[سؤال 4666] 2274
بسمه تعالی 8 / 11 / 1361
ریاست محترم دفتر امام خمینی
محترماً مقام عالی را آگاه می سازم: این جانب جهت احداث ساختمان، جواهرات همسرم را فروختم و به بانک مسکن شیراز سپردم و سپس متناوب با پس انداز کردن و افزودن به حساب بانک مسکن، پس از مدت دو سال ونیم به مبلغ 187 هزار تومان رسید، و مبلغ سیصد هزار تومان هم از بانک مسکن شیراز جهت ساختمان وام گرفتم، که جمعاً با وام دریافتی مبلغ 478 هزار تومان گردید که در حال ساختمان کردن می باشم.
1. چه مقدار خمس به مبلغ فوق شرعاً تعلق می گیرد که باید پرداخت نمایم؟
بسمه تعالی، مبلغی که از حقوق و درآمد کسب پس انداز شده و سال بر آن گذشته، خمس دارد.
2. مبلغ بیست و یک هزار تومان جهت کاشی کاری مسجد المهدی در شیراز پرداخت کرده ام و مبلغ پنج هزار تومان به خانوادۀ یکی از سربازانم که در جبهه شهید شد پرداخت نموده ام؛ می خواهم بدانم که امام امت اجازه می دهند مبلغ 26 هزار تومان که پرداخت نموده ام، از خمس این جانب کسر گردد و بقیۀ آن را بپردازم و یا این که قبول نیست و باید تمام بدهی خمس که تعیین می فرمایید پرداخت نمایم؟ مستدعی است جواب را زودتر ارسال دارید.
بسمه تعالی، اگر در موقع پرداخت، وجه مزبور را بابت سهمین تسلیم نمودید قبول است. ان شاء الله موفق باشید.
[سؤال 4667] 2275
بسمه تعالی
محضر مبارک بزرگ مرجع تقلید رهبر کبیر انقلاب آیت الله العظمی امام خمینی ادام الله عمره الشریف
1. عده ای هستند که وضع مادی خوبی ندارند و با سختی و مشقت سال ها از حقوق یا درآمد خود برای خرید منزل، مقداری پول پس انداز کرده اند و چنانچه بخواهند خمس این پول را بدهند، نمی توانند خانه بخرند. با در نظر گرفتن احتیاج چنین افرادی به داشتن خانۀ مسکونی، آیا واجب است خمس این پول را بدهند؟
بسمه تعالی، واجب است و می توانند با حاکم شرع دستگردان کنند و از او مهلت بگیرند.
[سؤال 4668]
2. کسی که منزل خود را می فروشد، اگر بخواهد خمس آن را بدهد، دیگر نمی تواند خانه بخرد. آیا پرداخت خمس برای او لازم است؟
بسمه تعالی، حکم مسأله سابق را دارد.
[سؤال 4669] 2276
بسمه تعالی
با عرض سلام خدمت کسانی که تمام زندگی خود را در راه خدا گذاشته و به این امت مظلوم کمک می کنند.
مشکلی برای ما پیش آمده است و نمی دانیم چه کار کنیم، لطفاً پاسخ دهید. من یک کارگر هستم و در اصل، شغلم روزنامه فروشی می باشد؛ از پولی که درمی آوردم کمتر خرج می کردیم، هر بار مقدار خیلی کمی جمع می شد که البته خرجی خانه بود، به بانک گذاشتیم. بعد از مدت یک سال و نیم پول به مقدار 000 / 100 تومان رسید. پس از مدتی روی این پول وام گرفتیم و خانه ای خریداری کردیم و حال نمی دانیم که این پول که در بانک به عنوان وام مسکن بود خمس دارد؟ و این خمس چقدر می باشد؟ با توجه به این که ماهیانه قسط به بانک می دهیم و قادر به پرداخت خمس نیستیم.
بسمه تعالی، اگر پول از درآمد کسب بوده و پس انداز شده و سال بر آن گذشته، خمس دارد.
[سؤال 4670] —-> 827
2. این جانب مستأجرم و خانه ندارم. از پولی که ماهانه خود و همسرم دریافت می کنیم، مقداری هر ماه در بانک مسکن پس انداز کرده ایم؛ فقط به منظور این که مسکنی به دست آوریم؛ پس از گذشت چندین سال، به تناسب مقدار پس انداز، به آن وام تعلق می گیرد، تا از آن وام، جهت خرید زمین یا خانه استفاده کنیم و بعد قسط آن را بپردازیم. آیا اکنون که یک سال از مدت آن پس انداز گذشته است، باید خمس آن را بدهیم یا خیر؟
بسمه تعالی، پول پس انداز اگر از درآمد کسب و حقوق بوده خمس دارد.
[سؤال 4671] 2277
بسمه تعالی
اگر شخصی پولی را که به دلیل قلّت، امکان خرید خانه با آن نمی باشد در بانک مسکن بگذارد تا پس از مدتی با استفاده از وام مسکن بتواند خانۀ ضروری اش را بخرد، آیا باید پول مزبور را به عنوان پس انداز محسوب نماید و خمس آن را بپردازد و یا خیر، پول پس انداز شده به این طریق عملاً در حکم مصرف می باشد؟
بسمه تعالی، در حکم مصرف نیست و خمس دارد.
