[سؤال 2560]‏ ‏ ‏ 1234‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 4 / 1361‏

‏ضمن عرض سلام، توفیق شما عزیزان را از درگاه خداوند متعال خواهانم.‏

‏حقیر مأمور پست بارده هستم. در هفته که هفت روز است بنده دو دفعه از پست‏‎ ‎‏بارده به شهرکرد می روم و برمی گردم بارده. خواهشمندم از نظر روزه گرفتن بنده را‏‎ ‎‏درست آگاه سازید. آیا روزه بنده درست است یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، اگر شغل شما بردن نامه است حکم مسافر ندارید.

[سؤال 2561]‏ ‏ ‏ ‏—-> 1363

‏5. افرادی که در تهران هر روز یا یک روز در میان، گشت می روند، هم دور‏ ‏می زنند، هم مسیر مستقیم را طی می کنند، تکلیف نماز و روزۀ این افراد چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر شغل شان در مقدار مسافت شرعی گشت زدن است‎ ‎نمازشان تمام است و روزه را باید بگیرند.

[سؤال 2562]‏ ‏ ‏ 1235‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 3 / 1361‏

‏محضر مقدس امام امت زید عزه العالی‏

‏پس از عرض سلام: طرح آبیاری دشت قزوین به عهده یک مؤسسه دولتی است‏‎ ‎‏که مسئولیتش نگهداری و تعمیر چاه های کشاورزی است، محدوده عمل از چهار‏‎ ‎‏کیلومتر تا هفتاد کیلومتر از محل کار (قزوین) می باشد. عده ای از کارکنان مسئول‏‎ ‎‏تعمیرات و بازرسی از آن ها می باشند، این افراد به همراه راننده که سمت رانندگی در‏‎ ‎‏اداره را دارد به غیر از روزهای تعطیل تقریباً همه روزه در فصل آبیاری جهت انجام‏‎ ‎‏کار به خارج از شهر مسافرت می کنند که چند صورت دارد:‏

‏1. عده ای تقریباً همه روزه بیشتر از حد شرعی مسافرت می کنند و گاهی اتفاق‏‎ ‎‏می افتد که به حد شرعی نرسد.‏

‏2. عده ای محلّ مأموریت آن ها معلوم نیست، گاهی مسافت طی شده از حد شرعی‏‎ ‎‏تجاوز می کند و گاهی هم تجاوز نمی کند.‏

‏لازم به تذکر است که روزهای تعطیل هم به صورت کشیک برای انجام کارهای‏‎ ‎‏ضروری دو صورت بالا را دارد. لطفاً مسأله نماز و روزه این افراد چه شکلی دارد؟‏

‏در خاتمه طول عمر رهبر عزیز را از خداوند متعال مسئلت داریم.‏

بسمه تعالی، راننده اگر در مقدار مسافت شرعی رانندگی می کند، نمازش‎ ‎تمام و روزه صحیح است و دیگران اگر کارشان به نحو دوره گردی است‎ ‎حکم راننده دارند، ولی اگر محل کارشان نقطۀ معینی است در صورتی که‎ ‎به مقدار مسافت شرعی ولو در مجموع رفت و برگشت باشد حکم مسافر‎ ‎دارند.

‏‎[سؤال 2563]‏ ‏ ‏ 1236‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ خمینی، دام عزّه‏

‏این جانب کارمند شهرداری منطقه چهار تهران می باشم و مأموریتمان اکثراً در نقاط‏‎ ‎‏مختلفی است که از هشت فرسخ بیشتر است و مأموریت ها معمولاً چهل و هشت‏‎ ‎‏ساعته می باشد، علی هذا تکلیف بنده از نظر نماز و روزه طبق فتوای آن حضرت‏‎ ‎‏چیست؟ و منزلمان زمان آباد است که از شهرداری محل کارم تقریباً چهار فرسخ‏‎ ‎‏می باشد.‏

بسمه تعالی، اگر شغل شما در مقدار مسافت شرعی به نحو دوره گردی‎ ‎است، در مسیر اشتغال، حکم مسافر ندارید و از منزل تا محل شغل‎ ‎چنانچه به قدر مسافت باشد حکم مسافر دارید.

[سؤال 2564]‏ ‏ ‏ 1237‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 9 / 1361 ‏

‏محضر مبارک حضرت نایب الامام، امام خمینی، دام ظله الشریف‏

‏آیا کسانی که کسب و کار آن ها جاده سازی است و همیشه روزی یک یا دو کیلومتر‏‎ ‎‏یا بیشتر و کمتر حرکت دارند، و از وطن خود بیشتر از مسافت ـ مانند ده فرسخ و‏‎ ‎‏بیست فرسخ ـ دور می شوند و مرتب در این راه در حرکت هستند، نماز و روزۀ خود‏‎ ‎‏را چه کنند؟‏

بسمه تعالی، اگر کار در محل معینی است و با محل سکونت به مقدار‎ ‎مسافت شرعی فاصله دارد، در بین راه و محل کار حکم مسافر دارند ولی‎ ‎کسی که شغل او رانندگی در مقدار مسافت شرعی باشد در آن سفر شغلی،‎ ‎نمازش به ترتیبی که در حکم نماز رانندگان در رساله مذکور است تمام‎ ‎است.

‏‎[سؤال 2565]‏ ‏ ‏ ‏—-> 1030

‏3. برادرانی هستند که در سپاه کارشان گشت زنی می باشد. یعنی این که با اتومبیل در‏‎ ‎‏یک محدوده می گردند تا امنیت برقرار باشد و یا اگر به ضد انقلابی برخورد کردند‏‎ ‎‏دستگیر نمایند. حکم نماز و روزه شان به چه صورتی است؟ در فرض مسأله، تهران‏‎ ‎‏وطن ایشان است.‏

بسمه تعالی، اگر شغلشان گشت در مقدار مسافت شرعی است، نمازشان‎ ‎تمام و روزه صحیح است.

