[سؤال 3314] 1628
بسمه تعالی
مرجع عالی قدر شیعیان جهان و رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران حضرت امام خمینی دام ظله العالی.
لطفاً پاسخ سؤالات ذیل را مرقوم فرمایید:
1. امامت افراد غیر روحانی در قراء برای عموم با اصرار و تشخیص نمازگزاران (اکثریت) چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند اشکال ندارد.
2. با وحشت و هراس از بوق وضعیت قرمز، نماز آیات واجب می گردد یا خیر؟
بسمه تعالی، واجب نیست.
3. خطاب کردن افراد، به «برادر» و «خواهر» قبل از شناسایی خط و مسیر او چگونه است؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
4. خواندن نماز یومیه در جماعات، در اماکن نا امن چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد، مگر آن که خوف خطر باشد.
5. در برودت و یا حرارت هوا و احتمال زیان برای افراد بی بنیۀ جسمانی نماز جمعه چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، مانع ندارد، مگر آن که خوف ضرر برای شخص باشد.
6. خواندن نماز جمعه در محیط مشکوک در امن یا غیر امن چگونه است؟
بسمه تعالی، نماز جمعه واجب تخییری است و احتمال ضعیف خطر، مانع نیست، مگر آن که به حد خوف برسد.
[سؤال 3315] —-> 1978
5. نمازی که در بسیج یا جای دیگر به صورت جماعت خوانده می شود و امام جماعت، غیر معمّم می باشد، آیا صحیح است یا باید در جایی که امام جماعت معمّم است خوانده شود؟
بسمه تعالی، در صورت دسترسی نداشتن به روحانی و وجود شرایط دیگر مانع ندارد.
[سؤال 3316] 1629
بسمه تعالی
1. در بعضی از مدارس تهران به علت در دسترس نبودن روحانی، به امامت غیر روحانی نماز جماعت خوانده می شود؛ این عمل چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند، اشکال ندارد.
2. آیا اطاعت از تمام قوانین دولت اسلامی (حتی تا حد قوانین راهنمایی و رانندگی و قوانین مساجد راجع به توزیع خواروبار) واجب شرعی است؟
بسمه تعالی، مراعات مقررات دولت اسلامی لازم است.
3. آیا استماع تمام موسیقی هایی که از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می شود جایز است؟
بسمه تعالی، موسیقی مطرب حرام است و صداهای مشکوک مانع ندارد.
[سؤال 3317] 1630
بسمه تعالی
با عرض معذرت و بدون مقدمه، مسأله ای دارم و از شما می خواهم که جواب دهید.
1. نظر به این که امام اخیراً فتوایی صادر کرده اند و فرموده اند که امام جماعت باید از اهل علم باشد. با درنظر گرفتن فتوای صادره، شخصی تمام شرایطی که در توضیح المسائل ذکر شده دارا است، فقط از اهل علم نیست. یادآوری می شود از اهل علم در محله حضور ندارد. آیا شخص مذکور می تواند نماز جماعت بخواند یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی نباشد، غیر روحانی با وجود سایر شرایط می تواند امامت نماید.
2. شخصی روزۀ مستحبی گرفته است، چنانچه میان روز سهواً چیزی بیاشامد، روزه باطل می شود یا خیر؟
بسمه تعالی، باطل نمی شود.
3. آیا سرکشی از قوانین دولتی گناه است یا خیر؟
بسمه تعالی، تخلف از مقررات دولت اسلامی گناه است.
[سؤال 3318] 1631
بسمه تعالی 14 / 6 / 1361
درود بر محمد و آلش و درود بر شهدای کربلای خونین ایران و درود بر پیر جماران و رهبر مستضعفان، لطفاً در مورد سؤال زیر ما را ارشاد بفرمایید.
در جایی که روحانی وجود ندارد که نماز جماعت را اقامه کند ـ مثل بعضی از جاهای جبهه ها ـ آیا اگر یک نفر شخصی نماز جماعت را اقامه کند اشکال دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، اشکال ندارد.
[سؤال 3319] 1632
بسمه تعالی
محضر مقدس حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته
در وضع موجود، امامت غیر اهل علم در مساجد و اماکن دیگر چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، این عمل، تضعیف مقام شامخ روحانیت است و نباید بشود.
[سؤال 3320] 1633
بسمه تعالی
طبق فتوای امام، رهبر کبیر انقلاب، در صورتی که دسترسی به روحانی نباشد می توان به افراد غیر روحانی نماز را اقتدا کرد و لذا در ادارات دولتی و نهادها و جبهه ها که دسترسی به روحانی نیست، چنین عملی انجام می گیرد.
آیا این حکم فقط مربوط به ادارات دولتی و نهادها و جبهه ها می باشد و یا این که مساجد را هم شامل می گردد؟ چون مشاهده شده است در مساجد اگر یک شب امام جماعت به عللی نتواند به مسجد بیاید و یا دیر برسد افرادی جوان از غیبت امام جماعت استفاده کرده فوراً در محراب قرار گرفته و نماز می خوانند و اگر در این موقع امام جماعت برسد می بیند دیگری در محراب است.
آیا در این مقطع از زمان چنین عملی صحیح است و در درازمدت موجب نفوذ افراد منافق در مساجد نیست و باعث تضعیف روحانیت نخواهد شد؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، امامت غیر روحانی در مساجد درست نیست.
[سؤال 3321] 1634
بسمه تعالی 25 / 5 / 1361
سلام علیکم، حضور محترم اعضای دفتر امام خمینی؛ امید است تحت توجهات امام عصر و رهبری امام کبیرمان در کارهایتان موفق باشید.