[سؤال 4672] 2278
بسمه تعالی
شورای استفتای امام خمینی مدّ ظله العالی
چنانچه فردی هر ساله مبلغی را به منظور خرید خانۀ مسکونی که احتیاج دارد، پس انداز کند و راه دیگری هم برای خرید خانه نداشته باشد، به نظر حضرت امام آیا این پس انداز جزء مؤونۀ سال او است یا مازاد بر مخارج است و باید خمس آن را بپردازد؟
بسمه تعالی، از مؤونه محسوب نیست و چنانچه از درآمد کسب و حقوق پس انداز کرده، باید خمس آن را بپردازد.
[سؤال 4673] 2279
بسمه تعالی
مسئول محترم دفتر استفتائات امام خمینی، دام ظله
با عرض سلام؛ امیدوارم که در پیش برد انقلاب اسلامی و رضایت خداوند متعال موفق و مؤید باشید.
چند سؤال شرعی حضورتان عرضه می دارم، لطفاً پاسخ بفرمایید:
1. اگر کسی منزل شخصی نداشته باشد و با درآمد خود، پول پس انداز می کند تا در آینده بتواند برای خود خانه ای تهیه کند، آیا این پس انداز خمس دارد یا نه؟
بسمه تعالی، پس انداز مزبور خمس دارد.
2. طلایی که مرد برای زن خود می خرد آیا باید خمسش را بدهد یا نه؟
بسمه تعالی، اگر به مقدار شؤون باشد خمس ندارد.
3. طلایی که زن به صورت بخشش دریافت کرده، البته نه از شوهر بلکه از مادر یا خواهرش، آیا این طلا خمس دارد؟
بسمه تعالی، بخشش خمس ندارد.
4. اگر زن و شوهری هر دو کار می کنند و درآمد دارند آیا به پول زن هم خمس تعلق می گیرد؟
بسمه تعالی، در زاید بر آنچه در بین سال خرج زندگی کرده خمس واجب است.
5. اگر کسی مقلد امام باشد آیا می تواند خمس را به نمایندۀ امام در شهر خودش تحویل دهد؟
بسمه تعالی، اگر وکالتِ گرفتن وجوه شرعیه داشته باشد مانع ندارد.
6. اگر کسی یک روز روزه خواری کرد و بعد کفاره بدهد آیا قضای آن روز هم بر او واجب است؟
بسمه تعالی، قضای روزه واجب است.
7. اگر کسی در سابق روزه خواری می کرده و اکنون می خواهد کفاره بدهد و آن همه فقیر را هم سراغ ندارد، آیا می تواند کفاره را به صورت پول به جبهه ها کمک کند؟
بسمه تعالی، دادن پول کافی نیست و باید به شصت فقیر اطعام کند و می تواند کفارۀ چند روز را به شصت فقیر تکرار کند.
8. اگر زنی به اختیار خودش مهریه اش را که بسیار سنگین است به شوهرش ببخشد و حلال کند ولی این مطلب جایی ثبت نشده و این بخشش بدون اجبار شوهر باشد، آیا در روز قیامت بخشش به این صورت ملاک است یا باید در دفتر ثبت اسناد قید گردد؟
بسمه تعالی، ثبت لازم نیست و بخشش صحیح است.
[سؤال 4674] —-> 650
3. کسی که در چندین سال پولی جمع کند که خانه تهیه نماید، آیا به آن پول، خمس تعلق می گیرد؟ و اگر پول نقد نبوده است بلکه به صورت زمین بوده یا مصالح چطور؟ و آیا می توان خمس را در چند سال پرداخت نمود؟
بسمه تعالی، پول جمع شده را اگر از درآمد کسب و حقوق تهیه کرده خمس دارد و اگر در بین سال پول را در مصالح صرف کرده خمس واجب نیست.
[سؤال 4675] 2280
بسمه تعالی 15 / 9 / 1361
بعد از عرض سلام محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی، دام ظله
این جانب حدود دو سال قبل، از سود ویژۀ کارخانه مبلغ 000 / 29 تومان پس انداز نموده ام برای خرید منزل و مبلغ 000 / 51 تومان دیگر هم بعد از یک سال پس انداز نموده ام که آن مبلغ 000 / 29 تومان، دو سال در بانک مانده و مبلغ 000 / 51 تومان یک سال و اگر این پس انداز را نمی کردم، نمی توانستم منزل بخرم و حال با این پول منزل خریده ام؛ حکم شرعی من از نظر خمس این دو پول چه می شود؟ و علاوه بر این، الآن بقیۀ پول منزل را وام گرفته ام و الآن ندارم که خمس متعلق به آن پول را بدهم و خودم کارگر هستم و بقیۀ پول منزل را قرض نموده ام، آیا این خمس به خودم تعلق می گیرد؟ لطفاً وظیفۀ شرعی من را مشخص نمایید.
بسمه تعالی، پول پس انداز خمس دارد و چنانچه بدون دادن خمس، منزل خریده اید به یکی از وکلای این جانب مراجعه نمایید.
[سؤال 4676] —-> 4215
2. در سال 1358 منزل نداشتم؛ تقریباً چهل هزار تومان پول داشتم که ایّام ماه ذی حجه رسید؛ در همین ایّام، منزل نیمه تمامی را به هفتاد هزار تومان خریدم. آیا مستطیع شدم یا خیر؟ ضمناً این منزل نیمه تمام را خرده خرده درست کردم؛ موقع سال خمس بنده رسید، ولی هنوز منزل تمام نشده بود که داخل حیاط بروم. آیا خمس تعلق گرفته است یا خیر؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال، خمس منزل لازم نیست؛ بلی اگر 40000 تومان مرقوم از درآمد کسب بوده و بعد از سال بدون دادن خمس صرف در خرید منزل شده، از قیمت فعلی، نسبت به آن باید خمس داده شود.