[سؤال 2566]‏ ‏ ‏ ‏—-> 1030

‏4. کسانی که در تعقیب افراد مشکوک روزانه به حد مسافت شرعی می روند و‏‎ ‎‏کارشان همین است، حکم نماز و روزه ایشان به چه صورتی می باشد؟‏

بسمه تعالی، اگر شغلشان گشت در مقدار مسافت شرعی برای تعقیب افراد‎ ‎مشکوک است، حکم همان است که در بالا ذکر شد؛ ولی اگر در یک امتداد‎ ‎کسی را تعقیب می کند، در صورتی که از اول کسی را قصد دارد در مقدار‎ ‎مسافت تعقیب کند، حکم مسافر دارد.

[سؤال 2567]‏ ‏ ‏ 1238‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 30 / 10 / 1361‏

‏دفتر محترم استفتائات امام خمینی، مدّ ظله، سلام علیکم‏

‏معلمین راهنما که در هر ماه بیست روز به سرکشی دبستان های خارج از شهر‏‎ ‎‏ـ  بیش از چهار فرسخ ـ می روند و این بیست روز ممکن است پشت سر هم نباشد؛‏‎ ‎‏نماز و روزۀ آن ها چه حکمی دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر شغل سرکشی مدارس به نحو دوره گردی باشد، در سفر‎ ‎شغلی نماز تمام است؛ ولی اگر در هر سفر به مقصد معینی برای سرکشی‎ ‎یک یا چند مدرسه می روند، حکم مسافر دارند.

‏‎[سؤال 2568]‏ ‏ ‏ ‏—-> 1129

‏4. کسانی که کارشان رفتن به جاهای مختلف شهر برای انجام کار کارخانه است با‏‎ ‎‏پیمودن بیش از چهار فرسنگ شرعی و داشتن اجبار کاری به نحوی که نمی توانند کار‏‎ ‎‏خود را از دست بدهند، آیا باید نمازشان را تمام بخوانند و روزه بگیرند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، چنانچه کارشان در محل های معینی باشد، در فرض سؤال،‎ ‎حکم مسافر دارند ولی اگر کارشان به نحو دوره گردی باشد نمازشان تمام و‎ ‎روزه صحیح است.

[سؤال 2569]‏ ‏ ‏ ‏—-> 1730

‏2. محل کارم از خانه، 60 کیلومتر فاصله دارد که هر روز با اتوبوس، سر کار می روم‏‎ ‎‏و در قسمت راه سازی شرکت کار می کنم و به راه ها سرکشی می کنم (در طول 20‏‎ ‎‏کیلومتری، رفت و آمد می کنم). آیا شغلم مسافرت حساب می شود یا نه؟‏

‏لازم به توضیح است که قبلاً که در یک نقطه در محل کارم بودم، شغلم مسافرت‏‎ ‎‏حساب نمی شد؛ اما حالا که راه سازی کار می کنم، شغلم مسافرت است یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر به مقدار مسافت، سرکشی به راه می کنید، نماز شما تمام‎ ‎است.

[سؤال 2570]‏ ‏ ‏ ‏—-> 905

‏16. کسی که بخشی از کارش، گشت یا تعقیب و مراقبت است، و بخشی از کارش‏‎ ‎‏کار دیگری است چه حکمی دارد؟‏

بسمه تعالی، در حین اشتغال در هر بخش، حکم مخصوص آن را دارد.

[سؤال 2571]‏ ‏ ‏ ‏—-> 915

‏3. شخصی هر روز از کرج به محل کارش که در تهران است می آید و باید نمازش‏‎ ‎‏را در تهران قصر بخواند؛ ولی در تهران، شغلش گشت زدن است. آیا باز هم نمازش‏‎ ‎‏قصر است یا‏ ‏چون شغلش گشت زدن است، باید نماز را تمام بخواند؟‏

‏‎بسمه تعالی، اگر شغلش گشت زدن در حد مسافت است، در تهران که‎ ‎مشغول است، نمازش تمام است.

[سؤال 2572]‏ ‏ ‏ ‏—-> 2338

‏2. کسانی که در پلیس راه ژاندارمری، جهت کنترل جاده ها و رسیدگی به‏‎ ‎‏تصادف های بیابانی استخدام شده اند و هر روز، یکی ـ دو بار در حوزۀ مأموریت خود،‏‎ ‎‏رفت و آمد می نمایند و بقیۀ اوقات، در پاسگاه محل کار انتظار، انجام وظیفه می نمایند،‏‎ ‎‏آیا جزو کسانی هستند که شغل آنان، سفر می باشد و دائم السفر محسوب می گردند یا‏‎ ‎‏مسافر هستند؟‏

بسمه تعالی، اگر شغل او رسیدگی به تصادفات در جاده ها، در مقدار‎ ‎مسافت شرعی است و ده روز در یک محل اقامت ندارد، نماز تمام و روزه‎ ‎صحیح است.

[سؤال 2573]‏ ‏ ‏ 1239‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 9 / 1361‏

‏محترماً به عرض می رساند: پرسنل پاسگاه پلیس راه سلفچگان برنامۀ کارشان به‏‎ ‎‏طریق زیر می باشد: ‏

‏1. تعدادی از پرسنل نگهبان می باشند و در پاسگاه ابقا و مشغول کنترل وسائط‏‎ ‎‏نقلیۀ عبوری هستند. ‏

‏2. تعدادی از پرسنل به جاده اعزام و به گشت زنی حوزۀ استحفاظی که در فاصله‏‎ ‎‏60 کیلومتری ساوه به همدان می باشد می روند و بایستی مرتب جاده ها را تحت‏‎ ‎‏نظر  بگیرند؛ مضافاً به این که کلیۀ پرسنل به جز فرمانده پاسگاه یک روز خدمت‏‎ ‎‏نموده  و یک روز استراحت را در قم و ساوه و اراک در منزلشان می روند، مراتب‏‎ ‎‏جهت  استحضار به عرض می رسد. استدعا بر این است مرقوم فرموده: از نظر نماز‏‎ ‎‏و  روزه، وظیفۀ این پرسنل و برادران را اعلام، تا بتوانیم کمال استفاده از مسائل‏ ‏شرعیه  را در حین خدمت بنماییم.‏

بسمه تعالی، افرادی که شغلشان نگهبانی در پاسگاه است، در آن جا حکم‎ ‎مسافر دارند؛ و افرادی که شغل آن ها گشت زنی در حوز‏ۀ‏ استحفاظی‎ ‎[است]، در سفر گشت زنی، نمازشان تمام و روزه صحیح است.