سؤالی در رابطه با امام جماعت محله مان که فردی غیر روحانی است مطرح شده و آن این که در محله مان فردی هست که از نظر عدالت و علم نسبتاً به خوبی شهرت دارد و انسانی متدین و متشرّع است؛ در ضمن مرثیه و نوحه خوانی هم می کند. از آن جا که در مسجد محله مان امام جماعت نداشتیم، یکی از روحانیون (که هیچ گونه سمتی از نظر نمایندگی امام نداشت) وی را به عنوان امام جماعت محل برگزید و ایشان با کت و شلوار به جلو می ایستد و عده ای هم به این فرد اقتدا می کنند و این فرد الآن مدتی است به عنوان امام جماعت محل مشهور است و مشغول نماز خواندن به عنوان امام جماعت است.
با توجه به فرمایش امام امت که افراد غیر روحانی نباید امام جماعت باشند، خصوصاً از جهت سیاسی آن که منافقین می خواستند با این کار خود (امام جماعت بودن افراد غیر روحانی) روحانیون را از صحنه کنار بزنند و خودشان را مطرح کنند، حال از دفتر محترم تقاضا می شود که نظر امام را در رابطۀ این که آیا صحیح است به این فرد غیر روحانی که مشهور به امام جماعت محل است، اقتدا بکنیم یا خیر؟
بسمه تعالی، در صورت دسترسی به روحانی، از اقتدای به غیر روحانی اجتناب نمایند.
[سؤال 3322] 1635
بسمه تعالی 8 / 3 / 1361
محضر مقدس مرجع عالی قدر، حضرت آیت الله خمینی، دامت برکاته
با سلام و تبریک به مناسبت تولد مولود فرخنده نیمه شعبان و پیروزی های سپاه اسلام، خاطر مبارک را به عرایض زیر معطوف و خواستار حکم شرعی آن می باشم.
با آن که عدّه ای از برادران مؤمن در جهاد سازندگی اسفراین مشغول به فعالیت هستند و اکثر اوقات در وقت نمازهای یومیه حداقل بیست نفر می باشند، به علت نبودن یک روحانی در جهاد مجبورند نماز خود را یا به صورت انفرادی بخوانند یا به یکی از برادران با شرایط زیر اقتدا کنند؛ خواهشمند است حکم شرعی هر کدام یک از این دو حالت را که بهتر است بیان نمایید.
با این که تمام برادران از نظر اجتماعی و کار عمومی مورد قبول همدیگر هستند ولی به خاطر آگاهی بیشتر هر فرد از خودش که مثلاً می گویند به خاطر این که من قبلاً فلان کار را کرده ام یا این که شاید در آینده مرتکب خطایی بشوم، حاضر به امامت جماعت نمی باشند؛ با در نظر گرفتن این حالت کلی اکنون بیان فرمایید: کدام یک از افراد زیر مقدم ترند برای امامت جماعت؟
1. مسن تر و متأهل با نماز تمام 2. مجرد و جوان با نماز قصر 3. جوان و متأهل با نماز تمام 4. جوان و متأهل با نماز قصر. و اصلاً آیا جایز است نماز را بدون روحانی با جماعت بخوانند، یا نه فرادا بهتر است؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند، اقتدای به غیر روحانی مانع ندارد و امام جماعت باید عادل باشد.
[سؤال 3323] 1636
بسمه تعالی 17 / 3 / 1361
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی
پس از عرض سلام و تحیات به آن امام عظیم الشأن، لطفاً بیان فرمایید: در محلی که روحانی آن در هفته، دو شبانه روز و همچنین روزهایی که در رابطه با عزاداری و تولد و مراسم هست حضور دارد، در اوقاتی که روحانی در محل نیست، غیر روحانی که شرایط امام جماعت را داشته باشد می تواند در همان مساجد که روحانی نماز جماعت اقامه می کند، نماز جماعت بخواند یا این که مورد اشکال است و نماز باطل است؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند، اقتدا به غیر روحانی که واجد شرایط باشد مانع ندارد.
[سؤال 3324] 1637
بسمه تعالی 15 / 7 / 1360
محضر مقدس رهبر عالی قدر و مرجع تقلید عالم تشیع، امام خمینی، دام ظله العالی
با عرض سلام، به استحضار می رساند: بر طبق فتوایی که در پاسخ حوزۀ علمیه اصفهان مبنی بر این که جز افراد اهل علم جایز نیست فرد دیگری به عنوان امام جماعت اقامه کند، استدعا دارد نظر مبارک را در این مورد که در ادارات دولتی که فرد معمم نیست و فاصلۀ مسجد و اداره زیاد و بُعد مسافت باعث اتلاف وقت مراجعین می گردد، در این صورت آیا نماز به فرد عادل غیر معمم اقتدا شود بهتر است یا به صورت انفرادی خوانده شود؟
بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی، غیر روحانی امامت نکند.
[سؤال 3325] 1638
بسمه تعالی 9 / 3 / 1361
دفتر رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی، مدّ ظله العالی
با نهایت احترام؛ مستدعی است مسأله زیر را از محضر امام عزیزمان استفتا و پاسخ آن را لطف فرموده ارسال فرمایید.
1. در مؤسسات و ادارات، نماز ظهر و عصر به امامت یکی از کارمندان اقامه می شود. شرایط کارمندی که سِمَت پیشنماز را دارد چگونه باید باشد و به طور کلی صحیح است یا نه؟
2. تکلیف سایر کارمندان یعنی آن هایی که به این پیشنماز اقتدا می کنند چیست؟
3. آیا کسی را که به عنوان پیشنماز انتخاب می کنند مسئولیتی دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی، غیر روحانی نباید امامت کند و اگر دسترسی ندارند، اقتدای به غیر روحانی با وجود شرایط امام جماعت ـ که عدالت از جمله آن است ـ مانع ندارد.