[سؤال 4677] 2281
بسمه تعالی
امام عزیز سلام، قطعه زمینی را در سال 56 خریداری نموده ام به مساحت 250 مترمربع، که نصف قیمتش را نقد و مابقی آن را اقساط پرداخته ام و حالا مبلغی وام گرفته ام و در حال ساخت است؛ این جانب درجه دار نیروی هوایی هستم و منزل سازمانی دارم و به خاطر این که بومی منطقه می باشم، قصد دارم در خانه ای که می سازم زندگی کنم و منزل سازمانی را به کسی که از شهر دیگر می آید بدهم تا استفاده نماید. آیا خانۀ مذکور خمس دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر پول نقدی که برای خانه پرداخته اید، از درآمد کسب و حقوق بوده و پس انداز کرده اید تا سال بر آن گذشته، نسبت به آن مقدار، زمین خمس دارد و مابقی زمین و ساختمان خمس ندارد، به شرط آن که خانۀ ملکی مورد نیاز شما باشد.
[سؤال 4678] 2282
بسمه تعالی
جناب مستطاب آیت الله امام خمینی
سلامتی وجود مقدس قائد اعظم را از درگاه قادر منّان خواستارم؛ از مرحمت بی شائبه ای که نسبت به جامعۀ اسلامی دارید امیدوارم که موفق باشید و خدا، عمر طولانی عطا فرماید و از عمر ما بکاهد و به عمر شما جهت نجات اسلام و هدایت مردم مسلمان بیفزاید.
1. این جانب کارگری هستم که در اداره ای مشغول انجام وظیفه هستم؛ منزل جهت سکونت ندارم و مبلغی پول پس انداز کرده ام که اگر بتوانم در آینده، منزل برای سکونت خود بخرم و در حال حاضر نمی توانم، آیا به این پول پس انداز من که در بانک جهت گرفتن منزل است، خمس تعلق می گیرد یا نه؟
بسمه تعالی، از درآمد کسب و حقوق، هر مقدار که سال بر آن بگذرد برای یک بار خمس دارد.
[سؤال 4679]
2. اگر هر سال مقداری جهت گرفتن خانه کنار بگذارم، برای گرفتن خانه خمس دارد یا نه؟
بسمه تعالی، از درآمد کسب و حقوق، هر مبلغ که پس انداز شده آخر سال خمس دارد.
3. آیا اگر پول داشته باشم، باید اول منزل برای زندگی ام بخرم یا مهریۀ زن را باید بدهم؟ هر کدام برایم مقدم تر است بنویسید، مزید تشکر است.
بسمه تعالی، اگر طلبکار مطالبه می نماید، ادای بدهی مقدم است.
[سؤال 4680] 2283
بسمه تعالی 25 / 6 / 1361
دفتر امام خمینی، با سلام به امام بزرگوار و آرزوی موفقیت برای خدمتگزاران اسلام؛ خواهشمند است نظر مبارک امام را در مورد سؤال زیر استفسار نمایید:
اگر شخصی با احتمال این که سند زمینی افراز شود، مقداری پول ـ اعم از پس انداز و قرض ـ تهیه و سپس آن را نزد بانک مسکن به ودیعه (بدون دریافت بهره) جهت دریافت وام به منظور ساختن منزل مسکونی مورد نیاز خانواده اش، قرار دهد، در طول سال مالی اگر سند زمین مزبور درست نگردد و نامبرده نتواند خانه را بسازد، وضعیت خمس پول وی به چه صورت خواهد بود؟ و آیا در رابطه با وامی که از محل دیگر تهیه و در بانک مسکن به ودیعه گذاشته و تا کنون قسط آن تمام نشده، تخمیس لازم است یا نه؟
بسمه تعالی، پول پس انداز شده اگر از حقوق یا سایر درآمدهای کسبی باشد، در پایان سال خمس دارد.
[سؤال 4681] 2284
بسمه تعالی 12 / 2 / 1362
خدمت رهبر و مرجع عظیم الشأن، روح الله الموسوی الخمینی، مدّ ظله
بنابر مسأله (1752) «هرگاه انسان از تجارت یا صنعت یا کسب های دیگر، مالی به دست آورد و چنانچه از مخارج سال خود او و عیالاتش زیاد بیاید، خمس آن را طبق دستور بدهد».
1. آیا جوانی که قصد ازدواج دارد و برای شروع زندگی احتیاج به حداقل 15 الی 20 هزار تومان دارد و این پول را باید در چندین سال جمع نماید، آیا در این چند سال که پولش را ذخیره می کند تا بتواند ازدواج نماید، باید خمس آن را بپردازد و یا این که آن پول، جزء مخارجش می گردد؟ و یا خانواده ای با 5 عائله که مستأجر می باشند و نیاز مبرمی به خانه دارند تا از وضع فلاکت بار مستأجری نجات یابند و برای این کار باید با قناعت زیاد، سالیانه پولی را کنار بگذارند، آیا زیادی پول را که برای تهیۀ خانه ذخیره می نمایند، مشمول خمس می شود و یا این که آن پول جزء مخارجش محسوب می گردد؟
و یا خانواده ای در خانه ای که مخروبه است و احتیاج به تجدید بنا دارد، زندگی می نماید، برای ساختن خانه باید چندین سال پول خود را ذخیره بنمایند، آیا در این مدتی که پول خود را ذخیره می نمایند باید خمس آن را پرداخت نمایند یا این که پول های ذخیره شده برای رفع نیازشان که خانۀ مناسب زندگی است، جزء مخارجشان محسوب گردیده و مشمول خمس نمی گردد؟
بسمه تعالی، هرچه از درآمد کسب و حقوق، از مخارج سال زیاد بیاید، باید خمس آن را داد و تا مصرف نشده مؤونۀ سال محسوب نیست.
