س 1: مردی در پشته زمین کشاورزی خود در حدود چهار کیلومتر بالاتر از چشمه قریه، کاریزی کنده است که هیچ ضرر و زیانی به آب چشمه و عبور و مرور اهالی قریه ندارد. با این حال اهالی قریه میگویند یا ما را در آب کاریز شریک میکنی یا کاریز را کور میکنی، اما صاحب کاریز هیچ کدام را قبول ندارد حکم مسئله چیست؟
ج: اگر کاریز در حریم قریه حفر نشده باشد و ضرر و زیانی به آب چشمه قریه نداشته باشد کسی حق اعتراض و مانع شدن ندارد. اما اگر در حریم قریه باشد و مزاحمت برای اهالی قریه ایجاد کرده باشد، بدون اجازه و رضایت همه اهالی قریه جایز نیست.
س 2: مردم به طور معمول در پشته عقارشان تصرفان مالکانه میکنند به گونهای که دیگران نمیتوانند در پشته دیگران تصرف کنند آیا این مسئله مجوّز شرعی دارد؟
ج: در پشته تا جایی که حریم زمین به شمار میآید غیر از مالک آن، کسی دیگری حق تصرف ندارد. اگر خارج از حریم زمین امّا حریم قریه باشد بدون اجازه اهالی قریه، کسی حق احیای آن را ندارد. اگر خارج از حریم قریه باشد هر کسی میتواند آن را احیا کند.
س 3: از حدود شصت سال پیش، از چشمه کوچکی که در گوشهی زمین پدرم واقع شده بود و پدرم برای جمع شدن آب آن، استخر کوچکی ساخته بود، استفاده میکردیم، اکنون کسی مدعی شده است که چشمه یاد شده در حریم، چشمه مدعی است. آیا او مانع تصرف ما میشود؟
ج: اگر چشمه در حریم زمین شما است کسی حق ندارد و اگر در حریم چشمه مدعی باشد باز حق ممانعت ندارد زیرا باید اول (شصت سال پیش) مانع کار شما میشد چون آن زمان مانع نشده است، اکنون حق منع ندارد.
س 4: کسیکه جوی آب از پشته زمین کسی دیگر احداث کند بدون اجازه صاحب زمین و صاحب زمین در آن زمان نتواند جلوگیری کند آیا بعداً میتواند مانع شود یا نه؟
ج: اگر در حریم زمین جوی احداث کرده باشد حق ممانعت دارد و اگر خارج حریم باشد حق منع ندارد.
س 5: در صورتیکه صاحب زمین مذکور مانع نشود آن علف های که در اطراف جوی سبز میشود مال صاحب زمین است یا مال صاحب جوی و آیا صاحب زمین از آب جوی حق استفاده دارد یا نه؟
ج: چنانچه خارج از حریم زمین باشد حق استفاده از علف و از آب جوی ندارد.
س 6: کوه عام است که للمی آن کوه از یک نفر و گیاهان مال کسی دیگر است وقتی گیاه رشد میکند للمی از رُشد میماند و صاحب گیاه حاضر نیست که پیش از رشد للمی گیاه را جمع کند از نظر شرعی چه حکم دارد؟
ج: صاحب للمی حق دارد که از زمین للمی زار خود و از مقدار حریم زمین للمی زار گیاهان و علفها را بر دارد چون تقسیم کوه عام موجب مالک شدن علف آن نمیشود ولی احیاء کوه عام موجب ملکیت و استحقاق حریم آن میشود.