[سؤال 3326] 1639
بسمه تعالی 13 / 11 / 1361
خدمت مسئولین محترم دفتر استفتائات امام خمینی
ضمن عرض سلام، از آن جا که در همۀ جبهه ها روحانیون حضور ندارند و با توجه به اهمیت نماز جماعت، آیا نماز جماعت با پیشوایی یکی از رزمندگان که عادل تر از همه و قرائتش درست است، صحیح می باشد؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند و امام جماعت را عادل می دانند، می توانند با او نماز جماعت بخوانند.
[سؤال 3327] 1640
بسمه تعالی 14 / 3 / 1361
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی، دام ظله
اگر در یک ده یا روستا یک نفر باشد که کارهای خوب انجام می دهد و مردم آن ده یا روستا او را امین می دانند، ولی این فرد مسائلی مانند شکیات نماز و شرایط نماز جماعت را از حفظ نمی داند، اما می تواند از روی رساله مسأله بگوید، آیا چنین فردی می تواند امام جماعت آن ده یا روستا شود یا خیر؟ تکلیف شرعی این فرد چیست؟
بسمه تعالی، شرایط امام جماعت، در رساله مذکور است و در صورت دسترسی به روحانی، به غیر روحانی اقتدا نکنند.
[سؤال 3328] 1641
بسمه تعالی
1. در برخی وزارت خانه ها و ارگان ها، منازل، مساجد و جبهه ها، به علت نبودن روحانی، برای اقامۀ نماز جماعت از برادران غیر روحانی استفاده می شود، در صورتی که هیچ نوع قصد توهین و تحقیر مستقیم و یا غیر مستقیم، به مقام روحانیت نبوده و وارد نخواهد شد و صرفاً جهت اقامۀ این فریضه به جماعت است که در جنب آن، از مسائل اسلامی و تفسیر و غیره هم بهره مند می شوند، که اگر نماز را این گونه اقامه نکنند، نه تنها بساط نماز در وزارت خانه ها و خیلی جاها برداشته می شود، بلکه مسائل شرعیه هم تعطیل خواهد شد. با توجه به این مسائل، اقامۀ جماعت در این اماکن توسط غیر افراد روحانی چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند، امامت غیر روحانی واجد شرایط مانع ندارد.
2. بنده اهل شوشتر هستم که فعلاً خانه ای از ارث، در آن جا دارم؛ اما قریب 40 سال است که از شوشتر بیرون آمده که حدود 30 سال در اهواز بوده و قریب 7 سال است که در تهران ساکن شده ام و مشغول کار و زندگی می باشم، ولی با این حال، قسم نخورده ام که حتماً به شوشتر بر نخواهم گشت؛ بلکه در عمق فکرم هست که اگر جریانی پیش آمد، ممکن است به شوشتر برگردم و ساکن شوم. الحال با توجه به این فکر و قصد، هر وقت که به طور موقت به شوشتر می روم، نمازم قصر است یا اتمام است؟
بسمه تعالی، تا از وطن اصلی اعراض نشده، به حکم وطن باقی است.
3. کسی که در زمان طاغوت به علت وام گرفتن از بانک ها، مبلغی به عنوان بهره و سود به بانک ها داده، اگر بانک ها به وجوه ثابت یا پس انداز او سودی اضافه بکنند، آیا به میزان همان سودهای داده شده از طرف او به بانک ها، می تواند بهره دریافت کند؟
بسمه تعالی، از خصوص همان شعبه، به همان مقدار بهره که داده، می تواند به عنوان تقاص دریافت کند.
4. کسی که از 40 سال قبل حساب سال نداشته و هرچه هم وجوهات داده ننوشته و در خلال این مدت، چندین خانه و اثاث البیت و مغازه و ماشین و غیره خریده که در آن زمان مثلاً 50 هزار تومان بوده اند و اینک پنج میلیون تومان شده اند، لطفاً بفرمایید:
اولاً: از چه مبلغی باید خمس بدهد؟
ثانیاً: وضع مخارج و هزینه های این چند ساله چیست و نماز و غسل و روزه اش چگونه است؟
بسمه تعالی، به یکی از نمایندگان مجاز این جانب مراجعه کند و اگر مقدار بدهی معلوم نیست مصالحه نماید و در موقع نماز و غسل و وضو اگر علم به بدهی شرعی و حکم آن نداشته، عمل گذشته محکوم به صحت است.
5. برخی اوقات زن به علت مساحقه و تفخیذ با مرد، تحریک که شد، تقریباً حالت انزال به او دست می دهد، یعنی به شدت تکان می خورد و احساس ریزش آبی در داخل خود می کند که فکر می کند منی است و بی حال و سست می شود که فکر می کنند جنب شده اند، آیا پس از این حالت، غسل جنابت واجب است یا نه؟
بسمه تعالی، اگر یقین به انزال منی حاصل شود و از مجرا به خارج برسد، غسل واجب است.
6. مقداری سهم امام علیه السلام و خمس هست؛ لطف فرموده راهنمایی فرمایید به چه وسیله تقدیم نماییم؟
بسمه تعالی، می توانید به حساب شمارۀ هزار مؤسسۀ تعاون اسلامی قم حواله کنید.
[سؤال 3329] 1642
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر انقلاب، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی
آیا به نظر مبارک حضرت عالی نماز خواندن پشت سر غیر روحانی که تمام شرایط امامت را دارا است جایز است یا نه؟
بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی، غیر روحانی امامت نکند و اگر دسترسی ندارند، اقتدای به غیر روحانی با وجود سایر شرایط مانع ندارد.
[سؤال 3330] 1643
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله
چه می فرمایید راجع به شخصی که سر برهنه است و کت و شلواری است و چنین شخصی امام جماعت بشود برای یک عده مردم یک قریه ای و کلاه به سر بگذارد و نماز جماعت بخواند و در صورتی که در دو کیلومتری همان قریه که وصل است به آبادی شخص دیگری که روحانی است، نماز جماعت می خواند برای مردم آن محوطه. آیا اقتدا به این شخص غیر روحانی جایز است؟
بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی، غیر روحانی امامت نکند.