2. امروزه معاملات زیادی در بازارها به وسیلۀ تجار صورت می گیرد که گاهی بدون دیدن جنس و حتی نقل و انتقال آن، با تلفن انجام می گیرد و در این گونه معاملات، میلیون میلیون ریال سود می برند؛ آیا با دادن خمس، این گونه سودهای کلان و این پول ها برای آنان حلال می باشد؟
بسمه تعالی، هر معامله ای که طبق موازین شرعی انجام گرفته باشد، سود حاصل از آن با دادن خمس، در زاید بر مؤونۀ سال حلال است، ولی نباید مخالف مقررات دولت اسلامی باشد.
[سؤال 4682] —-> 1972
4. شخصی که در آیندۀ نزدیک به پول احتیاج دارد و این پول را ندارد که تأمین نماید ـ مثلاً جوانی است که می خواهد خانه ای بخرد و ازدواج نماید، ولی در موقع خرید خانه، پول به اندازۀ کافی ندارد ـ آیا به منفعت درآمد او فعلاً که به دست می آورد و تصمیم دارد برای خرید خانه آن پول را نگه دارد، خمس تعلق می گیرد؟
بسمه تعالی، پول پس انداز که درآمد کسب و حقوق است، خمس دارد.
[سؤال 4683] 2285
بسمه تعالی 12 / 10 / 1361
دفتر حضرت آیت الله العظمی امام خمینی
محترماً به عرض می رساند: این جانب تا سال 1354 سرِ سال داشته ام و وجوهات شرعی را پرداخت می نمودم، از آن به بعد تا حال پرداخت نشده است؛ وجوهات شرعیه را نپرداخته و حسابرسی ننموده ام. در خلال این چند سال یک باب منزل مسکونی خریده ام و مقداری تعمیرات داخل انجام داده ام. حالیه تقاضای بیان حکم مسأله را دارم؛ مرقوم فرمایید این باب منزل مورد احتیاج متَعلَّق خمس می باشد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر معلوم است که از ربح بین سال صرف در مؤونه کرده اید خمس ندارد والاّ باید به یکی از وکلای مسلّم این جانب مراجعه و در مورد شک، مصالحه کنید.
[سؤال 4684] 2286
بسمه تعالی
1. کسی که تدریجاً خانه مسکونی ساخته از پول غیر مخمس، حال می خواهد خمس بدهد، همان پول خرج شده باید خمس دهد، یا قیمت امروز؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال باید به قیمت روز تخمیس شود و اگر از ربح بین سال صرف کرده خمس ندارد.
2. مظنه در عدد رکعات حکم یقین دارد یا خیر و کذا مظنه در افعال؟
بسمه تعالی، در رکعات حکم یقین دارد و در افعال اگر ظن بر خلاف وظیفه شک بود احتیاط کند.
3. کسی که در عرض سال خانه مسکونی خود را می فروشد که خانه جدید خریداری کند، وجه خانه را در جریان معامله می اندازد استفاده هم می برد، در همان سال یا سال آینده خمس خود ربح و استفاده را باید بدهد یا وجه اصل خانه و استفاده آن؟
بسمه تعالی، اگر خانه فروخته شده از درآمد کسب تهیه شده و خمس آن داده نشده پول خانه هم خمس دارد.
4. سرقفلی مشروع جزء سرمایه است یا خیر به عبارت دیگر زید مبلغ پانصد هزار تومان به مالک دکان در عرض سال خمسی سرقفلی می دهد آیا موقع حساب خمس، مبلغ نامبرده از مؤونه محسوب است یا خیر؟ بر فرض عدم مؤونه سالیانه ترقی و تنزل آن را باید حساب کرد یا خیر؟
بسمه تعالی، جزء سرمایه است و باید تخمیس شود و در صورت تخمیس ترقی آن خمس ندارد.
[سؤال 4685] —-> 2096
3. کسی که برای تهیۀ مسکن، پولی را جمع کند و مدت یک سال هم بگذرد، آیا خمس دارد یا نه؟
بسمه تعالی، اگر از درآمد و حقوق جمع کرده، خمس دارد.
[سؤال 4686] —-> 1069
4. داشتن منزل مسکونی از احتیاجات و ضروریات اولیۀ هر کس می باشد و از طرفی برای افراد تمکن خرید یک مرتبه نیست و باید از طریقی برای خرید خانه پس انداز کنند و یا به صورت حساب سپرده ثابت در بانک بگذارند تا پس از یک سال دو برابر آن را وام بگیرند، حال این پول خمس دارد یا نه؟ و در صورت مثبت بودن جواب آیا طریقه ای وجود دارد که بتوان ضمن نگهداری سرمایه و حفظ آن برای خرید خانه، از خمس دادن معذور باشد؟
بسمه تعالی، پس انداز اگر از حقوق است خمس دارد.