[سؤال 2574]‏ ‏ ‏ 1240‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 12 / 1361‏

‏دفتر امام خمینی دام ظله، سلام علیکم‏

‏1. شخصی موقتاً از شهرستان به تهران آمده، قصد می کند در آن محل که زندگی‏‎ ‎‏می کند ده روز بماند و از محل خارج نشود. در ده روز دوم از محل خارج می شود و‏‎ ‎‏شغلش گشت زدن است، آیا می تواند نمازش را تمام بخواند یا قصر است؟‏

بسمه تعالی، در صورت کمتر بودن مسافت گشت زدن از مسافت شرعی،‎ ‎نماز تمام است و همچنین در صورت شغل بودن گشت، ولو به مقدار‎ ‎مسافت شرعی برسد.

‏2. سپاه پاسداران نشریۀ داخلی دارد به نام: «رویدادها و تحلیل» و در صفحۀ اول آن نوشته: «این نشریه‏‎ ‎‏صرفاً داخلی است و تنها برای استفادۀ برادران پاسدار منتشر می شود. انتشار مطالب آن بدون اجازۀ‏‎ ‎‏دفتر سیاسی ممنوع است». و این نشریه در هر ماه انتشار می یابد و فقط داخل خود سپاه فروخته‏‎ ‎‏می شود، آیا می توان به دیگران از قبیل دوستان، برادران و یا خواهران و یا پدر و مادر خود داد که‏‎ ‎‏مطالعه نمایند؟‏

بسمه تعالی، تابع مقررات سپاه است.

‏3. شخصی در واحد عملیات سپاه است ممکن است امروز او را بفرستند به مأموریت و فردا نفرستند‏‎ ‎‏تکلیف نماز او چیست؟ وقتی به مأموریت می روند، آیا مثل راننده است؟‏

بسمه تعالی، در غیر وطن حکم مسافر را دارد و به مجرد مأموریت حکم سفر شغلی را پیدا‎ ‎نمی کند.

‏4. اگر در جایی یا مسجدی نماز جماعت برپا باشد و عدۀ دیگری هم در طرف دیگر آن محل یا مسجد‏‎ ‎‏با یک فرد کت و شلواری نماز جماعت بخوانند آیا اشکال دارد؟‏

‏‎بسمه تعالی، تا دسترسی به روحانی باشد از اقتدا به غیر روحانی اجتناب شود.

‏5. موقعی که نماز جماعت برپا است آیا کسی می تواند در همان محل نماز فرادا بخواند؟‏

بسمه تعالی، در صورتی که به امام جماعت هتک محسوب شود جایز نیست.

[سؤال 2575]‏ ‏ ‏ 1241‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏پاسدار مقیم تهران که هر روز (به جز روزهای تعطیل) جهت بررسی کمبودهای‏‎ ‎‏دارویی و تدارکاتی و یا بازرسی به درمانگاه ها و مراکز سپاه در تهران می رود، آیا‏‎ ‎‏هنگامی که از حد شرعی (از نظر مسافت) فراتر رود، نماز او شکسته است یا تمام؟ و‏‎ ‎‏کلاً آیا حکم مسافر را دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر برای انجام کار مزبور در مقدار مسافت شرعی رفت و آمد‎ ‎دارد و دور می زند، نمازش تمام است.

[سؤال 2576]‏ ‏ ‏ ‏—-> 1233

‏4. افرادی شغل آن ها این است که روی دست مؤسسه هایی در بین راه ها از قبیل‏‎ ‎‏تابعه می گردند و هر روز بیش از هشت فرسخ سیر می کنند؛ وظیفه آن ها نسبت به قصر‏‎ ‎‏و اتمام چیست؟‏

بسمه تعالی، وظیفه ایشان مادام که در وطن نیستند قصر است؛ مگر آن که‎ ‎کارشان به طور دوره گردی در محال مختلفه انجام گیرد که در این صورت‎ ‎باید نماز را تمام بخوانند و روزه آن ها هم صحیح است و در ماه مبارک باید‎ ‎روزه بگیرند.

[سؤال 2577]‏ ‏ ‏ 1242‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مقدس رهبر مستضعفان جهان، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏1. کسانی که در جبهه به عنوان پیک یا مسئول تدارکات به چند قسمت جبهه باید‏‎ ‎‏رفت وآمد کنند، یا مهندسین و سرپرستان راه سازی که مسئولیت چند جاده به عهدۀ‏ ‏آن ها است، و همچنین فرماندهانی که حوزۀ مسئولیت آن ها شامل چند محل می شود‏‎ ‎‏و ناچار باید برای سرکشی به آن ها طی مسافت کنند، حکم نماز آن ها از جهت قصر و‏‎ ‎‏اتمام چیست؟‏

بسمه تعالی، اشخاصی مانند پیک یا مسئول تدارکات که باید اشیا را با‎ ‎خود ببرند، نمازشان تمام است و دیگران، مانند مهندس یا فرماندۀ مزبور‎ ‎اگر به چند جا سرکشی می کنند به طوری که صدق کند کار آنان به نحو‎ ‎دوره گردی است نمازشان تمام است، و چنانچه دوره گردی نمی کنند، باید‎ ‎شکسته بخوانند.