[سؤال 3331] 1644
بسمه تعالی 13 / 10 / 1361
محضر مبارک رهبر عظیم الشأن جهان شیعه، حضرت آیت الله العظمی، الامام روح الله الموسوی الخمینی، مدّ ظله العالی
پس از عرض سلام، محترمانه از شما استدعا دارم به چند سؤال ذیل جداگانه پاسخ دهید.
1. در مسجد یا غیر مسجد، در زمانی که روحانی نیست، اقتدا کردن نماز به غیر روحانی چه صورت دارد؟در سپاه چطور؟
2. در مسجد یا غیر مسجد، در زمانی که روحانی هست، اقتدا کردن نماز به غیر روحانی چه صورت دارد؟
3. اگر در حالت دوم اقتدا شود، نمازهای خوانده شده چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی، غیر روحانی امامت نکند و اگر دسترسی ندارید، اقتدای به غیر روحانی با وجود سایر شرایط مانع ندارد.
[سؤال 3332] 1645
بسمه تعالی 30 / 5 / 1361
محضر مبارک زعیم عالی قدر و رهبر شیعیان جهان و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت الله موسوی الخمینی دامت برکاته
مسجد باب الحوائج بندر غازیان واقع در بندر انزلی به لحاظ نداشتن روحانی، توسط یکی از برادران مؤمن و متعهد و متدین و کاملاً آشنا به مسائل شرعی و احکام دینی که به زهد و تقوای ایشان سکنه حوالی مسجد مذکور اعتماد کامل دارند و در عدالت ایشان جای هیچ گونه تردیدی نیست، نماز جماعت اقامه می گردید و در ضمن برای آوردن یک نفر روحانی و سکنا دادن در مسجد تمام امکانات رفاهی از نظر محل سکونت و تجهیزات زندگی از قبل مهیا شده و در این زمینه فعالیت گسترده ای ادامه داشته و دارد. تلاش این مرد خدا در رابطه با اقامه نماز جماعت موجب انسجام و جذب مردم علاقه مند و متدین گردیده بود لکن مدتی قبل توسط امام جمعه وقت شهر اقامه نماز جماعت در مساجد فاقد روحانی ممنوع اعلام شد لذا در اجرای این دستور به مناسبت نبودن روحانی برگزاری نماز جماعت متوقف و به تدریج این مسأله موجب پراکندگی مردم و خلوت شدن مسجد گردیده اینک با مشاهده این وضع هیأت امنای مسجد و اعضای شورای مرکزی این انجمن در صدد چاره جویی برآمده و بر این شدند که در عین حال تلاش بیشتر با ایجاد تسهیلات و امکانات بهتر و شرایطی مناسب تر برای آوردن روحانی و اسکان دادن وی در مسجد، مراتب را از حضور آن بزرگوار در رابطه با دو مسأله استفتا نمایند:
1. آیا در صورت نبودن روحانی با عنایت به وجود شخصی با مشخصات و صفات معروضه که در حال حاضر با اجازه مراجع ذی صلاح این شهر در مسجد اداره متبوعه خود نماز ظهر و عصر به امامت ایشان اقامه می گردد، آیا می توان در مسجد محل نیز نماز را به وی اقتدا نمود یا خیر؟
بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی غیر روحانی امامت نکند.
2. چندی قبل از طرف وزارت، اداره متبوعه خواستار اعزام داوطلب برای بازسازی مناطق جنگی شده است. مورد سؤال این است که اگر فردی علاقه مند باشد جهت امور بازسازی یا خدمت در جبهه شرکت جوید از طرفی می داند که اگر پدر یا مادر مطلع شوند قطعاً مخالفت خواهند کرد با عنایت به واجب کفایی بودن موضوع بدون اطلاع پدر و مادر یا هر دوی آن ها می توان شرکت جست و یا وقعی به مخالفت آنان نگذاشت.
بسمه تعالی، به مسئولین مراجعه نمایید اگر نیاز باشد رضایت والدین معتبر نیست.
[سؤال 3333] —-> 5487
3. بعد از نظر امام که اجازه دادند در صورتی که روحانی نباشد نماز پشت سر غیر روحانی بخوانند، پس اگر در جایی روحانیون واجد الشرایط زیاد باشند و امکان امامت ایشان نیز موجود باشد، آیا اقتدا به غیر روحانی جایز است؟ پس اگر موجب بی احترامی به روحانیون باشد باز هم بی اشکال است؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی باشد، به غیر روحانی اقتدا نکنند.
[سؤال 3334] 1646
بسمه تعالی 27 / 9 / 1358
پیشگاه معظم رهبر کبیر انقلاب اسلامی، امام خمینی
بعد از عرض سلام و درود فراوان، خاطر مبارک مستحضر است که در بعضی از دانشگاه ها اختلافاتی بین مسلمین وجود دارد که حتی به داخل مساجد دانشگاه ها نیز کشیده شده است، و عمدتاً از طرفداران یا اعضای سازمان مجاهدین خلق هستند که به اختلافات دامن می زنند. با توجه به سوابقی که رهبر انقلاب از ایشان دارند، آیا صلاح است برای جلوگیری از دوگانگی در مساجد و محیط دانشگاه ها در روزهای معینی که خودشان پیشنهاد کرده اند و عملاً هم انجام می دهند، در نماز جماعت به ایشان اقتدا نمود یا خیر؟
بسمه تعالی، امامت غیر روحانیین تضعیف مقام روحانیت است و نباید بشود.
[سؤال 3335] 1647
بسمه تعالی
پس از آرزوی سلامتی وجود شریف و موفقیت در جمیع امور، خاصه پیروزی کامل آن سرور در منویات و منظورات؛ لطفاً پاسخ سؤالات ذیل را مرحمت فرمایید:
1. نقل شده از سرکار عالی که امام جماعت گذشته از شرایطی که در رساله فرموده اید، باید دارای علم و لباس روحانیت باشد؛ آیا چنین است یا خیر؟
بسمه تعالی، امامت غیر روحانیین تضعیف مقام شامخ روحانیت است و نباید بشود.