[سؤال 4687] 2287
بسمه تعالی 27 / 7 / 1361
حضور حضرت امام، نور چشم مسلمانان و مستضعفین جهان
با ابراز درود و سلام؛ امیدوارم ما را از دعای خیر خود محروم نفرمایید و شما را به ائمۀ معصومین قسم می دهم که در آخرت، شفیع ما در بارگاه حضرت حق گردید.
من کارمند دولتم و به مرور زمان و با قناعت، مقداری پول جمع کردم تا برای خود و فرزندانم خانه ای بسازم؛ بر مقداری از این پول ها مدت یک سال گذشته و مقداری هم هنوز به سال نرسیده اند. در ضمن حدود 000 / 60 تومان قرض کرده و همه را در بانک مسکن گذاشته تا پس از 18 ماه وام بگیرم. حال این سؤالات مطرح است:
1. آیا به آن مقداری که حدود بیش از یک سال در دست من بوده خمس تعلق می گیرد؟
2. حدود سی هزار تومانی که هنوز یک سال از جمع آوری و پس انداز آن نگذشته و با توجه به این که الآن در بانک هست، باز خمس تعلق می گیرد یا نه؟
بسمه تعالی، نسبت به مقداری که از حقوق و درآمد کسب، پس انداز کرده و سال بر آن گذشته خمس دارد و در بقیۀ ارباح، سر سال خمس واجب است و در قرض، خمس واجب نیست.
[سؤال 4688] 2288
بسمه تعالی 30 / 11 / 1361
بنده یک مقدار پول در بین سال جمع کرده ام تا خانه بخرم، ولی متأسفانه این قدر پولی نیست تا بشود یک خانه خرید. برده ام گذاشته ام در بانک مسکن تا بعد از یک سال وام بدهند تا خانه بخرم. حالا سر سال هم از آن می گذرد. آیا به این پول خمس تعلق می گیرد یا نه؟
بسمه تعالی، اگر از کسب جمع شده، خمس دارد.
[سؤال 4689] 2289
بسمه تعالی
1. زمینی به اندازۀ هزار متر، از قرار متری صد و پنجاه ریال، خریداری کردم. تا کنون آن را نفروخته و کلاً به قصد خانه دار شدن خریداری کردم، ولی موفق به ساختن آن و خانه دار شدن، نشده ام.
بسمه تعالی، اگر از درآمد بین سال تهیه شده خمس ندارد.
2. مبلغ پانصد هزار ریال قرض کردم که اکنون 000 / 350 ریال نزد این جانب می باشد بقیه را بدهکار هستم.
بسمه تعالی، قرض خمس ندارد و پول اضافه اگر از درآمد کسب و حقوق است خمس دارد.
3. همسرم مبلغ 240000 ریال از کار خود در مدرسه، در بانک پس انداز دارد.
بسمه تعالی، باید خمس این مبلغ را بدهند. و در هر صورت شما برای تصفیۀ حساب، نزد یکی از وکلای این جانب مراجعه نمایید.
[سؤال 4690] 2290
بسمه تعالی 31 / 2 / 1361
به حضور رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی مدّ ظله سلام عرض می شود، ضمن آرزوی سلامت و طول عمر مراتب زیر به عرض می رسد.
این جانب یک کارمند جزء می باشم مدت یک سال پیش به جهت خرید خانه فرشی داشتم فروختم و بعد به جهتی خانه خریده نشد، مقدار پول را که حدود سی هزار تومان می باشد در بانک گذاشتم و هر ماهه نیز بابت پس انداز از جهت خرید خانه مبلغی به پول مذکور اضافه نمودم که جمع پول سی و پنج هزار تومان در حال حاضر می باشد، نظر به این که مستأجر بودم شخصی خیّر مرا به خانه خود آورد و هیچگونه کرایه از من دریافت نمی کند، بلکه از اعتبار خود مبلغ سی هزار تومان برایم بابت خرید خانه وام دریافت کرد که به مبلغ سی و پنج هزار تومان اضافه گردید و جمعاً شصت و پنج هزار تومان می باشد، در بانک سپرده است و حال مدت یک سال است در خانه همین شخص خیّر نشسته ام ـ و از من هیچ گونه کرایه دریافت نمی کند ـ و چون این جانب تصمیم دارم به جهت رفع زحمت این شخص خیّر برای خودم خانه ای رهن نمایم و برای رهن خانه ناچارم همۀ پول را که در بالا ذکر شده بابت رهن بپردازم و چون این پول خمس تعلق می گیرد، لذا نظر حضرت امام را خواهانم که بفرمایند چقدر خمس تعلق می گیرد با شرایط فوق، با توجه به این که اگر پول خمس از مبلغ فوق کم شود ناچارم پول دیگری قرض نمایم تا جهت رهن خانه بپردازم و از طرفی دارای زن و دو فرزند می باشم با مبلغ 000 / 45 ریال حقوق ماهیانه، بهتر است زحمت را کم کنم و فتوای حضرت امام را در موارد فوق خواهانم.
ضمناً از مبلغ سی هزار تومان وام که شخص خیّر برایم دریافت نموده 10 قسط آن را هر قسط 1400 تومان پرداخت نمودم و 14 قسط دیگر مانده است که باید هر ماهه بپردازم. والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، به یکی از نمایندگان مسلّم الوکاله این جانب مراجعه و تصفیه حساب کنید.