‏2. اگر کسی خانۀ مسکونی خود را بفروشد در صورتی که آن را با پول مخمس خریده باشد آیا مازاد‏‎ ‎‏قیمت آن خمس دارد یا نه و اگر از ربح سال خریده است چه مقدار و در چه صورتی باید خمس بدهد؟‏

بسمه تعالی، اگر خانه را با ربح مخمس تهیه کرده است پول فروش آن خمس ندارد.

[سؤال 2578]‏ ‏ ‏ 1243‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 5 / 1361‏

‏حضور محترم رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله‌ العظمی امام‏‎ ‎‏خمینی، سلامٌ علیکم‏

‏مستدعی است دستور فرمایند پاسخ سؤالات زیر را برای فدوی ابلاغ فرمایند. ‏

‏1. کارشناسان و تکنیسین های دامپزشکی و کشاورزی برای انجام کارهای خدماتی‏‎ ‎‏در امور دام و کشاورزی، به طور متناوب و نامشخص به روستاهای اطراف عزیمت و‏‎ ‎‏پایان وقت به شهر مراجعت می کنند. آیا نماز آنان در مأموریت های به روستاها تمام یا‏‎ ‎‏شکسته است؟‏

بسمه تعالی، اگر کار در هر روز در یک روستا و نقطۀ معین است، با پیمودن‎ ‎مسافت شرعی حکم مسافر دارند؛ ولی اگر شغل به نحو دوره گردی در‎ ‎روستاهای اطراف باشد، با پیمودن مسافت نماز تمام است. 

‏2. وطن حقیر ورامین و وطن همسرم کرج است؛ فرزندم در تهران متولد و پس از چند روز به کرج برده‏ ‏شده و پس از یک ماه به شاهرود برده شد (چون حقیر کارمند و محل کارم شاهرود بوده است)؛ و پس‏‎ ‎‏از حدود دو سال، با انتقال حقیر به سمنان به سمنان آمد و اکنون هفت سال است که در سمنان‏‎ ‎‏می باشد. وطن فرزندم کدام یک از این شهرها می باشد؟‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم، جای معینی برای فرزند شما وطن محسوب نمی شود، تا خودش‎ ‎بعد از بلوغ، محلی را برای خود وطن انتخاب کند.

[سؤال 2579]‏ ‏ ‏ 1244‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏خدمت رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران‏

‏پس از عرض سلام و آرزوی سلامتی برای آن جناب، خواهشمندیم به مسأله‏‎ ‎‏شرعی زیر پاسخ فرموده و ما را راهنمایی فرمایید:‏

‏همان طوری که مستحضر هستید، حوزۀ فعالیت برادران فرماندار، منطقه ای شامل‏‎ ‎‏شهر و روستا می باشد، با فواصل مختلف، از چند کیلومتر تا گاهی حدود یک صد‏‎ ‎‏کیلومتر که باید سرکشی نمایند.‏

‏از طرفی گاهی اوقات، برای انجام کارهای اداری، به مرکز استان و یا شهرستان های‏‎ ‎‏دیگر مسافرت می نمایند و همچنین مرکز فرمانداری نیز وطنشان محسوب نمی شود.‏‎ ‎‏خواهشمند است تکلیف ما را از جهت نماز و روزه معین فرمایید. والسلام‏

بسمه تعالی، اگر محل سکونت، وطنشان نیست، بدون قصد اقامت ده روز،‎ ‎حکم مسافر دارند؛ مگر آن که فعالیتشان در سرکشی منطقۀ مسئولیت، به‎ ‎نحو دوره گردی باشد و دوره گردی در سرکشی حوزۀ مسئولیت، شغل‎ ‎شخص محسوب شود که در این صورت، نماز تمام و روزه صحیح است.

[سؤال 2580]‏ ‏ ‏ 1245‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر استفتای امام خمینی‏

‏شغل اصلی شخصی کشاورزی است، لکن در طول سال گاهی به تهران سفر‏ ‏می کند و به قالی فروشی مشغول می شود. و هر وقت که تهران برود یک ماه می ماند. آیا‏‎ ‎‏نمازش در تهران تمام است یا شکسته؟ توضیح این که در تهران دوره گردی می کند.‏‎ ‎‏گاهی به حد مسافت می رسد و در بعضی سفرها به حد مسافت نمی رسد.‏

بسمه تعالی، حکم مسافر دارد، مگر آن که شغل او به طور دوره گردی باشد.

[سؤال 2581]‏ ‏ ‏ ‏—-> 905

‏14. آیا کسی که گشت، شغلش است، مصداق کسی که شغلش سفر است می باشد‏‎ ‎‏یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر در مسافت شرعی می گردد، حکم کسی که شغلش سفر‎ ‎است را دارد.

[سؤال 2582]‏ ‏ ‏ ‏—-> 905

‏15. آیا کسی که شغلش تعقیب و مراقبت است، مصداق کسی که شغلش سفر‏‎ ‎‏است می باشد یا نه؟‏

بسمه تعالی، حکم مسأله قبل را دارد.

[سؤال 2583]‏ ‏ ‏ ‏—-> 1030

‏6. کسانی که در سپاه جهت کامل نمودن گزارشات رسیده، روزانه به محل های‏‎ ‎‏مختلف تردد می نمایند و از حد مسافت شرعی گاه بیشتر و گاه کمتر می روند حکم‏‎ ‎‏نماز و روزه شان به چه صورت می باشد؟‏

بسمه تعالی، اگر کار او در مسافت شرعی به نحو دوره گردی است، نه در‎ ‎یکی دو محل معین؛ نمازش تمام و روزه صحیح است.