2. هرگاه ساختمانی به نام مسجد یا حسینیه به وسیلۀ پول اهل خیر ساخته و استفاده شود، بعداً جایز است آن ها را فقط به کتابخانه و یا درمانگاه و یا مجالس ختم اختصاص داد یا جایز نیست؟
بسمه تعالی، تغییر مسجد و حسینیه جایز نیست.
[سؤال 3336]
3. در مسجد محلی امام جماعت عالم و سیدی مورد اعتماد و قبول اکثر اهل محل از مرد و زن است. اما تعدادی از جوانان محل بعد از 15 سال در مسجد دیگری در همان محل و نزدیک مسجد عالم برای خود تشکیل جماعت نموده و یکی از خود آن ها امام جماعت شود. آیا چنین جماعتی صحیح است یا خیر؟
بسمه تعالی، از هر عملی که موجب تفرقه و تضعیف روحانیت است باید اجتناب شود.
4. در عزای امام حسین علیه السلام جلو دسته های سینه زنی و زنجیرزنی علمی بیرون می آورند که با شال و پارچه و مجسمه هایی تزیین شده است. آیا صحیح است یا خیر؟ با توجه به این که بعضی از فضلا می گویند: «یکی از سلاطین صفویه مسافرتی به خارج کشور به کشور مسیحی نموده و روز شهادت و به دار کشیدن جناب عیسی را دید که همین علامت که شکل صلیب بود به دست داشتند. بعد از مراجعت به ایران دستور داد برای عزا و شهادت امام حسین علیه السلام چنین چیزی تهیه کنند که ساخته و معمول شد»، آیا این موضوع تاریخی درست است یا خیر؟
بسمه تعالی، تاریخ مذکور ثابت نیست، و هر نحو عزاداری برای سید مظلومان که مشتمل بر محرمات شرعیه نباشد و موجب وهن مذهب هم نشود مانع ندارد.
5. آیا قمه زدن و زنجیر زدن در ایام عزاداری امام حسین علیه السلام صحیح است یا خیر؟
بسمه تعالی، از قمه زدن در وضع کنونی خودداری شود و عزاداری به نحو مرسوم مانع ندارد.
6. افرادی که تقلید سایر آقایان مراجع تا حال نموده اند، اجازه می فرمایید رجوع به سرکار عالی نموده و تقلید کنند؟
بسمه تعالی، با احراز یا احتمال اعلمیت مجتهد دوم، عدول لازم است علی الاحوط.
[سؤال 3337] —-> 727
4. چنانچه به امام جماعت روحانی فعلاً دسترسی ندارد، اما می تواند یا می توانست دسترسی پیدا کند؛ آیا اقامۀ نماز به امامت غیر روحانی اشکال دارد؟
بسمه تعالی، با داشتن دسترسی به روحانی، از اقتدای به غیر روحانی خودداری کنند.
[سؤال 3338] 1648
بسمه تعالی 5 / 11 / 1361
دفتر استفتائات حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، با سلام، ضمن آرزوی موفقیت، سلامتی و طول عمر امام امت و پیروزی رزمندگان دلیر اسلام را خواهانم. خواهشمند است به استفتای ذیل که مورد ابتلای مقلدین معظم له می باشد پاسخ فرمایید.
آیا برادران متعهد غیر روحانی می توانند در کارخانجات، مدارس، سپاه و یا مساجد محل امام جماعت شوند یا خیر؟
بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی، غیر روحانی امامت نکند و اگر دسترسی ندارند، اقتدای به غیر روحانی با وجود سایر شرایط مانع ندارد.
[سؤال 3339] 1649
بسمه تعالی
اگر منطقه ای روحانی نداشته باشد یا کسی باشد که شرایط امام جماعت را نداشته باشد؛ آیا می توان با غیر روحانی نماز جماعت برپا کرد؟
بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی، غیر روحانی امامت نکند و اگر دسترسی ندارند، اقتدای به غیر روحانی اگر عادل باشد مانع ندارد.
[سؤال 3340] —-> 5156
8. در مساجد یا غیر مساجد، غیر از اهل علم کسی حق دارد امام جماعت بشود؟
بسمه تعالی، این عمل تضعیف مقام روحانیت است و نباید بشود.
[سؤال 3341] —-> 7037
2. آیا می شود در مساجدی که فاقد روحانیت است و در دبیرستان ها و یا جاهای دیگر نماز جماعت را با امامت جماعت یکی از برادران که شرایط یک امام جماعت در او می باشد اقامۀ جماعت کرد یا خیر؟ لطفاً بیان فرمایید.
بسمه تعالی، امامت غیر روحانیین تضعیف مقام روحانیت است و نباید بشود.
[سؤال 3342] —-> 569
2. استفاده از معلمین و یا دانش آموزان متعهد در مدرسه، به عنوان امام جماعت چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، امام جماعت باید عادل باشد و با دسترسی به روحانی، غیر روحانی امامت نکند.
[سؤال 3343] 1650
بسمه تعالی 30 / 7 / 1360
محضر مبارک و مقدس امام امت، روح خدا، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله، تقاضا می شود مسأله زیر را برای سپاه پاسداران و دیگر ارگان های بندر دیلم روشن فرمایید.
