحیح است یا باطل؟ اگر باطل است، آیا کفاره دارد یا ندارد؟ و اگر کفاره دارد، آیا کفارۀ جمع دارد یا یک کفاره کافی است؟ و بر فرض اگر کفارۀ جمع داشته باشد این شخص قدرت مالی ندارد که شصت فقیر را طعام بدهد؛ یا یک بنده آزاد کند؛ پس عوض از این دو، چه عملی باید انجام داد؟
بسمه تعالی، اگر از روی علم و عمد باقی بر جنابت تا صبح مانده روزۀ او باطل است و باید قضای آن را به جا آورد و کفاره دارد و کفارۀ جمع واجب نیست و اگر فعلاً نمی تواند کفاره بدهد، هر وقت توانست انجام دهد.
[سؤال 3471]
2. در رسالۀ شما در مسأله 1588 آمده است. «اگر روزه دار استمناء کند یعنی با خود کاری کند که منی از او بیرون آید روزه اش باطل می شود». حال سؤال این است که کفاره هم دارد یانه؟ و همچنین در مسأله بعد که فرموده اید: «ولی اگر کاری کند که بی اختیار منی از او بیرون آید، روزه اش باطل می شود».
بسمه تعالی، اگر از روی علم و عمد بوده کفاره دارد و کفارۀ او جمع است.
[سؤال 3472]
3. باز در قسمتی از مسأله 1595 آمده است: «ولی اگر شوخی را ادامه دهد تا آن جا که نزدیک است منی خارج شود و خودداری نکند تا خارج گردد روزه اش باطل است». باز سؤال در این است که کفاره دارد یا نه؟
بسمه تعالی، در حکم دو مسأله قبل است.
[سؤال 3473]
4. اگر کسی به قصد بیرون آمدن منی با خود یا با غیر کاری کرد و یا در جایی واقع شد که منی از او بیرون آمد و بعد از آن از مبطلات روزه خودداری بکند و یا نکند، در هر دو صورت حکم شرعی چیست؟ و در صورت اول که خودداری بکند، آیا کفاره دارد یا نه؟ و اگر کفاره دارد، آیا کفارۀ جمع دارد یا یکی کافی است؟ و در صورت دوم که از مبطلات روزه خودداری نکند، باز کفاره دارد یا ندارد و اگر کفاره دارد کفاره جمع یا یکی؟ البته ناگفته نماند در صورت دوم که از مبطلات خودداری نکرده، به خاطر این بوده که با خود فکر کرده، حال که روزه ام باطل شده پس چرا از مبطلات خودداری کنم و در اذیت باشم و فقط مقداری آب نوشیده، البته قصد مخالفت امر خدا را نداشته.
بسمه تعالی، یک کفاره بیشتر واجب نشده و چنانچه افطار به حرام شده کفاره جمع باید بدهد.
[سؤال 3474] —-> 737
2. اگر مسلمانی در زمان طاغوت، در اثر ناآگاهی و سستی 5 سال یعنی 5 ماه رمضان را روزه نگرفته و روزه را خورده، لطفاً با توجه به این که اگر بخواهد برای هر یک روز، 60 روز روزه بگیرد، تعداد آن روزها به 9000 روز می رسد و این برایش ممکن نیست، در این مورد توضیح بفرمایید که آیا باید 9000 روز روزه بگیرد و یا این که کفاره دهد؟
بسمه تعالی، اگر از روی علم و التفات روزه نگرفته، باید کفاره بدهد و در کفاره، روزه گرفتن معین نیست و می تواند برای هر روز شصت مسکین اطعام کند.