[سؤال 2584]‏ ‏ ‏ 1246‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏مقام معظمِ رهبر انقلاب، این جانب کارمند سازمان بهداری با پست سازمانی مأمور‏ ‏بهداشت روستایی می باشم. وظیفۀ اداری حقیر چنین است: جهت انجام لوله کشی‏‎ ‎‏روستاها یا نظارت به برنامه های روستایی مجبورم به مسافرت بروم. مدت سفری که‏‎ ‎‏پیش می آید، امکان دارد که ده روز یا کمتر باشد. و مسافت معمولاً بیشتر از حد‏‎ ‎‏ترخص است و مدت توقف در محل، امکان دارد کمتر یا بیشتر از ده روز باشد یا به‏‎ ‎‏ندرت مسافت کمتر از 24 کیلومتر (حد ترخص) باشد.‏

‏1. وظیفۀ شرعی این جانب در مدت مسافرت، در مورد خواندن نماز و روزه از نظر‏‎ ‎‏قصر یا تمام چه صورتی دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر کار شما رسیدگی به برنامه روستاها به نحو گردش در‎ ‎روستاها باشد وظیفۀ شما تمام است و در غیر این صورت، اگر به حد‎ ‎مسافت بروید، بدون قصد ماندن ده روز، حکم مسافر را دارید.

‏2. افرادی که به عنوان راننده استخدام شده اند و برنامۀ مسافرت آن ها مطابق مأمورین و سرنشین‏‎ ‎‏می باشد وظیفۀ آن ها چیست؟‏

بسمه تعالی، راننده حکم مسافر را ندارد.

‏3. اگر به طور مستمر همه هفته، روز معینی برای مسافرت خارج از برنامۀ اداری است و طول آن بیش‏‎ ‎‏از حد ترخص است، وظیفۀ ما در این مسافرت چیست؟‏

بسمه تعالی، سفر در غیر شغل حکم سفر شغل را ندارد و حکم مسافر را دارد.

[سؤال 2585]‏ ‏ ‏ 1247‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، سلام علیکم،‏‎ ‎‏پس از سلام، مستدعی است به دو مسأله ذیل پاسخ فرمایید:‏

‏1. مسئولین و مأمورین فرمانداری ها که اکثر روزها برای مأموریت به روستاها‏‎ ‎‏می روند و مسافت شرعی را می پیمایند، در نماز وظیفۀ آن ها چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر شغلشان به نحو دوره گردی و سفر نیست، حکم مسافر‎ ‎دارند.

‏‎‏2. شخصی خانۀ کوچکی دارد و به خانۀ بزرگ تر نیازمند است؛ وی اول، خانۀ بزرگ تر را قولنامه می کند‏‎ ‎‏و بعداً خانۀ قبلی را می فروشد و بدهی خانه ای را که قباله کرده می پردازد. آیا به پول وصول شدۀ خانۀ‏‎ ‎‏کوچک تر خمس تعلق می گیرد؟‏

بسمه تعالی، اگر خانۀ کوچک، از درآمد کسب و حقوق، بدون دادن خمس تهیه شده، پول‎ ‎فروش آن خمس دارد.

[سؤال 2586]‏ ‏ ‏ 1248‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 4 / 1361‏

‏ریاست محترم دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏محترماً به استحضار می رساند: این جانب کارمند ادارۀ محیط بانی شهرستان بهشهر‏‎ ‎‏بوده و به طور سیّار در امر حفظ و حراست محیط زیست مشغول خدمتم. اصولاً بیشتر‏‎ ‎‏روزها؛ یعنی حدود بیش از بیست روز یا کمتر در ماه را در مأموریت مناطق استحفاظی‏‎ ‎‏به سر می برم و عموماً مسافت مأموریت، بیش از 100 کیلومتر می باشد. با علم به این که‏‎ ‎‏مقلد امام می باشم، خواستم از جناب عالی تقاضا نمایم تا این جانب را راهنمایی لازم‏‎ ‎‏فرموده که آیا نماز و روزۀ این جانب شکسته است یا خیر؟ در صورت شکسته بودن،‏‎ ‎‏این جانب را ارشاد و راهنمایی مقتضی معمول بدارید تا در ماه صیام، از مأموریت های‏‎ ‎‏طولانی خودداری نمایم. ‏

بسمه تعالی، شغل سرکشی و بررسی مناطق استحفاظی، اگر به نحو‎ ‎دوره گردی است ـ نه در یک یا چند محل معین ـ حکم مسافر ندارید.

[سؤال 2587]‏ ‏ ‏ 1249‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 3 / 1361‏

‏دفتر محترم استفتای حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏با درود به روان پاک شهدای اسلام و درود به رهبر کبیر انقلاب اسلامی‏

‏سؤالی شرعی برای این جانب مطرح می باشد که به شرح ذیل به عرض می رسانم:‏

‏این جانب اهل قریۀ دلویی، در سه کیلومتری گناباد می باشم. سه سال پیش در‏ ‏مشهد ساکن بوده ام و از آن زمان تا کنون، به لحاظ وجوب شرایط کاری، در شهرستان‏‎ ‎‏گناباد ساکن شده ام. ضمناً تحصیلات خود را نیز در مشهد و شهرستان های دیگری‏‎ ‎‏گذرانده ام و والدین من نیز در حال حاضر، در مشهد ساکن هستند؛ ولی از زادگاهشان‏‎ ‎‏ـ دلویی ـ قطع امید نکرده اند.‏

‏کار من در رابطه با راه سازی می باشد و نظارت راه های روستایی را به عهده دارم.‏‎ ‎‏اکنون سؤالات خود را در این رابطه به عرض می رسانم:‏

‏1. آیا من دائم السفر هستم یا مسافر؟‏

بسمه تعالی، در صورتی که کار شما سرکشی و نظارت بر تمام راه و جاده‎ ‎باشد و بدون ماندن ده روز در یک محل، به مقدار مسافت شرعی‎ ‎رفت و آمد می کنید، نماز تمام و روزه صحیح است؛ و الاّ نماز شکسته‎ ‎است؛ مگر در محلی قصد اقامت ده روز نمایید.