[سؤال 4691] —-> 2398
3. کسی که برای خریدن منزل مقداری پول پس انداز کرده، آیا این پول خمس دارد؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
[سؤال 4692] —-> 854
2. آیا جوانانی که در صدد ازدواج می باشند و ضمناً مشغول جمع کردن پول جهت تهیه منزل و لوازم ضروری تشکیل زندگی می باشند به پولی که جمع کرده اند و می کنند خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر از درآمد و حقوق جمع می کنند سر سال باید خمس بدهند.
[سؤال 4693] —-> 2567
3. جوانی هستم در شرف ازدواج، آیا با اجازۀ حضرت عالی می توانم پولم را جمع کرده، خانه و احتیاجات زندگی را در شأن خودم تهیه نمایم؟ در این صورت، خمس به پول جمع شده تعلق خواهد گرفت؟
بسمه تعالی، پس انداز اگر از درآمد کسب و حقوق باشد خمس دارد.
[سؤال 4694] —-> 4027
4. من از سن 18 سالگی که خودم مشغول کار شدم شروع کردم به پس انداز جهت ازدواج و خرید یک منزل جهت زندگی. هم اکنون به لطف خدا هم خانه دارم و هم دارای زن و فرزند و مبلغ دویست هزار تومان به بانک مقروض هستم و هیچ پول نقد هم ندارم. هر دفعه که راجع به خمس سؤال کردم گفته اند خمس به من تعلق نمی گیرد و فقط اضافه آذوقه و چیزهای دیگر را هر سال حساب می کنم و خمس آن را پرداخت می کنم، آیا تا به حال این روش درست بوده، و اگر اشکال دارد راه درست چیست؟
بسمه تعالی، آنچه از سود پس انداز نمودید و سال بر آن گذشته خمس دارد اگر چه صرف در مؤونه زندگی کرده باشید.
[سؤال 4695] —-> 2267
3. جهیزیه ای که برای دختر کنار گذاشته می شود و یا پولی که برای خرید جهیزیه کنار گذاشته می شود، خمس دارد یا نه؟
بسمه تعالی، اگر پول کنار بگذارد، خمس دارد.
[سؤال 4696] —-> 27
3. پولی که برای جهیزیۀ دختر کم کم کنار می گذارند، باید خمس آن را داد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر از ارباح مکاسب است، خمس دارد.
[سؤال 4697] —-> 1568
2. طبق فتوا، پدر جهیزیه ای که برای دخترش در طول سال و از مخارج سالانه اش تهیه می کند خمس ندارد. پدری است که ضمن تهیۀ جهیزیه برای دخترش، وسایلی نیز برای پسرش می خرد تا موقع شروع زندگی خود در آینده سختی نکشد. آیا برای این وسایل خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر مرسوم و متعارف نیست، خمس آن را بدهد.
[سؤال 4698] —-> 4027
3. آیا می توان از الآن برای دختر 3 ساله پول و یا سکه به عنوان جهیزیه پس انداز کرد؟ آیا به این پس انداز خمس تعلق می گیرد؟ و اگر یک سال خمس بدهیم کافی است یا باید هر سال خمس بدهیم؟
بسمه تعالی، اگر در وسط سال به او بخشیده خمس ندارد و گذشت که مالی که خمس آن داده شده، دوباره خمس ندارد.
[سؤال 4699] 2291
بسمه تعالی
با درود و سلام بر رزمندگان دلیر اسلام و شهیدان همیشه زندۀ تاریخ؛ سلام بر رهبر کبیر انقلاب امام خمینی. امام جان در این جا می خواستم چند سؤال را مطرح کنم؛ عبارتند از:
1. خمس و زکات هر 1000 تومان پول چقدر می شود؟
2. آیا می توان خمس و زکات را برای پاک سازی شهرها یا برای رزمندگان فرستاد؟
3. آیا جهیزیۀ دختر خمس و زکات دارد؟ و اگر دارد، به چه صورت است؟
بسمه تعالی، جهیزیه اگر از درآمد سال های قبل تهیه نشده باشد خمس ندارد و خمس را باید به مرجع تقلید یا وکیل او داد و خمس هزار تومان، دویست تومان است.
[سؤال 4700] —-> 5805
5. بعضی از دختر خانم های آموزگار، حقوق دریافتی شان را کلاً پس انداز می کنند و چون فعلاً در خانۀ پدر و مادر هستند احتیاجی به خرج کردن پول ندارند؛ از طرفی قصد تهیۀ خانه هم ندارند و فقط مقداری از این پول را جهیزیه تهیه می کنند؛ آیا این ها هم باید سال مالی داشته باشند یا خیر؟ آیا به پس انداز آن ها یا جهیزیه شان خمس و سهم امام تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر در بین سال جهیزیه تهیه کرده باشند خمس ندارد، ولی اگر پول پس انداز نموده، باید خمس آن را بدهد.
[سؤال 4701] —-> 2356
2. شخصی که دختر دارد و قدرت جهیزیه گرفتن ندارد یک قالی می زند که در عرض پنج، شش سال بافته می شود، می تواند هر سال هر مقدار آن که بافته شده را برای جهیزیه قرار دهد و به طور کلی قالی هر قدر تمام می شود برای جهیزیه باشد؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال مانع ندارد.
[سؤال 4702] —-> 3479
3. شخصی خانه مورد احتیاجش را ساخته و از آن استفاده می کند و لیکن برای تکمیل و توسعۀ آن مقداری مصالح خریده مثلاً گچ یا نرده و سیمان و تا سر سال مصرف نشده آیا خمس مصالح را باید بدهد یا نه؟
بسمه تعالی، در فرض مذکور خمس دارد.
