[سؤال 4908] 2381
بسمه تعالی 14 شهر صیام 1399 ق
1. گاهی سؤال می شود با وجود این که اسلام هرگونه تبعیض نژادی را برانداخته است چرا در مصرف خمس و زکات بین سادات و غیر سادات فرق می گذاریم آیا این نوعی از تبعیض نژادی نیست؟
بسمه تعالی، تبعیض نژادی نیست و مصرف وجوه شرعیه به نظر حاکم شرع و با ضوابط خاصی است و سادات را شرع از زکات ممنوع نموده است.
2. اکنون بانک ها ملی شده اند و زیر نظر دولت اسلامی اداره می شوند اما هنوز بهرۀ معمولی دریافت می کنند حکم معامله با آن ها و کار کردن در آن ها را بیان فرمایید.
بسمه تعالی، معامله و کار کردن در صورتی که ارتباطی به ربا نداشته باشد مانع ندارد و از کارها و معاملاتی که مربوط به ربا است باید اجتناب شود.
[سؤال 4909] —-> 4107
2. زن سیّده زوجش نفقه او را می دهد لکن اولادی دارد از شوهر قبلی، آن ها مستأجرند از فروش فرش و طلا با قرض دو سه نفر فامیل جمع می شوند یک خانه برای رفع بعض نواقص می سازند اجازه می فرمایید که به شوهر سیّده مرقومه از سهم سادات بدهم بعض نواقص خانه را تأمین نمایند به واسطه زوجه سیده یا نه؟ و هم چنین اشخاص می توانند به این قبیل سیده که نفقه اش را زوجش ادا می نماید سهم سادات بدهند یا خیر؟
بسمه تعالی، کسی که نفقه اش از طرف شوهر تأمین می شود فقیر نیست و نباید سهم سادات را به او بدهند.
[سؤال 4910] —-> 2135
4. افرادی به نام سادات و به لباس سادات در روستاها دوّار و سیارند و از این باب مستمری هر ساله می گیرند و ما نه یقین به اصل سیادت آن ها داریم و نه یقین به استحقاق ایشان، اگر پولی به این قبیل افراد داده شود بابت خمس و سهم سادات محسوب و اسقاط ذمه انسان می شود یا خیر؟
بسمه تعالی، محسوب نمی شود.
[سؤال 4911] 2382
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر انقلاب، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی دام ظله، سلام عرض می کنم، سلامتی وجود شریفتان را از خدای قادر متعال خواستارم.
ای امام، پدر من چهل سال پیش رفته جایی ازدواج کرده و گفته من سید هستم. بنده که پسر ایشان هستم پنج ساله بودم که پدرم فوت کرده و بنده حالا سی ساله ام و در لباس شریف روحانیت هستم و همه جا من را در لباس سیدی می شناسند حالا جای پدرم را پیدا کرده ام و همۀ مردم می گویند که فلانی سید نبوده حالا اگر از سیدی بیرون شوم آبرویم در خطر است وظیفه بنده چیست؟ هرچه بفرمایید سر تسلیم فرود می آورم.
بسمه تعالی، اگر یقین دارید که سید نیستید نباید لباس مخصوص به سادات را بپوشید، ولی با گفته مردم نمی شود گفت پدر شما سید نبوده است، در این صورت لباس مخصوص سادات را مانع ندارد بپوشید، لکن از گرفتن سهم سادات احتیاط کنید.
[سؤال 4912] 2383
بسمه تعالی
1. شخصی مبلغ پنج هزار تومان به خالۀ خود بابت سهم سادات داده، او یک پیرزن است که حقوق شوهر خود را می گیرد، می گوید: خانه ام خرابی دارد، آیا این پول به من می رسد خرج بنّایی کنم یا نه؟ اگر داشته و دروغ بگوید چطور؟
بسمه تعالی، اگر مستحق نیست به او نمی رسد.
2. آیا خانوادۀ شهید که احتیاج به حقوق که از بنیاد شهید و مزایا که به او می دهند، ندارد و لوازم خانگی که افراد بی بضاعت می خواهند دختر شوهر دهند به آن ها نمی دهند ولی به ما سه تا و دو تا می دهند، اشکال دارد یا نه؟
بسمه تعالی، تابع مقررات بنیاد شهید است.