[سؤال 3475] 1714
بسمه تعالی
محضر مقدس امام بزرگوار، حضرت آیت الله العظمی خمینی، دام ظله العالی
1. اگر چنانچه فردی هشت کفاره روزه، کفاره جمع بدهکار باشد و گرفتن 16 ماه روزه برایش مشکل باشد و یا اگر بخواهد در مدت طولانی مثلاً 16 سال بگیرد، بترسد که نتواند موفق شود؛ آیا جناب عالی اجازه می فرمایید که به جای گرفتن روزه پول پرداخت نماید؟
بسمه تعالی، در کفاره جمع، به جای شصت روز روزه چیز دیگر کفایت نمی کند.
2. اگر فردی یقین داشته باشد که باید سی روز کفاره جمع را دنبال هم بگیرد و گرفت و بعد فهمید که سی و یک روز باید دنبال هم بگیرد؛ آیا این سی روز روزه را که گرفته از بین خواهد رفت و کفاره را باید از سر بگیرد یا خیر لازم نیست؟
بسمه تعالی، اگر جاهل قاصر بوده که عذر صادق باشد اشکال ندارد؛ ولی بعد از آن که متوجه شد، باید فوراً یک روزه را بگیرد.
[سؤال 3476] 1715
بسمه تعالی
بعد از تقدیم تحیات وافرۀ خویش به محضر امام؛ سؤالاتی دارم:
1. کسی که در ماه رمضان استمناء کرده است چه کفاره ای بر او واجب می شود؟
بسمه تعالی، کفارۀ جمع واجب است علی الاحوط.
2. آیا می شود کفارۀ این عمل را به یک نفر داد، یا به شصت نفر از طلابی که خرج سالانه شان را ندارند اطعام نمود؟
بسمه تعالی، باید کفارۀ اطعام نسبت به 60 نفر انجام شود.
3. اگر بخواهد پول اطعام را بدهد به مستحقش باید قیمت زمان انجام عمل را حساب نمود یا هنگام ادای کفاره؟
بسمه تعالی، دادن پول کافی نیست.
4. نگاه کردن به صورت زن در تلویزیون آیا حرام است؟
بسمه تعالی، مانع ندارد؛ مگر در فرض وجود مفسده.
5. طلابی که به تبلیغ می روند و بدین جهت وجهی را دریافت می نماید در صورت پس انداز، خمس و سهم به آن تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، خمس زاید بر مؤونه باید داده شود.
[سؤال 3477] —-> 1743
5. دو جوان مکلف در ماه رمضان در حالت روزه، با به هم رسانیدن و مالیدن بدن به یکدیگر، منی از آنان خارج شده است. لازم به تذکر می باشد که این کار حدود دو سال پیش انجام گرفته است. تکلیف این دو نفر چه می باشد؟
بسمه تعالی، این کار حرام و مبطل روزه و موجب کفارۀ جمع است.
[سؤال 3478] —-> 1678
3. اگر شخصی روزۀ خود را به چیز حرامی افطار کند، در حالی که نمی دانسته که آن چیز حرام است، آیا باید یک کفاره بدهد یا باید کفارۀ جمع بدهد؟
بسمه تعالی، احتیاطاً کفارۀ جمع بدهد.
[سؤال 3479] 1716
بسمه تعالی
حضور محترم رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران امام خمینی
برای این جانب سؤالی پیش آمده است که مطرح می نمایم.
در حدود سه سال نماز و روزۀ قضا دارم. یک سال از این نماز و روزه هایی که من به جا نیاوردم همراه با عمل حرام بوده است و حال برای من چگونگی مجازات و کفارۀ آن را بیان نمایید و به چه نحوی به جا بیاورم اگر که کفاره دارد؟
در ضمن بنده در حال مسافرت در این مدت سه سال به سر می برم. بیش از این مزاحم وقت گران بها و شریف شما نمی شوم.
بسمه تعالی، نماز و روزۀ فوت شده قضا دارد و روزه اگر در سفر فوت شده کفاره ندارد فقط تأخیر قضا تا ماه رمضان سال بعد برای هر روز یک مد طعام کفاره دارد ولی اگر روزه در وطن یا با قصد اقامت در سفر از روی عمد و اختیار فوت شده علاوه بر قضا، کفاره هم دارد و در افطار با حرام کفارۀ جمع واجب است علی الأحوط.