[سؤال 4703] —-> 3165
3. آیا به پول یا مالی که انسان جهت مثلاً ازدواج و یا تحصیل کنار بگذارد، خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر از درآمد کسب باشد و سال بر آن بگذرد، خمس دارد.
[سؤال 4704] 2292
بسمه تعالی 13 / 4 / 1361
قم، دفتر امام خمینی، سلام عرض می کنم؛ امید است که ان شاء الله موفق و تندرست باشید تا بتوانید به این مملکت اسلامی هرچه بیشتر خدمت کنید.
1. این جانب دختری هستم دبیر که هر ماهه مقداری از حقوق خود را جهت خرید وسایل یا به عنوان پیش قسطی برای خانه در بانک می گذارم و الآن حدود 000 / 60 تومان پول در بانک دارم، آیا خمس تعلق می گیرد یا نه؟ اگر می گیرد، مقدارش را برایم بنویسید.
بسمه تعالی، آنچه سر سال موجودی دارید، پنج یک آن را باید بدهید.
2. در ضمن، پول من قبلاً در بانک ملی بود و هر ساله مقداری بهره یا جایزه به آن تعلق می گرفت، آیا این بهره که امام خود فرمودند «جایزه است»، حرام است یا حلال؟ آیا به عنوان خمس یا زکات می توان از آن استفاده کرد یا نه؟ در ضمن، من پول را به بانک رهنی که اصلاً به آن بهره تعلق نمی گیرد، گذاشتم جهت گرفتن وام برای خانه.
بسمه تعالی، بهرۀ پول، ربا و حرام است.
[سؤال 4705] —-> 667
7. این که گفته شده است اگر قناعت کنی و پولی جمع کنی، سر سال به آن خمس تعلق می گیرد، اگر قصد کاری را داشته باشی که احتیاج به پول زیاد دارد و کم کم آن را جمع کنی و به این ترتیب، خمس به آن تعلق گیرد، چگونه می توانی کاری را که احتیاج به پول زیاد دارد و این پول را کم کم جمع می کنی، صورت دهی؟
بسمه تعالی، هرچه از درآمد سال، زیاد بماند خمس دارد.
[سؤال 4706] 2293
بسمه تعالی 11 / 10 / 1361
محضر مقدس و منوّر قائد عظیم الشأن و رهبر کبیر انقلاب اسلامی، نایب الامام، امام خمینی، دامت برکاته، با سلام
احتراماً به عرض می رساند: اگر فردی که مجرد است و در نظر دارد ازدواج کند و برای همین امر، مقداری پول جمع کرده، آیا باید سر سال خمس آن را بدهد یا با آن پول می تواند ازدواج کند و دادن خمس لازم نیست؟
بسمه تعالی، اگر از درآمد کسب و حقوق، پول جمع کرده باید خمس بدهد.
[سؤال 4707] —-> 5515
3. اگر کسی در بیرون از خانه کار کند و از حقوقی که می گیرد پس اندازی نماید که در آینده ازدواج نماید و یا از آن پس انداز ماشین بخرد و یا با آن پس انداز برای ادامۀ تحصیل به خارج برود، آیا خمس تعلق می گیرد یا نه؟
بسمه تعالی، اگر سال بر آن بگذرد خمس دارد.
[سؤال 4708] 2294
بسمه تعالی
دفتر امام خمینی
1. خانم خانه داری هستم که خودم مقداری درآمد شخصی دارم و روز معینی هم در سال به حساب پس انداز خودم می رسم. دختر و پسری دارم که هر دو وقت ازدواجشان است؛ ولی به جهت پیدا نشدن هم کفو از نظر اسلامی، در این سال مقدار پولی که برای خرج ازدواج این ها کنار گذاشته بودم، باقیمانده و روز معین سال هم رسیده است. حالا وظیفه من در این باره چیست؟ آیا خمس این پول را باید بدهم یا این که چون به منظور این خرج است و تعلق به این پسر و دختر پیدا می کند نباید خمس بدهم؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
2. مسأله صیغه محرمیت بین نمازخوان ها غالباً رواج دارد و یکی از زنان مؤمن با داشتن شوهر، برای محرم شدن بچه کوچک خود را به مرد جوانی صیغه کرده و خود که زن جوانی است به آن مرد جوان محرم گردیده، به طوری که کاملاً با روی باز روبه روی این آقا می نشیند. آیا این عمل شرعی است؟ بسمه تعالی، اگر متصدی عقد، پدر یا جدّ پدری صغیره باشد و با شرایط عقد شود، محرمیت می آورد.
[سؤال 4709] 2295
بسمه تعالی 26 / 4 / 1361
سلام این جانب را حضور محترم امام امت، نایب به حق امام زمان (عج)، رهبر جهان اسلام برسانید. چند سؤال در مورد مسائل دینی دارم که خواهش می کنم جواب آن را لطف فرمایید.