حضرت امام؛ ما در شهرستان بندر دیلم از توابع استان بوشهر می باشیم. در این شهرستان و روستاهای اطراف، یک روحانی نیست که مردم بتوانند مسائل را از وی سؤال کنند و لذا ما در برگزاری نماز جماعت، بدون وجود روحانی چه کنیم؟ بنابراین در ارگان های انقلابی نماز جماعت بدون وجود روحانی اقامه می شود و ما در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بندر دیلم هستیم و در حدود دو سال است که بدون وجود روحانی به امامت برادران پاسدار که زیاد هم از مسائل شرعی آگاهی ندارند نماز می خوانیم این عمل ما چه صورت دارد؟ آیا بدون روحانی نماز جماعت خوانده شود یا خیر؟ والسلام
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند و امامت غیر روحانی تضعیف روحانیت نیست اشکال ندارد.
[سؤال 3344] —-> 588
3. با توجه به کمبود روحانیت و رفتن آن ها به جبهه ها آیا برای این که در قصبات و دور از شهرستان ها، در مساجد جوان ها جمع شوند و مسأله ای گفته یا تبلیغ دینی شود و یا برای این که جوان ها و نوجوان ها به برنامه ای خارج از مسجد مشغول نباشند، غیر روحانی می تواند با در نظر گرفتن مسائلی که عرض شد نماز جماعت را برگزار کند یا خیر؟
بسمه تعالی، در فرض عدم دسترسی به روحانی مانع ندارد.
[سؤال 3345] —-> 1137
2. محلی که روحانی موجود نیست آیا می شود یک شخص غیر روحانی، امام جماعت شود؟ خواه در مسجد باشد یا غیر مسجد.
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند مانع ندارد.
[سؤال 3346] —-> 698
2. آیا در مسجدی که امام جماعت ندارد و یا اگر گروهی در صحرا بخواهند نماز جماعت بخوانند و در آن جا روحانی نباشد، به فردی که شرایط یک امام جماعت را دارد، می توان اقتدا کرد؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند، با مراعات شرایط مانع ندارد.
[سؤال 3347] —-> 6
4. عده ای که هیچ روحانی در میانشان نیست به طوری که اگر بخواهند نماز بخوانند، فرادا خواهند خواند، آیا حق دارند نماز جماعت را به امامت فردی غیر روحانی برپا کنند یا نه؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند، اقتدای به غیر روحانی، با وجود سایر شرایط، مانع ندارد.
[سؤال 3348] 1651
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله، جناب مستطاب نایب الامام خمینی، سلام عرض می نمایم. امیدوارم سلام گرم فرزندان خود را پذیرفته باشید.
اما بعد، اخیراً شنیده شده است که آن جناب، در فتاوای خود فرموده اید که نمی شود پشت سر کسی که اهل علم نیست، نماز جماعت خواند.
1. حقیر که یکی از مقلدان آن جناب هستم، بعد از تحقیق در فتاوای قبلی و رسالۀ آن جناب، مسأله مورد نظر به چشمم نخورد. با این مقدمه، در محل خودمان شخصی است نماز جماعت می خواند، ولی از اهل علم نیست. با نقل قول فتوای شما، مردم در نماز جماعت حضور نمی یابند، در حالی که شخص مذکور، شرایط امام جماعت را دارا است. از شما می خواهم نظر خود را مرقوم فرمایید. ناگفته نماند از اهل علم، در محل حضور ندارد.
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی نباشد، اقتدا به غیر روحانی، با وجود شرایط مانع ندارد.
2. زمین های موقوفه ای که در زمان محمدرضا خان، نود ساله با اجرتی کم، به مردم داده می شد. حال بعضی از افراد به همان نرخ قبلی، زمین های موقوفه را اجاره می کنند. در صورتی که بعضی از افراد هستند که با نرخ عادلانه بر می دارند، ولی صاحب و مستولی اولیه، حاضر به پس دادن، و یا اجرت بیشتر نمی شود. فتوای خود را بیان نمایید.
بسمه تعالی، تصرف در موقوفه، باید با نظر متولی شرعی باشد.
[سؤال 3349] —-> 1240
4. اگر درجایی یا مسجدی نمازجماعت برپا باشد و عدۀ دیگری هم درطرف دیگر آن محل یا مسجد با یک فرد کت و شلواری نماز جماعت بخوانند آیا اشکال دارد؟
بسمه تعالی، تا دسترسی به روحانی باشد از اقتدا به غیر روحانی اجتناب شود.
[سؤال 3350] 1652
بسمه تعالی 16 / 11 / 1361
سلام و برکات و رحمت خدا بر شما و همۀ مؤمنین
خدمت امام امت رهبر کبیر انقلاب اسلامی، ولی فقیه مسلمین، نایب امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف
1. آیا در محل هایی که روحانی نیست غیر روحانی مثلاً در مسجد می تواند امام جماعت بشود؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند اشکال ندارد.
2. راننده تاکسی در شهری مثل تهران آیا حکم دائم السفر را دارد یا خیر؟ (در رابطه با نماز و روزه)
بسمه تعالی، اگر در مقدار مسافت شرعی رانندگی می کند نماز تمام است.
3. اگر دائم السفر باشد مثلاً از منزلش چهار فرسخ شرعی دور شود برای جلسه قرآن یا حاجت دیگر چه تکلیف دارد؟
بسمه تعالی، در غیر سفر شغلی با پیمودن مسافت شرعی حکم مسافر دارد.
[سؤال 3351] 1653
بسمه تعالی 11 / 3 / 1361
محضر رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی ایران امام خمینی دامت برکاته
چه می فرمایند امام در این مسأله شرعیّه که مسجدی امام راتب ندارد و شخصی که از اهل علم و معمّم بوده باشد دسترس نیست، آیا یک نفر دیگر که واجد شرائط از لحاظ اسلام و صحت قرائت و عدالت است ولی معمّم نیست، دیگران می توانند با اقتدا به این شخص از فیض نماز جماعت مستفیض شوند یا نه؟ جواب را دو کلمه دستخط فرمایید که مطابق امر مبارک اقدام شود، اجرکم علی الله و رسوله صلی الله علیه و آله وسلم.
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند و تضعیف روحانیت نمی شود مانع ندارد.