[سؤال 3480] —-> 7132
2. شخصی است که دو سال روزۀ جمع بر گردن دارد و در حال حاضر توبه کرده (لازم به تذکر است که این شخص در این مدت، مسلمان بوده و الآن نیز هست)، نظر مبارک حضرت امام در مورد حکم این مسأله و قضای روزه ها چیست؟ و همچنین در مورد پنج سال روزۀ غیر جمع نظر مبارک ایشان چیست؟
بسمه تعالی، منظور از روزۀ جمع، ظاهر نیست؛ اگر روزه ای را افطار کرده اید باید قضای آن را به جا آورید و چنانچه عمداً و بدون عذر افطار نموده اید علاوه بر قضا، باید کفاره هم بدهید و کفارۀ آن برای هر روز، یک بنده آزاد کردن یا شصت مسکین طعام دادن یا شصت روز روزه گرفتن است و چنانچه با کاری که فی نفسه حرام است افطار کرده باشید، باید کفارۀ جمع بدهید؛ یعنی در صورت امکان، هر سه کفاره را بدهید و اگر هر سه ممکن نیست، هر کدام که امکان دارد را انجام دهید.
[سؤال 3481] 1717
بسمه تعالی 6 / 4 / 1361
محضر مبارک رهبر عالی قدر، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
اما بعد، بیان فرمایید که اگر شخصی در روز ماه رمضان با همسر حلال خود جماع نماید، ضمن بطلان روزه و وجوب کفاره، حکم جنب از حرام هم بر او جاری است یا خیر؟ والسلام علیکم
بسمه تعالی، حکم جنابت از حرام در مورد سؤال مترتّب نیست.
[سؤال 3482] 1718
بسمه تعالی
محضر مبارک امام خمینی، مدّ ظله العالی
ضمن سلام، متمنی است به سؤالات این جانب پاسخ بفرمایید:
1. بر شخصی که کفارۀ جمع تعلق گرفته، آیا در این زمان، بنده آزاد کردن از او ساقط می باشد؟
بسمه تعالی، ساقط است.
2. در دعاهایی مانند دعای کمیل، که در کتاب دعا ذکر شده مثلاً سه مرتبه «یا رب» بگویند، معمول شده اخیراً نه مرتبه می گویند، آیا اشکالی ندارد؟
بسمه تعالی، به قصد رجا اشکال ندارد.
3. اگر کاسبی که پیاده روی جلوی مغازه او وسیع است و مقداری از اجناس خود را بیرون بچیند به طوری که مردم به راحتی بتوانند عبور کنند جایز است یا خیر و اگر جایز نیست آیا پولی که بدین صورت تحصیل می کند حرام است یا حلال؟
بسمه تعالی، اگر مخالف مقررات نباشد، اشکال ندارد.
4. نرخی که از طرف شورای میادین برای میوه و تره بار تعیین می شود، برای فروختن جنس درهم است، اگر مشتری جنس را درهم نخرد و مرغوبش را ببرد و درجه دو بماند، آیا جایز است، فروشنده جنس مرغوب را بیشتر از باقیمانده درجه دو حساب کند؟
بسمه تعالی، اگر مخالف مقررات نباشد، اشکال ندارد.
5. آیا غیبت کردن یک نفر یا دو نفر از یک گروه 300 نفری، یا مثلاً از یک هیأت و یک بازاری که اسم او را ذکر نکنی تا مشخص شود، آیا حرام است یا اشکالی ندارد؟
بسمه تعالی، مانع ندارد.
6. اگر شخصی نذر نموده که درس دینی بخواند و به دنبالش هم رفت، ولی ذوق و شوق آن را پیدا نکرد و نتوانست بخواند، آیا باید کفاره بدهد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر در نذر صیغۀ شرعیه خوانده نشده یا قدرت بر انجام آن نباشد، چیزی بر شما نیست.