1. این جانب 30 ساله، دیپلمه، کارمند سازمان انتقال خون، تا پایان سال 60 مبلغی در حدود 25 هزار تومان در بانک، به عنوان پس انداز دارم؛ از این مبلغ، یک سال می گذرد؛ آن را برای خرج های ضروری و مخصوصاً برای عروسی خودم پس انداز کرده ام و خانۀ شخصی ندارم و در خانه ای رهنی با مادرم زندگی می کنم و مخارج مادرم نیز به عهدۀ من می باشد و وضع مالی خوبی هم ندارم. لطفاً بفرمایید: با شرایطی که من دارم، به پول من خمس تعلق می گیرد یا نه؟ و اگر 20% آن را باید بپردازم، آیا سال دیگر هم باید 20% دیگر از 25 هزار تومان پس انداز را به عنوان خمس بپردازم؟
بنده، خانواده ای سادات و فقیر و یتیم را سراغ دارم که می توان سهم سادات آن را به آن ها بدهم؛ لطفاً بگویید: چند درصد، سهم سادات می باشد؟ و آیا می توان سهم امام را هم به آن ها داد؟ و در غیر این صورت، به کجا می توان پرداخت؟ بنده رسالۀ امام را مطالعه کردم و جواب صریحی نیافتم.
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، خمس دارد و نسبت به سال های دیگر، نسبت به مال مخمس، خمس ندارد و سهم سادات، نصف خمس است و مجازید به سادات فقیر بدهید.
2. پنج سال پیش، ما خانه ای در مقابل دادن 60 هزار تومان رهن کردیم. شرایط آن این بود که هر وقت، صاحب خانه، خانه را خواست، به او بدهیم و پول خود را دریافت کنیم و اجاره نیز بپردازیم. اکنون صاحب خانه، خانه اش را می خواهد و ما با این 60 هزار تومان نه می توانیم خانه بخریم و نه قدرت پرداختن اجاره داریم؛ و شما می دانید که 60 هزار تومان حالا با 5 سال پیش تفاوت دارد؛ یعنی قیمت هر چیز، نسبت به 5 سال پیش، حداقل دو برابر تا ده برابر افزایش یافته است. حال اگر ما به جای 60 هزار تومان، 100 هزار تومان مطالبه کنیم، آیا اضافۀ پول حلال است یا نه؟ و اگر صاحب خانه مبلغی اضافی بر 60 هزار تومان به ما بدهد و ظاهراً بگوید: من راضی هستم، این مبلغ اضافی حلال است یا نه؟
بسمه تعالی، گرفتن مبلغ اضافی جایز نیست.
3. می گویند بنا به فتوای امام، هر کس مبلغ 20 هزار تومان داشته باشد، واجب الحج می شود. آیا با شرایط بالا، این جانب واجب الحج می باشم یا نه؟
بسمه تعالی، شما مستطیع نیستید.
[سؤال 4710] 2296
بسمه تعالی 10 / 12 / 1361
محضر مبارک مرجع عالی قدر تقلید و رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی، امام خمینی، مدّ ظله العالی، مستدعی است در مورد مسائل زیر ما را ارشاد فرمایید:
1. معمولاً کسانی که می خواهند ماشین تهیه کنند، باید از مدتی قبل مبلغی را به بانک واریز نموده تا آنان را در قرعه کشی شرکت دهند؛ حال چنانچه کسی در بین سال خمسی خود، مبلغی را به بانک واریز نماید و تا آخر سال پول او در بانک بماند و قرعه کشی انجام نگیرد، آیا باید خمس آن مبلغ را ادا نماید یا خیر؟
بسمه تعالی، باید خمس آن را بدهد.
[سؤال 4711]
2. اگر کسی در بین سال خود، مبلغی را به منظور سفر به سوریه یا مکۀ معظمه به بانک واریز نماید و تا بعد از انقضای سال، نوبت او اعلام نگردد و پول او همچنان در بانک باشد، آیا خمس آن واجب است یا خیر؟ و نیز اگر نوبت او برای سال های بعد اعلام گردد، تکلیف او چیست؟
بسمه تعالی، نسبت به سفر سوریه باید خمس مبلغ را بدهد و نسبت به سفر مکه اگر سال اول استطاعت او نباشد خمس ندارد.
3. اگر کسی در شش ماهۀ اول سال خود، درآمدی نداشته باشد و از سرمایۀ خود در مؤونه صرف کند و در شش ماهۀ بعد مقداری ربح حاصل گردد آیا می تواند با آن مقدار ربح، سرمایۀ خود را ترمیم کند، بدون آن که خمس آن مقدار را بدهد یا باید خمس آن ربح حاصله را بعد از گذشت سال ادا نماید؟
بسمه تعالی، اگر سرمایۀ او در جریان کسب است می تواند از ربح نقص سرمایه را تتمیم کند.
[سؤال 4712] —-> 2452
3. زیدی احتیاج به ماشین سواری دارد؛ مبلغ سیصد هزار ریال به حساب دولت گذاشته تا به قید قرعه ـ معلوم نیست که چه زمان ـ به او تحویل داده شود؛ در این بین، سال خمسی می رسد؛ آیا آن مبلغ باید مخمس بشود یا خیر؟
بسمه تعالی، باید حساب شود.
[سؤال 4713] —-> 2269
2. بعضی اشخاص دو سه گوسفند دارند و پشم آن بعد از چند سال کفایت لباس بافتن می شود، خمس تعلق می گیرد یا نه؟ جواب فرمایید.
بسمه تعالی، اگر طوری است که لباس خود را باید به این راه تهیه کند خمس ندارد.
[سؤال 4714] —-> 3435
3. آیا خریداران این نوع زمین ها موظف به تخمیس قیمت آن هستند؟
بسمه تعالی، برفرض صحت معامله، اگر زمین جهت منزل مورد سکونت نیست، باید تخمیس شود.