سوال: [923] چنانچه قاضی در مجازات محارب، صورت صلب را انتخاب کرد ـ با توجه به این که اگر بعد از سه روز زنده بماند حق حیات دارد.
در صورتی که بخواهد قبل از اجرای حکم، از داروها و غذاهای مقاوم کننده بدن استفاده نماید، آیا میتوان او را منع نمود؟ یا خیر؛ همچنین اگر در مصلوب شدن کسی عصیانا به او آب یا غذا برساند، باید از این کار جلوگیری کرد؟ یا خیر.
جواب: منع او لازم نیست، همچنین است حکم رساندن قوت به مصلوب و جلوگیری لازم نیست.
سوال: [924] کسی که قرار است مورد اجرای حد سرقت قرار گیرد، آیا می¬تواند با هزینه خود از طبیب بخواهد که عضو وی را بی حس نماید؟
جواب: در فرض سؤال اشکال ندارد.
سوال: [925] درباره کسی که قرار است کشته شود (تیرباران، حلق آویز یا…)؛ بفرمایید:
الف) آیا می¬تواند با هزینه خود از پزشک بخواهد که وی را قبل از قتل بی حس یا بیهوش نماید تا درد کمتری را متحمل شود؟
ب) آیا بین حد یا قصاص نفس و اطراف فرقی وجود دارد؟
جواب: در فرض سوال اشکال نداشته و بین حد و قصاص ـ اعم از نفس و اطراف ـ در این جهت فرقی نیست.
سوال: [926] در صورتی که بعد از اعدام ـ حلق آویز، رجم یا… ـ و قبل از دفن در سردخانه یا پزشکی قانونی در مجرم علائم حیاتی دیده شود و با مداوا سلامت خود را باز یابد؛
الف) اجرای مجدد حکم چه صورتی دارد؟
ب) آیا بین حد و قصاص تفاوتی وجود دارد؟
ج) بر فرض لزوم اجرای مجدد حکم، دیه خسارتهای وارده قبلی بر محکوم در دو حالت فوق به عهده کیست؟
جواب: الف: در غیر رجم اجرای حکم لازم است مگر اینکه اولیاء دم عفو کنند در رجم اگر به اقرار ثابت شده باشد دوباره رجم نمیشود و اگر به بینه ثابت شده باشد دوباره رجم میشود.
ب: بین این دو در اجرای حکم مجدد فرقی نیست.
ج: درمورد قصاص و رجم خسارتهای وارده دیه ندارد.
سوال: [927]
الف) در مواردی که براساس دستور شارع مقدّس، خوب شدن جراحت یا نقص عضو، میزان دیه را تغییر می¬دهد، مخارج و هزینه¬های درمان به عهده جانی است یا مجنی علیه؟
ب) چنانچه هزینه¬های درمانی به عهده مجنی علیه باشد، در مواردی که هزینه¬های درمان بیش از مقدار دیه مأخوذه است، آیا راهی برای جبران خسارات زائد بر مقدار دیه وجود دارد؟ یا خیر.
ج) در مواردی نظیر شکستگی ستون فقرات که دیه کامله دارد، طبق فتوای فقهاء اگر این شکستگی به گونه¬ای معالجه شود که اثری از جنایت باقی نماند، جانی باید یک صد دینار بپردازد. در این گونه موارد فعلیت درمان و اصلاح ملاک است یا قابلیت آن؟ به این معنی که اگر فعلیت ملاک باشد از ابتداء دیه کامله به عهده جانی قرار میگیرد و جانی یا موظف به پرداخت تمام دیه می¬باشد ـ که پس از اصلاح و خوب شدن، 900 دینار به او پس داده می-شود ـ و یا منتظر می¬ماند که پس از معالجه، دیه مقرره (100 دینار) را بپردازد. (اگر چه ذمه¬اش به کل دیه مشغول است). ولی اگر قابلیت درمان ملاک باشد از همان ابتداء، ذمه جانی به یکصد دینار مشغول می¬شود.
براساس دستور شارع مقدّس، مهلت پرداخت دیه در قتل و جراحات شبه عمد (مانند جراحات یا تلفات ناشی از تصادفات رانندگی) 2 سال می¬باشد؛ آیا تقاضای اعسار جانی قبل از انقضای مهلت مقرر، مسموع می¬باشد؟ یا خیر.
جواب:
الف) مخارج به عهده مجنی علیه است.
ب) بیش از مقدار دیه مجنی علیه حق ندارد، اگر چه احوط جلب رضایت مجنی علیه است.
ج) فعلیت درمان ملاک است. تقاضای اعسار قبل از انقضای مهلت مقرر مسموع نیست.