7. در محل کسب، زنان مسلمان ـ که نگاه غیر ریبه به آن ها هم حرام است ـ برای خرید می آیند و نمی شود انسان سر را به پایین بیندازد و هم ترازو بکشد و هم پول بگیرد و جنس بفروشد و هم مواظب جنس باشد که نبرند و خواه ناخواه چشم به صورت آن ها می افتد. آیا حرام است یا خیر؟
بسمه تعالی، عمل مزبور اگر از روی ریبه نباشد، اشکال ندارد.
[سؤال 3483] —-> 3179
2. روزه نذر غیر معینی را بعد ازظهر جایز است افطار کنند یا خیر؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
[سؤال 3484] —-> 3179
3. قضای روزه نذرمعینی را بعد ازظهر جایز است افطار کنند یا خیر؟
بسمه تعالی، جایز است.
[سؤال 3485] 1719
بسمه تعالی
حضرت آیت الله العظمی السید روح الله الخمینی، مدّ ظله العالی
التحیة والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته. وصلی الله علی نبیه وآله وسلّم
خدمت حضور اقدس عرض می شود که بنده دو مسأله دارم و نمی دانم که چه باید کرد؟
1. روزه داشتم و بعد از زوال و پیش از زوال شکستم چه باید کرد؟
بسمه تعالی، شکستن روزۀ ماه رمضان چه پیش از زوال باشد یا بعد از زوال حرام است و کفاره دارد و افطار قضای روزۀ ماه رمضان بعد از زوال کفاره دارد و روزۀ مستحبی اشکال ندارد.
2. بعد از بلوغ تقریباً پانزده سال مسلسل روزه نگرفتم بعد متوجه شدم که اگر کسی بتواند که روزه بگیرد و روزه نگیرد قضا و کفاره هر دو واجب است حالا این قدر کفاره روزه واجب شده است که اگر بگیرم عمرم وفا نمی کند الآن چه باید کرد من خیلی پریشان و پشیمان هستم شما برای خلاصی من از این مسأله راه حلی پیدا کنید.
بسمه تعالی، روزۀ واجب ماه رمضان اگر فوت شده قضا دارد و درصورتی که افطار عمدی و با علم به حکم مسأله باشد کفاره هم دارد و در کفارۀ افطار عمدی می توانید به جای شصت روز روزه شصت مد طعام به شصت فقیر بدهید.
3. بالکلیه خمس ادا نکردم. الآن متوجه شدم آیا بر تمام اثاثیه بیت خمس واجب است یا صرف نقدی و اشیای خوردنی، وساطت بکنید.
بسمه تعالی، تمام آنچه که از درآمد کسب تهیه شده و سال بر آن گذشته خمس دارد. مگر در مؤونه.
4. من می خواهم که سهم سادات را با دست خود به فرد محتاج بدهم آیا جناب عالی اجازه می دهید یا نه؟
بسمه تعالی، مجازید سهم سادات را به سادات فقیر عفیف متدین بدهید.
5. برای نیت در مسائل نماز جمعه و ظهر در زمان غیبت امام معصوم علیهم السلام چه باید کرد؟
بسمه تعالی، نماز جمعه در زمان غیبت واجب تخییری است و مجزی از نماز ظهر است.
[سؤال 3486] —-> 1748
3. اگر همسر کسی روزۀ ماه مبارک را عمداً افطار کند، کفارۀ روزه با خود او است یا با شوهر؟
بسمه تعالی، با خود او است.
[سؤال 3487] —-> 1748
4. اگر کفارۀ روزۀ زن با شوهر باشد و شوهر قادر به پرداخت کفاره نباشد، تکلیفش چیست؟
بسمه تعالی، بر شوهر چیزی نیست.