س 1: مردی به مدت چهارـ پنج سال است که مفقود الاثر گردیده است. زندگی و مرگ او معلوم نیست. آیا همسرش می‌تواند ازدواج کند؟
ج: اگر زن یقین دارد که شوهرش زنده نیست بعد از عده وفات می‌تواند ازدواج کند. اگر یقین به فوت شوهر ندارد و نفقه‌اش از مال شوهر یا خانواده شوهرش پرداخت می‌شود باید تا ده سال صبر کند. اگر نفقه‌اش پرداخت نمی‌شود، به حاکم شرع رجوع کند. حاکم شرع به مدت چهار سال به او مهلت و فرصت تفحص و جست و جو می‌دهد. اگر پیش از رجوع به حاکم شرع و بدون دستور او تفحص و جست و جو کرده باشد. اکنون به دستور حاکم شرع چند ماه جست و جو می‌کند. اگر پیدا نشد حاکم شرع به ولی مفقود الاثر، دستور می‌دهد که زن را طلاق بدهد. اگر نداد، ولی را مجبور به طلاق می‌کند. اگر طلاق نداد، خود حاکم زن را طلاق می‌دهد. زن بعد از طلاق و عده وفات می‌تواند ازدواج کند.
س 2: خانمی که شوهرش مفقود شده، هنوز فاتحه شوهرش برگزار نشده ازدواج کرده آیا این ازدواج صحیح است؟
ج: اگر پیش از طلاق توسط حاکم شرع یا پیش از پایان عده، عقد کرده باشد و دخول هم تحقق یافته باشد زن برای شوهر دوم حرام ابدی شده است.
س 3: گاهی میان زن و شوهر بگو و مگو و دعوا می‌شود. زن به خانه پدر یا برادرش می‌رود. اگر شوهر به دنبالش برود او را به خانه راه نمی‌دهند. شوهر مجبور می‌شود که برای کار به شهر و دیار دیگر برود. در غیاب شوهر، خانواده زن به دادگاه شکایت می‌کند و می‌گویند شوهر چندین سال مفقود الاثر است و زن نفقه دریافت نمی‌کند. دادگاه به سخنان آنان ترتیب اثر می‌دهد و زن را طلاق می‌دهد آیا این گونه طلاق دادن صحیح است و زن می‌تواند با کس دیگری ازدواج کند؟
ج: در فرض سؤال طلاق محکوم به بطلان و زوجیت باقی است.
س 4: مردی در حدود سی سال پیش از خانه‌اش گم شده و هنوز کسی اطلاعی ندارد که زنده است یا مرده، همسرش چند سال پیش ازدواج کرد. اکنون برادران و خواهران مرد گمشده برسر میراث او دعوا و مشاجره دارند ـ در حالی که شایعه زنده بودنش است ـ می‌توانند زمین و مایملک او را تقسیم کنند؟
ج: اگر اطمینان و علم به مردن او ندارند باید تا ده سال صبر کنند و بعد از ده سال حاکم شرع اموال مرد گمشده را در میان ورثه‌اش تقسیم می‌کند.
س 5: زنی که شوهرش در زمان طالبان در جنگ مفقود الاثر می‌شود. هنوز هیچگونه خبری از او نیست، خرج زندگی او و دو فرزندش را پدر این خانم داده است. آیا می‌تواند نفقه خود را از پدر شوهرش بگیرد و آیا او می‌تواند ازدواج کند؟
ج: اگر یقین به فوت شوهرش دارد بعد از عده وفات می‌تواند ازدواج کند. اگر یقین ندارد در صورتی که خانواده شوهر نفقه‌اش را می‌دهد صبر کند تا یقین به فوت شوهر پیدا کند، اگر نفقه نمی‌دهند شش ماه دیگر نیز صبر کند بعد از آن با مراجعه به حاکم شرع طلاق خود را بگیرد و بر پدر شوهر واجب است که نفقه نوه های خود را بدهد امّا نفقه عروس بر او واجب نیست.
س 6: مدت سه سال است که شوهرم مفقود الاثر شده است بعد از آنکه شوهرم مفقود شد ـ (در ایران) و تا کنون اطلاعی از او نداریم ـ برادر شوهرم مرا به خانه خودش برد و مبلغ نهصد هزار تومان پول دستمزدم را از من گرفت اکنون نه پولم را می‌دهد و نه متکفل هزینه زندگی‌ام می‌شود علاوه بر این مبلغ هفتصد هزار تومان بدهی شوهرم را پرداخت کرده‌ام که البته بخشی از این هفتصد هزار از فروش وسایل خانه شوهرم تأمین شده است. البته شایعه‌ای وجود دارد که شوهرم فوت کرده و برادرش او را شناسایی کرده امّا به خاطر هزینه زیادی که داشته خود را معرفی نکرده است. اکنون وظیفه من چیست؟
ج: برادر شوهر شما باید پول شما را بدهد. پولی را که بابت بدهی شوهرت داده‌ای می‌توانی از مال شوهرت برداری. چنانچه فوت کرده باشد می‌توانی از اصل مال شوهرت برداری.
س 7: زنی که چندین سال از مفقود الاثر شدن شوهرش در جنگ می‌گذرد با چه شرایطی می‌تواند ازدواج کند؟
ج: اگر یقین به فوت شوهرش دارد، چهار ماه وده روز عدّه نگهدارد، بعد از آن شوهر می‌تواند و اگر یقین ندارد به دستور حاکم شرع به مدت چهار سال جست و جو کند و اگر شوهرش پیدا نشد، به دستور حاکم شرع طلاق داده می‌شود و بعد از پایان عده می‌تواند ازدواج کند.
س 8: مردی، مدت ده سال است که مفقود شده همسرش بدون اجازه حاکم شرع ازدواج کرده است این ازدواج چه حکمی دارد؟
ج: اگر بعد از ده سال (چهار ماه و ده روز) عدّه وفات گرفته و بعد ازدواج کرده باشد اشکالی ندارد.
س 9: زنی که شوهرش در جنگ تحمیلی عراق بر ضد ایران مفقود الاثر شده و تمام قراین و شواهد بر شهادت شوهرش دلالت می‌کند، اگر این زن با مرد دیگری ازدواج کند و بعد از مدتی همسرش از اسارت حکومت بعثی عراق آزاد شود، وظیفه این زن چیست؟
ج: اگر زن یاد شده به دستور حاکم شرع طلاق داده نشده باشد، از شوهر دوم جدا شود و زن همسر اولش می‌شود.