[سؤال 2588]

‏2. اگر مسافر هستم، آیا در شهرستان گناباد که اکنون در آن جا ساکن هستم و‏‎ ‎‏خانه ای اجاره کرده ام و ممکن است چند سالی دیگر نیز بنا به شرایط کاری و اداری،‏‎ ‎‏در آن جا ساکن باشم، مسافر هستم و نمازم شکسته هست یا نه؟‏

بسمه تعالی، فرقی در کار نیست.

‏3. اگر مسافر هستم، آیا در قریۀ دلویی که زادگاهم می باشد و هنوز هم از آن جا قطع امید نکرده ام نیز‏‎ ‎‏مسافر هستم یا نه؟‏

بسمه تعالی، تا اعراض از محل تولد خود نکرده اید، به حکم وطن باقی است.

‏4. اگر مسافر هستم، چون در سال های گذشته، خود را دائم السفر می دانستم، آیا باید روزه های ماه‏‎ ‎‏مبارک سال های پیش را که گرفته ام، تجدید نمایم یا خیر؟‏

بسمه تعالی، چنانچه خلاف وظیفه شده، قضا دارد.

‏5. اگر دائم السفر هستم، آیا خارج از محدودۀ کار خود، مثلاً در مسافرت به مشهد هم دائم السفر هستم‏‎ ‎‏یا مسافر؟‏

‏ضمناً در فرصتی خدمت حضرت آیت الله‌ شیرازی، امام جمعه محترم مشهد رسیدم و از ایشان سؤال‏ ‏نمودم؛ ایشان فرمودند: چون در شهرستان گناباد، به دلیل کارت ساکن شده ای و چون در هفته ای، سه‏‎ ‎‏ـ  چهار روز به مسافرت روستاهای اطراف می روی و مسافرتت، کثرت دارد و چون کارت در رابطه با‏‎ ‎‏راه و راه سازی می باشد، دائم السفر هستی. اکنون بنابر احتیاط تمنا دارم در صورت کفایت، توضیحات‏‎ ‎‏پاسخ سؤالات را مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، در سفرهای غیر شغل، حکم مسافر دارید.

[سؤال 2589]‏ ‏ ‏ 1250‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏عالی قدر محترم سر دفتر امام، بعد از عرض سلام و احترامات، امید است استفسار‏‎ ‎‏ذیل را از حضور مبارک امام بزرگوار، اخذ جواب فرمایید.‏

‏این جانب پزشک افغانی، پناهندۀ دولت جمهوری اسلامی ایران، در استخدام‏‎ ‎‏وزارت بهداری بوده و در درمانگاه عشق آباد طبس مشغول خدمت می باشم. برنامۀ‏‎ ‎‏کار بنده طوری تنظیم شده که چهار روز از هفته را در محل سکونت و محل کار، به‏‎ ‎‏صورت ثابت، اجرای وظیفه می نمایم و سه روز دیگر را خارج از محل کار و سکونت،‏‎ ‎‏به صورت سیار، به روستاهای دور دست که فاصله آن ها از حد شرعی متجاوز است‏‎ ‎‏برای معالجه مریضان عزیمت می نمایم. وقت مراجعت عموماً بعد از ظهر می باشد و با‏‎ ‎‏این برنامه، باید مدت دو سال خدمت نمایم.‏

‏آیا روزه ای که در روزهای سیاری به جا آورده ام صحیح است؟‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال، اگر سرکشی و مداوای مرضای روستاها به‎ ‎نحو دوره گردی است، نماز تمام و روزه صحیح است.

[سؤال 2590]‏ ‏ ‏ ‏—-> 2251

‏2. گروه های عملیاتی سپاه پاسداران در شهرستان ها که همه وقت منتظر دستور‏‎ ‎‏مأموریت و گشت، در سطح شهرستان هستند و همچنین مأمورین پاسگاه های‏‎ ‎‏ژاندارمری ـ سرباز و درجه دار ـ که باید به شکایات مردم روستاها رسیدگی کنند و‏‎ ‎‏هیچ وقت نمی توانند در پایگاه خود قصد عشره بکنند، نمازشان قصر است یا تمام؟‏

‏‎بسمه تعالی، اگر شغلشان به نحو دوره گردی در مقدار مسافت شرعی باشد،‎ ‎نمازشان در سفر شغلی تمام است؛ و گرنه در غیر وطن، حکم مسافر دارند.

[سؤال 2591]‏ ‏ ‏ 1251‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، سلّمه الله‌ تعالی‏

‏پس از عرض سلام، به استحضار می رساند: این جانب اهل خمین، در سازمان‏‎ ‎‏حفاظت محیط زیست واحد سرشکاربانی خمین، مشغول به کار هستم. حدود 16‏‎ ‎‏سال است که به این شغل اشتغال دارم و وظیف‏‏ۀ‏‏ این جانب‏ ‏این است که همه روزه به‏‎ ‎‏وسیل‏‏ۀ‏‏ اتومبیل یا موتورسیکلت، به مناطق محل زیست شکار و صید رفته و از شکار و‏‎ ‎‏صید غیرمجاز جلوگیری نمایم. در حال حاضر باید از حوز‏‏ۀ‏‏ خمین حفاظت کنم و هر‏‎ ‎‏روز که مأموریت می روم، از هشت فرسنگ تجاوز می کند. گاهی شب در بیابان یا‏‎ ‎‏روستاها هستم و بیشتر اوقات، شب بر می گردم. بعضی اوقات بر اثر نداشتن وسیل‏‏ۀ‏‎ ‎‏نقلیه ممکن است ده روز هم به مأموریت رفته یا در هفته، یکی دو روز برای کار‏‎ ‎‏اداری، در مرکز شهر باشم. به هر صورت شغل این جانب مقتضی‏ ‏این است و باید طبق‏‎ ‎‏حکم مأموریت، به شکارگاه ها بروم که این مأموریت ها از هشت فرسنگ بیشتر‏‎ ‎‏خواهد بود. استدعا دارد نظری‏‏ۀ‏‏ خود را در زمین‏‏ۀ‏‏ نماز و روز‏‏ۀ‏‏ این جانب اعلام فرمایید.‏

بسمه تعالی، شکاربانی اگر در مسافت هشت فرسخ شرعی یا بیشتر، به نحو‎ ‎دوره گردی باشد، در محل کار، نماز تمام است.