[سؤال 3352] —-> 4634
2. در شهر و یا شهرستان و روستا عالم روحانی سکونت دارد؛ آیا افراد عامی و شخصی و کلاهی جایز است امام جماعت باشد و اقتدای به آن جایز است یا خیر؟
بسمه تعالی، چنانچه به روحانی واجد شرایط دسترسی دارند، به غیر روحانی اقتدا نکند.
[سؤال 3353] —-> 1579
6. آیا در جایی که روحانی نیست می شود امام جماعت غیر روحانی باشد و در شدّت حال مثلاً روحانی اصلاً پیدا نمی شود آن وقت چطور؟
بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی غیر روحانی امامت نکند و چنانچه دسترسی ندارند اقتدای به غیر روحانی با وجود سایر شرایط اشکال ندارد.
[سؤال 3354] —-> 7388
2. در جایی که بعضی روزها روحانی نباشد و با اجازۀ روحانی، غیر روحانی نماز بخواند با تمام شرایط لازم، اشکالی دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی، غیر روحانی امامت نکند و اگر دسترسی نباشد، اقتدای به غیر روحانی با وجود سایر شرایط اشکال ندارد.
[سؤال 3355] —-> 7374
4. اقامۀ نماز جماعت، به امامت یک غیر روحانی در جایی که روحانی هست، چگونه می باشد.
بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی واجد شرایط، به غیر روحانی اقتدا نکنند.
[سؤال 3356] —-> 32
3. در جمعی که روحانی در میانشان وجود ندارد، مثلاً در مسافرت یا میهمانی، آیا شخصی را که واجد شرایط باشد، می توان به عنوان امام جماعت انتخاب کرد و به ایشان اقتدا نمود؟
بسمه تعالی، با دسترسی نداشتن به روحانی و عدالت امام جماعت، مانع ندارد.
[سؤال 3357] 1654
بسمه تعالی 29 / 7 / 1361
دفتر محترم حضرت آیت الله العظمی امام خمینی دام ظله العالی
احتراماً بنا بر آن که امروزه مساجد و مدارس سنگرهایی مشابه و هر دو مکان، محل عبادت است خوشبختانه همه روزه نماز جماعت در حیاط مدارس برقرار می باشد و چون در دبیرستان صادق که محل خدمت این جانب است برای امامت جماعت دسترسی به افراد روحانی نیست مستدعی است روشن فرمایند که آیا می توان به بعضی از دانش آموزان بین 15 تا 20 سال و یا دبیران جوانی که مطمئن به نظر می رسند و مشغول خدمت به اسلام می باشند اقتدا نمود؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند امامت غیر روحانی واجد شرایط مانع ندارد.
[سؤال 3358] 1655
بسمه تعالی 8 ذی الحجه 1402 ق
لطفاً به سؤالات زیر جواب مرقوم فرمایید:
1. در جایی که افراد روحانی نیست، آیا می شود نماز را به امامت غیر روحانی و به جماعت اقامه کرد؟
بسمه تعالی، در صورت نداشتن دسترسی به روحانی مانع ندارد.
2. حکم نماز و دیگر عبادات که با لباس هایی که از پول خمس نداده تهیه شده اند، به جا آورده شده اند چیست؟ آیا باید قضا شوند؟
بسمه تعالی، اگر علم نداشته اند، قضا واجب نیست.
3. طلبه ای که از پدر خود پول می گیرد، آیا می تواند پول شهریه هم بگیرد، در صورتی که نیاز ندارد؟
بسمه تعالی، بستگی به مقررات دفتر شهریه دارد.
4. آیا از پول شهریه، طلبه در اموری مثل مسافرت، بخشیدن به مستمندان و… می تواند استفاده کند؟
بسمه تعالی، صرف در مخارج متعارف مانع ندارد.
5. کسی که مقدار کمی از پول خمس نداده دارد، آیا می تواند به فقرا ببخشد؟
بسمه تعالی، نسبت به مقدار خمس باید با اجازه باشد.
[سؤال 3359] 1656
بسمه تعالی
1. با توجه به فتوای امام در مورد جایز نبودن امامت غیر معمم جهت اهانت نشدن روحانیت، آیا در مساجد یا محل تجمعی که امام جماعت و روحانی ندارند، می توانند یکی از برادران غیر روحانی اقامۀ جماعت بکنند یا خیر؟
بسمه تعالی، در صورت دسترسی به روحانی جامع شرایط، غیر روحانی امامت نکند و اگر دسترسی ندارند، اقتدای به غیر روحانی مانع ندارد.
2. اشخاصی که از وطنشان برای مأموریت، به محلّی کمتر از حد شرعی می روند و می دانند از محل دوم به محل دورتر که از حد شرعی می گذرد مأموریت خواهند رفت، آیا از بدو حرکت از وطن، مسافر حساب می شوند یا خیر؟
بسمه تعالی، در فرض مسأله، قصد طیّ مسافت از اول محقّق است و از اول حکم مسافر را دارد.
[سؤال 3360] 1657
بسمه تعالی 11 / 12 / 1361
قم، دفتر استفتای امام، سلام علیکم
1. اگر در مسجد یا غیر مسجد ـ مثلاً نمازخانه ادارات دولتی ـ اهل علم از روحانیت نباشد و یا در روز معیّن غایب باشد، آیا یک نفر غیر روحانی حایز شرایط مذکور در رسالۀ امام می تواند پیشنماز بشود؟
بسمه تعالی، در صورت دسترسی نداشتن به روحانی مانع ندارد.
2. آیا در ساختمانی که فعلاً در ید بنیاد مستضعفان است ولی نمی دانیم حکمی شرعی در مورد مصادرۀ اموال صاحب اصلی آن صادر شده است یا نه، می توان نماز خواند؟
بسمه تعالی، در فرض مذکور اشکال ندارد.
