س 1: در برخی مناطق گاهی چوپان‌ها در کوه یا برخی افراد در خانه هایشان در عروسیها تار و تنبور می‌نوازند، دف می‌زنند و همراه با آن ابیاتی را می‌خوانند که هیجان آور نیست اما یک نوع احساس شادی یا غمگینی به شنونده دست می‌دهداین مسأله چه حکمی دارد؟
ج: جایز نیست.
س 2: ملاک در حرمت ساز، آواز و موسیقی چیست؟
ج: انسان را به وجد آورد، مناسب مجالس لهو و لعب باشد و باعث سبکی انسان است.
س 3: آن گونه که غنا در کتب فقهی تعریف شده است خیلی از تلاوت‌ها و قرائت های قرآن و روضه خانی ها، غنا به شمار می‌آید؟
ج: از خواندن قرآن وروضه به صورت غنا خود داری شود.
س 4: آیا هر موسیقی حرام است یا حد و مرزی دارد؟
ج: به طور کلی هر آوازی که مطرب باشد و در انسان ایجاد طرب میکند، شنیدن، یاد دادن و یاد گرفتن آن حرام است.
س 5: دیدن فیلم های هندی و… که زنان بازیگر را عریان و تنها با یک شورت نشان می‌دهد چه حکمی دارد؟
ج: اگر مهیج باشد ویا از سر شهوت و التذاذ نگاه شود حرام است.
س 6: آیا رقصیدن و شنیدن موسیقی در شب وروز عروسی استثنا شده است؟
ج: رقصیدن و شنیدن موسیقی در شب وروز عروسی هم حرام است مگر رقص زن برای شوهر و شوهر برای زن.
س 7: آواز خواندن کسی که آواز خوان نیست در شب عروسی به طور عادی آواز بخواند جایز است؟
ج: اگر مطرب، کذب و غنا نباشد اشکال ندارد.
س 8: در مراسم عروسی که رقص و موسیقی اجرا می‌شود از روحانی برای خواندن عقد و دعا دعوت می‌کنند، اگر روحانی نرود، عقد خوانده نمی‌شود و متولیان مراسم عروسی از او ناراحت می‌شود و اگر برود مجلس، مجلس رقص و موسیقی و ساز است وظیفه روحانی چیست؟
ج: شرکت خود را مشروط به حفظ شؤون و شعایر اسلامی بکند، اگر پذیرفتند برود و اگر نپذیرفت نرود. رضای خالق را بر خشم مخلوق ترجیح بدهند.
س 9: اگر در زمان حضور روحانی در مراسم، رقص و موسیقی را قطع کنند شرکت در مراسم برای خواندن عقد ودعا جایز است؟
ج: در این صورت اشکال ندارد ولی باید آنها را از آن منکرات منع و نهی کند.
س 10: مراسم اعیاد، یادواره‌ها و عروسی هایی که همراه با سرود و گیتار برگزار می‌شود، برگزار کنندگان، نوازندگان و شرکت کنندگان در مراسم چه حکمی دارند؟
ج: اگر موسیقی مشتمل بر غنا باشد بر شنونده، نوازنده و برگزار کننده حرام است.
س 11: کدام نوع موسیقی حرام است؟ آیا موسیقی با آهنگ و شعر های انقلابی فرق دارد یا نه؟
ج: موسیقی های مشتمل بر غنا حرام است و آن آواز خوانی که مناسب با مجالس لهو و لعب و آدم های بی بند و بار ولا ابالی‌ها است.
س 12: خواننده‌ای است و انگیزه غناء دارد، لیکن در شنونده هیچگونه تأثیر نداشته و یا بالعکس از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
ج: اگر عرفاً صدق غناء کند خواندن وشنیدن آن شرعاً حرام است ولو در شنونده تأثیری نداشته باشد.
س 13: زنی یا مردی که به خاطر خواندن نوع غناء و موسیقی مجاز در عروسیها مزدی در یافت میکند، چه حکمی دارد؟
ج: اجرت گرفتن در مقابل صداهای که شرعاً مجاز است اشکال ندارد. امّا ما در شرع غنای مجاز نداریم و اجرت گرفتن و اجرت دادن در برابر غناء حرام است.
س 14: با توجه به حجم روز افزون پخش موسیقی مبتذل غربی و… از شبکه های رادیویی و ماهواره ای در کشورهای اسلامی خصوصاً در افغانستان بنا بر این، صاحبان هتل ها، رستوران ها، مسافر خانه‌‌ها و… برای جذب و کشاندن مشتری از موسیقی مبتذل استفاده می‌نمایند و از این راه پولی که به دست می‌آورند، چه حکمی دارد؟
ج: عوائد به دست آوردن از این طریق غیر مشروع و حرام است.
س 15: حکم زدن دایره، طشت و دایره زنگی در عروسی چیست؟
ج: آنچه استثناء شده غناء زنها است در عروسیها به شرطی که چیز حرامی با آنها همراه نگردد و دائره و طشت هم اشکال ندارد.
س 16: آنگونه که در روایات آمده، غناء در عروسی ها، از نظر شرع اشکال ندارد مشخصاً این غناء چیست؟
ج: در سؤال قبلی (15) جواب داده شد که غناء فقط برای زنها تجویز شده آنهم به شرطی که با حرام های دیگر همراه نشود و صدای زن را مرد اجنبی نشنود.
س 17: گوش کردن به صدای زن، از طریق نوار ضبط صوت و یا فیلم و… چه حکم دارد؟
ج: اگر به قصد لذّت بردن نباشد مجرّد شنیدن صدا اگر غناء نباشد اشکال ندارد.