[سؤال 2592]‏ ‏ ‏ 1252‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 31 / 2 / 1362‏

‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله‏

‏بدین وسیله، این جانب از پاسداران کمیت‏‏ۀ‏‏ منطق‏‏ۀ‏‏ 8 تهران که مقلد آن حضرت‏‎ ‎‏می باشم، راجع به فتوای معروف در بلد کبیر تا حدی دچار عسر و حرج شده ام؛ یعنی‏ ‏واحدهای گشتی که برای حراست و حفاظت از مسلمین و بیت المال فعالیت می کنند،‏‎ ‎‏گاه می شود تا 100 کیلومتر یا بیشتر، در محیط کار خود حرکت می کنند. با فتوای شما‏‎ ‎‏باید نماز شکسته و روزه افطار گردد. راهنمایی بیشتری بفرمایید. و آیا‏ ‏در این مسأله،‏‎ ‎‏رجوع به غیر می شود؟ قبل از ظهر و بعد از ظهر، حکم چگونه است؟‏

بسمه تعالی، واحدهای گشتی در مقدار مسافت شرعی و بیشتر، سفرشان،‎ ‎شغل محسوب است، مانند رانندگان و نماز و روزه شان تمام است. و‎ ‎مسأله، از موارد رجوع به غیر نیست.

[سؤال 2593]‏ ‏ ‏ ‏—-> 1444

‏3. گروه های گشتی مبارزه با مواد مخدر که شغلشان گشت زنی است و بیشتر‏‎ ‎‏اوقات، مأموریت های دور هم می روند، آیا دائم السفر محسوب نمی شوند؛ با توجه به‏‎ ‎‏این که احتمال گرفتن این شغل از آن ها هم هست؟‏

بسمه تعالی، اگر شغلشان، گشت به نحو دوره گردی در مقدار مسافت‎ ‎شرعی است، نماز تمام و روزه صحیح است؛ و گرنه، حکم مسافر دارند.

[سؤال 2594]‏ ‏ ‏ 1253‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 9 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی، سلام علیکم،‏‎ ‎‏مستدعی است نظر مبارک را در مورد سؤال زیر مطرح فرمایند:‏

‏بازرسان سازمان بازرسی کل کشور چون بیشتر اوقات، ناگزیر به مسافرت های‏‎ ‎‏پی درپی به استان های مختلف می باشند و اقامت در مراکز استان ها معمولاً کمتر از ده‏‎ ‎‏روز می باشد و دائماً در رفت و آمد به شهرستان های تابعه هستند؛ وضعیت نماز و‏‎ ‎‏روزۀ آن ها چگونه است؟‏

بسمه تعالی، اگر به نحو دوره گردی سفر می کنند نمازشان تمام است و در‎ ‎غیر این صورت باید شکسته بخوانند.

‏‎[سؤال 2595]‏ ‏ ‏ 1254‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏کارگری هستم که در کارخانه ای واقع در جادۀ کرج مشغول خدمتم و محل‏‎ ‎‏سکونتم، در کرج می باشد که فاصلۀ بین منزل و محل کارم، از حد ترخص کمتر است؛‏‎ ‎‏ولی چون کارم در قسمت پخش محصولات کارخانه می باشد، با در نظر گرفتن این که‏‎ ‎‏راننده نیستم، هر روز بدون استثنا می بایست برای پخش محصولات، همراه راننده به‏‎ ‎‏تهران بیایم و بدین صورت، از حد ترخص خارج می شوم. با در نظر گرفتن این که اکثر‏‎ ‎‏اوقات نمی توانم قبل از ظهر به کارخانه مراجعه کنم، نمی دانم آیا به عنوان کثیرالسفر‏‎ ‎‏محسوب می شوم و بایست نماز خود را کامل بخوانم و روزه بگیرم یا خیر. در ضمن،‏‎ ‎‏بنده مقلد امام می باشم. خواهشمند است در این مورد، بنده را راهنمایی نمایید.‏

‏قبلاً از لطف شما تشکر می نمایم. من الله‌ التوفیق‏

بسمه تعالی، اگر کار شما در پخش محصولات، در نقطۀ معینی نیست؛ بلکه‎ ‎در نقطه های مختلف تهران، به نحو دوره گردی است، حکم مسافر ندارید‎ ‎و نماز و روزه، تمام است.

[سؤال 2596]‏ ‏ ‏ 1255‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر امام خمینی، سلام‏

‏خواهشمند است نظر امام را در مورد این جانب که همه ماهه، از پنج الی ده روز‏‎ ‎‏جهت بازدید ساختمان ها به خارج از شهر و بیش از چهار فرسخ مسافرت می نمایم،‏‎ ‎‏جویا تا با فرا رسیدن ماه مبارک، تکلیف روزۀ این جانب روشن گردد و اعلام شود که با‏‎ ‎‏توجه به مراتب بالا آیا روزۀ این جانب شکسته است یا خیر؟ در صورت شکسته بودن‏‎ ‎‏روزه، نحوۀ قضای روزه چگونه است؟‏

بسمه تعالی، اگر شغل شما در بازدید و سرکشی ساختمان ها، به نحو‏ دوره گردی است، در سفر شغلی، نماز تمام و روزه صحیح است؛ ولی اگر‎ ‎شغل شما بازدید و سرکشی ساختمان ها در محل معینی باشد، در سفر‎ ‎شغلی حکم مسافر دارید.