3. آیا کوپن بنزین که دولت در اختیار مسئولین قرار می دهد برای مصارف ضروری، اگر این ها به مصرف خود یا دوستان و خویشان برسانند چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، تخلف از مقررات جایز نیست.
4. اگر افراد کارگر که کار می کنند، مشتری مقداری از اجناس خود را به خیال این که ارزش ندارد آن جا بگذارد و برود یا خجالت بکشد ببرد، در صورتی که آن کارگر می داند چقدر ارزش دارد چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، اگر اعراض کرده، کارگر می تواند بردارد والاّ از صاحب آن است.
[سؤال 4913] 2384
بسمه تعالی
با سلام به محضر مبارک امام خمینی و با درود بر رزمندگان در نبرد حق بر علیه کفر
ضمن احوال پرسی؛ خواهشمند است طبق مسألۀ 1834 که فرموده اید: «خمس دو قسم است: یک قسم آن سهم سادات است و باید با اذن مجتهد جامع الشرایط به سید فقیر یا سید یتیم و یا به سیدی که در سفر مانده شده بدهند». به سؤالات زیر پاسخ دهید:
1. اگر فقیری سید نباشد، آیا مجاز است که خمس را به او بپردازیم یا خیر؟
بسمه تعالی، مجاز نیست سهم سادات بدهند.
2. بفرمایید سهم امام را به چه صورت بپردازیم؟ آیا حساب پس انداز و یا رابطی که بتوان اطمینان کرد که خمس حتماً به دست امام می رسد، وجود دارد؟
بسمه تعالی، می توانید به حساب شمارۀ هزار مؤسسه تعاون اسلامی قم حواله کنید.
3. فرق بین خمس و زکات را بفرمایید چیست؟
بسمه تعالی، در رساله مذکور است.
[سؤال 4914] —-> 2344
3. فردی که زوجه اش سیده است می تواند خمس به او بدهد که مطابق شأن خودش دست بند و غیره تهیه کند؟
بسمه تعالی، بدون اجازه خصوصی از حاکم شرع نمی تواند.
[سؤال 4915] —-> 2315
3. ساداتی که به ظاهر مؤمن و فقیر هستند، ولی در بعضی از کارها سهل انگاری می کنند، آیا می شود به آنان سهم سادات داد یا خیر؟
بسمه تعالی، در صورتی که متجاهر به فسق نباشند مانع ندارد، ولی باید با اجازۀ حاکم شرع باشد.
[سؤال 4916] 2385
بسمه تعالی
محضر شریف حضرت آیت الله العظمی جناب آقای امام خمینی، دامت برکاته
به عرض می رساند: شخصی عام دخترش را به یک نفر سید شوهر داده است، دامادش پس از چند سال فوت نموده و دارای سه اولاد است و دارایی ای که کفاف هزینه زندگانی آنان را بنماید ندارند. آیا اجازه می فرمایید پدر و یا برادر و خواهر زوجه (دختر عام) اگر زکاتی به آن ها تعلق گرفت به دختر عام بپردازند؛ با علم بر این که از آن زکات مصرف اولادش هم خواهد نمود؟ و چنانچه خمس به آن ها تعلق گرفت می توانند و اجازه می فرمایید برای مصرف صغار مرقومه پرداخت نمایند؟
بسمه تعالی، در فرض مذکور، جایز نیست و اگر کسی که انفاق کند بر صغار، نباشد، نفقۀ آن ها بر عهدۀ جدّ مادری است.
[سؤال 4917] —-> 2443
3. من ضمن کمک به دو خواهرم ـ که وضع مالی آن ها رضایت بخش نیست ـ به جاهای دیگر نیز کمک می کنم و علاوه بر دو خواهرم، دارای مادری هستم که تحت تکفل من است و زندگی جداگانه ای دارد که ماهیانه خرجی او را می دهم. آیا می شود مبلغی از خرجی او از سهم سادات یا امام منظور شود؟
بسمه تعالی، مادر واجب النفقه است و نفقه او را نمی توانید بابت وجوه محسوب دارید.