س 18: اجرای کنسرت خوانندگان زن در جمع زنان، یا در جمع مردان و زنان، چه حکم دارد؟
ج: جایز نیست.
س 19: آیا در اصطلاح فقهی، موسیقی مترادف با غناء است، یا بایکدیگر تفاوت دارند؟
ج: بعضی از موسیقی‌ها مصداق غناء نمی‌باشد هر کدام مناسب مجالس لعب و لهو باشد حرام است و آنچه چنین نباشد حرام نیست مانند سرودهای مذهبی که موسیقی هست ولی غناء نیست.
س 20: حکم موسیقی (صدا های ساز) بدون کلام چیست؟
ج: اگر مصداق غناءباشد گوش دادن به آنها حرام است.
س 21: استفاده از موسیقی، برای تعلیم شرعیّات برای جوانان و نو جوانان و یا غیر آنان که به چگونگی اجراء احکام و دستورات الهی آشنا شود، چه حکم دارد؟
ج: اگر مصداق غناء باشد حرام است و معنای غناء در جواب سؤالهای قبلی معلوم شد که مناسب مجالس لهو و اهل فسق و فجور است و موسیقی های که از رادیو های که لهو را پخش می‌کنند استماع آنها حرام است.
س 22: کسانی که ماهواره دارد شواهد و قرائن فراوان دلالت دارند که مسائل شرعی را رعایت نمی‌کنند موسیقی و فیلم‌ها مبتذل را می‌شنوند و می‌بینند، بنا بر این، از نظر رفت و آمد و معاشرت به چنین اشخاصی چه حکمی دارد؟
ج: اگر برای صله رحم و ارشاد و امر به معروف و نهی از منکر باشد معاشرت اشکال ندارد.
س 23: ملاک فقهی حرام بودن موسیقی چیست؟
ج: چون مصداق لهو و لعب است.
س 24: حکم ساخت، تعلیم، نقل و انتقال، واردات و صادرات و تشکیل نمایشگاه و کلوپ های فروش آلات موسیقی چیست؟
ج: همه مذکورات حرام است چون ترویج باطل است اگر لهوی باشد. امّا اگر آلات عناء بر آنها صدق نکند اشکال ندارد.
س 25: با توجه به اینکه موسیقی عنوان وسیع تر نسبت به غناء دارد موضوع حرمت موسیقی است، یا غناء؟
ج: موضوع حرمت مصداق غناء است.
س 26: آیا صحیح است غناء را حلال بدانیم و شعبه ای از آن را، که مشخصات خاصی دارد، حرام بدانیم؟
ج: غناء را هیچ کسی از فقهاء شیعه حلال ندانسته اند.
س 27: برخی از کار شناسان، مقوله هنر و غناء در قالب و محتوا (صوت و کلام) مشترکاً غناء می‌دانند، نظر حضرتعالی در این خصوص چیست؟
ج: بر هر صوتی که عرفاً غناء صدق کند حرام است.
س 28: آیا شنیدن موسیقی و یا غناء، به قصد تفریح، تفنّن گزراندن اوقات فراغت اشکال دارد؟
ج: گوش دادن به غناء مطلقا حرام است به هر قصدی باشد فرق نمی‌کند.
س 29: آیا حرمت غناء، درصدر اسلام تأسیسی بوده است یا چون در عصر جاهلیت و پیش و پس از آن، از غناء در جهت طرب انگیزی و خوش گذرانی و تهییج شهوات استفاده می‌کرده اند، دین مقدس اسلام آن را تحریم فرمودند؟
ج: حرمت غناء در قرآن آمده است علّتش هرچه هست هست.
س 30: در روستاها بیشتر آهنگهای محلی مانند (دوتار،سه تار، غِچَک، نَیْ، دَمْبَگ، دَف، و…) هر قوم و قبایل در اعیاد و مراسم به عنوان فرهنگ خودشان (بدون کلام) اجرا می‌نمایند، از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
ج: از چنین کارها خود داری کنند، به طور کلی هر آوازی که مطرب باشد از اجرا و گوش دادن به آن خود داری کنند.
س 31: نظر به اینکه مراد از مجلس عروسی در روایات، بیشتر به مجالسی اطلاق می‌شود که مومنان در آن گردهم آمده اند. اگر در آن مجلس یک عده بی بند بار شروع به رقصیدن نمایند که در عرف دور از شأن مومنان باشد، چه حکمی دارد؟
ج: از مطلق رقص خود داری شود.
س 33: بیشتر وقتها در عروسیها به پخش نوارهای موسیقی (مبتذل) می‌پردازند انسان آگاه و یا نا آگاه آنرا می‌شنوند چه حکمی دارند؟
ج: گوش دادن به موسیقی های مبتذل شرعاً حرام است، در صورت شک اشکال ندارد.
س 34: استفاده از موسیقی غربی که اصلاً طرب انگیز هم نیست، مفسدهای در بر نداشته باشد، چه حکمی دارد؟
ج: اگر عرفاً صدق غناء کند گوش دادن به آن جواز ندارد. امّا اگر صدق غناء نکند مانند سرودهای ملّی ـ مثلاً ـ حرام نیست.
س 35: با توجه به حجم روز افزون پخش موسیقی مبتذل غربی و… از شبکه‌ها رادیویی و ماهواره ای و… در کشورهای اسلامی گوش دادن و نگاه کردن آنها چه حکمی دارد؟
ج: جواز ندارد.
س 36: تکثیر و توزیع آهنگهای مبتذل و عوایدی که از این رهگزر به دست می‌آید، حلال است یا حرام؟
ج: تکثیر و توزیع و عواید آن حرام است و جواز ندارد.