[سؤال 2597]‏ ‏ ‏ 1256‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 2 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏محترماً به عرض عالی می رساند: این جانب کارمند سیّار ادارۀ ریشه کنی مالاریا‏‎ ‎‏می باشم و محل کاریمان از زادگاه اصلیمان حدود 20 فرسنگ فاصله دارد و در ایام‏‎ ‎‏هفته باید از آن ناحیه، به روستاهای آن بخش که حدود 20 الی 200 کیلومتر می باشد‏‎ ‎‏ـ  جهت مراقبت مالاریا و واکسیناسیون ـ سفر کنیم و کارمان در سال، حدود 8 تا 9 ماه‏‎ ‎‏به همین منوال می گذرد، خواهشمند است جهت روزۀ ماه مبارک رمضان و نماز، ما را‏‎ ‎‏راهنمایی فرمایید. و در ضمن، اگر قصد ده روز بنماییم و همان کار سیّاری مالاریا را‏‎ ‎‏انجام دهیم، نماز و روزه مان را چطور باید به جا آوریم؟‏

بسمه تعالی، اگر در شغل خود، دور می گردید، در آن جا تمام بخوانید؛ ولی‎ ‎در مرکز محل کار، نماز شما قصر است.

[سؤال 2598]‏ ‏ ‏ 1257‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 8 / 8 / 1361‏

‏دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏احتراماً؛ به عرض می رسد: راهنمایان تعلیماتی این بخش همه روزه از مدارس‏‎ ‎‏حوزۀ خود بازدید می نمایند و در حکم آن ها شغل راهنمای تعلیماتی ذکر شده است؛‏‎ ‎‏راهنمای تعلیماتی بایستی همیشه در مسافرت باشد و این مسافرت بیش از هشت‏‎ ‎‏فرسخ طول می کشد. در مورد نماز خواندن آن ها راهنمایی لازم مبذول دارید.‏

بسمه تعالی، اگر شغل آن ها به نحو دوره گردی نیست، حکم مسافر دارند.

‏‎[سؤال 2599]‏ ‏ ‏ ‏—-> 1434

‏3. شغل ما ایجاب می کند که هر چند وقت، به عنوان پیک به منطقه ـ در مسافت 80‏‎ ‎‏الی 130 کیلومتر ـ رفته و در همان روز مراجعت نماییم. در صورتی که پیک رفتن،‏‎ ‎‏جزء شغل محسوب می شود، نماز و روزه در محل چه حکمی دارد؟‏

بسمه تعالی، در سفری که به پیک می روید، نماز شما تمام است.

[سؤال 2600]‏ ‏ ‏ 1258‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏پس از سلام به ساحت مقدس امام زمان و نایب بر حقش امام خمینی، چند سؤال‏‎ ‎‏جهت استفتا و پاسخ مطرح می گردد:‏

‏1. این جانب مدیر شبکۀ بهداری شهرستانی هستم که با مرکز استان، حدود 150‏‎ ‎‏کیلومتر فاصله دارد و باید حداقل هفته ای یک بار جهت هماهنگی با استان به مرکز‏‎ ‎‏استان مراجعه کنم؛ از طرفی بر حسب مسئولیتی که به عهده دارم، باید به طور مداوم از‏‎ ‎‏واحدهای بهداری در روستاهای شهرستان که گاهی تا 200 کیلومتر فاصله دارد بازدید‏‎ ‎‏نمایم. آیا نمازم را کامل بخوانم یا شکسته؟ و روزه در ماه رمضان و غیر ماه رمضان‏‎ ‎‏برای این جانب چه وضعی دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر به نحو دوره گردی از روستاها بازدید نمی کنید حکم مسافر‎ ‎دارید؛ و اگر بازدید به نحو دوره گردی است، نماز شما در این سفر تمام‎ ‎است. 

‏2. فردی در زمان وقوع زلزله در شهری، به آن جا عزیمت می کند (به علت ضرورت)؛ روزهای بعد از‏‎ ‎‏زلزلۀ اصلی و شدید، زلزله های متعدد ولی کوچک تر رخ می دهد؛ آن قدر که گاهی به نود بار در روز‏‎ ‎‏می رسد، ولی او به علت هیجان و سرگرم بودن به امداد مردم، رقم قطعی یا حتی حدود آن را هم‏‎ ‎‏نمی داند، اما مطمئن است که در ساعت، بیش از دو بار اتفاق افتاده است. تعداد دفعاتی که واجب است‏‎ ‎‏نماز آیات بخواند چند بار است؟‏

بسمه تعالی، اگر چند دفعه زلزله واقع شده، هر چند دفعه که معلوم باشد، نماز آیات دارد و باید‎ ‎به همان مقدار نماز آیات را تکرار کند.

‏‎[سؤال 2601]‏ ‏ ‏ 1259‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی ‏

‏1. مأمورین محیط زیست که کارشان گردش در بیابان ها جهت حفاظت است و‏‎ ‎‏گاهی هم افراد مشکوک را تعقیب می کنند، تکلیف نماز و روزۀ آن ها چیست؟ ‏

بسمه تعالی، شغل آنان اگر به نحو دوره گردی در مقدار مسافت شرعی‎ ‎باشد، نماز و روزه شان تمام است. 

‏2. شخصی چند سال قبل، مظهر قنات مشترکی را داخل خانۀ خود نموده و آب آشامیدنی اهالی را‏‎ ‎‏آلوده می کند؛ تقاضا می کنم تکلیف را بیان فرمایید. ‏

بسمه تعالی، تصرفات مزبوره بدون اجاز‏ۀ‏ سایر شرکا غصب و حرام و موجب [ضمان است].