[سؤال 4918] 2386
بسمه تعالی
با سلام خدمت آن بزرگوار، مرجع عظیم القدر و رهبر بزرگ انقلاب اسلامی و با عرض پوزش از اتلاف وقت آن حضرت.
من به عنوان یک طلبه می توانم از سهم امام علیه السلام از پدر و بستگانم برای خریدن کتاب های ضروری و نوارهای ضروری استفاده کنم یا نه؟
بسمه تعالی، در همین مورد و امثال آن که جزء نفقۀ شما نباشد مانعی ندارد.
[سؤال 4919] 2387
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت امام خمینی دام ظله العالی، سلام علیکم
محترماً به استحضارتان می رسانم که این جانب مقلد حضرت امام دارای چهار سر عائله می باشم. شغلم زراعت و کشت گندم و جو می باشد. زمین شخصی این جانب خرج این جانب را نمی دهد. با توجه به این که یکی از دخترانم که در خانۀ من زندگی می کند فلج می باشد، آیا سهم امام و سادات درآمدم را می توانم به شخص مزبور بدهم یا نه؟
بسمه تعالی، دختر شما واجب النفقه شما است و اگر مخارج خودش را ندارد شما باید به او بدهید و نمی توانید از وجوه شرعیه حساب کنید.
[سؤال 4920] —-> 6446
4. اگر علویۀ شوهرداری مقدار طلایی از زرگر نسیه بخرد، آیا از سهم سادات می شود قرض او را داد یا نه؟ نظریۀ خود را به طور واضح مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، اگر در حد شأن و احتیاج است مانع ندارد.
[سؤال 4921] 2388
بسمه تعالی
1. بیان فرمایید که آیا برای سیدۀ مریضی که دارای شوهری بی چیز است، از وجوهات شرعی می توان پرداخت؟
بسمه تعالی، اگر فقیر است شما مجازید از سهم سادات خودتان به قدر حاجتش به او بدهید.
2. در تخمیس ملک، باید قیمت سند را (هنگام خرید) ملاحظه کنند و یا قیمت بازار را؟
بسمه تعالی، قیمت عادله بازار میزان است.
3. آیا چهارپایانی را که برای نیاز زندگی و مصرف خویش نگهداری می کنند خمس دارد؟
بسمه تعالی، اگر از شؤون او باشد که حیوانات مذکور را داشته باشد خمس ندارد، و الاّ باید خمس آن ها را بدهد.
4. حمامی که در ساختمان آن، خاکِ زمین وقف که منحصراً برای گورستان وقف است، به کار رفته، استفاده از این حمام و غسل در آن چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، اگر آب مباح است غسل صحیح است.
5. وصیت نامه ای که عمل نشده، و وصی فوت شده است آیا بر ورثۀ وصی تکلیفی هست؟
بسمه تعالی، بر ورثۀ وصی تکلیفی نیست.
6. آیا آهنگ هایی که توسط صدا و سیما (در سرودها، گفتارها، احیاناً در فیلم ها) نواخته می شوند، بلااشکال است؟
بسمه تعالی، موسیقی مطرب حرام است و صداهای مشکوک مانع ندارد.
[سؤال 4922] —-> 5205
2. پدر خانمم روحانی است و زن سیده دارد؛ نامبرده به علت کهولت سن و بالا بودن مخارج زندگی نمی تواند به خرج او برسد؛ البته چند سر عائله دارد؛ آیا می شود مقداری از سهم سادات را به زن سیدۀ او داد؟ و آیا ردّ مظالم به ایشان تعلق می گیرد؟ و آیا می شود قضای روزه و کفارۀ آن را به ایشان داد در صورتی که نمی تواند روزه بگیرد؟
بسمه تعالی، اگر فقیر است از کفارات و مظالم می توانند به او بدهند و چنانچه زن سیده، فقیر باشد و شوهر او نتواند نفقۀ او را بدهد، به مقدار مخارج خودش می تواند سهم سادات بگیرد؛ ولی باید با اجازه باشد.