[سؤال 3361] 1658
بسمه تعالی
خدمت برادران مسئول در دفتر امام خمینی
تقاضامندیم چند مسأله شرعی را جواب دهید البته طبق فتوای امام خمینی:
1. آیا می شود به فرد غیر روحانی اقتدا کرد و نماز جماعت خواند یا خیر؟
بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی غیر روحانی امامت نکند و اگر دسترسی ندارند اقتدای به غیر روحانی با وجود سایر شرایط مانع ندارد.
2. در نماز جماعت به خاطر این که اختلاف نباشد می شود نماز واجب را فرادا بخوانیم یا خیر؟
بسمه تعالی، نماز صحیح است، ولی اگر موجب هتک باشد جایز نیست.
[سؤال 3362] 1659
بسمه تعالی 29 / 2 / 1361
دفتر استفتائات حضرت امام خمینی، سلام علیکم
خواهشمند است روشن فرمایید آیا فتوای امام مبنی بر نخواندن نماز جماعت به امامت افراد غیر روحانی مطلق و برای همه مکان ها است؟ تکلیف در مکان هایی که به برادران روحانی دسترسی نیست چیست؟
بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی غیر روحانی امامت نکند و اگر دسترسی ندارند اقتدای به غیر روحانی با وجود سایر شرایط مانع ندارد.
[سؤال 3363] 1660
بسمه تعالی 20 / 7 / 1361
محضر مبارک امام امّت، امام خمینی
اماما! عده ای از آموزگاران اصفهان هستیم که عصرهای دوشنبه پس از مدرسه، از ساعت 30 / 5 الی 8 شب در منزل یکی از آموزگاران، جلسۀ آموزش قرائت قرآن تشکیل داده ایم و در هنگام مغرب اگر بخواهیم به مسجد برویم و برگردیم، از لحاظ کمبود وقت امکان پذیر نیست؛ مقصود این است که اگر بخواهیم به مسجد برویم، دیگر وقتی باقی نمی ماند. از حضور جناب عالی استفتا می نماییم که با توجه به این که فرموده اید که اقتدا کردن به غیر روحانی تضعیف روحانیت است، آیا در مورد فوق اجازه می فرمایید که نماز جماعت به امامت یکی از برادران برگزار شود و یا این که بهتر است فرادا خوانده شود و یا این که رفتن به نماز جماعت اصلح است بر جلسۀ قرآن؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی دارید، از اقتدا به غیر روحانی خودداری نمایید.
[سؤال 3364] 1661
بسمه تعالی 1 / 10 / 1361
محضر شریف رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، مدّ ظله العالی، سلام علیکم و رحمة الله و برکاته
امام عزیز و بزرگوار! می دانیم که با وجود روحانی در مکانی، امام جماعت شدن افراد عادی (غیر روحانی) جایز نیست و این توهین به روحانیت است؛ ولی با توجه به این که امروز ما با کمبود روحانی مواجه هستیم و روحانیت عزیز به همۀ پادگان ها و اردوگاه ها و دسته جات متفرقه نمی رسند و باز به وضوح دیده شده اگر در اوقات نماز، جمعیت های متفرقه به عنوان نماز جماعت، به یک محل جمع نشوند کلی از کارها به جا می ماند و به خصوص وحدت ما به تفرقه مبدّل می شود، با این حال در نبود روحانی یک فرد عادی با دارا بودن شرایط اهل علم، به جز لباس مقدّس روحانی، مانند درست بودن قرائت نماز و صالح بودن و ندیدن مردم از او گناه علنی آیا می تواند امام جماعت باشد یا نه؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی واجد شرایط ندارند، امامت غیر روحانی با مراعات سایر شرایط اشکال ندارد.
[سؤال 3365] 1662
بسم الله الرحمن الرحیم
مع کلّ الاحترام نحن لفیف من الشباب یوجد عندنا سؤال إذا أمکنکم أن تجیبونا علیه وشکراً. السؤال ما یلی:
یوجد عندنا مسجد ولم یوجد عندنا فی الوقت الحاضر إمام جماعة، فنحن جماعة؛ أی مجموعة من الشباب والشیوخ نصلّی فی هذا المسجد، فالشباب یأتون بواحد منهم ویقفون وراء رأسه ویقتدون به وأمّا الشیوخ أو الکهول یخالفون هذا العمل ویقولون: إنّ هذا الشابّ لیس معمّم نحن لم نصلّی وراء هذا فیصلّون إنفراداً ونحن نشکل الجماعة فی داخل المسجد، فما حکم صلاة الشیوخ والشباب وأیّهما أصحّ فی هذا الوقت الذی تتهاجم المکاتب الملحدة علی الشباب، أرجو أن تشرحوا لنا فی الجواب مفصّلاً لکی نقرئه أمام الحاضرین فی المسجد. وأزیدکم علماً أنّ الشابّ الذی یقف أمام الجماعة ویکون إمام الجماعة هو شابّ نظیف ومؤمن وعاقل وبالغ وجعفری المذهب ومن الشباب المؤمنین. والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، إن وجد من أهل الفضل المعمّمین من یوثق به فلیقدموه للصلاة جماعة ویقتدوا به وإلاّ فلا مانع من إمامة من یثق أکثر الناس من الشباب والشیوخ به ویجتمعون علیه وعلی کلّ حال یجب التحرّز فی هذا الوقت العصیب عن کلّ ما یوجب التشتّت وینافی توحّد صفوف المسلمین.
[سؤال 3366] —-> 378
5. اگر مسجدی روحانی نداشته باشد و مثلاً دو روحانی اطراف آن مسجد نیز صلاحیت آن را نداشته باشند که پشت سرشان نماز خوانده شود، آیا جایز است نماز جماعت در آن مسجد به امامت یک فرد غیر روحانی مورد تأیید برگزار شود؟
بسمه تعالی، با دسترسی به روحانی، غیر روحانی امامت نکند.