[سؤال 4923] 2389
بسمه تعالی 27 / 4 / 1361
حضور محترم امید مستضعفان جهان و مرجع عالی قدر شیعیان، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
پس از تقدیم سلام و دست بوسی معروض می دارد:
1. این جانب در مهرماه سال 1354 ضمن تحصیل در دانشگاه، مشغول تدریس به صورت غیر رسمی در یکی از دبیرستان های تهران شدم و آخر برج، اولین حقوقم را دریافت کردم و پایان مهرماه سال 1355 ـ 1356 تا 1360 را هر ساله حساب کرده و خمس آن را جدا نمودم و بدون این که از حضرت عالی یا یکی از نمایندگان محترمتان اجازه داشته باشم و بر اثر اطلاع نداشتن از مسأله، آن ها را تماماً به پدرم که از سادات صحیح النسب هستند و احساس می کردم که احتیاج دارند می دادم. به عرض می رسانم که جز این وجه، هر وقت به شهرستان محل سکونت خانواده ام می رفتم ـ چه نقداً و چه به صورت جنسی ـ به آنان کمک می نمودم. البته ایشان از موضوع اطلاع نداشته و ندارند. تا این که مطلع شدم باید اجازه می داشته ام. خواهشمندم دستور فرمایید: اکنون به چه نحو باید عمل کنم و در مورد گذشته چه راهی باید پیش بگیرم؟
بسمه تعالی، آنچه به غیر واجب النفقۀ خودتان در موردش و به نیت خمس داده اید، قبول است.
2. در سال پنجاه و هشت، دو نفر سیاه پوست جهت بررسی انقلاب اسلامیمان به ایران آمدند و روز اول با بنده ـ که رشته ام ادبیات انگلیسی است ـ اتفاقی برخورد کرده و چون زبان می دانستم، جهت راهنمایی خود انتخاب کردند. پس از تحقیقات، تصمیم گرفتند نتیجۀ سفرشان را به صورت کتابی بیرون آورند و انقلاب اسلامی و اسلام را به هموطنان خود بشناسانند. چون پول نداشتند، با همین عنوان که قرار است آنان کتابی در سودان برای معرفی انقلاب اسلامی و اسلام به چاپ برسانند از برادران دانشجو و دیگران مقداری پول جمع آوری کردیم. پس از این که کارشان در ایران پایان یافت، با مراجعه به وزارت امور خارجه متوجه شدیم به هیچ عنوان نمی توانیم ارز خارج کنیم. آن ها رفتند و پول که حدود پنج هزار و پانصد تومان است نزد این جانب ماند که به حساب جداگانه ای در بانک واریز نموده ام. خود بنده نیز به فکر بودم به خارج بروم، بلکه بتوانم با آن دو سیاه پوست تماس گرفته و پول را در راهی که جهت آن، جمع آوری شده به مصرف برسانیم که تا کنون موفق نشده ام. استدعا دارم دستور فرمایید: آیا در راه دیگری می توان آن را به مصرف رساند و اگر جواب مثبت است چه راهی؟ از جانب آیت الله منتظری قبلاً حسابی جهت تبلیغات خارجی باز شده است. آیا می توانم پول را به آن حساب واریز نمایم؟
بسمه تعالی، در مورد مذکور، با احراز رضایت صاحبان آن می توانید بدهید.
[سؤال 4924] —-> 1890
20. در باب قسمت خمس و مستحق آن در تحریر می فرمایید: «وبالجملة نزّلوا الجائر منزلتهم وأمضوا أفعاله بالنسبة إلی ما یکون محل الابتلاء للشیعة صوناً لهم عن الوقوع فی الحرام والعسر والحرج». کسی می گوید طبق این فتوا کلیه اعمال دول جائر شیعه ولو اعتقاداً که محل ابتلاء شیعه است مانند تقسیم اراضی و برنامه های دیگر در حکم اعمال امام زمان علیه السلام است، در زمان غیبت دولت شیعه جانشین امام است استناداً به این عبارت، آیا این استفاده درست است یا نه؟
بسمه تعالی، استفاده نمی شود و چنین توهمی باطل است.